HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

Elma Verhey et al. - Het geheim van Urk
komen pas vrijdagavond weer terug. De vis die zij intussen op hun te Urk
gebouwde kotter vangen, vervoeren zij per Urker vrachtwagen naar de Urker
afslag waar ze door Urker handelaren wordt gekocht om in Urker fileerbedrijven
verwerkt dan wel door Urker exporteurs uitgevoerd te worden.
Het gaat dus goed met Urk - de visserij die de bevolking eeuwenlang net
voldoende heeft gebracht om niet dood te gaan, geeft de laatste jaren een
overstelpende welvaart.
De zeven vette jaren, zeggen ze op Urk, want een enkel Bijbelwoord gaan ze
niet uit de weg. Ze hebben zich in die tijd sterk gemaakt. Ze bouwden de grootste
kotters. Ze kochten de beste apparatuur. Ze organiseerden een perfecte afslag.
En ze hielden genoeg over om zichzelf te wennen aan het idee van luxe.
De magere jaren hadden eigenlijk al begonnen moeten zijn. Want terwijl de
Urkers zich sterker maakten, werden ze zwakker. Ze zagen dat hun kotters
met gemak twee of drie keer zoveel zouden kunnen vangen: als tenminste al
hun boten samen de zeeën niet ongeveer hadden leeggevist. En dat ze nu,
met hun reusachtige schuiten minder tong aan wal brengen dan vroeger met
hun 350-pk'tjes.
Voor Nederland is het zo erg niet. Wat stelt die hele visserij voor? Twee
komma twee procent op de landbouwopbrengst.
Maar voor Urk? Urk is de laatste gemeenschap die geheel op de visserij is
aangewezen. Als daar de klad in komt - nou ja, zeggen de Urkers, dan kun je
ons beter opheffen.
De vissersgemeenschap worstelt om nog even uit te stellen waarvan iedereen
weet dat het komen moet: de achteruitgang.
Nu al mag geen visser meer onbeperkt aanvoeren Ze doen het toch, en nog
betrekkelijk officieel ook.
Hoe kan dat?
‘Dat’, zegt een gemeenteraadslid, ‘vertel ik niet. Dat is het geheim van Urk.’
De gruwzame God
Het gaat goed met Urk. En hoe beter het gaat, des te gruwzamer wordt de
God tot wie de Urkers bidden.
162