HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen
HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen
Chr. Plomp - Urk In de courantenlectuur bespeurt men vaak dezelfde voorkeur voor het opwindende. Het meest verspreide dagblad is er Het Nieuws van den Dag met ongeveer 275 abonnees. Vervolgens worden nog gelezen het Christelijk- Sociaal Dagblad (met ongeveer 200) en De Standaard (met ongeveer 50 abonnees). Gewoonlijk beperkt men zich tot het lezen van het nieuws, waarbij vooral de op het gemoed werkende berichten de belangstelling hebben. Door hun meerderen vrijen tijd lezen de landlieden meer dan de visschers. Wel kan men in de wintermaanden ook bij de laatsten een verhoogden leeslust opmerken, daar zij dan vaker thuis zijn. In dien tijd vermeerdert het aantal courantenabonnementen met ongeveer 1/3. Hetzelfde verschijnsel neemt men waar bij de radiodistributie: ’s winters zijn er ongeveer tweemaal zooveel aangeslotenen als ’s zomers. De radio heeft op Urk in zeer ruime mate ingang gevonden. Behalve ongeveer 200 aansluitingen bij de radiodistributie zijn er veel eigen toestellen. Wat de beluisterde programma’s betreft, is het opmerkelijk, dat muziek hierin niet de eerste plaats inneemt. Den meesten aftrek vindt het gesproken gedeelte: toespraken door predikanten, de verschillende vragenuurtjes en bij enkelen ook populair-wetenschappelijke voordrachten. Eveneens mogen de bonte avonden der verschillende omroepvereenigingen zich in een groote belangstelling verheugen. Mede door krant en radio voelt de Urker zich thans heel wat wereldwijzer dan vroeger en gaarne stelt men het huidige bezit aan kennis tegenover de vroegere ‘domheid’. Bij een deel van hen, die wat critischer staan tegenover al het nieuwe, waarmee zij in aanraking komen, merkt men op, dat zij er eigenlijk geen raad mee weten. Zij zijn zich bewust, dat hun beginsel hen tot een bepaalde houding verplicht, doch zij weten deze niet voldoende te bepalen. Zulke menschen toonen vaak een grooten angst voor het nieuwe; zij willen b.v. geen radio uit vrees, dat zij dingen zullen hooren, die eigenlijk niet voor hun ooren bestemd zijn. 150
P.J. Meertens (red.) Urk : land en volk Zutphen : De Walburg Pers, 1990 (Oorspr. Uitg.: 1942) (Flevo profiel : facsimile / Sociaal Historisch Centrum voor Flevoland) p. 233-236 28. Urk - beeld van een volkskarakter P.J. Meertens - Urk 1. Naar gegevens uit de litteratuur / P. J. Meertens Geen opgave is moeilijker en tegelijk ondankbaarder dan een karakterschets te geven van een bevolkingsgroep, waarvoor de wetenschappelijke gegevens ten eenenmale ontbreken. Men is dientengevolge gedwongen op persoonlijke en dus subjectieve indrukken af te gaan, waarbij het gevaar van over- en onderschatting onvermijdelijk blijft. De korte karakteristiek van de bevolking van Urk, die we hier laten volgen, berust behalve op de persoonlijke indrukken gedurende een verblijf van slechts enkele weken op het eiland op de gegevens van Harting, Allan, Thomas, Van der Ven en Alie van Wijhe- Smeding, die allen min of meer uitvoerig en op grond van eigen aanschouwing over den volksaard der Urkers hebben geschreven. De meest in het oog vallende karaktertrek van deze visschers is hun godsdienstzin. Van nature zijn zij daartoe gepraedisponeerd. Het leven temidden van een element dat zoo onbetrouwbaar en onberekenbaar is als de zee moet wel leiden tot een onwankelbaar geloof in een hoogere macht, waarvan de mensch zich afhankelijk weet en die hem steeds weer redt uit gevaren. Dr. A. Kuyper heeft er op gewezen dat geen bevolkingsgroep beter het leerstuk van Gods vrijmachtige genade kon verstaan dan die der visschers, die ploegen noch zaaien, maar hun netten slechts uitwerpen op het water. Allen die over de Urkers hebben geschreven beginnen dan ook met hun opmerkelijken godsdienstzin te noemen, dien ze overigens, zooals al uit het voorafgaande blijkt, met de inwoners van andere visscherseilanden en -plaatsen gemeen hebben. Men vindt onder de Urker visschers en hun vrouwen verscheidene waarachtig vromen, die leven uit het geloof en van wie een wonderlijke geloofskracht uitgaat. Elke generatie brengt opnieuw deze stoere gestalten voort, die het ferment van dit volk zijn en die in al hun eenvoud en beschei- 151
- Page 100 and 101: W. Brand - Eindhoven W. Brand Eindh
- Page 102 and 103: W. Brand - Eindhoven satie wil alle
- Page 104 and 105: W. Brand - Eindhoven king en veel v
- Page 106 and 107: F. van Heek - (…)Enschede krotwon
- Page 108 and 109: F. van Heek - (…)Enschede Gelijk
- Page 110 and 111: F. van Heek - (…)Enschede de cris
- Page 112 and 113: Annemieke van Drenth et al. - Tusse
- Page 114 and 115: Annemieke van Drenth et al. - Tusse
- Page 116 and 117: Annemieke van Drenth et al. - Tusse
- Page 118 and 119: Jack Burgers et al. - Drents Dorp,
- Page 120 and 121: Jack Burgers et al. - Drents Dorp,
- Page 122 and 123: Jack Burgers et al. - Drents Dorp,
- Page 124 and 125: 124 Willem Wilmink - Textielstad He
- Page 126 and 127: H. Dijkhuis - Vijftig dagen in een
- Page 128 and 129: H. Dijkhuis - Vijftig dagen in een
- Page 130 and 131: EIM - (…)middenstand in de Jordaa
- Page 132 and 133: EIM - (…)middenstand in de Jordaa
- Page 134 and 135: Rogier Noyon - (…)een straat in d
- Page 136 and 137: Rogier Noyon - (…)een straat in d
- Page 138 and 139: Rogier Noyon - (…)een straat in d
- Page 140 and 141: Rogier Noyon - (…)een straat in d
- Page 142 and 143: 142 Ik hou zo van een oude, Amsterd
- Page 144 and 145: 144 Als wegwijzers staan witte walv
- Page 146 and 147: Chr. Plomp - Urk Dit neemt niet weg
- Page 148 and 149: Chr. Plomp - Urk verliest zij deze
- Page 152 and 153: P.J. Meertens - Urk denheid erkend
- Page 154 and 155: P.J. Meertens - Urk geld en de Enkh
- Page 156 and 157: H.Tj. Piebenga - Urk tot menig mind
- Page 158 and 159: H.Tj. Piebenga - Urk gronds dagelij
- Page 160 and 161: H.Tj. Piebenga - Urk heele beweging
- Page 162 and 163: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 164 and 165: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 166 and 167: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 168 and 169: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 170 and 171: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 172 and 173: Elma Verhey et al. - Het geheim van
- Page 174 and 175: F. van Heek - Chineesche immigrante
- Page 176 and 177: P.J. Bouman et al. - (…)Rotterdam
- Page 178 and 179: P.J. Bouman et al. - (…)Rotterdam
- Page 180 and 181: P.J. Bouman et al. - (…)Rotterdam
- Page 182 and 183: Sj. Groenman - Kolonisatie op nieuw
- Page 184 and 185: Sj. Groenman - Kolonisatie op nieuw
- Page 186 and 187: Sj. Groenman - Kolonisatie op nieuw
- Page 188 and 189: P. Ploeger - Migranten in Slotermee
- Page 190 and 191: P. Ploeger - Migranten in Slotermee
- Page 192 and 193: P. Ploeger - Migranten in Slotermee
- Page 194 and 195: Mies van Niekerk - (…)Antilliaans
- Page 196 and 197: Mies van Niekerk - (…)Antilliaans
- Page 198 and 199: 198
Chr. Plomp - Urk<br />
In de courantenlectuur bespeurt men vaak dezelfde voorkeur voor het opwindende.<br />
Het meest verspreide dagblad is er Het Nieuws van den Dag met<br />
ongeveer 275 abonnees. Vervolgens worden nog gelezen het Christelijk-<br />
Sociaal Dagblad (met ongeveer 200) en De Standaard (met ongeveer 50<br />
abonnees). Gewoonlijk beperkt men zich tot het lezen van het nieuws, waarbij<br />
vooral de op het gemoed werkende berichten de belangstelling hebben.<br />
Door hun meerderen vrijen tijd lezen de landlieden meer dan de visschers.<br />
Wel kan men in de wintermaanden ook bij de laatsten een verhoogden leeslust<br />
opmerken, daar zij dan vaker thuis zijn. In dien tijd vermeerdert het<br />
aantal courantenabonnementen met ongeveer 1/3. Hetzelfde verschijnsel<br />
neemt men waar bij de radiodistributie: ’s winters zijn er ongeveer tweemaal<br />
zooveel aangeslotenen als ’s zomers. De radio heeft op Urk in zeer ruime<br />
mate ingang gevonden. Behalve ongeveer 200 aansluitingen bij de radiodistributie<br />
zijn er veel eigen toestellen. Wat de beluisterde programma’s betreft,<br />
is het opmerkelijk, dat muziek hierin niet de eerste plaats inneemt. Den<br />
meesten aftrek vindt het gesproken gedeelte: toespraken door predikanten,<br />
de verschillende vragenuurtjes en bij enkelen ook populair-wetenschappelijke<br />
voordrachten. Eveneens mogen de bonte avonden der verschillende omroepvereenigingen<br />
zich in een groote belangstelling verheugen.<br />
Mede door krant en radio voelt de Urker zich thans heel wat wereldwijzer<br />
dan vroeger en gaarne stelt men het huidige bezit aan kennis tegenover de<br />
vroegere ‘domheid’. Bij een deel van hen, die wat critischer staan tegenover<br />
al het nieuwe, waarmee zij in aanraking komen, merkt men op, dat zij er<br />
eigenlijk geen raad mee weten. Zij zijn zich bewust, dat hun beginsel hen tot<br />
een bepaalde houding verplicht, doch zij weten deze niet voldoende te bepalen.<br />
Zulke menschen toonen vaak een grooten angst voor het nieuwe; zij<br />
willen b.v. geen radio uit vrees, dat zij dingen zullen hooren, die eigenlijk<br />
niet voor hun ooren bestemd zijn.<br />
150
Change language