HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

P. Ploeger - Migranten in Slotermeer
Deze uitkomsten vinden nadere bevestiging in een onderzoek naar de achtergrond
van het verschijnsel der voortgezette migratie, resp. remigratie. Het
bleek nl., dat het percentage ‘vertrekkers’ onder de migranten afkomstig uit
grote gemeenten van herkomst (boven 100.000 inwoners) relatief groter was
dan het percentage ‘vertrekkers’ onder de migranten afkomstig uit de kleinere
gemeenten. Hoewel het gegeven met de nodige voorzichtigheid moet
worden gebruikt, is een moeilijke gewenning aan het grootstedelijk milieu
waarschijnlijk toch niet de enige verklaring van het vertrek.
Conclusie: uit de beschikbare gegevens blijkt niet, dat het beeld van de door
migratie naar de grote stad ontwortelde plattelander realiteitswaarde bezit.
Verkommerend proletariaat?
Mogelijk onder invloed van historische beeldvorming worden degenen die
naar de grote centra migreren, gezien als een in hoofdzaak uit handarbeiders
samengestelde massa. Voegen wij daaraan toe de eveneens uit historische
factoren verklaarbare gerichtheid van veel maatschappelijk werk op juist
deze categorie van de bevolking, dan ligt het voor de hand een onderzoek
naar aanpassingsproblemen bij migranten, ondernomen in opdracht van het
maatschappelijk werk, geheel te richten op de leden der lagere beroepsgroepen.
Gelukkig is deze beperking niet aangehouden. Allereerst bleek nl., dat ondanks
de werving van arbeiders door grote Amsterdamse bedrijven, het aandeel
van de gezinnen van handarbeiders in de totale Amsterdamse gezinsmigratie
niet meer dan 20% betrof, waarvan 12% industrie-arbeiders. De
categorie der lagere employés was zelfs aanzienlijk groter nl. 28%. Tezamen
met de middelbare employés was hun percentage 41,8.
Voor Slotermeer was het beeld in zoverre anders, dat hier weliswaar het
aandeel der handarbeiders iets (2,3%), maar dat der lagere en middelbare
employés zeer aanzienlijk (18,9%) boven het stadsgemiddelde lag en de absolute
meerderheid van de Slotermeerse migranten-bevolking derhalve uit
deze employés bestond.
Veel belangrijker is echter, dat tussen beroepsgroepen en inkomensgroepen
enerzijds en het algemeen oordeel over de huidige situatie - de mate van
subjectieve aanpassing derhalve - anderzijds geen significant verband kon
worden vastgesteld. Evenmin waren de oordelen van de beroepsgroepen
190