HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

F. van Heek - Chineesche immigranten in Nederland
Zooals men ziet, vereischt het productie-proces weinig vermogen. Vandaar
ook, dat men bij de financiering den steun der rijke wervers en logement
houders niet noodig heeft gehad. De pindakoekjes worden doorgaans voor
rekening van groepjes zeelieden, bestaande uit 10-12 personen, die wegens
hun gelijke herkomst in dezelfde woning of hetzelfde logement huizen, gezamenlijk
gefabriceerd. De productie is dus niet alleen technisch, doch ook
economisch gedecentraliseerd; het aantal plaatsen in de Chineezenkolonies,
waar pindakoekjes gemaakt worden, is legio. Pogingen, om de fabricage in
een groot-bedrijf te centraliseren zijn mislukt. Een Chineesch koopman
genaamd Liang Holl heeft op Katendrecht getracht een kleine pindakoekjesfabriek
op te richten. Zijn bedoeling was vooral aan den Nederlandschen
kleinhandel te leveren, die tijdens de pindakoekjes-‘hausse’ van 1931-1932
ook belangstelling voor dit product begon te toonen. Zijn pogingen werden
echter niet met succes bekroond. De fabriek moest liquideeren, daar spoedig
bleek, dat de consumptie van pinda-koekjes veroorzaakt werd door het
medelijden met de Chineesche venters en niet door een werkelijke behoefte.
Een zeer primitieve schatting der materiaal-kosten van een dergelijk bedrijf
luidt als volgt:
±5 kg. suiker ƒ2,00
1 liter azijn 0,10
25 kg gepelde pinda’s 4,50
------ƒ6,60
Hieruit worden 300 koekjes geproduceerd; verkoopprijs 5 cent per stuk, totaal
dus ƒ15,-.
De organisatie van de productie en den handel is op de volgende wijze geregeld:
de Chineezen vormen meestal kleine coöperaties, waarbij voor gezamenlijke
rekening de grondstoffen voor de pinda-koekjes- en chocoladebereiding worden
ingekocht. De beste verkoopers trekken er op uit om de door de thuis geblevenen
geproduceerde waren te verkoopen. Doorgaans verkoopen de ouderen, die
meer het medelijden van het publiek opwekken en zich niet zo zeer als de jongeren
schamen om als straatventer op te treden. Indien de venters buiten de stad trekken,
waar het productiecentrum is gevestigd, worden hen de waren nagezonden, hetgeen
meestal met de vracht-auto-diensten geschiedt.
175