HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

Mies van Niekerk - (…)Antilliaanse en Turkse ouderen in Nederland
tacten met Nederlanders. Niet alleen hebben veel Antillianen Nederlanders
als aanverwanten, maar ook participeren zij frequenter in Nederlandse, Surinaamse
of etnisch gemengde organisaties. Verschillende Antilliaanse vrouwen
in Amsterdam zijn bijvoorbeeld lid van Surinaamse vrouwenorganisaties
of van de al eerder genoemde vereniging van Surinamers, Antillianen en
Nederlanders (SAN). De laatste heeft enkele buurt-afdelingen, waar men
informatieve bijeenkomsten organiseert en diverse festiviteiten. In beide
gevallen ontmoet men er vooral leeftijd- en seksegenoten. Antilliaanse
vrouwen zijn hier veruit in de minderheid, maar bij gebrek aan Antilliaanse
organisaties voor ouderen sluit men zich hier vrij gemakkelijk bij aan. Bovendien
voelt men vaak een bepaalde verwantschap met de Surinaamse
oudere vrouwen in Nederland. Op een bijeenkomst van de SAN die gewijd
was aan ‘het oud worden in Nederland’, waar ik met twee Antilliaanse
vrouwen aanwezig was, bleken beiden zich geheel te herkennen in de visie
die naar voren werd gebracht door de voorzitter van de vereniging, een Surinaams-Creoolse
vrouw. Niettemin betreuren deze en andere Antilliaanse
vrouwen het dat er niet iets dergelijks bestaat voor Antillianen.
Antillianen buiten een grote stad als Amsterdam zijn vaker aangewezen op
Nederlandse organisaties of verenigingen. Antillianen met een langere verblijfsduur
en Antillianen met een hogere maatschappelijke positie hebben
daar doorgaans ook weinig moeite mee. Verschillende Antillianen in Brabant
die ook al lang in Nederland wonen, participeerden in bestaande organisaties
die men aantrof in de eigen woonplaats zoals bijvoorbeeld het Katholieke
Vrouwengilde. Men signaleert zekere overeenkomsten tussen de Antilliaanse
mentaliteit en de ‘Brabantse gemoedelijkheid’. De sfeer in het katholieke
zuiden levert bovendien tal van herkenningspunten op met name voor
de Antillianen die vroeger op de door Nederlandse religieuzen geleide
scholen op de Antillen zaten.
Dit neemt niet weg dat men in de regel ook behoefte heeft aan contacten, in
eigen kring. Het Antilliaanse organisatiewezen is echter niet overal even
sterk ontwikkeld onder meer vanwege de verspreide huisvesting door
Nederland. Vaak vervullen verenigingen of instellingen dan ook een regionale
of landelijke functie. Antillianen met een hoge maatschappelijke positie
hebben bijvoorbeeld hun eigen landelijke organisaties ter behartiging van
hun belangen en als centraal ontmoetingspunt. Zo is er bijvoorbeeld de Bond
van Gepensioneerden grotendeels bestaande uit Europese Nederlanders die
195