HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen
HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen
Elma Verhey et al. - Het geheim van Urk Natuurlijk het gaat niet aan om het Urkse calvinisme eigenlijk bijgeloof te noemen. Het is wel zo dat hun hang naar het vreemde, avontuurlijke en wonderlijke zich via de Schotse predikers christelijk heeft vertaald. Er zijn dertien kerken op Urk. Ze hebben elk hun eigen opvatting. Maar, zegt iedereen die we ernaar vragen, ze zijn alle dertien voor alles Urks. Wat is dat? Weer is het antwoord eensluidend: ze hebben een overmatige hang naar het bevindelijke. Leerstelligheid is goed, maar je moet er wel iets moois bij voelen. Pardon: er zijn veertien kerken. Na het overlijden van de voorganger is de Bosjesgemeente gescheurd. Er waren er die vonden dat zijn opvolger de Schotse preken toch niet met het ware timbre voor kon lezen. De zware Lub Post, scriba van de Oud-Gereformeerde Kerk en ex-wethouder van sociale zaken, is de voornaamste theoreticus van het gestrenge wereldbeeld. We zitten aan tafel, Post duikt uit de zak van zijn Urker broek een pakje Javaanse Jongens op. Hij is 70 jaar, godsdienstig zeer belezen, en hij praat met het gemak van iemand die menig gehoor onder verschillende omstandigheden heeft toegesproken. ‘Het individualisme’, legt hij uit, ‘is bij een christelijke bevolking natuurlijk zeer hoog. Het atheïsme heeft Het Hogere niet, maar het theïsme zegt: er is niet alleen de Godheid boven, maar ook de Godheid in de mens. God heeft hem geschapen naar zijn beeld en gelijkenis, dus vanzelf moet je dat in de ander zien. Dus vandaar uit zeg ik: wij als Urker bevolking hebben geen behoefte aan arbeidersorganisaties. De bonden erkennen het individuele niet. Die zeggen: ik zal wel voor je praten, houd jij je mond maar.’ Maar, zeggen wij, op Urk komen toch ook wel conflicten voor tussen werkgever en werknemer? Post: ‘Als die voorkomen, worden ze opgelost in de Kerkeraad. Een schipper moet zijn knecht aanvaarden als een van God geschapen mens met eeuwigheidswaarde. In Genesis staat: wie des mensen bloed vergiet, diens bloed zal vergoten worden. Dus als het de schipper zijn schuld is, en hij moet dopen, 170
Elma Verhey et al. - Het geheim van Urk dan moet hij eerst naar zijn knecht toe om zich met hem te verzoenen. Daarna wordt er gezamenlijk uit Gods woord gelezen.’ De scriba drukt een nat peukje uit in de asbak. ‘nu zult u vragen: wat is de filosofische fout van het communisme.’ Het erkent wel de mens als gemeenschapswezen, en dat is hij ook, maar het ziet daarin niet de individuele factor. Want waar krijgt Rusland mee te maken? Met wat de wetenschap noemt - de filosofie sluit onvoldoende aan bij de praktijk van het leven. Wij kunnen proberen een hond te leren een preek te lezen. Als dat niet lukt is het niet de hond zijn schuld. Ik kan mijn jongen de opdracht geven om zich van het dak te laten vallen. Als hij dat doet, is het gewisselijk een achterlijke jongen. Zo is het communisme. Urk verwerpt dat. Het begrip individu ligt op Urk veel gevulder en waardevoller dan in andere plaatsen.’ Wij zeggen: U heeft een potsierlijke kijk op mensen. Post: ‘Geenszins. De christen gaat ervan uit: de mens heeft wel verstand, maar dat is in verval. Hij wil alleen maar kwaad, en heeft geen verlangen naar het goede. Ik ben nu zeventig, en de calvinistische filosofie dat een mens niet deugt, dat is wel de wetenschap die ik heb. Ik weet: ik ben een zondaar en meer niet. De val is radicaal en voor de Heiligheid Gods onherstelbaar. De mens is slecht en daarop is geen uitzondering. Als je met Hare Majesteit de Koningin omgang zou hebben, zou je zelfs daar de menselijke slechtheid ontmoeten. Er zouden ogenblikken zijn dat je denkt, dat had ik niet gedacht, dat zo’n hoogstaand mens zo zou kunnen draaien. Slechts God is waarachtig de mens is leugenachtig.’ U kent, zeggen wij, het slechte in de mens erg goed. ‘Daarom’, antwoordt Post, ‘zullen wij een overtreder niet uit onze gemeenschap verstoten.’ Wij: Veel vissers, ook uit uw kring, overtreden de bepalingen die door de wettige overheid aan de visserij zijn gesteld. Post lacht: ‘Ik heb vanaf het ogenblik dat ik voor het eerst in zee ging de kost moeten verdienen in strijd met regeringsmaatregelen.’ Wij: En dus in strijd met Romeinen 13: ‘De Machten die er zijn, die zijn van God geordineert.’ Post steekt een nieuw shagje op. ‘In de 80-jarige oorlog konden wij Romeinen 13 niet zo interpreteren dat wij 171
- Page 120 and 121: Jack Burgers et al. - Drents Dorp,
- Page 122 and 123: Jack Burgers et al. - Drents Dorp,
- Page 124 and 125: 124 Willem Wilmink - Textielstad He
- Page 126 and 127: H. Dijkhuis - Vijftig dagen in een
- Page 128 and 129: H. Dijkhuis - Vijftig dagen in een
- Page 130 and 131: EIM - (…)middenstand in de Jordaa
- Page 132 and 133: EIM - (…)middenstand in de Jordaa
- Page 134 and 135: Rogier Noyon - (…)een straat in d
- Page 136 and 137: Rogier Noyon - (…)een straat in d
- Page 138 and 139: Rogier Noyon - (…)een straat in d
- Page 140 and 141: Rogier Noyon - (…)een straat in d
- Page 142 and 143: 142 Ik hou zo van een oude, Amsterd
- Page 144 and 145: 144 Als wegwijzers staan witte walv
- Page 146 and 147: Chr. Plomp - Urk Dit neemt niet weg
- Page 148 and 149: Chr. Plomp - Urk verliest zij deze
- Page 150 and 151: Chr. Plomp - Urk In de courantenlec
- Page 152 and 153: P.J. Meertens - Urk denheid erkend
- Page 154 and 155: P.J. Meertens - Urk geld en de Enkh
- Page 156 and 157: H.Tj. Piebenga - Urk tot menig mind
- Page 158 and 159: H.Tj. Piebenga - Urk gronds dagelij
- Page 160 and 161: H.Tj. Piebenga - Urk heele beweging
- Page 162 and 163: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 164 and 165: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 166 and 167: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 168 and 169: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 172 and 173: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 174 and 175: F. van Heek - Chineesche immigrante
- Page 176 and 177: P.J. Bouman et al. - (…)Rotterdam
- Page 178 and 179: P.J. Bouman et al. - (…)Rotterdam
- Page 180 and 181: P.J. Bouman et al. - (…)Rotterdam
- Page 182 and 183: Sj. Groenman - Kolonisatie op nieuw
- Page 184 and 185: Sj. Groenman - Kolonisatie op nieuw
- Page 186 and 187: Sj. Groenman - Kolonisatie op nieuw
- Page 188 and 189: P. Ploeger - Migranten in Slotermee
- Page 190 and 191: P. Ploeger - Migranten in Slotermee
- Page 192 and 193: P. Ploeger - Migranten in Slotermee
- Page 194 and 195: Mies van Niekerk - (…)Antilliaans
- Page 196 and 197: Mies van Niekerk - (…)Antilliaans
- Page 198 and 199: 198
- Page 200 and 201: M. Brouwer - (…)de jeugdcriminali
- Page 202 and 203: M. Brouwer - (…)de jeugdcriminali
- Page 204 and 205: W.H. Nagel - Oss Het behoeft geen b
- Page 206 and 207: W.H. Nagel - Oss vorm aan: ‘die
- Page 208 and 209: ISONEVO - Zuid-West Noordbrabant vr
- Page 210 and 211: ISONEVO - Zuid-West Noordbrabant hu
- Page 212 and 213: ISONEVO - Zuid-West Noordbrabant he
- Page 214 and 215: Ton van de Berg et al. - Tippelen v
- Page 216 and 217: Ton van de Berg et al. - Tippelen v
- Page 218 and 219: Ton van de Berg et al. - Tippelen v
Elma Verhey et al. - Het geheim van Urk<br />
dan moet hij eerst naar zijn knecht toe om zich met hem te verzoenen.<br />
Daarna wordt er gezamenlijk uit Gods woord gelezen.’<br />
De scriba drukt een nat peukje uit in de asbak.<br />
‘nu zult u vragen: wat is de filosofische fout van het communisme.’ Het erkent<br />
wel de mens als gemeenschapswezen, en dat is hij ook, maar het ziet<br />
daarin niet de individuele factor. Want waar krijgt Rusland mee te maken?<br />
Met wat de wetenschap noemt - de filosofie sluit onvoldoende aan bij de<br />
praktijk van het leven.<br />
Wij kunnen proberen een hond te leren een preek te lezen. Als dat niet lukt is<br />
het niet de hond zijn schuld.<br />
Ik kan mijn jongen de opdracht geven om zich van het dak te laten vallen.<br />
Als hij dat doet, is het gewisselijk een achterlijke jongen.<br />
Zo is het communisme. Urk verwerpt dat. Het begrip individu ligt op Urk<br />
veel gevulder en waardevoller dan in andere plaatsen.’<br />
Wij zeggen: U heeft een potsierlijke kijk op mensen.<br />
Post: ‘Geenszins. De christen gaat ervan uit: de mens heeft wel verstand,<br />
maar dat is in verval. Hij wil alleen maar kwaad, en heeft geen verlangen<br />
naar het goede. Ik ben nu zeventig, en de calvinistische filosofie dat een<br />
mens niet deugt, dat is wel de wetenschap die ik heb. Ik weet: ik ben een<br />
zondaar en meer niet. De val is radicaal en voor de Heiligheid Gods onherstelbaar.<br />
De mens is slecht en daarop is geen uitzondering. Als je met Hare<br />
Majesteit de Koningin omgang zou hebben, zou je zelfs daar de menselijke<br />
slechtheid ontmoeten. Er zouden ogenblikken zijn dat je denkt, dat had ik<br />
niet gedacht, dat zo’n hoogstaand mens zo zou kunnen draaien. Slechts God<br />
is waarachtig de mens is leugenachtig.’<br />
U kent, zeggen wij, het slechte in de mens erg goed.<br />
‘Daarom’, antwoordt Post, ‘zullen wij een overtreder niet uit onze gemeenschap<br />
verstoten.’<br />
Wij: Veel vissers, ook uit uw kring, overtreden de bepalingen die door de<br />
wettige overheid aan de visserij zijn gesteld.<br />
Post lacht: ‘Ik heb vanaf het ogenblik dat ik voor het eerst in zee ging de kost<br />
moeten verdienen in strijd met regeringsmaatregelen.’<br />
Wij: En dus in strijd met Romeinen 13: ‘De Machten die er zijn, die zijn van<br />
God geordineert.’<br />
Post steekt een nieuw shagje op.<br />
‘In de 80-jarige oorlog konden wij Romeinen 13 niet zo interpreteren dat wij<br />
171