HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen
HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen
Mies van Niekerk - (…)Antilliaanse en Turkse ouderen in Nederland de oeverloze huizenzee van de grote stad onder te gaan. Gesteld zou wellicht kunnen worden, dat de moderne, van het oude Amsterdam duidelijk onderscheiden, wijk die Slotermeer is, de overgang heeft vergemakkelijkt. Mies van Niekerk De tijd zal spreken : Antilliaanse en Turkse ouderen in Nederland Amsterdam : Het Spinhuis, 1991 p. 63-65 35. De tijd zal spreken Oud worden in Nederland Migratie is een gebeurtenis die de verdere levensloop van mensen sterk bepaalt. Dit zal in belangrijke mate ook hun beleving van de oude dag kleuren. Hier zullen we nagaan hoe Antillianen en Turken het oud worden in de Nederlandse samenleving ervaren en welke rol etniciteit hierin speelt. Ik zal daarbij ingaan op twee aspecten van etniciteit, namelijk etnische bindingen en etnische beeldvorming (vgl. Cool 1987; Vermeulen 1984). Bij etnische bindingen gaat het om de mate van participatie in formele en informele netwerken binnen de eigen etnische gemeenschap. Etnische beeldvorming heeft betrekking op de vraag hoe ouderen zichzelf zien als lid van een etnische groep en de mate waarin men verschil ervaart met Nederlandse ouderen. Deze beeldvorming zegt niet zozeer iets over de feitelijke situatie waarin ouderen momenteel verkeren, als wel over hun waardering van die situatie en hun wensen en verwachtingen voor de toekomst. Etnische herkomst is echter niet als enige factor bepalend voor de beleving van de oude dag; sekse, maatschappelijke positie of familie-achtergrond zijn dat evenzeer. (…) Etnische bindingen Antillianen De sociale contacten van Antilliaanse ouderen beperken zich - anders dan bij Turken - niet tot die in eigen kring. Antillianen hebben veel vaker ook con- 194
Mies van Niekerk - (…)Antilliaanse en Turkse ouderen in Nederland tacten met Nederlanders. Niet alleen hebben veel Antillianen Nederlanders als aanverwanten, maar ook participeren zij frequenter in Nederlandse, Surinaamse of etnisch gemengde organisaties. Verschillende Antilliaanse vrouwen in Amsterdam zijn bijvoorbeeld lid van Surinaamse vrouwenorganisaties of van de al eerder genoemde vereniging van Surinamers, Antillianen en Nederlanders (SAN). De laatste heeft enkele buurt-afdelingen, waar men informatieve bijeenkomsten organiseert en diverse festiviteiten. In beide gevallen ontmoet men er vooral leeftijd- en seksegenoten. Antilliaanse vrouwen zijn hier veruit in de minderheid, maar bij gebrek aan Antilliaanse organisaties voor ouderen sluit men zich hier vrij gemakkelijk bij aan. Bovendien voelt men vaak een bepaalde verwantschap met de Surinaamse oudere vrouwen in Nederland. Op een bijeenkomst van de SAN die gewijd was aan ‘het oud worden in Nederland’, waar ik met twee Antilliaanse vrouwen aanwezig was, bleken beiden zich geheel te herkennen in de visie die naar voren werd gebracht door de voorzitter van de vereniging, een Surinaams-Creoolse vrouw. Niettemin betreuren deze en andere Antilliaanse vrouwen het dat er niet iets dergelijks bestaat voor Antillianen. Antillianen buiten een grote stad als Amsterdam zijn vaker aangewezen op Nederlandse organisaties of verenigingen. Antillianen met een langere verblijfsduur en Antillianen met een hogere maatschappelijke positie hebben daar doorgaans ook weinig moeite mee. Verschillende Antillianen in Brabant die ook al lang in Nederland wonen, participeerden in bestaande organisaties die men aantrof in de eigen woonplaats zoals bijvoorbeeld het Katholieke Vrouwengilde. Men signaleert zekere overeenkomsten tussen de Antilliaanse mentaliteit en de ‘Brabantse gemoedelijkheid’. De sfeer in het katholieke zuiden levert bovendien tal van herkenningspunten op met name voor de Antillianen die vroeger op de door Nederlandse religieuzen geleide scholen op de Antillen zaten. Dit neemt niet weg dat men in de regel ook behoefte heeft aan contacten, in eigen kring. Het Antilliaanse organisatiewezen is echter niet overal even sterk ontwikkeld onder meer vanwege de verspreide huisvesting door Nederland. Vaak vervullen verenigingen of instellingen dan ook een regionale of landelijke functie. Antillianen met een hoge maatschappelijke positie hebben bijvoorbeeld hun eigen landelijke organisaties ter behartiging van hun belangen en als centraal ontmoetingspunt. Zo is er bijvoorbeeld de Bond van Gepensioneerden grotendeels bestaande uit Europese Nederlanders die 195
- Page 144 and 145: 144 Als wegwijzers staan witte walv
- Page 146 and 147: Chr. Plomp - Urk Dit neemt niet weg
- Page 148 and 149: Chr. Plomp - Urk verliest zij deze
- Page 150 and 151: Chr. Plomp - Urk In de courantenlec
- Page 152 and 153: P.J. Meertens - Urk denheid erkend
- Page 154 and 155: P.J. Meertens - Urk geld en de Enkh
- Page 156 and 157: H.Tj. Piebenga - Urk tot menig mind
- Page 158 and 159: H.Tj. Piebenga - Urk gronds dagelij
- Page 160 and 161: H.Tj. Piebenga - Urk heele beweging
- Page 162 and 163: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 164 and 165: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 166 and 167: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 168 and 169: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 170 and 171: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 172 and 173: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 174 and 175: F. van Heek - Chineesche immigrante
- Page 176 and 177: P.J. Bouman et al. - (…)Rotterdam
- Page 178 and 179: P.J. Bouman et al. - (…)Rotterdam
- Page 180 and 181: P.J. Bouman et al. - (…)Rotterdam
- Page 182 and 183: Sj. Groenman - Kolonisatie op nieuw
- Page 184 and 185: Sj. Groenman - Kolonisatie op nieuw
- Page 186 and 187: Sj. Groenman - Kolonisatie op nieuw
- Page 188 and 189: P. Ploeger - Migranten in Slotermee
- Page 190 and 191: P. Ploeger - Migranten in Slotermee
- Page 192 and 193: P. Ploeger - Migranten in Slotermee
- Page 196 and 197: Mies van Niekerk - (…)Antilliaans
- Page 198 and 199: 198
- Page 200 and 201: M. Brouwer - (…)de jeugdcriminali
- Page 202 and 203: M. Brouwer - (…)de jeugdcriminali
- Page 204 and 205: W.H. Nagel - Oss Het behoeft geen b
- Page 206 and 207: W.H. Nagel - Oss vorm aan: ‘die
- Page 208 and 209: ISONEVO - Zuid-West Noordbrabant vr
- Page 210 and 211: ISONEVO - Zuid-West Noordbrabant hu
- Page 212 and 213: ISONEVO - Zuid-West Noordbrabant he
- Page 214 and 215: Ton van de Berg et al. - Tippelen v
- Page 216 and 217: Ton van de Berg et al. - Tippelen v
- Page 218 and 219: Ton van de Berg et al. - Tippelen v
- Page 220 and 221: Sari van der Poel - (…)profession
- Page 222 and 223: Sari van der Poel - (…)profession
- Page 224 and 225: Paul Gruter - Profijtgedrag van ste
- Page 226 and 227: Paul Gruter - Profijtgedrag van ste
- Page 228 and 229: Lodewijk Brunt et al. - Frauderen 2
- Page 230 and 231: Lodewijk Brunt et al. - Frauderen 2
- Page 232 and 233: 232 Ab Drijver - Assen Volg de man
- Page 234 and 235: Sj. Groenman - Kolonisatie op nieuw
- Page 236 and 237: Livio Sansone - Schitteren in de sc
- Page 238: Cas Oorthuys / Nederlands Fotarchie
Mies van Niekerk - (…)Antilliaanse en Turkse ouderen in Nederland<br />
de oeverloze huizenzee van de grote stad onder te gaan. Gesteld zou wellicht<br />
kunnen worden, dat de moderne, van het oude Amsterdam duidelijk onderscheiden,<br />
wijk die Slotermeer is, de overgang heeft vergemakkelijkt.<br />
Mies van Niekerk<br />
De tijd zal spreken : Antilliaanse en Turkse ouderen in Nederland<br />
Amsterdam : Het Spinhuis, 1991<br />
p. 63-65<br />
35. De tijd zal spreken<br />
Oud worden in Nederland<br />
Migratie is een gebeurtenis die de verdere levensloop van mensen sterk bepaalt.<br />
Dit zal in belangrijke mate ook hun beleving van de oude dag kleuren.<br />
Hier zullen we nagaan hoe Antillianen en Turken het oud worden in de<br />
Nederlandse samenleving ervaren en welke rol etniciteit hierin speelt. Ik zal<br />
daarbij ingaan op twee aspecten van etniciteit, namelijk etnische bindingen<br />
en etnische beeldvorming (vgl. Cool 1987; Vermeulen 1984). Bij etnische<br />
bindingen gaat het om de mate van participatie in formele en informele netwerken<br />
binnen de eigen etnische gemeenschap.<br />
Etnische beeldvorming heeft betrekking op de vraag hoe ouderen zichzelf<br />
zien als lid van een etnische groep en de mate waarin men verschil ervaart<br />
met Nederlandse ouderen. Deze beeldvorming zegt niet zozeer iets over de<br />
feitelijke situatie waarin ouderen momenteel verkeren, als wel over hun<br />
waardering van die situatie en hun wensen en verwachtingen voor de toekomst.<br />
Etnische herkomst is echter niet als enige factor bepalend voor de<br />
beleving van de oude dag; sekse, maatschappelijke positie of familie-achtergrond<br />
zijn dat evenzeer. (…)<br />
Etnische bindingen<br />
Antillianen<br />
De sociale contacten van Antilliaanse ouderen beperken zich - anders dan bij<br />
Turken - niet tot die in eigen kring. Antillianen hebben veel vaker ook con-<br />
194