HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

More documents

Recommendations

Info

ISONEVO - Oostelijk West-Friesland vige onderwerp weinig heeft mee te delen. In West-Friesland werd het laatste nogal eens ondervonden, daarbij in het bijzonder versterkt door de nuchtere en practische inslag der bevolking, die ertoe leidt, dat men in de eerste plaats oog heeft voor de meer tastbare en concrete, met name economische gegevenheden. Indeling van het gebied Alvorens op de betekenis van het dorp als samenlevingskader nader in te gaan, stellen wij enkele andere factoren, die bepalend zijn voor de in West- Friesland bestaande structuur van menselijke betrekkingen voorop, t.w. godsdienstige overtuiging en beroep. Na hetgeen hierover in de hoofdstukken ‘Agrarische structuur’, ‘Kerkelijk Leven’ en ‘Verenigingsleven’ is medegedeeld, is het niet noodzakelijk dit nog uitvoerig toe te lichten. Afgaande op deze kenmerken kan men West- Friesland zinvol splitsen in Katholieke en niet-Katholieke, resp. tuinbouwen weidegebieden, welke indeling ook met betrekking tot gezinsleven, opvoeding e.d. van betekenis is. Zet men deze gedachtengang voort en past haar toe op de afzonderlijke dorpen en hun bevolking, dan dringt zich als het ware een typologie op, waarbij zich als ‘Idealtypen’ laten onderscheiden, te ener zijde het Protestantse (Hervormde) boerendorp en daartegenover het R.K. tuindersdorp. Het eerste is in meest zuivere vorm te vinden in de peripherie (gerekend vanaf de Streekweg Hoorn-Enkhuizen): Sijbekarspel, Benningbroek, Midwoud, Oostwoud, Twisk, Schellinkhout, Wijdenes. Het tweede wordt het meest karakteristiek belichaamd in de Streekdorpen Hoogkarspel, Lutjebroek, Grootebroek en Bovenkarspel. Overbodig te zeggen, dat de werkelijkheid niet altijd aan het schema beantwoordt en tevens, dat factoren, die binnen deze polariteit niet-relevant zijn complicaties oproepen. Hiervan enkele voorbeelden: Het tuindersdorp Opperdoes is geheel Protestant, wordt zelfs in sterke mate gekenmerkt door gereformeerde stromingen. Dit heeft uiteraard repercussies ten aanzien van opvoeding, vrijetijdsbesteding (Zondagsrust, geen toneel- en cafébezoek) e.d. In ander opzicht (wijze van inkomsten, gemak van bestedingen) vertoont het echter de typische tuinderskenmerken en komt daarmede meer met een Streekdorp overeen. Derhalve is bovenstaande typologie hier niet van toepassing. Opperdoes vormt echter binnen West-Friesland een uitzondering. Het is een sterk gesloten samenleving (tot uitdrukking komend 10
ISONEVO - Oostelijk West-Friesland in een hoog percentage onderlinge huwelijken), waarop b.v. de tuinbouwvoorlichtingsdienst weinig ‘greep’ heeft). Een voorbeeld van een complicerende factor die niet in het schema ‘past’, vormt de fruitteelt, vooral te vinden in de omstreken van Hoorn (Zwaag, Blokker, Wijdenes), die geen correlatie met de godsdienst vertoont. In ieder geval niet in het algemeen; plaatselijk is er natuurlijk wel vaak een verband. Toch kan het gemaakte onderscheid verhelderend werken. Thans willen wij hieraan iets meer inhoud geven door de samenvatting van een aantal door diverse zegslieden gedane waarnemingen. Het R.K. tuindersdorp (De Streek) Dank zij een voortdurende intensiveringsproces van de landbouw, waarvan thans de grens is bereikt, heeft de snel groeiende bevolking zich moeizaam een bestaan weten te veroveren. Een en ander heeft geleid tot een dicht opeenwonen in veelal (te) kleine woningen langs de Streekweg (lintbebouwing). De voornamelijk van arbeiders afkomstige bevolking heeft voor de oorlog grote armoede gekend en heeft de volgende kenmerken: a-traditioneel, ondernemend, handwerkend, weinig spaarzaam en onontwikkeld. Men noemt haar ook wel ‘levenslustig’ (kermissen, café’s, dansen) en met name de jeugd: ruw, onbeschaafd, geen manieren enz. Vooral het verleden heeft ‘de Streker’ geen goede naam bezorgd in het overige gewest. Ook nu is het nog zo, dat b.v. gemeenten als Westwoud en Blokker niet graag in één adem met de Streek genoemd worden. Enkele citaten mogen dit illustreren: ‘De Streker jongens waren in het algemeen wat dommer, wel sterk, in gezelschap niet vormelijk, krachtig met de vuisten, de Strekers waren een gevaar voor het gewest. De ouders hielpen gerust een handje mee. Als er kermis was, moesten de jongens er flink geld doormaken en als ze niet met een stuk in hun kraag thuiskwamen, was er geen kermis geweest.’ ‘De kleine bouwers lijden ’s winters gebrek, tijdens het seizoen rolt het geld. Alles staat in het teken van het geld. Wanneer ’s Zaterdags de veilingbrieven komen, leeft geheel het gezin mee. De opbrengsten wisselen met de week, aangezien de exportmogelijkheden naar Engeland of Duitsland, de hoogte van de prijzen enz. wekelijks kunnen verschillen. In Lutjebroek zitten de tuinders buiten het seizoen al om 10 uur in de 11
Page 1 and 2: HET VERLOREN PARADIJS Sociografie v
Page 3 and 4: Inhoudsopgave TEN GELEIDE 5 I. BURE
Page 5 and 6: TEN GELEIDE Arm, achterlijk, a-soci
Page 7: J. Greshoff - Liefdesverklaring Ik
Page 12 and 13: ISONEVO - Oostelijk West-Friesland
Page 18 and 19: ISONEVO - Noord-Oost Overijssel Rap
Page 20 and 21: ISONEVO - Noord-Oost Overijssel ron
Page 22 and 23: ISONEVO - Noord-Oost Overijssel nen
Page 24 and 25: ISONEVO - Noord-Oost Overijssel b)
Page 26 and 27: Jan Haveman - De ongeschoolde arbei
Page 28 and 29: Hans van der Loo et al. - Buurt in
Page 30 and 31: Hans van der Loo et al. - Buurt in
Page 32 and 33: Leida Schuringa - Culturen als bure
Page 34 and 35: Leida Schuringa - Culturen als bure
Page 36 and 37: Hans van Laar et al. - Lokaal vanda
Page 38 and 39: Hans van Laar et al. - Lokaal vanda
Page 41 and 42: II. THUIS Ida Gerhardt - Het gebed
Page 43 and 44: Sj. Groeman et al. - Ommen Een zeer
Page 45 and 46: Jan Haveman - De ongeschoolde arbei
Page 47 and 48: ISONEVO - Zuid-Oost Drenthe burgerl
Page 49 and 50: ISONEVO - Zuid-Oost Drenthe dan vri
Page 51 and 52: ISONEVO - Zuid-Oost Drenthe te besp
Page 53 and 54: G.A. Kooy De oude samenleving op he
Page 55 and 56: Flip Lindo - Maakt cultuur verschil
Page 61:
J.A. Emmens - Rei van Brabantse vro
Page 64 and 65:
H. Heertje - Het ateliermeisje van
Page 66 and 67:
H. Heertje - Het ateliermeisje van
Page 68 and 69:
P.H. Vrijhof - Rapport over een gro
Page 70 and 71:
P.H. Vrijhof - Rapport over een gro
Page 72 and 73:
Maatschappelijke verwildering der j
Page 74 and 75:
Maatschappelijke verwildering der j
Page 76 and 77:
ISONEVO - Zuid-West Groningen volge
Page 78 and 79:
ISONEVO - Zuid-West Groningen De ve
Page 80 and 81:
A.J. Wichers - Leven en werken te E
Page 82 and 83:
Gerard C. de Haas - De onvoorziene
Page 84 and 85:
Page 86 and 87:
Page 88 and 89:
Page 90 and 91:
Livio Sansone - Schitteren in de sc
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Flip Lindo - Maakt cultuur verschil
Page 96 and 97:
Flip Lindo - Maakt cultuur verschil
Page 98 and 99:
Hans Lodeizen - Allemaal steden de
Page 100 and 101:
W. Brand - Eindhoven W. Brand Eindh
Page 102 and 103:
W. Brand - Eindhoven satie wil alle
Page 104 and 105:
W. Brand - Eindhoven king en veel v
Page 106 and 107:
F. van Heek - (…)Enschede krotwon
Page 108 and 109:
F. van Heek - (…)Enschede Gelijk
Page 110 and 111:
F. van Heek - (…)Enschede de cris
Page 112 and 113:
Annemieke van Drenth et al. - Tusse
Page 114 and 115:
Page 116 and 117:
Page 118 and 119:
Jack Burgers et al. - Drents Dorp,
Page 120 and 121:
Page 122 and 123:
Page 124 and 125:
124 Willem Wilmink - Textielstad He
Page 126 and 127:
H. Dijkhuis - Vijftig dagen in een
Page 128 and 129:
H. Dijkhuis - Vijftig dagen in een
Page 130 and 131:
EIM - (…)middenstand in de Jordaa
Page 132 and 133:
EIM - (…)middenstand in de Jordaa
Page 134 and 135:
Rogier Noyon - (…)een straat in d
Page 136 and 137:
Page 138 and 139:
Page 140 and 141:
Page 142 and 143:
142 Ik hou zo van een oude, Amsterd
Page 144 and 145:
144 Als wegwijzers staan witte walv
Page 146 and 147:
Chr. Plomp - Urk Dit neemt niet weg
Page 148 and 149:
Chr. Plomp - Urk verliest zij deze
Page 150 and 151:
Chr. Plomp - Urk In de courantenlec
Page 152 and 153:
P.J. Meertens - Urk denheid erkend
Page 154 and 155:
P.J. Meertens - Urk geld en de Enkh
Page 156 and 157:
H.Tj. Piebenga - Urk tot menig mind
Page 158 and 159:
H.Tj. Piebenga - Urk gronds dagelij
Page 160 and 161:
H.Tj. Piebenga - Urk heele beweging
Page 162 and 163:
Elma Verhey et al. - Het geheim van
Page 164 and 165:
Page 166 and 167:
Page 168 and 169:
Page 170 and 171:
Page 172 and 173:
Page 174 and 175:
F. van Heek - Chineesche immigrante
Page 176 and 177:
P.J. Bouman et al. - (…)Rotterdam
Page 178 and 179:
Page 180 and 181:
Page 182 and 183:
Sj. Groenman - Kolonisatie op nieuw
Page 184 and 185:
Page 186 and 187:
Page 188 and 189:
P. Ploeger - Migranten in Slotermee
Page 190 and 191:
Page 192 and 193:
Page 194 and 195:
Mies van Niekerk - (…)Antilliaans
Page 196 and 197:
Mies van Niekerk - (…)Antilliaans
Page 198 and 199:
198
Page 200 and 201:
M. Brouwer - (…)de jeugdcriminali
Page 202 and 203:
M. Brouwer - (…)de jeugdcriminali
Page 204 and 205:
W.H. Nagel - Oss Het behoeft geen b
Page 206 and 207:
W.H. Nagel - Oss vorm aan: ‘die
Page 208 and 209:
ISONEVO - Zuid-West Noordbrabant vr
Page 210 and 211:
ISONEVO - Zuid-West Noordbrabant hu
Page 212 and 213:
ISONEVO - Zuid-West Noordbrabant he
Page 214 and 215:
Ton van de Berg et al. - Tippelen v
Page 216 and 217:
Page 218 and 219:
Page 220 and 221:
Sari van der Poel - (…)profession
Page 222 and 223:
Sari van der Poel - (…)profession
Page 224 and 225:
Paul Gruter - Profijtgedrag van ste
Page 226 and 227:
Paul Gruter - Profijtgedrag van ste
Page 228 and 229:
Lodewijk Brunt et al. - Frauderen 2
Page 230 and 231:
Lodewijk Brunt et al. - Frauderen 2
Page 232 and 233:
232 Ab Drijver - Assen Volg de man
Page 234 and 235:
Page 236 and 237:
Page 238:
Cas Oorthuys / Nederlands Fotarchie
show all

HET VERLOREN PARADIJS - Maatschappijwetenschappen

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?