HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

Elma Verhey et al. - Het geheim van Urk
Zijn Woord wordt op zondag (10 uur v.m. en 5 uur n.m.) gelezen in dertien
reformatorische kerken, elk met dezelfde geloofsbelijdenis, elk meer van de
ander gescheiden dan katholiek en protestant op de wal.
Sommige van die kerken worden licht gevonden: daarin uit de God zich als
een liefdevolle Vader.
In andere kerken weten de lidmaten zich reeds vrij zeker door Hem verdoemd:
dat zijn de zware.
De lichten zien hun aanhang slinken.
De zwaren bloeien als nooit tevoren.
‘We verstijven’, zegt een gereformeerde dominee - hij heeft de ene groepering
na de andere uit zijn te lichte kerk, traditioneel dé Urker kerk, zien
weglopen.
Ze verdwenen en ze sloten zich aan bij de Bosjesgemeente of bij de Oud-
Gereformeerden, bij de Christelijke Gereformeerden zonder tv of bij de Artikel
31-ers binnen verband, bij Christelijk Gereformeerden met tv of bij de
Artikel 31-ers buiten verband - bij groeperingen kortom, die wat hun onderlinge
verschillen ook zijn, alle dezelfde God kennen: de God van de Wraak,
die na Adams val de mens verstoten heeft en hem sindsdien niet dan bij hoge
uitzondering in Zijn Vaderhuis wil opnemen.
De Gruwzame God van Urk heeft zijn volgelingen geperst in een harnas van
voorschriften. Ze mogen op zondag niet fietsen of autorijden. Ze mogen, ook
door de week, geen tv kijken. Ze mogen niet naar de film. Ze mogen niet
biljarten. Vrouwen moeten een rok dragen, mannen een broek. Kaarten mag
niet. Dammen wel. Een pilsje ook, maar niet op zondag.
En toch.
Wie Urk een gesloten gemeenschap noemt, is nooit verder geweest dan het
havenhoofd.
En wie de Urkers ziet als dichtgeslagen godsdienstfanaten heeft nog nooit
met één van hen gesproken.
Want Urk is geen Staphorst of Elburg.
De koepokinenting werd er reeds in 1875 doorgevoerd.
De orthodoxe Marker wordt op Urk om zijn zwartkouserij geminacht -
Markers zijn (Jef Last) in Urker ogen ‘gierige neten geschapen op de dag
dat de Duivel ook eens mensen wilde maken.’
163