HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

P. Ploeger - Migranten in Slotermeer
zwak staat. Hieruit zou volgen, dat de meeste problemen te vinden zijn bij de
echte plattelanders onder de migranten en bij de handarbeiders.
Verder werpt de grote stad eigen problemen op. De massaficatie is daar het
sterkst, de kans op vereenzaming het grootst, zo heet het. Het totaalbeeld is
dus weinig florissant: de plattelander in de grote stad verdwaald, losgeslagen
van de oude organische gemeenschap, onbevredigend gehuisvest, ten prooi
aan alle gevaren die de stad herbergt.
Thans enkele feiten, echter met deze belangrijke kanttekening, dat de onderzochte
migranten-categorie een selectie was, nl. bestond uit gezinnen, en niet
uit alleenstaanden, die het migratie-proces en de aanpassing ongetwijfeld op
andere wijze (moeilijker?) doormaken.
Ontwortelde plattelanders?
Vooropgesteld zij, dat het percentage Amsterdamse migranten dat van verre
kwam, zeer aanzienlijk groter was dan het Nederlandse gemiddelde. Niet
minder dan 43% (Ned. gemiddelde 18%) was afkomstig uit andere dan de
provincie van vestiging of de aangrenzende provincies. Voor de migranten in
Slotermeer gold dit nog eens in het bijzonder (51%). Voorts zij opgemerkt,
dat 32,5% der Amsterdamse en 37% der Slotermeerse migranten-gezinnen
afkomstig waren uit kleine gemeenten (met minder dan 20.000 inwoners).
Uit het onderzoek bleek nu, dat deze plattelanders - uiteraard niet noodzakelijk
altijd dorpsbewoners - in hun beoordeling van de totale nieuwe situatie
niet significant verschilden van degenen die uit grotere plaatsen afkomstig
waren. Nu is terecht als tegenwerping aan te voeren, dat de laatste woonplaats
- waarvan hier immers sprake is - weinig indicatief is, indien de voorafgaande
geografische mobiliteit niet in rekening wordt gebracht. Echter kon
worden aangetoond, dat een verband tussen voorafgaande mobiliteit en de
beoordeling van de huidige situatie ontbrak. Anderzijds moet het ook wel
veelbetekenend heten dat bij de helft van de positief georiënteerden de geboorteplaats
en de woonplaats van man en/of vrouw minder dan 20.000 inwoners
telde, terwijl dit voor gezinnen met een negatieve instelling slechts
een zesde bedroeg.
Hoewel er in bepaalde opzichten - waarover straks - tussen plattelanders en
stedelingen inderdaad verschillen in aanpassing bleken te bestaan, waren
deze van ondergeschikt belang, in ieder geval te gering in betekenis om de
totale aanpassing significant te beïnvloeden.
189