Sorteren op kwaliteit - Sick
Sorteren op kwaliteit - Sick
Sorteren op kwaliteit - Sick
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
www.sick.nl<br />
Niveaumeting<br />
Sensortechnologie voor<br />
industriële instrumentatie<br />
pagina 22<br />
relatIemagazIne Van SICK B.V.<br />
SICK ahoi!<br />
> <strong>Sorteren</strong><br />
<strong>op</strong> <strong>kwaliteit</strong><br />
Hoofdrol voor SICK-encoders<br />
bij maritiem onderzoek<br />
pagina 33<br />
2_2009<br />
Vanderlande Industries vertrouwt<br />
al jaren <strong>op</strong> SICK-blauw pagina 05<br />
Special:<br />
intralogistics<br />
vanaf pagina 11
: Inhoud<br />
: toepassingen<br />
Vanderlande Industries en SICK<br />
al decennia succesvol .................................... 05<br />
SICKblauw in automatisch voersysteem<br />
Schuitemaker............................................... 19<br />
Presswood tevreden met<br />
IVC 3Dcamerasysteem ................................. 28<br />
Vitale taak voor SICK<br />
bij maritiem onderzoek MARIN ....................... 33<br />
: Productnieuws<br />
miniTwin: slank en slim lichtgordijn ................. 03<br />
Inspector i20: flexibele vision<strong>op</strong>lossing ........... 04<br />
ALIS barcode/RFID:<br />
hybridesysteem voor bagagesortering ............. 10<br />
CLV503 en CLV505:<br />
mini’s die reusachtig presteren ....................... 15<br />
ICR8452L FlexLens:<br />
barcodelezer met variabele focus .................... 15<br />
DWS510Static:<br />
het semiautomatische DWSsysteem.............. 16<br />
LMS100: lasermeetsysteem<br />
met dubbelpulstechnologie ............................. 17<br />
RFH620 Proximity Interrogator:<br />
RFID voor de korte afstand ............................. 17<br />
UM302: redesign van ultrasoon<br />
sensorconcept .............................................. 18<br />
Nieuw: sensortechnologie voor<br />
industriële instrumentatie ............................... 22<br />
Sensoren voor niveaumeting<br />
van vaste stoffen en vloeistoffen .................... 23<br />
LFT: niveaumeting met TDRtechnologie ........... 24<br />
LFV200: piëzoelektrische niveausensor .......... 25<br />
Capacitieve contactloze niveaumeting ............. 26<br />
UM30 ultrasone niveaumeting ........................ 26<br />
Bulkscan: voor meting bulkgewicht en volume .. 27<br />
UP30 ultrasone niveausensor met display ....... 27<br />
UE472SRT: de zonder software<br />
instelbare snelheidsbewaker ......................... 31<br />
Voordelige Zsensor,<br />
allesbehalve zuinig met pre’s .......................... 31<br />
WFM plug & play vorksensor:<br />
budget en gebruiksvriendelijk ......................... 32<br />
PinPointtechnologie overbrugt afstand<br />
tussen LED en laser ....................................... 42<br />
DT50HI: afstandmeetsysteem met groter bereik 43<br />
: Info<br />
Solution Center Logistics Automation:<br />
focus <strong>op</strong> intralogistics .................................... 11<br />
SICK <strong>op</strong> de beurs .......................................... 18<br />
Hulphond Bearra zet zeven pups <strong>op</strong> de wereld .. 30<br />
Ge<strong>op</strong>end: SICKtestruimte in Bilthoven ............ 32<br />
SICKIPEDIA: technische begrippen verklaard .... 36<br />
: Colofon<br />
SICK insight is een uitgave<br />
van SICK B.V. Het tijdschrift<br />
wordt gratis verstuurd naar<br />
alle relaties van SICK B.V.<br />
: Voorwoord<br />
De wereld draait door...<br />
Beursgoeroes, economen en andere ‘deskundigen’<br />
stellen dagelijks hun prognoses bij...<br />
En toch signaleert SICK werkelijk wereldwijd een<br />
blijvende en alsmaar groeiende interesse voor<br />
nieuwe, nog betere <strong>op</strong>lossingen voor signaleren,<br />
detecteren, inspecteren etc. Misschien wel<br />
omdat maximale efficiency tegenwoordig een<br />
eerste levensbehoefte is. Ongeacht of je nu<br />
<strong>op</strong>ereert in de logistieke, productie, assemblage<br />
of retailsector.<br />
Kwaliteitsverbetering zit ’m niet altijd alleen in hogere snelheden, meer precisie<br />
en grotere duurzaamheid. Er kan ook sprake zijn van meer functionaliteit en/of<br />
inzetbaarheid. Zo leest u in deze SICK insight over de ICR8452L FlexLens met<br />
verwisselbare lens, waardoor dit <strong>op</strong> cameratechnologie gebaseerde barcodeleessysteem<br />
voor veel meer applicaties <strong>op</strong>timaal geschikt is dan met een vaste lens<br />
mogelijk zou zijn.<br />
Ook de belichte nieuwe SICK Inspector i20 komt met drie verwisselbare lenzen.<br />
Eigenlijk logisch dat we van hetzelfde apparaat niet vele versies introduceren als<br />
de technologie erachter voor 90% identiek is. Ongetwijfeld zal dit principe van<br />
vergroten van de inzetbaarheid door het verwisselbaar maken van bepaalde<br />
onderdelen vaker toegepast gaan worden. Een goed voorbeeld van ‘met minder<br />
meer mogelijk maken’.<br />
Pragmatisch, dát is het juiste woord voor zo’n ontwikkeling. Onze nieuwe testruimte<br />
– recentelijk in Bilthoven in gebruik genomen – is dat ook. Er is in<br />
miniatuurformaat een systeem <strong>op</strong>gebouwd waarmee situaties in productie en<br />
logistieke processen goed kunnen worden nagebootst. De faciliteit blijkt in een<br />
belangrijke behoefte te voorzien. Vraagt u zich af of een bepaalde <strong>op</strong>lossing voor<br />
u de juiste is? Een preview in het testcentrum geeft daar antwoord <strong>op</strong>.<br />
Deze SICK insight bevat een special rond het thema Intralogistics. Hoewel SICK<br />
voor de gehele logistieke sector veel betekent, is er toch sprake van een zekere<br />
specialisatie, te weten automatisering van intralogistieke trajecten. Om u niet<br />
alleen <strong>op</strong> papier te tonen welke ontwikkelingen we daarvoor hebben, vindt u ons<br />
ook <strong>op</strong> de Logistica die van 10 tot en met 14 november in de Utrechtse Jaarbeurs<br />
plaatsvindt.<br />
Groei of krimp, de wereld draait veilig door. Daar blijven wij ons best voor doen.<br />
Jaap Schilder<br />
directeur<br />
Redactie & vormgeving: Brinkerink & Partners, Zaandam Fotografie: Tim Bernardus<br />
Drukwerk: Kwak & Van Daalen & Ronday Redactieadres: SICK B.V., Postbus 186,<br />
3720 AD Bilthoven, Tel. 030 229 25 44, Fax 030 229 39 94, info@sick.nl, www.sick.nl<br />
Oplage 22.000 ex.<br />
02 2009
De kleinste miniTwinstick – SICK<br />
noemt dit veiligheidslichtscherm een<br />
stick – meet slechts 120 mm. Deze uitvoering<br />
past zelfs in een brillenkoker.<br />
Vanaf de 120 mm uitvoering is de mini<br />
Twin leverbaar in vele afmetingen,<br />
steeds <strong>op</strong>l<strong>op</strong>end met 60 mm tot uiteindelijk<br />
een lengte van 1200 mm. De<br />
combinatie van zender en ontvanger in<br />
één stick (twee sticks vormen één veiligheidssysteem)<br />
biedt vele voordelen,<br />
zoals besparing <strong>op</strong> spareparts, besparing<br />
van ruimte, gemakkelijke cascadeschakeling<br />
mede door draaibare connector,<br />
en altijd maatwerk doordat het<br />
lichtscherm steeds met stappen van<br />
60 mm kan worden vergroot.<br />
Functioneel design<br />
Elke miniTwinstick heeft een geïntegreerde<br />
display met elf gekleurde LED’s.<br />
Constant brandende LED’s dienen<br />
als statusindicator. Knipperende LED’s<br />
geven aan dat er actie moet worden ondernomen.<br />
Foutmeldingen worden aangeven<br />
door middel van rode LED’s.<br />
En blauwe LED’s vereenvoudigen tijdens<br />
de <strong>op</strong>startcyclus de uitlijning. Hoe meer<br />
blauwe LED’s er branden, hoe beter de<br />
uitlijning.<br />
geen blinde zones<br />
Groot voordeel van de miniTwin is dat<br />
bij Uvormige, Lvormige en vierkante<br />
beveiligingsgebieden ook in de hoeken<br />
een <strong>op</strong>timale resolutie gewaarborgd is.<br />
Er ontstaan met de miniTwin dus geen<br />
gevaarlijke blinde zones. Ook wanneer<br />
er geen sprake is van hoeken, maar wel<br />
van meerdere miniTwin sticks achter<br />
elkaar, blijft de resolutie (straalafstand)<br />
over de totale lengte vrijwel constant.<br />
: Productnieuws<br />
SICK miniTwin: slanker en slimmer<br />
kan een lichtgordijn niet zijn<br />
Veiligheidslichtschermen betekenen veel voor het veiligheidsniveau,<br />
maar verdienen zelden de schoonheidsprijs. Dat gaat<br />
met de introductie van de SICK miniTwin veranderen. De mini<br />
Twin is een miniatuuruitvoering van een veligheidslichtscherm,<br />
maar beschikt naast een veel fraaier uiterlijk over een aantal<br />
waardevolle features, waarvan de belangrijkste hier worden<br />
belicht.<br />
Kerninformatie<br />
Besparing van ruimte door miniatuurtechniek<br />
− vrijwel in elke machine te<br />
integreren zonder afbreuk te<br />
doen aan vormgeving, ergonomie<br />
en toegankelijkheid<br />
’s Werelds kleinste 2boxdesign<br />
veiligheidslichtscherm zonder<br />
verwerkingsunit<br />
Geen blinde zones, ook niet bij<br />
hoeken<br />
Draaibare connector vergemakkelijkt<br />
cascadeschakeling<br />
Uitvoeringen van 120 tot 1200 mm,<br />
leverbaar in 3 verschillende resoluties<br />
(14, 24 en 34 mm)<br />
Maximale integratieflexibiliteit<br />
miniTwin combineert zenderontvangerelementen<br />
in één unit: twee identieke<br />
sticks vormen samen één veiligheidssysteem<br />
Voor standalone en cascadegebruik<br />
Aansluiting met standaard 5pins<br />
M12 kabel (voor alle functies)<br />
Snelle installatie met behulp van<br />
applicatiespecifiek montagemateriaal<br />
Sensationeel snelle uitlijning met<br />
gekleurde LED’s<br />
Intelligente configuratie zonder<br />
software<br />
Met meerdere miniTwinsticks altijd<br />
de juiste hoogte <strong>op</strong>bouwen met het<br />
gemak van Legostenen<br />
03
04<br />
: Productnieuws<br />
Minivation:<br />
de nieuwe<br />
koers van SICK<br />
Innoveren kan onder andere tot betere<br />
prestaties en/of een grotere inzetbaarheid<br />
leiden. SICK streeft daarbij tegelijkertijd<br />
naar verkleining van de technologie.<br />
Steeds compacter, dáár vraagt<br />
de markt om. De voordelen zijn dikwijls<br />
aanzienlijk: gemakkelijker inbouwen,<br />
besparing van ruimte, gewicht, betere<br />
hanteerbaarheid, behoud van toegankelijkheid,<br />
lagere kwetsbaarheid, besparing<br />
<strong>op</strong> energie en materialen, besparing<br />
van transport en <strong>op</strong>slagkosten etc.<br />
Voor het gecombineerd innoveren en<br />
miniaturiseren introduceert SICK het<br />
nieuwe begrip Minivation. U zult er in de<br />
nabije toekomst nog veel fraaie gevolgen<br />
van zien.<br />
Twee identieke miniTwin sticks, elk<br />
voorzien van zender-ontvangerelementen,<br />
vormen samen al een<br />
volledig werkend veiligheidssysteem.<br />
SICK Inspector i20:<br />
Intelligente vision<strong>op</strong>lossing<br />
in gebruiksvriendelijk en<br />
flexibel concept<br />
Kerninformatie<br />
Voor highspeeddetectie, vorm en<br />
positiebepaling van onderdelen;<br />
onafhankelijk van ligging en draaiing<br />
Flexibele inzetbaarheid door verwisselbare<br />
lenzen<br />
Levering inclusief 3 lenzen<br />
Nominaal scanbereik 50 tot 200 mm<br />
Resolutie 384x384 mm<br />
Zichtveld afhankelijk van lens en<br />
afstand 20x20 mm tot 72x72 mm<br />
Meetprincipe: contour met pixeltelling<br />
Snelle, gemakkelijke configuratie<br />
via pc<br />
Lichtbron: geïntegreerd ringlicht of<br />
domelight<br />
Aluminium behuizing IP67<br />
Industrieel Ethernet voor monitoring<br />
via netwerk<br />
Toepassingsgebieden o.a. verpakkingsindustrie<br />
(bijv. inspectie van<br />
logo’s en aanwezigheid van data en<br />
codes), metaalindustrie, assemblage<br />
en productiebedrijven<br />
>> De SICK Inspector i20 is de net iets<br />
flexibeler broer van de Inspector i10.<br />
Het voordeel van de i20 is de verwisselbare<br />
lens. Bij de sensor wordt een<br />
sleutel geleverd waarmee het frontglas<br />
en de lens kunnen worden verwijderd.<br />
Er worden drie lenzen meegeleverd. Nu<br />
dus één uitvoering met drie verschillende<br />
lenzen waardoor in feite drie verschillende<br />
uitvoeringen kunnen worden<br />
gecreëerd, elk met hun specifieke scanbereik.<br />
De i20 is ook leverbaar als domeuitvoering,<br />
waarbij de parabolische verlichting<br />
voor een egalere uitlichting van<br />
het scangebied zorgt. Dat voorkomt<br />
reflecties en verhoogt de leesbaarheid.<br />
Als accessoire is een zogenaamde I/O<br />
extensionbox leverbaar met 4x input en<br />
6x output voor het aansluiten van meerdere<br />
SICK Inspectors.<br />
02 2009
Vanderlande Industries en SICK<br />
samen al decennia succesvol<br />
Systeemintegrator Vanderlande Industries en SICK kijken<br />
geregeld bij elkaar in de keuken en gezien hun werkgebieden is<br />
dat logisch. Vanderlande Industries levert geautomatiseerde<br />
material handling systemen en de bijbehorende diensten om de<br />
bedrijfsprocessen van klanten te verbeteren en hun concurrentiepositie<br />
te versterken. En SICK ontwikkelt en produceert veel<br />
van de daarvoor benodigde detectie en identificatie<strong>op</strong>lossingen.<br />
De relatie met SICK bestaat zeker zo’n dertig jaar.<br />
Goede reden om eens met ing. Hans Krijt (afd. Research &<br />
Devel<strong>op</strong>ment) en ir. Vincent Kwaks (afd. Systems and Business<br />
Devel<strong>op</strong>ment) van Vanderlande Industries de oorzaken van de<br />
succes volle samenwerking te belichten.<br />
>> Vanderlande Industries is internationaal<br />
actief en neemt in zijn vakgebied<br />
een zeer vooraanstaande positie in.<br />
Maar de overeenkomst met SICK gaat<br />
verder. Vanderlande Industries viert in<br />
2009 haar zestigjarig bestaan en SICK<br />
bereikte die mijlpaal enkele jaren terug.<br />
Het was de familie Van der Lande die<br />
het bedrijf in 1949 in Veghel <strong>op</strong>richtte<br />
als familiebedrijf. Ook het huidige SICK<br />
is uit een familiebedrijf voortgekomen.<br />
De groei in de periode tussen 1950 en<br />
1970 verliep zeer voorspoedig maar de<br />
sterkste expansie vond plaats na 1989.<br />
Kernwaarden<br />
De kernwaarden van Vanderlande Industries<br />
staan ook bij SICK hoog in het<br />
vaandel: zorgen dat aan de klant gedane<br />
beloften altijd worden waargemaakt en<br />
alles in het werk stellen om te kunnen<br />
vertrouwen <strong>op</strong> de mensen die voor de<br />
onderneming werken. Zowel bij Vanderlande<br />
Industries als bij SICK is de reputatie<br />
gebaseerd <strong>op</strong> de professionaliteit<br />
en persoonlijke integriteit van elk van<br />
de werknemers en zakenrelaties. Zodra<br />
er voor Vanderlande Industries voldoende<br />
business ontstaat in een regio waar<br />
het bedrijf zelf nog niet gevestigd is,<br />
wordt er een lokale organisatie <strong>op</strong>gezet<br />
om de markt ter plekke <strong>op</strong>timaal van<br />
dienst te kunnen zijn.<br />
Een relatief nieuwe markt voor Vanderlande<br />
Industries is India waar de ma<br />
: toepassingen<br />
nier van zakendoen sterk verschilt van<br />
niet alleen de Eur<strong>op</strong>ese en Amerikaanse<br />
manier van zakendoen, maar ook van<br />
de Chinese. In China is Vanderlande al<br />
langer actief en heeft een lokale organisatie<br />
<strong>op</strong>gebouwd. Ook SICK breidt zo<br />
zijn wereldomvattend netwerk uit, onderneemt<br />
steeds meer in India en kan<br />
meepraten over de totaal andere cultuur<br />
van zakendoen. SICK is onder andere<br />
zeer gespecialiseerd in het ontwikkelen<br />
en produceren van AutoID <strong>op</strong>lossingen<br />
(zoals barcodescanning en RFID), terwijl<br />
razendsnelle en accurate identificatie<br />
een essentieel onderdeel is van alle<br />
door Vanderlande Industries ontworpen<br />
en gerealiseerde systemen.<br />
Van dorpssmid tot wereldconcern<br />
Momenteel zijn er meer dan zeshonderd<br />
luchthavens over de hele wereld voorzien<br />
van Vanderlandetechnologie, worden<br />
de vele pakketten van onder andere<br />
DHL, FEDEX en UPS door Vanderlande<br />
sorteerinstallaties verwerkt en zijn veel<br />
warehousing processen geautomatiseerd<br />
met Vanderlande kennis en kunde.<br />
Terwijl de <strong>op</strong>richter zich in 1949 nog<br />
bezighield met het repareren van landbouwwerktuigen<br />
en weefgetouwen. Bij<br />
toeval ontstond er een specialisatie<br />
richting interne transportsystemen.<br />
De eerste innovatie was een soort van<br />
kruiwagen, voorzien van een klem om<br />
de lading – meestal een vat – vast te<br />
zetten.<br />
05
06<br />
: toepassingen<br />
Van der Lande ging meer van dit soort<br />
krui en steekwagens maken en kwam<br />
in de jaren vijftig in aanraking met het<br />
Amerikaanse bedrijf Rapistan. Ook dat<br />
was een familiebedrijf. Bij Van der Lande<br />
lag het accent van de kennis <strong>op</strong> mechanisatie<br />
van interne transportsystemen<br />
en bij Rapistan <strong>op</strong> de daarvoor benodigde<br />
automatisering. Die bundeling<br />
van krachten, waaruit Rapistan Lande<br />
ontstond, heeft voor beide bedrijven<br />
veel betekend. In de jaren tachtig groeiden<br />
de bedrijfsculturen echter snel uit<br />
elkaar en in 1989 besloot Vanderlande<br />
zelfstandig verder te gaan als Vanderlande<br />
Industries.<br />
echt projectenbusiness<br />
Vincent Kwaks: “Het zijn vaak projecten<br />
met een grote mate van complexiteit<br />
waarvoor men Vanderlande inschakelt.<br />
Ingewikkelde systemen met veel integratieproblematiek,<br />
zoals de logistieke<br />
centra c.q. kno<strong>op</strong>punten van DHL, TNT,<br />
UPS, DPD en bagageafhandelingssystemen<br />
van luchthavens. Afhankelijk van<br />
het type project doen wij de werkzaamheden<br />
volledig in eigen regie of k<strong>op</strong>en<br />
we het in, waarbij de leverancier zich<br />
aan onze specificaties houdt. In alle gevallen<br />
sturen we aan <strong>op</strong> nauwe samenwerking<br />
met de klant: intensieve communicatie<br />
vanaf de eerste analyse van<br />
de onderliggende businessprocessen<br />
tot en met ondersteuning tijdens de gehele<br />
levenscyclus.”<br />
Hans Krijt vervolgt: “We zijn vooral actief<br />
in de markten voor bagageafhandeling<br />
<strong>op</strong> luchthavens, distributiecentra en<br />
sorteersystemen voor exprespakketdiensten.<br />
We ontwikkelen en imple<br />
menteren material handling systemen<br />
van zeer diverse omvang, van <strong>op</strong>lossingen<br />
voor vele lokale distributiecentra,<br />
luchthavens en sorteercentra tot en<br />
met ‘s werelds allergrootste installaties.<br />
Bijvoorbeeld voor internetondernemingen<br />
als Amazon. Daarvoor ontwierpen<br />
en realiseerden we al diverse systemen<br />
om vele duizenden boeken en cd’s per<br />
uur individueel verpakt en geadresseerd<br />
<strong>op</strong> de juiste plek te kunnen afleveren.”<br />
eerste luchthavensysteem<br />
In de vijftiger jaren had Vanderlande<br />
Industries – toen nog Van der Lande –<br />
nationaal al een sterke reputatie <strong>op</strong> het<br />
gebied van intern transport. Als gevolg<br />
daarvan werd het door Schiphol benaderd<br />
voor de automatisering van het<br />
bagageafhandelingssysteem. Barcodescanners<br />
en dergelijke bestonden nog<br />
niet, maar toch slaagde Van der Lande<br />
erin een systeem <strong>op</strong> te leveren met een<br />
voor die tijd uitstekende performance.<br />
Naarmate vliegen p<strong>op</strong>ulairder werd, nam<br />
ook de behoefte aan meer verwerkingscapaciteit,<br />
precisie en snelheid toe.<br />
Niet alleen <strong>op</strong> Schiphol maar wereldwijd.<br />
Van der Lande werd door steeds<br />
meer luchthavens ingeschakeld. Krijt:<br />
“Met onze luchthavensystemen behoren<br />
we nu tot de t<strong>op</strong> 3 wereldwijd. Sinds<br />
er barcodelaserscanners, sensoren en<br />
dergelijke bestaan, passen wij die in<br />
onze <strong>op</strong>lossingen toe. En voor al die<br />
applicaties gaat onze voorkeur dikwijls<br />
uit naar SICK. Niet om één specifiek<br />
punt maar vanwege de sterke combinatie<br />
van internationale reputatie, continuïteit,<br />
garanties, verkrijgbaarheid,<br />
support en bewezen betrouwbaarheid.”<br />
SICK als vaste toeleverancier<br />
Vanderlande Industries werkt met diverse<br />
toeleveringsketens, gepositioneerd in<br />
Eur<strong>op</strong>a, Amerika en Azië. Kwaks: “De<br />
keuze voor drie aparte toeleveringsketens<br />
heeft te maken met de lokale<br />
marktvoorwaarden (prijzen en condities),<br />
maar ook met specifieke eisen<br />
zoals het al dan niet gebruik maken van<br />
het metrische stelsel, elektrische standaarden,<br />
etc. Door producten voor Azië<br />
hier in Eur<strong>op</strong>a te maken, zouden bijvoorbeeld<br />
de daarmee gemoeide kosten<br />
van verscheping veel te hoog zijn. Je<br />
zoekt steeds naar de combinatie van<br />
(lokale) leveranciers die gezamenlijk<br />
met het beste aanbod komen voor de<br />
specifieke klant<strong>op</strong>lossing.”<br />
“Hoe de kosten van arbeid en materialen<br />
zich in de toekomst ook ontwikkelen, we<br />
blijven altijd een deel van de producten in<br />
Nederland maken. Dat is nodig om de<br />
kennis in huis te houden en voor het correct<br />
beoordelen van de maakbaarheid.<br />
Dat onze voorkeur uitgaat naar toeleveranciers<br />
die ook internationaal <strong>op</strong>ereren,<br />
spreekt voor zich. Voor internationale<br />
zaken heb je internationale partners<br />
nodig, anders lo<strong>op</strong> je tegen logistieke<br />
en communicatieproblemen aan”, aldus<br />
Kwaks. SICK is dan ook een partner voor<br />
Vanderlande Industries <strong>op</strong> dit gebied.<br />
testcentrum bootst realiteit na<br />
In 2007 nam Vanderlande Industries<br />
een nieuw testcentrum in Veghel in gebruik.<br />
In een hal van zo’n 7.500 m 2 worden<br />
hier onder zeer realistische omstandigheden<br />
livetesten gedaan met<br />
volledig werkende prototypen van onder<br />
meer crossbelt sorters, tilt tray sorters,<br />
orderpick werkstations, bakkensystemen<br />
voor magazijnen, energiebesparende<br />
<strong>op</strong>lossingen voor l<strong>op</strong>ende banden, complete<br />
bagagesystemen etc.<br />
Krijt: “Dat testcentrum is beslist geen<br />
showroom waar de door ons bedachte<br />
<strong>op</strong>lossingen alleen maar staan te glimmen.<br />
Al die ruimte en faciliteiten hebben<br />
we om drie redenen nodig. Ten eerste<br />
om de <strong>kwaliteit</strong> en performance van de<br />
door ons bedachte en gefabriceerde<br />
<strong>op</strong>lossingen te testen. Maar ook om te<br />
checken of de producten van onze toeleveranciers<br />
wel aan onze hoge <strong>kwaliteit</strong>snormen<br />
en de toegezegde specificaties<br />
voldoen. Voor het individueel<br />
testen en het als gecombineerde complete<br />
<strong>op</strong>stelling testen, is dat testcentrum<br />
van vitaal belang.”<br />
02 2009
Speeltuinfunctie<br />
“Tweede functie van het testcentrum is<br />
dat we daar aan klanten kunnen bewijzen<br />
dat nieuwe functionaliteiten goed<br />
werken. Voordat <strong>op</strong>drachtgevers bereid<br />
zijn om innovaties in hun organisatie te<br />
laten implementeren, willen zij gezien<br />
hebben dát ze werken en hoe ze werken.<br />
Het testcentrum dient verder ook als<br />
experimenteerlab. We spreken dan intern<br />
over de ‘speeltuinfunctie’.”<br />
Ook SICK begrijpt dat dit testcentrum<br />
kan bijdragen tot overtuiging van klanten<br />
en het ontwikkelen van nieuwe toepassingen.<br />
Daarom heeft SICK verschillende<br />
systemen ter beschikking gesteld. Zoals:<br />
ICR 890 camerasysteem voor het<br />
uitlezen van 1D en 2D codes<br />
ALIS LCB 650/12 barcode<br />
identificatiesysteem 360°<br />
ALIS LCB 650/8 barcode<br />
identificatiesysteem 270°<br />
RFID systeem voor het uitlezen<br />
van TAG’s<br />
en verschillende applicaties met<br />
allerlei typen sensoren.<br />
Innovatief vermogen<br />
Krijt: “De ‘speeltuinfunctie’ is uiterst<br />
belangrijk, omdat die zeer stimulerend<br />
is voor ons innovatief vermogen. Al experimenterend<br />
ontdekken we soms<br />
zeer verrassende <strong>op</strong>lossingen. Parallel<br />
daaraan bedenk je vervolgens waarvoor<br />
die vondst toepasbaar kan zijn. Dan ga<br />
je kijken of het idee c.q. de ontdekking<br />
de potentie van businesscase heeft.<br />
: toepassingen<br />
Prototype van nieuwste generatie<br />
POSISORTER Vanderlande sorteersysteem<br />
voor parcel en postal sector.<br />
SICK-barcodelaserscanners scannen<br />
de zijkanten en onderkant van de<br />
pakketten. Een SICK-visionsysteem zit<br />
midden in de lichtbak en bekijkt via de<br />
spiegel de bovenkant van de pakketten.<br />
Links en rechts zijn <strong>op</strong>zettelijk verschillende<br />
barcodelaserscannersystemen<br />
gemonteerd (resp. met losse componenten<br />
en als geïntegreerd systeem)<br />
om de verschillende kenmerken ervan<br />
te kunnen tonen.<br />
07
08<br />
: toepassingen<br />
Dit alles vindt plaats in de groep Feasibility<br />
and Technology binnen R&D. Zodra<br />
er voldoende kansen aanwezig blijken,<br />
verhuist de uitvinding vanuit deze groep<br />
naar één van de ontwikkelteams binnen<br />
de afdeling Research & Devel<strong>op</strong>ment<br />
die zich met het betreffende marktsegment<br />
bezighoudt, bijvoorbeeld de bagagemensen.<br />
Dan wordt er voor het idee<br />
een projectleider aangesteld die een<br />
ontwikkelingsproces in gang zet. Zo<br />
ben ik als de projectleider Feasibility &<br />
Technology binnen Research & Devel<strong>op</strong>ment<br />
onder meer veel bezig met het<br />
onderwerp RFID.”<br />
rFID biedt upgrademogelijkheden<br />
Sinds 2006 vindt er in het testcentrum<br />
ook veel onderzoek plaats naar de mogelijkheden<br />
van RFID. Krijt meldt dat er<br />
inmiddels steeds meer RFIDproducten<br />
beschikbaar komen en dat Vanderlande<br />
Industries <strong>op</strong> dat gebied ook al veel<br />
kennis heeft <strong>op</strong>gebouwd. Nu wordt in<br />
Veghel vooral onderzocht hoe bestaande<br />
systemen door toepassing van RFID<br />
kunnen worden <strong>op</strong>gewaardeerd.<br />
Krijt: “Als RFID voor extra performance<br />
zorgt, dan wil je die toevoegen aan je<br />
bestaande functionaliteiten van bijvoorbeeld<br />
barcodelezers. De taken zijn in<br />
principe hetzelfde, maar omdat de toegepaste<br />
technologie heel anders is, hebben<br />
beide technologieën hun specifieke<br />
voor en nadelen. We zijn nu <strong>op</strong> zoek naar<br />
een combinatie van die twee om de<br />
totale performance nog beter te maken.”<br />
“De luchthavens vormen een grote potentiële<br />
markt voor RFID, maar de vaart zit<br />
er nog niet echt in. Dat ligt niet aan de<br />
performance van de systemen, maar<br />
aan het feit dat de (<strong>kwaliteit</strong> van) RFIDlabels<br />
nog niet gestandaardiseerd zijn.<br />
Daar zit nog veel kaf tussen het koren.<br />
Vanderlande Industries probeert de<br />
juiste partijen bij elkaar te brengen die<br />
allemaal volgens dezelfde standaarden<br />
werken. Maar uiteindelijk zal het internationale<br />
standaardisatiecomité eenduidige<br />
<strong>kwaliteit</strong>snormen voor die labels<br />
moeten vastleggen.”<br />
SICK supplier in rFID<br />
In het testcentrum worden momenteel<br />
proeven gedaan met een door Vanderlande<br />
Industries ontwikkeld prototype<br />
gebouwd <strong>op</strong> een sorteersysteem dat met<br />
behulp van RFID sorteert. Recentelijk<br />
heeft Vanderlande besloten om SICK te<br />
selecteren als supplier voor RFIDcom<br />
ponenten. Krijt: “Alleen de luchthavens<br />
waar RFID veel kan <strong>op</strong>leveren voor het<br />
eigen proces (rendement), zullen het in<br />
de nabije toekomst integreren. Maar<br />
luchthavens met weinig foutsorteringen<br />
zien de noodzaak van die investering<br />
niet. Als transferluchthaven kan Schiphol<br />
er uiteraard wel een enorme vooruitgang<br />
mee boeken. Dat geldt voor de<br />
meeste grotere luchthavens.”<br />
“Sinds de Lockerbieramp en 9/11 zijn<br />
de veiligheidsregels enorm streng geworden.<br />
Als je met RFID de juiste identificatie<br />
van de bagage niet kan garanderen,<br />
dan is die <strong>op</strong>lossing niet de juiste.<br />
Het is nog niet zo, dat je met de voor<br />
luchthavens vereiste hoogste betrouwbaarheid<br />
alle individuele bagagestukken<br />
van een grote partij met RFID in één<br />
keer kunt identificeren. Maar de ontwikkelingen<br />
gaan snel.”<br />
Krijt gaat verder: “We ontwikkelen momenteel<br />
een compleet nieuwe technologie<br />
voor RFID, waarbij je zowel de aanwezigheid<br />
van het RFIDgelabelde bagagestuk<br />
kunt zien als de plaats in een<br />
ruimte kunt bepalen. Het gezochte stuk<br />
kan na het invoeren van het nummer<br />
met een nauwkeurigheid van 5 meter<br />
worden gelokaliseerd. Daarmee zou je<br />
heel goed zoekgeraakte spullen sneller<br />
kunnen traceren. Welke <strong>op</strong>lossingen<br />
we ook ontwikkelen, de allerbeste performance<br />
is alleen haalbaar door goed<br />
teamwork en betrokkenheid. Die hechte<br />
samenwerking verwachten we van onze<br />
eigen mensen, onze <strong>op</strong>drachtgevers en<br />
niet in de laatste plaats van onze leveranciers.<br />
Ook SICK begrijpt, dat het de<br />
sleutel is om tot <strong>op</strong>timale <strong>op</strong>lossingen<br />
te komen.”<br />
02 2009
Nieuwe SICKorganisatiestructuur bevalt<br />
International Key Accounts goed<br />
>> SICK hanteert voor haar grootste<br />
afnemers (t<strong>op</strong> 100 klanten) – de International<br />
Key Accounts – een speciale<br />
werkwijze. Voor elk International Key<br />
Account stelt SICK een vaste contactpersoon<br />
aan. Voor Vanderlande Industries<br />
is dat Rob van der Horst. Als International<br />
Key Account Manager (IKAM) is<br />
hij veelal present <strong>op</strong> het hoofdkantoor<br />
van Vanderlande Industries in Veghel.<br />
Hij weet zich bij SICK verzekerd van<br />
de support en betrokkenheid van een<br />
speciaal voor Vanderlande samengesteld<br />
International Key Account Team<br />
bestaande uit National Account Mana<br />
gers (NAM). Iedere NAM is verantwoordelijk<br />
voor het contact met de lokale<br />
vestiging van Vanderlande.<br />
De IKAM’s en hun teams hebben hun<br />
eigen ingangen bij de SICK Solution<br />
Centers. De International Key Accounts<br />
zien het als een duidelijke verbetering,<br />
omdat ze daardoor altijd één aanspreekpunt<br />
hebben voor alle SICKgerelateerde<br />
problemen en vragen die zich binnen<br />
hun organisatie wereldwijd kunnen voordoen.<br />
Voor de International Key Accounts<br />
gelden speciale privileges waaronder<br />
kortere lijnen en responstijden.<br />
: toepassingen<br />
Het nieuwste Vanderlande bagagesorteersysteem,<br />
de BAXORTER,<br />
gebaseerd <strong>op</strong> een combinatie van<br />
drie bestaande en door en door<br />
beproefde technologieën die nog<br />
niet eerder in één systeem bij elkaar<br />
werden gebracht. De onderkant is<br />
de uiterst betrouwbare technologie<br />
van de aankomstcarrousels die ook<br />
heel efficiënt en energiezuinig is.<br />
Het sorteermechanisme is een<br />
technologie die haar robuustheid<br />
twintig jaar bewezen heeft binnen<br />
de POSISORTER. De houten schaal<br />
komt uit de Vanderlande tilt tray<br />
installaties met een al evenzo lang<br />
trackrecord. Dit nieuwe systeem<br />
draait nu al <strong>op</strong> de luchthavens van<br />
Eindhoven en Oslo, en is erg geschikt<br />
om bagage <strong>op</strong> een heel behoedzame<br />
en controleerbare manier te sorteren.<br />
Een verschuivende balk duwt de<br />
bagage <strong>op</strong> het cruciale moment heel<br />
voorzichtig van de schotel af. Die valt<br />
er dus niet door de zwaartekracht af.<br />
In het prototype zijn twee poorten<br />
met SICK-barcodescanners geplaatst.<br />
Het leesveld van de scanners in de<br />
eerste poort is 270°. Bij de tweede<br />
poort is het leesveld 360° (ook de<br />
onderkant van de bagage wordt hier<br />
<strong>op</strong> barcodes gescand).<br />
09
: Productnieuws<br />
SICK ALIS barcode/RFID brengt<br />
leesperformance tot ongekende hoogte<br />
Er zijn steeds meer luchthavens die de efficiency van hun bagageafhandelingssystemen<br />
<strong>op</strong> een substantieel hoger niveau kunnen brengen met RFIDtechnologie.<br />
Niet alleen voor luchthavens kan die <strong>op</strong> radiofrequenties<br />
gebaseerde technologie veel betekenen. Maar voorl<strong>op</strong>ig is het nog niet zover<br />
dat RFIDtechnologie de mogelijkheden en voordelen van barcodescanning<br />
volledig kan overtreffen. Beide technologieën hebben hun specifieke voordelen.<br />
Dat heeft SICK <strong>op</strong> het idee gebracht om die krachten te bundelen in<br />
een ‘hybride systeem’: het SICK barcode/RFID Airport Luggage Identification<br />
System (ALIS). Deze ontwikkeling is uiteraard allereerst bedoeld voor luchthavens.<br />
Maar het is heel goed denkbaar dat ook andere sectoren met deze<br />
innovatie winst kunnen boeken.<br />
>> Tegelijk 1Dbarcodes en RFIDtags<br />
lezen en decoderen, dat is mogelijk met<br />
dit nieuwe hybride systeem. Hiermee<br />
wordt in veel gevallen een doelmatiger<br />
sortering van de bagage haalbaar. Op<br />
zich is het ALISsysteem niet nieuw. Deze<br />
variant waarin barcode en RFIDtechnologie<br />
wordt gecombineerd, is echter wel<br />
zeer innovatief. De twee producten<br />
waar het bij het lezen en decoderen om<br />
draait, zijn de al jaren wereldwijd beproefde<br />
SICKbarcodescanner CLV490<br />
en de SICK RFI641 Interrogator.<br />
Deze <strong>op</strong>lossingen zijn ontwikkeld voor<br />
het lezen en decoderen van IATA barcodes<br />
<strong>op</strong> bagagestukken voor luchttransport<br />
en voor IATA RFID labels, gebaseerd<br />
<strong>op</strong> UHFtechnologie (conform<br />
IATA RP1740c). De coördinatie van de<br />
lees en decodeercomponenten binnen<br />
dit ALISsysteem wordt verzorgd door<br />
de SICK MSC800 modulaire systeemcontroller.<br />
Deze controller weet ook raad<br />
met de meetresultaten van het volumemeetsysteem<br />
SICK VMS200. SICK levert<br />
dit hybride ALISsysteem met de speciaal<br />
daarvoor ontwikkelde analyse en<br />
diagnosesoftware SICK RDT400.<br />
Van 98% naar 99,96%<br />
Elke luchthaven streeft naar een zo<br />
hoog mogelijke reading rate. De reading<br />
rate is het percentage van de bagagestroom,<br />
dat meteen correct geïdentificeerd<br />
en doorgedirigeerd wordt naar<br />
het juiste toestel – en na de landing –<br />
naar de juiste bagageband. Bagagestukken<br />
die niet meteen automatisch<br />
goed gelezen kunnen worden, kosten<br />
luchthavens en luchtvaartmaatschappijen<br />
veel geld. Verdwenen bagage<br />
Hiervoor (pag. 05) leest u meer over<br />
Vanderlande, de system integrator die<br />
wereldwijd al honderden luchthavens<br />
heeft voorzien van bagageafhandelingssystemen<br />
waarin SICKproducten diverse<br />
hoofdrollen spelen. In dat artikel wordt<br />
ook de toepassing van RFIDtechnologie<br />
belicht. RFIDtechnologie wint snel terrein<br />
en Vanderlande selecteerde SICK<br />
als leverancier voor RFIDcomponenten.<br />
moet immers worden vergoed en ook<br />
voor te laat gearriveerde stukken moet<br />
enige compensatie worden gegeven. En<br />
los daarvan zijn er dan nog de imagoschade<br />
en de extra kosten van handmatige<br />
verwerking.<br />
Met het reeds <strong>op</strong> vele luchthavens toegepaste<br />
ALISsysteem worden reading<br />
rates van wel 98% en hoger bereikt.<br />
Maar met het nieuwe ALIShybridesysteem<br />
stijgt de gemiddelde reading<br />
rate naar 99,96%. Zo’n stijging lijkt<br />
misschien weinig, maar is van enorme<br />
betekenis wanneer een luchthaven miljoenen<br />
bagagestukken per jaar moet<br />
verwerken.<br />
Kerninformatie<br />
Combineert voordelen van barcode<br />
en RFIDtechnologie<br />
Geschikt voor grote leesafstanden<br />
Automatische focusomstelling<br />
Scannerinstellingen worden<br />
<strong>op</strong>geslagen in een EEPROM connector<br />
(voor snelle ingebruikname na<br />
vervanging van een component)<br />
IP65<br />
Interne datafiltering<br />
Hybridesysteem beantwoordt aan<br />
IATA RP1740c aanbeveling<br />
Geschikt voor beltconveyors en<br />
containertypesorteerders<br />
Extreem betrouwbaar, wereldwijd<br />
inzetbaar<br />
10 02 2009
Een van de meest ingrijpende, recente veranderingen bij SICK is de<br />
<strong>op</strong>timale bundeling van krachten van de verschillende productdivisies.<br />
Die werken nu minder autonoom dan voorheen en concentreren zich met<br />
hun ontwikkelingsmiddelen en faciliteiten, talenten en tijd steeds meer<br />
<strong>op</strong> het bereiken van gezamenlijke doelen: niet alleen betere producten<br />
maar de beste totaal<strong>op</strong>lossingen. Daar staan de SICK Solution Centers<br />
borg voor. In deze SICK insight extra aandacht voor het SICK Solution<br />
Center Logistics Automation.<br />
: Intralogistics<br />
SICK Solution Center Logistics Automation<br />
focust <strong>op</strong> intralogistics<br />
>> De permanente kruisbestuiving heeft<br />
voor het Solution Center Logistics Automation<br />
al tot allerlei logistieke ontwikkelingen<br />
geleid waarvan vele branches<br />
profijt hebben. Doordat we tegenwoordig<br />
maximaal focussen <strong>op</strong> perfect werkende<br />
<strong>op</strong>lossingen, dus verder kijken<br />
dan het componentniveau, zijn we meer<br />
dan ooit in staat om relaties adequaat<br />
te helpen bij het bereiken van de voor<br />
hun intralogistics best denkbare all over<br />
performance.<br />
trajectgericht<br />
Het SICK Solution Center Logistics Automation<br />
houdt zich niet bezig met álle<br />
Crossdivisional research<br />
& product devel<strong>op</strong>ment<br />
leidt tot steeds<br />
slimmere <strong>op</strong>lossingen<br />
denkbare logistieke processen, maar<br />
met het traject dat Intralogistics wordt<br />
genoemd. Alles wat ‘intern’ getransporteerd<br />
wordt, moet <strong>op</strong> vele locaties gedetecteerd,<br />
gecontroleerd, geïdentificeerd<br />
en verder gedirigeerd worden.<br />
Bij de binnenkomst van de (bulk)goederen,<br />
tijdens de fabricage of verwerking,<br />
het transport van de ene naar de andere<br />
interne zone, het sorteren, de <strong>op</strong>slag<br />
in magazijnen, het verpakken, de orderpicking<br />
en het weer verzenden/distribueren.<br />
SICK focust zich <strong>op</strong> dat belangrijke<br />
deel van de logistieke wereld. Met <strong>op</strong>lossingen<br />
voor track & trace, bewaking,<br />
het verzenden van data over inhoud,<br />
afkomst en bestemming… kortom, met<br />
alles wat onder intralogistics valt.<br />
11
: Intralogistics<br />
1<br />
goederenontvangst<br />
Barcodelezing<br />
Wegen<br />
Meten pakketafmetingen<br />
RFID<br />
Productdetectie<br />
Accumulatie<br />
Gebiedsbeveiliging<br />
2<br />
3<br />
Deze illustratie geeft een deel<br />
van de intralogistics procesflow<br />
van een denkbeeldige fabriek<br />
weer. U treft <strong>op</strong> diverse locaties<br />
SICK-<strong>op</strong>lossingen aan voor het<br />
detecteren van producten,<br />
tracking & tracing, meten en<br />
wegen, <strong>kwaliteit</strong>scontrole, maar<br />
ook om uw medewerkers te<br />
beschermen tegen gevaarlijke<br />
situaties.<br />
goederensortering<br />
Barcodelezing<br />
Wegen<br />
Meten pakketafmetingen<br />
RFID<br />
Productdetectie<br />
12 02 2009<br />
1<br />
2<br />
5<br />
4<br />
8<br />
7<br />
6
3<br />
afgifte goederen<br />
Meten pakketafmetingen<br />
Meten palletvolume<br />
RFID<br />
Productdetectie<br />
Gebiedsbeveiliging met<br />
lichtschermen<br />
4<br />
9<br />
5<br />
6<br />
7<br />
8<br />
9<br />
: Intralogistics<br />
manuele <strong>op</strong>slag goederen<br />
Barcodelezing<br />
Meten <strong>op</strong>slag hoogten<br />
RFID<br />
Productdetectie<br />
Gebiedsbeveiliging<br />
Tracking & tracing<br />
Koude <strong>op</strong>slag goederen<br />
Productdetectie<br />
Afstandmeting<br />
Gebiedsbeveiliging<br />
Tracking & tracing<br />
Hangend goederentransport<br />
Barcodelezing<br />
RFID<br />
Productdetectie<br />
Machinebeveiliging<br />
Orderpicking<br />
Productdetectie<br />
Pick-to-light<br />
Schalensorter<br />
Barcodelezing<br />
Wegen<br />
Meten pakketafmetingen<br />
RFID<br />
Productdetectie<br />
goederenuitgang<br />
Barcodelezing<br />
Wegen<br />
Meten pakketafmetingen<br />
RFID<br />
Productdetectie<br />
Machinebeveiliging<br />
Kwaliteitscontrole d.m.v. vision<br />
13
: Intralogistics<br />
>> Elk SICK Solution Center richt zich<br />
met gespecialiseerde experts <strong>op</strong> een<br />
groot aantal branches. Het SICK Solution<br />
Center Logistics Automation werkt<br />
aan automatiserings<strong>op</strong>lossingen voor<br />
onder andere de transport en <strong>op</strong>slagsector,<br />
(lucht)havens, koeriers en pakketdiensten.<br />
>> SICK SenSOr IntellIgenCe 3 SOLUTION CENTERS<br />
1 2 3<br />
Factory<br />
Automation<br />
logistics<br />
Automation<br />
Process<br />
Automation<br />
Deze Solution Centers sturen de volgende divisies aan:<br />
Industrial<br />
sensors<br />
Advanced<br />
industrial<br />
sensors<br />
>> Het principe van de SICK Solutions Centers biedt vele voordelen:<br />
Dankzij de Solution Centers kent<br />
SICK alle branches waarvoor zij<br />
<strong>op</strong>lossingen ontwikkelt, door en<br />
door. En in het bijzonder ook de<br />
intralogistieke facetten ervan.<br />
Of u met SICK nu wilt praten over<br />
Logistics Automation, Factory<br />
Automation of Process Automation,<br />
u treft binnen de betreffende<br />
Solution Centers altijd experts die<br />
úw taal spreken en úw situatie<br />
kennen.<br />
Niet in producten maar in totaal<strong>op</strong>lossingen<br />
denken, leidt tot<br />
betere, meer duurzame, toekomstzekere<br />
en breder inzetbare<br />
<strong>op</strong>lossingen. Ook deze SICK<br />
insight belicht een aantal van die<br />
innovaties.<br />
Industrial<br />
safety<br />
systems<br />
De internationaal hecht samenwerkende<br />
Solution Centers garanderen<br />
wereldwijd naar alle klanten<br />
een duidigheid in de advisering en<br />
informatieverstrekking. Opereert u<br />
bijvoorbeeld in India of Roemenië,<br />
dan kunt u er<strong>op</strong> rekenen dat uw<br />
SICKpartners daar net zo ter zakekundig<br />
zijn als bij SICK in Nederland<br />
of Duitsland.<br />
Voor internationale key accounts<br />
bieden de Solution Centers altijd de<br />
zekerheid van continuïteit, deskundigheid,<br />
verkrijgbaarheid en snelle support<br />
en levering: anytime, anywhere.<br />
De experts van alle Solution Centers<br />
vergaren alle ervaringen en peilen<br />
continu alle wensen en meningen<br />
binnen de branches die zij bedienen.<br />
Auto<br />
ident Encoders<br />
Analyzers<br />
& process<br />
instrumentation<br />
De Solution Centers sturen de<br />
SICKdivisies aan bij de ontwikkeling<br />
van nieuwe producten en voorkomen<br />
dat deze geld en energie<br />
steken in <strong>op</strong>lossingen waar de<br />
markt geen boodschap aan heeft.<br />
Deze nieuwe werkwijze garandeert<br />
productranges die voldoende breed<br />
zijn om altijd de beste <strong>op</strong>lossing te<br />
kunnen leveren, maar ook weer voldoende<br />
compact zijn om geen eindeloze<br />
reeksen spareparts <strong>op</strong> voorraad<br />
te hoeven houden.<br />
De Solution Centers laten alleen<br />
innovaties toe, die de markten waarvoor<br />
ze bestemd zijn, een wezenlijke<br />
meer waarde bieden. SICK steekt<br />
geen energie en ontwikkelingsbudget<br />
in ‘meer van hetzelfde’.<br />
14 02 2009
: Intralogistics<br />
SICK CLV503 en CLV505: mini’s die reusachtig presteren<br />
>> Minimale omvang hoeft gelukkig<br />
niet synoniem te zijn aan minimale<br />
prestaties. Dat bewijst SICK met de<br />
minilijn series. Deze productgroep wordt<br />
nu uitgebreid met de SICK CLV503 en<br />
CLV505. Die passen zelfs daar waar de<br />
kleinste alternatieven onmogelijk kunnen<br />
worden gemonteerd. De CLV503<br />
en CLV505 werken <strong>op</strong> basis van lasertechnologie<br />
en zijn ook in prijsprestatieverhouding<br />
zeer onderscheidend.<br />
Kerninformatie<br />
Gemakkelijk te configureren<br />
met meegeleverde Windows<br />
georiënteerde software<br />
Extra geschikt voor applicaties<br />
met korte leesafstand waarbij hoge<br />
leesbetrouwbaarheid vereist is<br />
Zeer compacte behuizing<br />
(29x35x17 mm)<br />
Overal eenvoudig in te bouwen<br />
SICK ICR8452L FlexLens:<br />
de 1D en 2Dbarcodelezer met variabele focus<br />
>> De <strong>op</strong> cameratechnologie gebaseerde<br />
SICKbarcodelezers in de ICR840/850<br />
series worden <strong>op</strong> veel locaties naar<br />
volle tevredenheid gebruikt. Gewoonlijk<br />
kiest men een uitvoering met een voor<br />
de betreffende applicatie <strong>op</strong>timale lees<br />
Scansnelheid CLV503: 100 Hz,<br />
CLV505: 1000 Hz<br />
CLV503: IP43, CLV505: IP54<br />
Voeding 5V<br />
Aansluitingen USB en RS232<br />
Eenvoudig te parametreren met<br />
behulp van profielbarcodes<br />
Uitstekende performance,<br />
ook met codes van mindere<br />
<strong>kwaliteit</strong><br />
afstand en scherptediepte. Maar wat<br />
nu als de applicatie wijzigt? Dan is niet<br />
zelden totale vervanging van de gemonteerde<br />
barcodelezer nodig. Dat hoeft<br />
niet meer zo te zijn wanneer de ICR845<br />
2L FlexLens wordt toegepast.<br />
De ICR8452L FlexLens is een zinvolle<br />
uitbreiding van de SICK ICRreeks. Het<br />
meest kenmerkende hiervan is de verwisselbare<br />
lens. Daardoor is de bruikbaarheid<br />
van deze <strong>op</strong>lossing minder<br />
applicatieafhankelijk. De technologie<br />
van de ICR8452L FlexLens is verder<br />
vrijwel identiek aan die van de ICR845.<br />
Kerninformatie<br />
Variabele focus<br />
Sensortype CMOSMatrix<br />
Sensorresolutie 752 x 480 pixel<br />
Scansnelheid 60 Hz<br />
Coderesolutie 0,15 ... 2 mm<br />
Leesafstand 0,1 m ... 3 m,<br />
lens afhankelijk<br />
CLV505 ook voor hogesnelheidsapplicaties<br />
Toepassingsgebieden: elektronicaindustrie,<br />
farmaceutische industrie,<br />
medische industrie, apparatenbouw<br />
en robotapplicaties, retail/verko<strong>op</strong>automaten,<br />
automatiseren van<br />
(intra)logistieke trajecten (luchthavens<br />
e.d., ticketcontrole, toegangscontrole<br />
bij evenementen)<br />
Snelle, stabiele omnidirectionele<br />
lezing en decodering van 1D en<br />
2Dcodes (al dan niet direct<br />
marked), ook met weinig contrast<br />
Gemakkelijke productiebatch<br />
parametrering (zonder pc) met<br />
liveimage en setupkn<strong>op</strong><br />
Automatische configuratie<br />
Snelle datacommunicatie via Ethernet<br />
Presteert betrouwbaar bij vaste<br />
en bewegende objecten<br />
Ringverlichting <strong>op</strong>tioneel<br />
(gemakkelijk te monteren)<br />
IP65 behuizing, ook geschikt voor<br />
industriële omgevingen<br />
Toepassingsgebieden: automotive<br />
industrie, onderdelenleveranciers,<br />
verpakkingsindustrie, voedings en<br />
genotsmiddelenindustrie, farmaceutische<br />
industrie, automatisering van<br />
(intra)logistieke processen (met<br />
name <strong>op</strong> die locaties waar de eisen<br />
voor leesafstand en scherptediepte<br />
kunnen wijzigen)<br />
15
: Intralogistics<br />
SICK DWS510-Static:<br />
Economisch alternatief voor<br />
volautomatische DWSsystemen<br />
>> De grote logistieke centra bereiken<br />
maximale verwerkingsefficiency en snelheid<br />
door het toepassen van geavanceerde<br />
volautomatische DWSsystemen.<br />
Die zijn van essentieel belang voor de<br />
vlotte doorstroming en het correct berekenen<br />
van zendingen en het volumeafhankelijk<br />
maken van de verzendtarieven.<br />
Voor dergelijke systemen zijn echter<br />
investeringen vereist die voor kleinere<br />
transportbedrijven, pakketdiensten, koeriersdiensten<br />
en logistieke centra doorgaans<br />
te zwaar zijn. Toch moeten de<br />
pakketten ook daar moeiteloos snel<br />
en betrouwbaar gescand en gewogen<br />
worden en is ook daar volumebepaling<br />
van belang. Reden voor SICK om de<br />
DWS510 Static Analyzer te ontwikkelen.<br />
Dit is een plug and playwerkstation voor<br />
het statisch bepalen van volume en gewicht<br />
in combinatie met identificatie door<br />
middel van barcodescanning met een<br />
handscanner. Met dit semiautomatische<br />
station kunnen tot circa vijfhonderd objecten<br />
per uur handmatig worden verwerkt.<br />
Uiteraard kan de capaciteit met meerdere<br />
stations worden vergroot.<br />
Kerninformatie<br />
Semiautomatisch DWSsysteem<br />
Complete <strong>op</strong>lossing geïntegreerd<br />
in frame met rollerconveyor<br />
Plug and play werkstation voor het<br />
statisch identificeren middels een<br />
handscanner en het bepalen van<br />
volume en gewicht<br />
Stationscapaciteit max.<br />
500 pakketten per uur<br />
Nauwkeurigheid 5 mm/10 gram<br />
Gecertificeerd OIML en MID<br />
(Legalfortrade)<br />
Datacommunicatie RS232/422,<br />
Ethernet, TCP/IP of Profibus<br />
Eenvoudig in combinatie met andere<br />
SICKproducten te gebruiken<br />
Met geïntegreerde handscanner voor<br />
1Dbarcodes, max. leesafstand tot<br />
2,1 meter, max. resolutie 0,19 mm<br />
Afmetingen: lengte 1250 mm,<br />
breedte 650 mm, hoogte instelbaar<br />
van 700 mm tot 950 mm in stappen<br />
van 50 mm<br />
Weergave van meetwaarden en<br />
status <strong>op</strong> 5,7” display<br />
Toepassingsgebieden: kleinere<br />
transportbedrijven, pakketdiensten,<br />
koeriersdiensten en logistieke<br />
centra, maar ook retail en warehousing<br />
16 02 2009
SICK rFH620 rFID Proximity Interrogator:<br />
RFIDsysteem voor de korte afstand<br />
>> De keuze in systemen voor het <strong>op</strong><br />
zeer korte afstand lezen en beschrijven<br />
van HF RFIDlabels is klein. En al die<br />
<strong>op</strong>lossingen hebben hun beperkingen.<br />
Daarom, én omdat RFID steeds vaker<br />
de <strong>op</strong>lossing kan zijn, introduceert SICK<br />
de RFH620 RFID Proximity Interrogator.<br />
Deze heeft een unieke combinatie van<br />
eigenschappen en voorzieningen die u<br />
bij de alternatieven niet terugvindt.<br />
Kerninformatie<br />
Voor zeer korte leesafstanden<br />
(van bijna contact tot 16 cm)<br />
Draaibare aansluitconnector<br />
Geïntegreerd slot voor MicroSD<br />
flashcard voor <strong>op</strong>slag van de<br />
instellingen<br />
Compacter dan elk alternatief<br />
Uitvoeringen leverbaar met de<br />
volgende communicatiemogelijkheden;<br />
Ethernet, TCP/IP, RS232,<br />
RS422/485, CAN<br />
Werkt met de bekende standaard<br />
CLV setup software<br />
Gemakkelijk te combineren met<br />
andere SICKcomponenten<br />
Via twee kn<strong>op</strong>pen en LED’s<br />
instelbaar (zonder pc)<br />
Gebruikt de HFband, waardoor<br />
wereldwijd toepasbaar<br />
: Intralogistics<br />
Steeds kleiner en intelligenter<br />
SICK LMS100 nu ook met dubbelpulstechnologie<br />
>> SICK heeft een grote familie lasermeetsystemen.<br />
De nieuwe LMS100<br />
is een aantrekkelijk alternatief voor<br />
<strong>op</strong>lossingen met dezelfde taak/taken,<br />
met name wanneer een groot bereik en<br />
t<strong>op</strong>snelheden minder zwaar wegen. Dit<br />
systeem, waarbij zender en ontvanger<br />
in dezelfde behuizing zitten, is bijzonder<br />
compact, licht van gewicht en – zeker<br />
gezien z’n prestaties – uitermate scherp<br />
geprijsd.<br />
Zeer innovatief is de dubbelpulstechnologie<br />
die ervoor zorgt dat de LMS100<br />
ook bij veel rondvliegende en zwevende<br />
(stof)deeltjes geen verkeerde conclusies<br />
trekt. Bij de dubbelpulstechnologie<br />
worden twee pulsen snel achter elkaar<br />
uitgezonden, die ook weer allebei gescheiden<br />
moeten terugkomen. Gebeurt<br />
dat niet, dan kan dat duiden <strong>op</strong> de aanwezigheid<br />
van een ‘vast’ object en de<br />
wenselijkheid om in te grijpen.<br />
Kerninformatie<br />
Geïntegreerde zender/ontvanger<br />
houdt bedrading eenvoudig<br />
Leverbaar als LMS100 indoor<br />
(blauwe IP65 behuizing), LMS100<br />
Outdoor (grijze IP67 behuizing) en<br />
LMS120 met potentiaalvrij contact<br />
(relaisuitgang bij uitstek geschikt<br />
voor beveiligingssector)<br />
LMS100 Outdoor standaard met<br />
geïntegreerde verwarming, geschikt<br />
voor bedrijfstemperaturen van 30°<br />
tot +50°C<br />
Met dubbelpulstechnologie<br />
Voorzien van zeer snelle processor<br />
Zeer toegankelijke interface voor<br />
parametrisering<br />
Mogelijkheid om tot 10 verschillende<br />
scenario’s <strong>op</strong> te slaan en in te<br />
programmeren welke signalen de<br />
LMS100 daarbij moet afgeven<br />
De te bewaken velden hoeven niet<br />
per se vanuit de scanner te worden<br />
bepaald; dit kan ook vanaf een<br />
andere, voor de scanner gelegen plek<br />
Realtime uitgang van meetdata via<br />
ethernet<br />
Scanningfrequentie 25 tot 50 Hz<br />
Lage aansluitspanning (10,8 V) en<br />
laag energieverbruik (8,4 tot 12<br />
Watt) dus gemakkelijk <strong>op</strong> accu aan<br />
te sluiten<br />
Te programmeren met SICKsoftware<br />
SOPAS, het toekomstzekere softwareplatform<br />
voor SICKtechnologie<br />
270° scanhoek<br />
Toepassingsgebieden: logistiek<br />
(bijvoorbeeld tolpoorten, beveiliging<br />
van kranen, AGV’s, geautomatiseerde<br />
voertuigparkeersystemen e.d.),<br />
beveiliging (van zones zoals in<br />
musea) en – in combinatie met<br />
speciale behuizingen – beveiliging<br />
van explosiegevoelige zones<br />
IP67behuizing geschikt voor<br />
industriële omgevingen<br />
Gebruikstemperatuur van 25°C<br />
tot +60°C<br />
Voeding 10...30 V DC<br />
Beantwoordt aan CE en FCCeisen<br />
17
: Info<br />
SICK <strong>op</strong> de<br />
beursvloer<br />
>> SICK houdt relaties en andere<br />
belangstellenden graag <strong>op</strong> de hoogte<br />
van nieuwe ontwikkelingen. Daarvoor<br />
dienen onder meer de websites<br />
www.sick.nl en www.sick.com en<br />
uiteraard ook deze SICK insight.<br />
Ontvangt u dit magazine nog niet<br />
automatisch, dan kunt u zich via<br />
www.sick.nl hiervoor inschrijven.<br />
Uiteraard neemt SICK ook geregeld<br />
deel aan vakbeurzen. De Logistica<br />
die van dinsdag 10 tot en met<br />
zaterdag 14 november 2009 in<br />
de Utrechtse Jaarbeurs plaatsvindt,<br />
is de eerstvolgende Nederlandse<br />
vakbeurs waar SICK present is. Wilt<br />
u ons <strong>op</strong> stand 08.B094 met een<br />
bezoek verrassen? Regel dan nu<br />
alvast uw gratis toegangsbewijs via<br />
www.logistica-online.nl.<br />
10 t/m 14 november<br />
stand 08.B094<br />
: Productnieuws<br />
redesign van beproefd ultrasoon sensorconcept<br />
SICK UM302: korter en<br />
met displayuitlezing<br />
>> De SICK UM30 wordt door veel<br />
machinebouwers voor objectdetectie<br />
toegepast in installaties voor de verpakkingsindustrie<br />
en elektronicaindustrie.<br />
Het is vaak de <strong>op</strong>lossing voor die<br />
situaties waar fotocellen het laten afweten<br />
of onvoldoende betrouwbaar blijken<br />
(bijvoorbeeld door reflecties of een<br />
vervuilde atmosfeer). De voordelen van<br />
de UM30 zijn alom bekend: compacte<br />
bouwwijze, grote nauwkeurigheid door<br />
timeofflightmeting, ongevoeligheid voor<br />
stof, vuil, nevel en omgevingslicht.<br />
Van deze bestseller kondigt SICK nu de<br />
komst van de tweede generatie aan: de<br />
UM302. Deze innovatie onderscheidt<br />
zich door drie belangrijke verbeteringen,<br />
namelijk de kortere behuizing (25% korter),<br />
de goed zichtbare display waar<strong>op</strong><br />
de afstand afleesbaar is, en de beschikbaarheid<br />
van software waarmee<br />
de sensor gemakkelijk uitgelezen kan<br />
worden. Vervolgens kunnen de uitleesgegevens<br />
worden <strong>op</strong>geslagen.<br />
Bij het inlezen van meerdere sensoren<br />
kunnen de <strong>op</strong>geslagen gegevens met<br />
één druk <strong>op</strong> de kn<strong>op</strong> worden overgezet<br />
naar de nieuw in te lezen sensoren.<br />
SICK ontwikkelde deze software voor<br />
de complete range ultrasone sensoren.<br />
Kerninformatie<br />
Redesign van de SICK UM30<br />
ultrasone sensor<br />
Behuizing 25% korter<br />
Nu met display en software<br />
Display geeft continu statusinformatie<br />
weer<br />
Drukkn<strong>op</strong>pen voor programmering<br />
en inleren<br />
Uitleesgegevens gemakkelijk <strong>op</strong> te<br />
slaan waardoor maximaal teachin<br />
gemak<br />
Temperatuurcompensatie in<br />
sensork<strong>op</strong> voor maximale systeemstabiliteit<br />
Uitvoeringen met scanbereik van<br />
30 mm tot 6000 mm<br />
Resolutie 0,18 mm<br />
Reproduceerbaarheid ± 0,3 mm<br />
tot ± 9 mm<br />
Precisie ± 2% van het scanbereik<br />
M12 5pins aansluiting<br />
Analoog uitgangssignaal / analoog<br />
en discreet uitgangssignaal<br />
M30 metalen behuizing voor<br />
stabiele montage<br />
Met de geavanceerde menu<br />
instellingen is synchronisatie en<br />
multiplexwerking tot 10 sensoren<br />
mogelijk<br />
Toepassingsgebieden:<br />
automotive en verkeer<br />
(soldeerrobots, detectie van<br />
voertuigen bij tolstations, bandenindustrie),<br />
luchthavens, havens,<br />
fabrieken en bedrijfsterreinen<br />
(antibotsbeveiliging), papier en<br />
grafische industrie (controle van<br />
de roldiameter), niveaucontrole<br />
(van vloeistoffen)<br />
18 02 2009
Paul te Boekhorst, manager r&D bij Schuitemaker:<br />
“Onbemande Innovado met SICK<br />
veiligste automatische voersysteem”<br />
Van de veiligheidsscanners heeft SICK inmiddels ook een outdoorgeschikte<br />
variant met veiligheidscertificaat. Hierbij zorgt<br />
een veiligheidscontroller in combinatie met een speciaal aangepaste<br />
LMS voor gegarandeerde veiligheid. Deze laserscanner,<br />
de SICK OS2000, heeft producent van landbouwmachines<br />
Schuitemaker geselecteerd om z’n nieuwste ontwikkeling, de<br />
Innovado, maximaal veilig te maken. Reden voor een gesprek<br />
met Paul te Boekhorst, Manager Research and Devel<strong>op</strong>ment bij<br />
Schuitemaker.<br />
>> De agrarische sector kent al diverse<br />
automatische voersystemen, maar daarvoor<br />
zijn toch altijd mensen nodig.<br />
Bovendien laat de flexibiliteit ervan te<br />
wensen over, omdat ze bijvoorbeeld<br />
over rails l<strong>op</strong>en. Schuitemaker gaat met<br />
de Innovado een aanzienlijke automatiseringsstap<br />
verder. Dit is een zelfrijdende<br />
mengwagen die (onbemand) naar de<br />
kuil rijdt, voer uitsnijdt, het in de kuip<br />
deponeert, mixt en naar believen verrijkt<br />
met de voor de groep koeien benodigde<br />
toevoegingen, het voer naar de<br />
stal brengt en het daar weer volgens<br />
een geprogrammeerde dosering voor<br />
het voerhek uitrijdt. Zonder chauffeur,<br />
zonder toezicht, zonder gevaren.<br />
: toepassingen<br />
Voor de verdeling is de Innovado voorzien<br />
van een dwarsafvoerband die het<br />
voer zowel links als rechts kan uitwerpen.<br />
Het <strong>op</strong> deze wijze automatiseren van de<br />
voerverstrekking biedt grote voordelen.<br />
Het lost personele problemen <strong>op</strong>, de<br />
boer krijgt meer tijd om aandacht aan<br />
dieren en gezin te besteden en de koeien<br />
gaan beter presteren, omdat ze<br />
regelmatiger en in kleinere hoeveelheden<br />
vers voer aangeboden krijgen.<br />
Dat zorgt voor een betere voer<strong>op</strong>name,<br />
minder verspilling, een stal die langer<br />
schoon blijft en vooral ook meer rust in<br />
de stal. Allemaal factoren die van positieve<br />
invloed zijn <strong>op</strong> de gezondheid en<br />
productiviteit van de dieren en het gehele<br />
bedrijf.<br />
rondom beveiligd met SICK<br />
Paul te Boekhorst: “De agrarische wereld<br />
weet maar al te goed hoe gevaarlijk manoeuvreren<br />
met voermengwagens kan<br />
19
: toepassingen<br />
zijn. Hoe <strong>op</strong>lettend men daarbij ook is,<br />
helaas gebeuren er zo nu en dan ongevallen<br />
mee. We verwachten in de markt<br />
dan ook best enige terughoudendheid<br />
voor dit soort onbemande voertuigen.<br />
We durven te stellen dat de Innovado<br />
met z’n uitgebreide veiligheidsvoorzieningen<br />
een veel hoger veiligheidsniveau<br />
biedt dan met bemande voermengwagens<br />
ooit mogelijk is. De laserscanners<br />
<strong>op</strong> de voor en achterzijde van de<br />
Innovado zien altijd meer.”<br />
Onvermoeibaar en geconcentreerd<br />
“Het waarnemingsvermogen van de<br />
mens is afhankelijk van zaken als lichtomstandigheden<br />
en mate van concentratie.<br />
Maar de SICK laserscanners<br />
OS2000 zijn onvermoeibaar en functioneren<br />
altijd 100% geconcentreerd, dag<br />
en nacht, ook bij sneeuw en regen”,<br />
vervolgt Te Boekhorst. Op de zijkanten<br />
van de Innovado zit een SICKtrekkoord<br />
beveiliging en rondom zijn SICKnoodst<strong>op</strong>kn<strong>op</strong>pen<br />
gemonteerd. Op de machine<br />
zit een giek met een kuilvoersnijder,<br />
die via een sideshift heen en weer<br />
beweegt. Links en rechts in de constructie<br />
bepalen de SICK ultrasone afstandmeetsensoren<br />
UM30 continu de<br />
afstand naar de wand. Als de snijder<br />
omhoog gaat ziet een SICK DT50 wanneer<br />
en waar het kuilvoer gesneden kan<br />
worden. Te Boekhorst: “Op een bepaald<br />
moment heb je een rechte wand en kan<br />
de Innovado <strong>op</strong> volgorde doorwerken.<br />
Hij onthoudt ook waar hij bij de laatste<br />
snijsessie gebleven is om ook daar<br />
weer verder te gaan.”<br />
navigatie met transponders<br />
De navigatie van de Innovado werkt met<br />
transponders. Die worden na het <strong>op</strong>stellen<br />
van het transponderplan door<br />
Schuitemaker in de bodem aangebracht,<br />
zowel <strong>op</strong> de route naar de kuil,<br />
in de kuil, en in de stal of stallen. Als er<br />
in de toekomst een stal bij komt, is het<br />
transponderplan snel uit te breiden.<br />
Ook veranderingen in de stalinrichting<br />
zijn niet zo ingrijpend als wanneer er<br />
sprake is van een systeem aan rails.<br />
Elke transponder heeft z’n eigen unieke<br />
code, die door de Innovado wordt herkent.<br />
De transponder vangt dan het signaal<br />
<strong>op</strong> van de onder de Innovado gemonteerde<br />
antenne. Die code wordt<br />
ontvangen en aan de computer doorgegeven<br />
die vervolgens exact de positie<br />
van het voertuig bepaalt.<br />
“Als de Innovado bijvoorbeeld 10 cm<br />
uit koers is, dan wordt er bij het passeren<br />
van de volgende transponder<br />
weer een koerscorrectie aangebracht.<br />
Overigens rijdt de Innovado met een<br />
snelheid van maximaal 5,5 km per uur.<br />
In de stal(len) is dat hooguit 3 km per<br />
uur”, legt Te Boekhorst uit.<br />
20 02 2009
Ook voor biogasbedrijven<br />
Zodra in 2015 de melkquota vrijvallen,<br />
zullen veel boeren gaan uitbreiden om<br />
hun inkomen <strong>op</strong> peil te houden. Automatisering<br />
maakt die expansie haalbaar<br />
en betaalbaar. Net als de melkrobot<br />
nu al, zal de Innovado minstens<br />
zoveel voor het rendement van het bedrijf<br />
kunnen betekenen. Deze bedrijven<br />
zullen namelijk voor de keuze komen te<br />
staan hoe er gevoerd moet worden. De<br />
Innovado is dan de <strong>op</strong>lossing als de<br />
veehouder niet wil investeren in personeel.<br />
Alleen voor het tanken is dan nog<br />
mankracht nodig. Als het daar tijd voor<br />
is, wordt de boer er tijdig automatisch<br />
aan herinnert.<br />
Te Boekhorst: “Ook biogasboeren hebben<br />
hun interesse al getoond. Die zien<br />
dit concept wel zitten, omdat het vullen<br />
van de biogasbunkers en het mengen<br />
hiermee veel efficiënter gaat dan tot nu<br />
toe mogelijk was.”<br />
met goud bekroond<br />
Tijdens de <strong>op</strong>ening van de Eurotier vakbeurs<br />
in Hannover afgel<strong>op</strong>en jaar heeft<br />
Schuitemaker uit handen van de Duitse<br />
minister van Landbouw Ilse Aigner de<br />
DLG Goldmedaille mogen ontvangen.<br />
De jury noemde de Innovado een wezenlijke<br />
verbetering voor de diergezondheid,<br />
bedrijfsvoering en arbeidsverlichting. Afgel<strong>op</strong>en<br />
december sleepte Schuitemaker<br />
met de Innovado de Boerderij AgroVak<br />
Award in de wacht, omdat de jury de<br />
machine het meest innovatieve product<br />
van de Agrovak vakbeurs vond. SICK is<br />
er trots <strong>op</strong> dat het met zijn sensortechnologie<br />
– en in het bijzonder met de<br />
OS2000 laserscanner – een rol van betekenis<br />
mag spelen in het succes van<br />
de Innovado.<br />
Trekkoordbeveiliging Laserscanner OS2000<br />
: toepassingen<br />
Schuitemaker<br />
internationaal<br />
succesvol<br />
>> Wat eens een lokale smederij was,<br />
is al decennia een internationaal succesvolle<br />
fabrikant van landbouwmachines<br />
en wintermachines. Zo’n 40% van de<br />
Schuitemaker machines vinden hun<br />
weg in eigen land, de rest is voor de<br />
export. Zorgvuldig <strong>op</strong>gebouwde dealernetwerken<br />
hebben er inmiddels voor<br />
gezorgd dat Schuitemaker <strong>op</strong> het<br />
gebied van landbouwmachines een<br />
bekende naam is in onder meer Denemarken,<br />
Noorwegen, Zweden, België,<br />
Duitsland, Spanje, Italië, Amerika, Nieuw<br />
Zeeland, Australië en Canada.<br />
De volautomatische Innovado is de<br />
meest innovatieve machine die Schuitemaker<br />
ooit <strong>op</strong> de markt bracht en een<br />
spraakmakende wereldprimeur. Internationaal<br />
is de belangstelling voor het<br />
concept bijzonder groot. Te Boekhorst:<br />
“We weten uit ervaring dat je – zeker als<br />
je wereldwijd bezig bent – het beste<br />
componenten van merken met een<br />
wereldreputatie kunt toepassen. Op dat<br />
gebied ben je dan meteen verzekerd<br />
van vertrouwen. Daarom is de zeer<br />
schone 48 kW dieselmotor van Deutz.<br />
Voor de assen selecteerden we Dana,<br />
voor de hydrauliek BoschRexroth en<br />
voor de beveiliging natuurlijk SICK.<br />
Louter merken die boven elke twijfel<br />
verheven zijn. Terecht, want de Innovado<br />
is voor ons zo’n belangrijke ontwikkeling<br />
dat we elk risico willen uitsluiten.<br />
Ook voor de komst van de Innovado<br />
deden we al zaken met SICK. Onze lasrobots<br />
bijvoorbeeld, zijn met SICKtechnologie<br />
beveiligd. SICK heeft ons in het<br />
ontwikkelingsstadium van de Innovado<br />
goed geholpen met expertise en risicoanalyses.”<br />
Als de snijder omhoog gaat, ziet de<br />
SICK DT50 wanneer en waar het<br />
kuilvoer gesneden kan worden.<br />
21
: Industriële instrumentatie<br />
SICK, óók sensortechnologie voor<br />
industriële instrumentatie<br />
Deze gereedschapsmachine beschikt niet alleen over SICK-technologie voor detecterings- en beveiligingstaken, maar ook voor<br />
het continu meten van het koelvloeistofniveau en de (olie)druk. SICK-<strong>op</strong>lossingen dus voor zowel productie-automatisering als<br />
procesautomatisering.<br />
>> Industriële instrumentatie is een breed<br />
gebied. De twee hoofdpijlers daarvan<br />
zijn procesautomatisering (alles wat de<br />
grondstoffen betreft) en fabrieksautomatisering<br />
(alles wat de machines betreft).<br />
Tot nu toe heeft SICK insight vrijwel<br />
altijd bericht over <strong>op</strong>lossingen die met<br />
name worden toegepast voor fabrieksautomatisering<br />
(voor het aansturen van<br />
machines). In bijna elke industriële sector<br />
worden wel laserscanners, inductieve<br />
en <strong>op</strong>tische sensoren van SICK<br />
toegepast voor taken die gerelateerd<br />
zijn aan de fabrieksautomatisering.<br />
Dit betekent niet dat SICK het gebied<br />
van de procesautomatisering links laat<br />
liggen. SICK had er echter tot voor kort<br />
geen specifieke divisie voor. Nu wel,<br />
met alle voordelen van dien. Sinds enige<br />
tijd heeft SICK B.V. ook voor deze tak<br />
van sport een team gekwalificeerde<br />
professionals paraat om u te helpen<br />
<strong>op</strong> het gebied van niveaudetectie, druksensoren<br />
en bulkmeting. Hierdoor biedt<br />
SICK nog meer onest<strong>op</strong>sh<strong>op</strong>ping gemak<br />
dan u dacht.<br />
22 02 2009
LFV200 - Pompbescherming<br />
CQ28<br />
“switch” “distance”<br />
LFV200<br />
CM30<br />
LFT LFT<br />
: Industriële instrumentatie<br />
SICKsensoren voor niveaumeting<br />
universele <strong>op</strong>lossingen voor vloeistoffen<br />
en vaste stoffen<br />
>> Het niveau van vloeistoffen en vaste<br />
stoffen kan <strong>op</strong> verschillende manieren<br />
worden gemeten. Onderstaande illustratie<br />
toont twee gangbare technieken,<br />
te weten schakelende techniek (met capacitieve<br />
sensoren) en afstandmeting.<br />
De SICK LFT, LFV200 en UP30 zijn met<br />
beide technieken leverbaar.<br />
toepassingsgebieden voor deze<br />
componenten:<br />
machine tooling<br />
dranken en voedingsmiddelenindustrie<br />
automotive industrie<br />
waterleidingbedrijven<br />
afvalwaterzuiveringsinstallaties<br />
petrochemische industrie<br />
agrarische industrie (zuivel)<br />
papier en cartonnageindustrie<br />
grafische industrie<br />
UM30<br />
23
: Industriële instrumentatie<br />
SICK LFT: niveaumeting<br />
met TDRtechnologie<br />
>> Vloeistofniveaus worden meestal<br />
gemeten met behulp van capacitieve of<br />
floatingprincipes. Zeer nieuw is de TDRtechnologie.<br />
Het SICK LFTsysteem met<br />
TDRtechnologie is speciaal ontwikkeld<br />
voor niveaumeting in kleine tanks en<br />
containers die moeilijk te detecteren<br />
vloeistoffen bevatten en waarbij de omstandigheden<br />
constant zijn.<br />
Mogelijke vloeistoffen zijn onder andere<br />
oliën (voor hydraulische toepassingen,<br />
malen, snijden, koelen en dergelijke),<br />
vloeibare smeermiddelen, reinigings en<br />
ontvettingsproducten, water en waterhoudende<br />
vloeistoffen. De SICK LFT<br />
heeft geen mechanisch bewegende<br />
delen en is mede daardoor duurzaam<br />
en betrouwbaar.<br />
Kerninformatie<br />
Voor het zeer nauwkeurig meten van<br />
vloeistofniveaus<br />
Meetnauwkeurigheid wordt niet<br />
beïnvloed door aard van de vloeistof<br />
(water of olie)<br />
Zeer exacte meting: afwijking<br />
maximaal 3 mm over het totale<br />
meetbereik<br />
Ideaal voor kleine containers<br />
Bij verandering van het type<br />
vloeistof blijft meting accuraat<br />
(geen herkalibratie nodig)<br />
Installatieonafhankelijk (geen<br />
herkalibratie nodig bij veranderingen<br />
binnen installatie)<br />
Flexibele toepassingsmogelijkheden:<br />
tot 4 uitgangen + analoge uitgang<br />
(voeding en schakeluitgang)<br />
Flexibele lengte van de sonde<br />
(tot 2000 mm)<br />
Eenvoudig inleren (zowel nat als<br />
droog) met één druk <strong>op</strong> de kn<strong>op</strong><br />
Kan naar wens voorgeprogrammeerd<br />
geleverd worden<br />
Veilige voedingsuitgang (conform<br />
Namur NE43)<br />
Draaibare sensork<strong>op</strong><br />
Onderhoudsvrij<br />
Snelle installatie en ingebruikname;<br />
lage kosten<br />
Grote flexibiliteit (voor verschillende<br />
tank en containerafmetingen)<br />
Optimale prijs<strong>kwaliteit</strong>balans<br />
TDR staat voor Time Domain Reflectometry.<br />
Het SICK LFT niveaumeetsysteem<br />
werkt met TDR. Tijdens dit<br />
meetproces worden elektromagnetische<br />
pulsen van ongeveer een halve<br />
nanoseconde over een vaste of flexibele<br />
geleider gezonden (de kern van<br />
de sonde). De microgolven verplaatsen<br />
zich met lichtsnelheid. Als het<br />
<strong>op</strong>pervlak van de vloeistof is bereikt,<br />
worden de pulsen gereflecteerd met<br />
een signaalsterkte die bepaald wordt<br />
door de dielektrische constante (geleidbaarheid)<br />
van de vloeistof. Bij bij<br />
24 02 2009<br />
d<br />
D<br />
d stuurt de uitgezonden microgolf naar<br />
het vloeistof<strong>op</strong>pervlak en via D keert<br />
een deel van de microgolf weer terug<br />
naar de sensor.<br />
TDRtechnologie nader verklaard<br />
voorbeeld water is dit 80% wat betekent<br />
dat 80% van de impulssterkte gereflecteerd<br />
wordt via de buitenzijde van de<br />
sonde.<br />
De sensor meet het tijdverschil tussen<br />
uitzenden en ontvangen en berekent <strong>op</strong><br />
basis daarvan het niveau. De duur van<br />
de pulsen is direct pr<strong>op</strong>ortioneel aan<br />
de afstand tussen de sensor en het<br />
medium. De waarde die met deze tijd<br />
correspondeert, wordt geconverteerd in<br />
een uitgangssignaal van 4 tot 20 mA<br />
en/of in een digitaal signaal.
: Industriële instrumentatie<br />
SICK LFV200:<br />
de piëzoelektrische niveausensor<br />
>> SICK LFV200 is een multipurpose<br />
niveausensor waarmee voorgeprogrammeerde<br />
niveaus in vloeistofsystemen<br />
tot <strong>op</strong> de millimeter precies worden gemeten.<br />
Het systeem vormt een betrouwbare<br />
beveiliging voor overvullen, het<br />
wegvallen van smering of koeling, en<br />
het droogl<strong>op</strong>en van pompen.<br />
Kerninformatie<br />
Piëzoelektrische werking, onderhouds<br />
en slijtagevrij<br />
>> Bulkmaterialen en container vormen<br />
in combinatie met een meetsonde een<br />
condensator. De SICK CQ28 detecteert<br />
het vulniveau aan de hand van de condensatorcapaciteit.<br />
Het niveau van vloeistoffen<br />
en bulkmaterialen wordt door<br />
nietmetalen wanden heen gemeten. De<br />
meetgevoeligheid wordt ingesteld met<br />
behulp van een potentiemeter <strong>op</strong> de<br />
sensor. De twee LED’s <strong>op</strong> de CQ28<br />
geven zowel de schakelstaat als de<br />
meet <strong>kwaliteit</strong> aan. Optioneel zijn PNP en<br />
NPN beschikbaar als schakeluitgangen.<br />
Vork (piëzoelement dat door<br />
spanning in trilling wordt gebracht)<br />
van roestvrij staal<br />
Status zichtbaar via een tweekleurige<br />
LED<br />
Geschikt voor alle soorten vloeistoffen<br />
met dichtheid vanaf 0,7 g/m 3<br />
Oppervlakte<strong>kwaliteit</strong> van vork is zeer<br />
hoog (Ra
: Industriële instrumentatie<br />
SICK CM30:<br />
capacitieve contactloze niveaumeting (IP67)<br />
>> Ook dit is een capacitieve sensor<br />
voor contactloze niveaumeting. De werking<br />
verlo<strong>op</strong>t dus net zoals bij de SICK<br />
CQ28. Zeer geschikt voor onder meer<br />
de dranken en zuivelindustrie.<br />
Kerninformatie<br />
Meetprincipe capacitief<br />
Voor vloeistoffen en bulkmaterialen<br />
Digitaal uitgangssignaal<br />
Installatiepositie naar wens<br />
horizontaal of verticaal<br />
Maximumtemperatuur in de<br />
container +80°C<br />
Druk in de container: atmosferisch<br />
Isolatieklasse IP67<br />
SICK UM30: ultrasone niveaumeting<br />
>> De ultrasone sensoren uit de UM30series<br />
worden ook toegepast voor niveaucontrole,<br />
onafhankelijk van het product.<br />
De analoge uitgang schakelt automatisch<br />
tussen ampère en voltage. Met z’n<br />
4...20 mA of 0…10 V DC past deze<br />
sensor in allerlei meetomgevingen.<br />
De voordelen van de UM30 zijn alom bekend:<br />
compacte bouwwijze, grote nauwkeurigheid<br />
door timeofflight meting en<br />
z’n ongevoeligheid voor stof, vuil, nevel<br />
en omgevingslicht.<br />
Kerninformatie<br />
Meetprincipe ultrasoon<br />
Display geeft continu statusinformatie<br />
weer<br />
Drukkn<strong>op</strong>pen voor programmering<br />
en inleren<br />
Uitleesgegevens eenvoudig <strong>op</strong> te<br />
slaan waardoor maximaal teachin<br />
gemak<br />
Temperatuurcompensatie in sensork<strong>op</strong><br />
voor maximale systeemstabiliteit<br />
Meetafstand 30 mm…6000 mm<br />
Resolutie 0,18 mm<br />
Reproduceerbaarheid ± 0,3 mm<br />
tot ± 9 mm<br />
Precisie ± 2 % van het scanbereik<br />
M12 5pins aansluiting<br />
M30 metalen behuizing<br />
26 02 2009
SICK Bulkscan voor meting van<br />
bulkgewicht en volume per uur<br />
>> Deze laserscanner is ontwikkeld om<br />
van alle soorten bulkmaterialen gewicht<br />
en volume per uur te meten, terwijl de<br />
materialen de scanner over een transportband<br />
passeren. De scanner kan<br />
ervoor zorgen dat de conveyorcapaciteit<br />
<strong>op</strong>timaal wordt benut, hetgeen energie<br />
en tijd bespaart.<br />
En het systeem biedt nog meer interessante<br />
features. Zo bepaalt het continu<br />
het middelpunt – daar waar het overgrote<br />
deel van het bulkmateraal zich<br />
bevindt <strong>op</strong> de transportband – geeft het<br />
een waarschuwing bij overload of ongelijke<br />
verdeling van de bulk <strong>op</strong> de band,<br />
verkleint het de kans <strong>op</strong> systeemfouten<br />
en reduceert het de slijtage van de<br />
transportband.<br />
>> SICK ontwikkelde de UP30 speciaal<br />
voor het meten van niveaus in kleine<br />
drukcontainers (tot 6 bar). De sensor is<br />
bedoeld voor applicaties waarbij geen<br />
sprake is van ernstige vervuiling of<br />
direct contact met de inhoud in de drukcontainers.<br />
De UP30 bewaakt continu<br />
zeer exact en betrouwbaar het niveau<br />
en de vulhoogtes ongeacht de elektronische<br />
eigenschappen van de stoffen.<br />
De ultrasone niveausensor geeft met<br />
vaste regelmaat hoogfrequente geluidssignalen<br />
af. Deze worden teruggekaatst,<br />
zodra ze het <strong>op</strong>pervlak bereiken van de<br />
stof waarvan het niveau moet worden<br />
gemeten. De sensor vangt de echo<br />
weer <strong>op</strong> en berekent <strong>op</strong> grond van de<br />
tussenliggende tijd de hoogte van het<br />
niveau. Kortom, de werking is volgens<br />
hetzelfde principe waarvan bij alle ultrasone<br />
sensoren sprake is.<br />
Kerninformatie<br />
Zeer solide laserscanner voor<br />
maximum meetprecisie<br />
Meet gewicht en volume per uur<br />
Nonst<strong>op</strong> en noncontact meting<br />
Maximum meetafstand 15 meter<br />
Maximum meetprecisie 3 tot 5%<br />
Bedrijfstemperatuur tot 50°C<br />
Geschikt voor bijvoorbeeld kolen,<br />
cement, zand, houtsnippers en<br />
spaanders, grondstoffen voor voedings<br />
en genotsmiddelen, grind,<br />
kiezels en stenen, glas, aarde, klei,<br />
afvalmaterialen, granulaten etc.<br />
Onderhoudsarme technologie:<br />
zeer duurzaam<br />
Isolatieklasse IP65<br />
Snelle installatie boven de transportband,<br />
installatie achteraf mogelijk<br />
SICK UP30: de ultrasone niveausensor<br />
met display<br />
Kerninformatie<br />
Contactloze niveaumeting van<br />
30 mm tot 500 mm<br />
Meetprecisie 2%<br />
Eén enkele sensor voor zowel<br />
analoge als schakelsignalen<br />
Voor meting van niveaus in kleine<br />
drukcontainers tot 6 bar<br />
Alle instellingen worden gedaan<br />
met 2 toetsen en een 3cijferige<br />
LEDdisplay (TouchControl)<br />
3kleurige LED’s geven de<br />
status aan<br />
Keuze mogelijk tussen stijgend<br />
en dalend uitgangssignaal<br />
: Industriële instrumentatie<br />
Via de numerieke LEDdisplay kan<br />
de sensor handmatig worden<br />
ingesteld of bepaalde teachin<br />
procedures volgen<br />
Praktische aanvullende functies in<br />
het Adonmenu<br />
Alle TouchControl en aanvullende<br />
sensorparameterinstellingen kunnen<br />
ingegeven worden met Windowssoftware,<br />
indien wordt gebruikgemaakt<br />
van de <strong>op</strong>tioneel verkrijgbare<br />
Control+ adapter<br />
Bedrijfstemperatuur van 25°C<br />
tot +70°C<br />
27
: toepassingen<br />
Presswood tevreden met SICK IVC 3D-camerasysteem<br />
“Door SICK leveren wij Presswood<br />
palletklossen met constante hoge <strong>kwaliteit</strong>”<br />
In de logistieke wereld hebben<br />
de Presswoodproducten een<br />
grote bekendheid. Presswood<br />
pallets en Euroblock palletklossen<br />
worden van gerecycled<br />
resthout gemaakt. Gedurende<br />
het productieproces vinden<br />
er <strong>op</strong> diverse plaatsen visuele<br />
en mechanische inspecties<br />
plaats. Sinds kort is de <strong>kwaliteit</strong>scontrole<br />
versterkt met<br />
een SICK IVC 3Dcamera.<br />
Reden voor een gesprek met<br />
de Presswoodmedewerkers<br />
Onno Simonse (KAMcoördinator),<br />
Richard Lammerts van<br />
Bueren en John Buitelaar (Sales<br />
Managers).<br />
>> Onno Simonse: “De pershout palletklossen<br />
zijn de delen die het uit planken<br />
bestaande bovendek en brugdelen<br />
van de pallet met elkaar verbinden. Bij<br />
palletklossen is een constante maatvoering<br />
van groot belang. De <strong>kwaliteit</strong>seisen<br />
voor een pallet zijn vaak hoger<br />
dan gedacht!”<br />
Structuur moet goed zijn<br />
Simonse vervolgt: “Hoewel het verwerkingsproces<br />
van het recyclinghout,<br />
waarvan de geperste klossen en pallets<br />
worden gemaakt, veel controles en inspecties<br />
kent, kunnen er toch pallets<br />
en/of klossen uit de pers komen waarvan<br />
de <strong>kwaliteit</strong> buiten de gestelde<br />
toleranties valt. Eén van de streng gecontroleerde<br />
criteria is de hoogte van<br />
de klossen. Een ander criterium is de<br />
<strong>op</strong>pervlaktestructuur. De hoogtecontrole<br />
gebeurde tot nu toe met een hoogtemeter<br />
bestaande uit een cilinder die van<br />
elke afzonderlijke klos de weerstand<br />
meet. De beperking van dit mechanische<br />
systeem is de controlesnelheid.<br />
Door voortdurende ontwikkelingen en<br />
innovaties in het productieproces is de<br />
productiesnelheid enorm toegenomen<br />
waarbij deze mechanische controle de<br />
‘bottleneck’ bleek voor verdere groei.<br />
Op hun zoektocht naar een sneller maar<br />
zeker niet minder betrouwbaar <strong>kwaliteit</strong>scontrolesysteem<br />
kwamen onze technici<br />
bij SICK terecht. SICK heeft vervolgens<br />
met de IVC 3Dcamera in het testcentrum<br />
in Bilthoven allerlei inspectietests<br />
met een groot scala pershouten klossen<br />
gedaan. Vervolgens is onze werk<br />
28 02 2009
plaats met de bevindingen aan de slag<br />
gegaan wat heeft geresulteerd in de applicatie<br />
waarover we nu zo te spreken<br />
zijn. Overigens is het merendeel van<br />
onze processen en machines in eigen<br />
beheer uitgedacht. Onze technici zijn<br />
ware Willie Wortels.”<br />
SICK inspecteert<br />
Simonse: “Onze eerste ervaringen bij<br />
de klosseninspectie met de SICK IVC<br />
3Dcamera zijn heel positief. Het bewijs<br />
daarvan is de bestelling van de camerasystemen<br />
voor de overige klossenpersen.<br />
Mogelijk gaat de 3Dcamera in de<br />
toekomst nog veel betekenen voor de<br />
controle van pershoutpallets, want ook<br />
hier hebben we te maken met een hoge<br />
<strong>kwaliteit</strong>sverwachting. Een aantal van<br />
deze controles vindt nu nog visueel<br />
plaats en moet bij hogere productiesnelheden<br />
geautomatiseerd gaan worden<br />
Mogelijk zien wij in deze innovatie<br />
een heel belangrijke rol voor de SICK<br />
IVC 3Dcamera weggelegd.”<br />
Creatief ondernemerschap<br />
Presswood is het resultaat van inventief<br />
ondernemerschap. In de jaren zestig<br />
begon Barend Vierhouten als ‘kleine<br />
zelfstandige’ met de inzameling, verwerking<br />
en zuivering van afgewerkte<br />
frituurvetten en oliën. Tijdens dit proces<br />
van verwarmen en verwerken van<br />
frituurvet werd stoom gebruikt, destijds<br />
geproduceerd in oliegestookte stoomketels.<br />
Door de voortdurende stijgende<br />
olieprijzen werd gezocht naar een alternatieve<br />
brandstof.<br />
Barend Vierhouten kwam <strong>op</strong> het idee<br />
energie <strong>op</strong> te wekken met de verbranding<br />
van recyclinghout, een product<br />
waar destijds nog geen waardevolle<br />
recyclingprocessen voor bestonden en<br />
waarvoor overal stortgeld moest worden<br />
betaald. Als eerste in Nederland bood<br />
Barend Vierhouten aan het recyclinghout<br />
gratis te komen storten. Die uitnodiging<br />
resulteerde snel in zo’n immense<br />
hoeveelheid resthout dat hij het in<br />
Ermelo geshredderde hout niet alleen<br />
als ‘nieuwe’ brandstof gebruikte, maar<br />
al snel de noodzaak inzag om het <strong>op</strong><br />
een milieuverantwoorde én bedrijfseconomisch<br />
aantrekkelijke wijze verder te<br />
verwerken.<br />
Werken onder hoge druk<br />
Lammerts van Bueren: “De eerste stap<br />
in verdere verwerking was het leveren<br />
van houtspanen aan de spaanplaat<br />
industrie. Het doel was echter met een<br />
productieproces een eigen product <strong>op</strong><br />
de markt te brengen. Barend Vierhouten<br />
kwam in 1984 in contact met de heer<br />
Hans Inselkammer, destijds een Duitse<br />
fabrikant van pershout pallets. Na<br />
kortstondig onderhandelen werden de<br />
volledige productiefaciliteiten voor de<br />
productie van pershout pallets overgenomen<br />
en was de Presswood Pershout<br />
pallet een feit. Voor de productie van de<br />
oersterke InkaPresswood pallets worden<br />
de houtspanen vermengd met een kunsthars<br />
en in speciale matrijzen bij hoge<br />
temperatuur en onder hoge druk geperst.<br />
Ten <strong>op</strong>zichte van de traditionele<br />
houten pallets zijn de InkaPresswood<br />
pallets licht in gewicht, zeer droog (68%<br />
vocht) en ruimtebesparend; dit laatste<br />
omdat zij nestbaar kunnen worden<br />
gestapeld. De InkaPresswood pallets<br />
zijn leverbaar in de meest gangbare<br />
ISOmaten.”<br />
: toepassingen<br />
groot succes<br />
John Buitelaar: “De in Ermelo – en ook<br />
<strong>op</strong> andere locaties in licentie geproduceerde<br />
– pershout palletklossen worden<br />
door de palletindustrie verwerkt in diverse<br />
soorten pallets, zo zijn er de meermalige<br />
chemie en eur<strong>op</strong>allets, maar ook de eenmalige<br />
pallets. Presswood/Euroblock<br />
heeft alle Eur<strong>op</strong>ese licenties waardoor<br />
het toegestaan is Presswoodeuroklossen<br />
te gebruiken voor de productie en<br />
reparatie van eur<strong>op</strong>allets.”<br />
De Presswood klos wordt door de palletindustrie<br />
veelal geprefereerd om haar<br />
specifieke voordelen. Zo zijn de Presswood<br />
pershout klossen maatvast, scheurvast<br />
en bijzonder geschikt voor automatische<br />
handling. Tevens zijn de klossen<br />
zeer droog (68% vocht), gegarandeerd<br />
vrij van schimmels. Door de toepassing<br />
van de hoge druk en hoge temperatuur<br />
in het productieproces zijn de pershout<br />
29
: toepassingen<br />
klossen vrijgesteld van een hittebehandeling<br />
(HT t.b.v. ISPM / IPPC). Zo’n behandeling<br />
voor natuurhout is tijdrovend,<br />
duur en lang niet altijd milieuvriendelijk.<br />
Buitelaar: “De verko<strong>op</strong> van de klossen<br />
wordt wereldwijd verzorgd door Euroblock.<br />
Euroblock is een Nederlands<br />
Duitse verko<strong>op</strong>organisatie. We hebben<br />
er bewust voor gekozen om de productie<br />
en verko<strong>op</strong>disciplines in afzonderlijke<br />
divisies onder te brengen.”<br />
Concern met vele facetten<br />
Bij de Vierhouten Groep werken inmiddels<br />
zo’n driehonderd werknemers. De<br />
groep omvat meerdere bedrijven waaronder<br />
in Nederland Presswood International<br />
en Presswood verko<strong>op</strong>maatschappij,<br />
Euroblock (met vestigingen in<br />
Nederland en Duitsland), transportmaatschappij<br />
A2B, Portex Verpakkingen<br />
en Vierhouten Vet. Laatstgenoemd<br />
bedrijf, waar het in feite ooit allemaal<br />
mee begon, is inmiddels gehuisvest in<br />
Kampen en produceert onder meer biodiesel<br />
uit gebruikte vetten en oliën.<br />
In Duitsland <strong>op</strong>ereert de Vierhouten<br />
Groep onder meer met NFK GmbH dat<br />
de inzameling van gebruikte frituurvetten<br />
in Duitsland coördineert. In België<br />
heeft de Vierhouten Groep hiervoor SAF<br />
Recyclage. Alle bedrijven uit de groep<br />
hebben wel raakvlakken met elkaar.<br />
Buitelaar: “Er is altijd sprake van synergie<br />
en we zijn vrijwel allemaal <strong>op</strong> een<br />
zeer inventieve en innovatieve wijze<br />
met milieutechnologie bezig.”<br />
: Info<br />
Bearra zet zeven hulphond<br />
puppy’s <strong>op</strong> de wereld<br />
Naar aanleiding van het dertigjarig jubileum sponsorde SICK B.V.<br />
de <strong>op</strong>leiding van hulphond Bearra. Maar haar carrière liep iets<br />
anders dan gepland en zeker niet minder zinvol. Wij hebben<br />
daarover al bericht in de eerste<br />
SICK insight van 2008. Inmiddels<br />
heeft Bearra liefst zeven hulphondpuppy’s<br />
<strong>op</strong> de wereld gezet.<br />
>> Ergens in januari 2009 had ze een<br />
romantisch moment met een al even<br />
hulpvaardige reu. Daarna werd haar<br />
buikje snel ronder, zodat aan de zwangerschap<br />
niet getwijfeld werd. Medio<br />
februari vond een echografisch onderzoek<br />
plaats. Daarbij waren de vruchtkamers<br />
goed herkenbaar en vanaf dat<br />
moment werden ook de hartslag en de<br />
lichaamsbewegingen van de ongeboren<br />
pups herkend. Een snelle rekensom<br />
maakte duidelijk dat de pups rond 8<br />
april geboren zouden worden. Precies<br />
<strong>op</strong> die dag kwamen de zeven hulphondjes<br />
in spe ter wereld: twee reutjes en vijf<br />
teefjes.<br />
leren detecteren<br />
De eerste tijd brachten de hulphondjes<br />
in spé door bij het fokgastgezin in de<br />
huiskamer. Ze maakten kennis met verschillende<br />
speeltjes, werden geknuffeld<br />
door kleine én grote mensen, doorliepen<br />
de zindelijkheidstraining cum laude, en<br />
werden door de dierenarts onderzocht.<br />
Zijn oordeel: “Ze zijn allemaal kerngezond!”<br />
Op de leeftijd van zeven weken zijn de<br />
puppy’s overgedragen aan de gastgezinnen<br />
van Stichting Hulphond. Zij<br />
zullen Gandi, Gani, Gaya, Godscha,<br />
Gravin, Gina en Gigah <strong>op</strong>voeden tot<br />
lieve en stabiele hulphonden. Bij de<br />
gastgezinnen blijft de pup tot de leeftijd<br />
van ongeveer 14 maanden. Vervolgens<br />
gaan ze naar het trainingscentrum voor<br />
de aftraining van ongeveer zes maanden.<br />
Als de hond dan alle commando’s<br />
kent, gaat hij/zij naar zijn/haar baasje,<br />
om deze met van alles en nog wat bij te<br />
staan.<br />
genieten van rust<br />
Het verheugt SICK bijzonder dat we een<br />
steentje hebben mogen bijdragen aan<br />
het ontstaan van al dit moois. En Bearra?<br />
Die geniet nu weer van de rust. Meer<br />
weten over het wel en wee van Bearra?<br />
Kijk <strong>op</strong> hulphondbearra.weblog.nl.<br />
30 02 2009
: Productnieuws<br />
SICK UE472SRT snelheidsbewaker<br />
instelbaar zonder software<br />
>> Dit is geen snelheidsregelaar maar<br />
een snelheidsbewaker. Wanneer een<br />
ingestelde grenswaarde wordt bereikt,<br />
treedt het systeem in werking om gevaarlijke<br />
situaties te voorkomen. In feite<br />
telt de UE472SRT steeds een ingesteld<br />
aantal pulsen per ingestelde tijdseenheid.<br />
De veilige snelheidsbewaker kan worden<br />
toegepast met twee inductieve of<br />
<strong>op</strong>tische sensoren of bijvoorbeeld één<br />
HTL encoder. Met slechts één module<br />
worden de setupsnelheid, de stilstand<br />
en de draairichting bewaakt. SSM (safe<br />
speed monitoring) en SLS (safety limi<br />
>> De SICK Zsensor mag dan nieuw<br />
zijn <strong>op</strong> de Nederlandse markt, het<br />
concept is door en door beproefd.<br />
Deze sensor is namelijk al enige tijd<br />
verkrijgbaar <strong>op</strong> de Amerikaanse markt.<br />
Uitgangspunten waren voor circa 10%<br />
bestaande sensortechnologie en voor<br />
90% klantspecifieke wensen.<br />
Met de Zsensor introduceert SICK een<br />
hoogwaardige plug and play sensor,<br />
geschikt voor heel veel verschillende<br />
relatief eenvoudige toepassingen en<br />
met een meer dan uitstekende prijsprestatieverhouding.<br />
ted speed). De toekomstzekere SICKtechnologie<br />
van de UE472SRT is ondergebracht<br />
in een zeer compacte behuizing.<br />
De snelheidsbewaker is bij uitstek<br />
geschikt voor applicaties waarvoor tot<br />
veiligheidscategorie 4 (EN9541), SILcl3<br />
(EN 62061), PL e (EN ISO 138491) vereist<br />
is.<br />
Kerninformatie<br />
Aandrijvingsonafhankelijke<br />
snelheidsbewaking<br />
Alles instelbaar zonder software<br />
Rechtstreeks of via veiligheidsbesturing<br />
aan te sluiten<br />
Voordelige SICK Zsensor<br />
allesbehalve zuinig met pre’s<br />
Kerninformatie<br />
Ronde fotocel in zeer korte<br />
M18behuizing, in drie verschillende<br />
behuizingsconcepten<br />
Eenvoudige installatie en montage<br />
Door transparante behuizing van alle<br />
kanten goed zichtbare LED’s<br />
Combinatie van bewegingssensor en<br />
additioneel besturingssignaal mogelijk<br />
Instelbare bewakingsfrequentie van<br />
0,1 tot 99 Hz (6 rpm tot 5.940 rpm)<br />
Geïntegreerde automatische<br />
overbruggingsfunctie van het<br />
tweekanaals veiligheidscircuit<br />
Onder andere voor bewaking van<br />
deurvergrendelingen<br />
Aanvullende diagnoseinformatie via<br />
signaaluitgangen X1 en X2 (die door<br />
een PLC kan worden benut)<br />
4 veiligheidsgerelateerde halfgeleideruitgangen<br />
2 standaard halfgeleideruitgangen<br />
Bij toepassing van zgn. eyeball<br />
bevestiging gemakkelijk en traploos<br />
naar alle kanten te richten<br />
IP67behuizing, geschikt voor zware<br />
industriële omgevingen<br />
Toepassingsgebieden: drank en voedingsmiddelenindustrie,<br />
machinebouw,<br />
intern transport, verko<strong>op</strong>automaten<br />
31
: Productnieuws<br />
SICK WFm plug & play<br />
vorksensor:<br />
budget én<br />
gebruiksvriendelijk<br />
>> SICK heeft diverse vorksensoren,<br />
zowel uitvoeringen met ultrasone als met<br />
lasertechnologie. Kwalitatief zeer goede<br />
sensoren met diverse features. Maar<br />
omdat al die extra’s niet altijd nodig zijn,<br />
breidt SICK het leveringsprogramma nu<br />
uit met een budgetvriendelijk ‘instapmodel’<br />
dat na montage en aansluiting<br />
meteen in gebruik kan worden genomen<br />
zonder verdere instelling. De arm<br />
waarin de sensor zit, is cilindrisch.<br />
Uitvoeringen<br />
De SICK WFM is leverbaar in vijf uitvoeringen<br />
met verschillende afmetingen<br />
waarbij het eerste getal de vorkbreedte<br />
aangeeft en het laatste getal de vorkdiepte:<br />
SICK WFM3040<br />
SICK WFM5060<br />
SICK WFM8060<br />
SICK WFM120120<br />
SICK WFM180120<br />
Kerninformatie<br />
Zeer budget en gebruiksvriendelijk<br />
Zichtbaar rood licht vereenvoudigt<br />
het uitlijnen<br />
360˚ zichtbare schakelfunctie LED<br />
M8/3 pin connectoraansluiting<br />
Geen tijdvergende setup, meteen te<br />
gebruiken<br />
Stabiele aluminium behuizing<br />
Uitstekende prijsprestatieverhouding<br />
Gebruikstemperatuur 10°C...+60°C<br />
Voeding 10...30V DC<br />
Toepassingsgebieden: detectie van<br />
onderdelen in productieprocessen,<br />
aanwezigheidscheck bij vulprocessen<br />
<strong>op</strong> bijvoorbeeld bottelarijen,<br />
intralogistieke processen<br />
: Info<br />
Nieuwe SICKtestruimte<br />
in Bilthoven: trefpunt<br />
voor theorie en praktijk<br />
Wat in theorie goed lijkt te werken, kan in de praktijk – soms al door een<br />
kleine wijziging – nog beter functioneren. Ook hardnekkige problemen worden<br />
vaak met een geringe aanpassing ineens heel adequaat <strong>op</strong>gelost.<br />
Maar de processen <strong>op</strong> de werkvloer moeten wel doorgaan. Machines en<br />
systemen kunnen niet zomaar worden stilgezet om eens rustig <strong>op</strong> zoek te<br />
gaan naar de meest <strong>op</strong>timale configuratie en instellingen. Daarom biedt<br />
SICK B.V. haar relaties nu de mogelijkheid om in het eigen testcentrum<br />
in Bilthoven de werkzaamheid van bepaalde applicaties te onderzoeken.<br />
Dat vergroot de zekerheid van een snelle en probleemloze implementatie,<br />
als de keuzes eenmaal gemaakt zijn.<br />
>> SICK B.V. krijgt steeds meer verzoeken<br />
om de effectiviteit van bepaalde<br />
<strong>op</strong>lossingen te previewen. Daarom heeft<br />
het recentelijk een nieuw testcentrum<br />
in gebruik genomen. Deze ruimte is<br />
speciaal voor het uitproberen van de<br />
meest uiteenl<strong>op</strong>ende applicaties ingericht.<br />
Op het permanent beschikbare<br />
(mini)transportsysteem kunnen vrijwel<br />
alle voor detecteren, controleren, identificeren<br />
en dirigeren ontwikkelde SICKproducten<br />
uitgebreid en onder zeer realistische<br />
omstandigheden worden getest.<br />
Het nieuwe testcentrum wordt ook gebruikt<br />
voor <strong>op</strong>leidingen, instructies en<br />
gebruikerstrainingen.<br />
Kennis voorhanden<br />
Het bij SICK intern proefdraaien heeft<br />
als voordeel onder andere dat het productieproces<br />
er niet voor onderbroken<br />
hoeft te worden. Bovendien kunnen<br />
tijdens die tests bij SICK altijd de benodigde<br />
experts worden benaderd en kunnen<br />
deze mensen ook bij de tests aanwezig<br />
zijn.<br />
32 02 2009
: toepassingen<br />
Ir. Haite van der Schaaf van marIn:<br />
“Vitale taken voor SICKencoders<br />
bij maritiem onderzoek”<br />
MARIN is een bekende naam binnen de scheepvaart en offshoreindustrie.<br />
Bij MARIN wordt onderzocht hoe vaartuigen en constructies zich onder alle<br />
omstandigheden <strong>op</strong> en in het water gedragen. De onderzoekresultaten stellen<br />
ontwerpers en bouwers van schepen in staat tot steeds betere, veiliger<br />
en energiezuiniger vaartuigen te komen. Gestroomlijnder, wendbaarder en<br />
stabieler. Veel onderzoek wordt gedaan met computersimulaties. Maar<br />
dikwijls zijn er toch echte schaalmodellen nodig die in bassins aan allerlei<br />
omstandigheden worden blootgesteld. Zowel computersimulaties als testen<br />
met schaalmodellen behoren tot de wereld van MARIN en daarin spelen<br />
SICK componenten een wezenlijke rol.<br />
>> Ir. Haite van der Schaaf is Department<br />
Manager Measurement & Control Systems<br />
bij MARIN. Hij legt uit waarom MARIN elf<br />
jaar geleden koos voor SICK Stegmann<br />
Pomux lineair encoders, toen voor de<br />
sleepwagen van het Zeegangs en Ma<br />
noeuvreerbassin afstandmeet systemen<br />
geselecteerd moesten worden. Van der<br />
Schaaf: “Dat was vanwege een unieke<br />
combinatie van eigenschappen die nog<br />
steeds door geen alternatief wordt geëvenaard.<br />
Precisie staat hoog in het vaandel<br />
van ons instituut. Die Pomux encoders<br />
zijn ook bijzonder nauwkeurig. Ze hebben<br />
een resolutie van 0,1 mm. Ik leg zo uit<br />
waarom juist dát bij ons zo relevant is,<br />
maar wil eerst verduidelijken waar en<br />
hoe wij die meetsystemen gebruiken.”<br />
33
: toepassingen<br />
zeegangs- en manoeuvreerbassin<br />
Van der Schaaf: “Het bijzondere van<br />
MARIN is dat het over uiteenl<strong>op</strong>ende<br />
testbassins beschikt die wat uitrusting<br />
en afmetingen betreft zijn toegesneden<br />
<strong>op</strong> diverse onderzoeksgebieden. Hiermee<br />
behoort MARIN internationaal gezien<br />
tot de grootste en breedst georiënteerde<br />
onderzoeksinstituten. Bij onderzoeksgebieden<br />
moet je denken aan bijvoorbeeld<br />
stabiliteit en comfort, bepaling<br />
van weerstand en voortstuwingskarakteristieken,<br />
onderzoek aan scheepsschroeven<br />
en offshore technologie.”<br />
“Ons Zeegangs en Manoeuvreerbassin<br />
meet 170 x 40 meter. Het bassin is<br />
uitgevoerd met een golf<strong>op</strong>wekker waarmee<br />
we vrijwel elke golfvorm simuleren.<br />
Om te zien wat de invloed van die golven<br />
<strong>op</strong> het vaartuig is, volgen we de<br />
bewegingen van het <strong>op</strong> eigen kracht varende<br />
schaalmodel nauwkeurig met behulp<br />
van apparatuur die er continu boven<br />
hangt. Denk aan camera’s en dergelijke.<br />
Al die techniek zit in een bemande constructie<br />
<strong>op</strong> een zware stalen sleepwagen.<br />
Die sleepwagen rijdt met het schaalmodel<br />
mee, met een maximumsnelheid<br />
van 6 meter per seconde. Omdat het<br />
schaalmodel natuurlijk niet altijd in een<br />
rechte lijn van de ene naar de andere<br />
kant van het bassin koerst, maar bijvoorbeeld<br />
ook zigzaggende bewegingen<br />
kan maken of draaicirkels vaart, is de<br />
constructie waarin de volgapparatuur<br />
zit, ook meegaand. Er vindt dus voortdurend<br />
in twee richtingen beweging plaats:<br />
zowel <strong>op</strong> de xas (bassinlengte) als de<br />
yas (bassinbreedte).”<br />
“Voor de analyse van de vaartuiggedragingen<br />
is het van groot belang dat we<br />
bij het bestuderen van de onderzoekbeelden<br />
en data steeds kunnen zien<br />
waar het schaalmodel zich bevindt en<br />
met welke snelheid het vaart. Daarvoor<br />
moeten we ook weten waar <strong>op</strong> elk<br />
moment de sleepwagen en de boven<br />
het schaalmodel hangende meetapparatuur<br />
en camera’s zich bevinden. De<br />
SICK Stegmann Pomux lineair encoders<br />
geven dat continu aan onze computersystemen<br />
door met een precisie van<br />
0,1 mm, een updatefrequentie van minimaal<br />
100hz en een te verwaarlozen<br />
vertraging. Omdat de gehele testprocedure<br />
<strong>op</strong> schaal plaatsvindt, zou een<br />
minder precies of trager afstandmeetsysteem<br />
al snel tot minder goede<br />
conclusies kunnen leiden,” aldus Van<br />
der Schaaf.<br />
tegen torsieschade<br />
De constructie van de sleepwagen is<br />
zeer solide omdat deze continu, afgeladen<br />
met heel veel meet en registratieapparatuur,<br />
de bewegingen van testmodellen<br />
van vaartuigen moet volgen.<br />
Van der Schaaf: “En dat moet uiteraard<br />
verregaand trillingvrij gebeuren. De benodigde<br />
nauwkeurigheid vereist een<br />
enorme stabiliteit. Door de grote overspanning<br />
van het bassin en de relatief<br />
hoge rijsnelheden van de sleepwagen<br />
is het ook van groot belang dat er geen<br />
torsie <strong>op</strong>treedt (het niet gelijkl<strong>op</strong>en van<br />
de gemotoriseerde onderstellen aan<br />
weerszijde van het bassin – red.). Dit<br />
zou immers schade kunnen veroorzaken.<br />
Doordat het zwaartepunt van het<br />
geheel zich zelden exact in het midden<br />
bevindt, is het soms nodig om aan een<br />
van beide zijden wat meer aandrijfvermogen<br />
te geven, zodat weer sprake<br />
is van gelijklo<strong>op</strong>. De SICK Stegmann<br />
Pomux lineair encoders worden ook gebruikt<br />
voor bewaking van die vereiste<br />
gelijklo<strong>op</strong>.”<br />
Brede dienstverlening<br />
MARIN is een hele brede dienstverlener<br />
voor alles wat met maritiem werk te<br />
maken heeft. Het voert niet alleen onderzoek<br />
uit voor commerciële of militaire<br />
toepassingen, maar ook voor issues<br />
die van maatschappelijk belang zijn, zoals<br />
brandstofbesparing. De research en<br />
bouw van de testmodellen vindt voor<br />
het merendeel plaats in de vestiging<br />
van MARIN in Wageningen.<br />
Van der Schaaf: “Het grote testbassin<br />
is ook gebruikt bij research voor de<br />
bouw van imposante zeereuzen, zoals<br />
de Queen Mary 2 en het nieuwste containerschip<br />
van Maersk dat meer dan<br />
12.000 containers kan verschepen.<br />
34 02 2009
Zeg maar, schepen van het soort waar<br />
je documentaires van ziet <strong>op</strong> Discovery<br />
Channel. Voor ons onderzoek maken<br />
wij van de authentieke ontwerpen<br />
schaalmodellen, voordat ze <strong>op</strong> ware<br />
grootte gebouwd worden. De schaalmodellen<br />
hebben hun eigen aandrijving,<br />
besturing, roeren enzovoort. Alles <strong>op</strong><br />
schaal, maar wel met elektromotoren.<br />
Overigens doen we ook maritiem onderzoek<br />
in de echte praktijk en die bevindingen<br />
komen dan weer van pas om de<br />
betrouwbaarheid van het schaalonderzoek<br />
te toetsen en om de simulatiesoftware<br />
te verbeteren.”<br />
theorie getest in miniatuurpraktijk<br />
In de testbassins van MARIN kunnen<br />
allerlei weersomstandigheden worden<br />
nagebootst om na te gaan of een schip<br />
stabiel, comfortabel en veilig blijft varen.<br />
Er vinden echter ook proeven in zogenaamd<br />
vlak water, zonder golven plaats.<br />
Zo wordt er onderzocht hoe het schip<br />
zich bij een zigzaggende koers gedraagt,<br />
hoe groot de draaicirkel is, en of het in<br />
theorie berekende scheepsvermogen<br />
ook voldoende zal zijn om de toegezegde<br />
prestaties in de praktijk waar te<br />
maken. Ook de mogelijke oorzaak van<br />
scheepsrampen wordt bij MARIN onderzocht.<br />
Door veronderstelde situaties te<br />
simuleren met modelvaartuigen, kan<br />
men achter de oorzaak komen en beveiligingen<br />
of aanpassingen ontwikkelen<br />
die herhaling van soortgelijke rampen<br />
voorkomen.<br />
Voor offshoreonderzoek is er een speciaal<br />
bassin met een put van 30 meter<br />
diep (waarmee nabootsing van de verankering<br />
van booreilanden mogelijk<br />
is). Een andere MARINdivisie houdt<br />
zich bezig met nautische simulaties en<br />
leert loodsen met virtuele technieken<br />
(simulatoren) hoe bepaalde schepen<br />
specifieke havens ingeloodst moeten<br />
worden.<br />
meerwaarde snel duidelijk<br />
Van der Schaaf: “We maken bij onze<br />
testfaciliteiten veel gebruik van de<br />
ssi encoders van SICK. De grote meerwaarde<br />
van deze encoders was ons<br />
snel duidelijk. Een zeer betrouwbaar en<br />
exact absoluut signaal, een hoge resolutie,<br />
splitters en dergelijke zijn gemakkelijk<br />
te plaatsen – zodat je meerdere<br />
aftakpunten hebt – én het protocol is<br />
ons inziens goed doordacht. Sinds enige<br />
tijd gebruiken we ook roterende encoders<br />
van SICK.”<br />
>> Onder aan de sleepwagen bevinden<br />
zich aan weerszijden magnetisch gevoelige<br />
(Hall) sensoren van ongeveer één<br />
meter lang, de zogenaamde Pomux<br />
leesk<strong>op</strong>pen. Tijdens het rijden van de<br />
sleepwagen (over de xas) volgen de<br />
leesk<strong>op</strong>pen een rails met magneetjes.<br />
Die magneetjes wekken een spanningsveld<br />
<strong>op</strong>. Zo heeft iedere positie een<br />
uniek profiel van magneetwaardes en<br />
zien beide leesk<strong>op</strong>pen meteen <strong>op</strong> welke<br />
plek zij en de sleepwagen zich bevinden.<br />
: toepassingen<br />
Principe van de werking van<br />
Pomux afstandmeetsystemen<br />
en de toepassing bij MARIN<br />
Op deze wijze functioneert ook het afstandmeetsysteem<br />
dat zich boven in de<br />
constructie bevindt die zich over de<br />
breedte van het bassin heen en weer<br />
beweegt (yas). Daar waar <strong>op</strong>tische afstandmeetsystemen<br />
niet voldoen, worden<br />
vaak SICK Stegmann Pomux lineair<br />
encoders gebruikt. Deze zijn leverbaar<br />
in diverse varianten. Ze worden onder<br />
meer ook veel toegepast voor positioneringstaken<br />
in havens en kunnen dan<br />
wel 1,6 kilometer lang zijn.<br />
35
: SICKIPeDIa<br />
SICKIPEDIA: techniek in zicht<br />
In de producten van SICK worden verschillende technische principes en hoogwaardige onderdelen<br />
toegepast. Hoe werkt alles, wat zijn de voordelen en in welke SICKcomponenten zit de<br />
techniek precies? SICK insight biedt u graag inzicht.<br />
Achtergrondonderdrukking<br />
Ontvanger e1<br />
Ontvanger e2<br />
Zender<br />
>> Achtergrondonderdrukking (HGA)<br />
wordt bij reflextasters gebruikt om objecten<br />
met verschillende kleuren <strong>op</strong><br />
dezelfde afstand te detecteren zonder<br />
invloed van de achtergrond. Dit wordt<br />
bereikt door gebruik te maken van<br />
meerdere ontvangers in de sensor of,<br />
zoals in de nieuwste generatie sensoren,<br />
16bits lijnontvangers. Afhankelijk<br />
van de afstand waarvan het licht wordt<br />
gereflecteerd, komt het licht onder een<br />
andere hoek in de sensor en valt hierdoor<br />
<strong>op</strong> een bepaalde ontvanger. Het<br />
licht gereflecteerd uit de achtergrond<br />
zal <strong>op</strong> een andere ontvanger vallen als<br />
het licht dat door het te detecteren object<br />
wordt gereflecteerd. Hierdoor kan<br />
de sensor een onderscheid maken tussen<br />
object en achtergrond, onafhankelijk<br />
van de hoeveelheid licht dat het<br />
object reflecteert.<br />
zo werkt het<br />
De reflextaster wordt <strong>op</strong> zo’n manier<br />
met de lichtvlek <strong>op</strong> het product gericht<br />
dat de remissie (reflectie) uitsluitend<br />
door de ontvanger (E2) wordt gedetecteerd.<br />
Alles wat achter dit focusbereik<br />
ligt, wordt geweerd. Hoe groot de afstand<br />
van het object<strong>op</strong>pervlak tot de<br />
achtergrond mag zijn, hangt af van het<br />
remissievermogen (reflecterend vermogen)<br />
van het product. Verlaat het product<br />
het instelbereik van de sensor,<br />
dan verandert de remissiehoek (reflectiehoek).<br />
De terugkomende lichtstraal<br />
wordt dan door het ontvangstelement<br />
(E1) gedetecteerd en elektronisch onderdrukt.<br />
Zo ontstaan er geen foutschakelingen.<br />
36 02 2009
: SICKIPeDIa<br />
Uitvalvoormelding (VMA = VerschmutzungsMeldeAusgang)<br />
>> Vervuiling van de lenzen van <strong>op</strong>tische<br />
sensoren door bijvoorbeeld stof<br />
kan vroegtijdige uitval tot gevolg hebben.<br />
Omdat sensoren vaak zijn weggebouwd<br />
in machines, is een eventuele<br />
vervuiling moeilijk waarneembaar. Om<br />
>> Voorgrondonderdrukking (VGA) is<br />
in feite het tegenovergestelde van<br />
achtergrondonderdrukking. Het verschil<br />
schuilt in het feit dat bij sensoren<br />
met VGA de sensor zo wordt ingesteld<br />
dat een constant aanwezige achtergrond<br />
(meestal een transportband)<br />
herkend wordt. Objecten die <strong>op</strong> de<br />
transportband voorbijkomen, worden<br />
ongeacht materiaal of kleur betrouwbaar<br />
herkend. Sensoren met VGA worden<br />
gebruikt om bijvoorbeeld lage objecten<br />
die ten <strong>op</strong>zichte van de transportband<br />
een groot reflectieverschil hebben (bijvoorbeeld<br />
een chocoladereep <strong>op</strong> een<br />
witte transportband), betrouwbaar te<br />
detecteren.<br />
zo werkt het<br />
De taster wordt met zijn zichtbare<br />
lichtspot <strong>op</strong> de achtergrond (bijvoorbeeld<br />
een transportband) ingesteld<br />
waarbij het gereflecteerde licht uitsluitend<br />
door de ontvanger E1 wordt gedetecteerd.<br />
De uitgang van de sensor<br />
wordt geactiveerd. Op het moment dat<br />
een object in de lichtstraal komt, verandert<br />
de hoek waarin het gereflecteerde<br />
licht in de sensor komt. De gereflecteerde<br />
lichtstraal wordt nu door ontvangstelement<br />
E2 gedetecteerd. De<br />
sensor herkent dit verschil en de uitgang<br />
wordt gedeactiveerd.<br />
een ongewenste machinestilstand te<br />
voorkomen, is het dus wenselijk dat er<br />
een waarschuwing wordt gegeven, voordat<br />
de sensor uitvalt. Veel SICKsensoren<br />
zijn uitgerust met een VMAfunctie<br />
waarbij continu de lichtintensiteitver<br />
Voorgrondonderdrukking<br />
Antivalente schakeluitgang<br />
>> Antivalent betekent tegenovergesteld.<br />
Sensoren met antivalente uitgangen<br />
hebben – in plaats van één – twee<br />
schakeluitgangen die altijd een tegenovergesteld<br />
schakelgedrag vertonen.<br />
Met antivalente uitgangen kan bijvoorbeeld<br />
continu gecontroleerd worden<br />
of de sensor nog werkt, omdat een<br />
van de uitgangen altijd ‘hoog’ is.<br />
mindering wordt gemeten. Komt deze<br />
onder een bepaalde waarde, dan zal de<br />
sensor dit aangeven door middel van<br />
een knipperende functieLED of via een<br />
extra schakeluitgang.<br />
I/O Link<br />
>> I/O Link is een communicatiestandaard<br />
om met binair schakelende sensoren<br />
en actuatoren te communiceren.<br />
Met behulp van I/O Link kan centraal,<br />
maar ook <strong>op</strong> afstand, de status van<br />
‘eenvoudige’ sensoren worden <strong>op</strong>gevraagd<br />
en kan desgewenst de instelling<br />
worden aangepast.<br />
37
Laser diode<br />
Sender <strong>op</strong>tics<br />
Test object<br />
Object 1<br />
Object 2<br />
: SICKIPeDIa<br />
Displacementsensor<br />
>> Displacement betekent letterlijk:<br />
verplaatsing. Displacementsensoren zijn<br />
afstandmeetsystemen die een afstand<br />
tot een vast object of de verplaatsing<br />
van een bewegend object meten in het<br />
micrometerbereik. Hierbij wordt gebruikgemaakt<br />
van het triangulatieprincipe (zie<br />
SICKIPEDIA in de uitgave SICK insight<br />
22008) om de afstand te meten.<br />
Licht of helderschakelend<br />
PSD<br />
CMOS<br />
CCD<br />
Receiver <strong>op</strong>tics<br />
>> Hierbij wordt de schakeluitgang van<br />
een fotocel geactiveerd wanneer <strong>op</strong> de<br />
ontvanger licht valt. Voor reflectorfotocellen<br />
betekent dit dat de voedingsspanning<br />
<strong>op</strong> de uitgang is doorgeschakeld<br />
als er zich geen object tussen<br />
sensor en reflector bevindt, en voor<br />
reflextasters als er een object voor de<br />
sensor aanwezig is.<br />
Donkerschakelend<br />
>> Donkerschakelend betekent dat de<br />
schakeluitgang van een fotocel wordt<br />
geactiveerd, wanneer <strong>op</strong> de ontvanger<br />
geen licht valt. Voor reflectorfotocellen<br />
betekent dit dat de voedingsspanning<br />
<strong>op</strong> de uitgang is doorgeschakeld als er<br />
zich een object tussen sensor en reflector<br />
bevindt, en voor reflextasters als er<br />
geen object voor de sensor aanwezig is.<br />
PinPointLED<br />
>> De letterlijke vertaling van pinpoint<br />
– speldenkn<strong>op</strong> of stipje – geeft al aan<br />
dat de lichtvlek van een PinPointLED<br />
zeer klein is. Dit is mogelijk door nieuwe<br />
halfgeleidertechnologieën. Bij een standaardLED<br />
worden de aansluitdraden<br />
<strong>op</strong> het midden van het halfgeleidermateriaal<br />
gelast. Deze las is als een<br />
‘blinke vlek’ in de reflectie van het licht<br />
zichtbaar met als gevolg een niethomogene<br />
lichtbundel met wazige randen.<br />
Reproduceerbaarheid<br />
>> Reproduceerbaarheid of herhaalnauwkeurigheid<br />
van een meting geeft,<br />
bij gelijke omstandigheden, aan hoe<br />
goed eenzelfde uitkomst gehaald wordt.<br />
Bij afstandmeetsystemen wordt de<br />
maximale afwijking in mm aangegeven,<br />
waarmee een meting onder gelijke omstandigheden<br />
kan afwijken. Reproduceerbaarheid<br />
is dus niet te verwarren met<br />
absolute nauwkeurigheid.<br />
relatie nauwkeurigheid en<br />
reproduceerbaarheid<br />
Als voorbeeld nemen wij een schietschijf.<br />
Het doel is om met een aantal schoten<br />
minimaal in het groene vlak terecht te<br />
komen.<br />
Bij een PinPointLED wordt de elektrische<br />
aansluiting als een metaallaag<br />
<strong>op</strong> het halfgeleidermateriaal gedampt.<br />
In het midden van de metaallaag blijft<br />
een rond gaatje onbehandeld waar het<br />
licht kan uittreden. De lichtvlek van een<br />
PinPointLED is hierdoor zeer klein,<br />
maar ook zeer homogeen met strakke<br />
randen. Dit is een groot voordeel bij<br />
nauwkeurige detecties.<br />
38 02 2009<br />
fig.1<br />
fig.3<br />
fig.2<br />
fig.4<br />
In figuur 1 is de nauwkeurigheid klein, maar de reproduceerbaarheid groot.<br />
In figuur 2 is nauwkeurigheid goed (alle schoten in het groene vlak), maar de<br />
reproduceerbaarheid klein.<br />
In figuur 3 zijn de nauwkeurigheid en reproduceerbaarheid groot.<br />
In figuur 4 is zowel de nauwkeurigheid als de reproduceerbaarheid klein.
EFI<br />
>> EFI staat voor Enhanced Function<br />
Interface. EFI is ontwikkeld ten behoeve<br />
van veilige communicatie tussen <strong>op</strong>tischelektronischebeveiligingsapparatuur,<br />
remote i/o, veiligheidscontrollers<br />
en/of gateways. EFI biedt echter meer<br />
dan communicatie alleen. EFI vergroot<br />
de functionaliteit van de individuele beveiligingsapparatuur.<br />
Door beveiligingsapparatuur<br />
aan te sluiten via EFI, kunnen<br />
beveiligingsapplicaties worden geimplementeerd<br />
die in het verleden een<br />
ho<strong>op</strong> extra componenten en/of installatiewerk<br />
vereisten. Bijvoorbeeld simultaan<br />
veld schakelen met een S3000<br />
veiligheidsscanner, bedrijfsmode schakelen<br />
met C4000 lichtschermen en/of<br />
communiceren van statusmeldingen.<br />
Status en besturingsinformatie wordt<br />
uitgewisseld tussen de apparatuur via<br />
EFI. De applicaties kunnen zo makkelijker<br />
worden geïntegreerd in hogere bussystemen<br />
via veiligheid remote i/o of<br />
EFI gateways. Daarnaast is het mogelijk<br />
de verschillende componenten simultaan<br />
te configureren.<br />
: SICKIPeDIa<br />
S3000 C4000<br />
39
: SICKIPeDIa<br />
Teachin<br />
>> Teachin is de verzamelnaam die<br />
aangeeft dat een apparaat zelf de<br />
beste instelling programmeert na een<br />
elektrisch commando. Sensoren bijvoorbeeld<br />
worden traditioneel ingesteld<br />
met een draaipotentiometer,<br />
waarbij de kundigheid van de gebruiker<br />
bepaalt of de <strong>op</strong>timale instelling<br />
wordt gekozen. Een sensor met<br />
teachin instelling bepaalt aan de<br />
hand van reflectie <strong>op</strong> het te detecteren<br />
object en de invloed van de achtergrond<br />
zelf de meest <strong>op</strong>timale instelling.<br />
SOPAS<br />
(SICK Open Portal for<br />
applications and Systems)<br />
>> Softwareplatform om SICKapparatuur<br />
te programmeren en te k<strong>op</strong>pelen<br />
om applicaties met meerdere<br />
apparaten in te stellen. Voordeel voor<br />
de gebruiker is dat alle – nieuwe<br />
generatie – SICKapparatuur gebruikmaakt<br />
van hetzelfde softwareplatform<br />
waarbij de grafische weergave<br />
identiek, dus herkenbaar is. Dit betekent<br />
dat de gebruiker vrij eenvoudig<br />
in staat is om voor hem onbekende<br />
apparatuur in gebruik te nemen.<br />
SOPAS werkt volgens een boomstructuur<br />
herkenbaar vanuit Windows.<br />
Hoe & wat<br />
grafieken bij de sensoren<br />
Iedereen heeft ze wel eens gezien, de grafieken in de technische<br />
documentatie van <strong>op</strong>tische sensoren. Maar wat zeggen<br />
ze eigenlijk? Hier de uitleg:<br />
grafiek voor tasters met achtergrondonderdrukking:<br />
Hoe goed de huidige generatie tasters<br />
ook zijn om objecten van verschillende<br />
kleuren <strong>op</strong> dezelfde afstand<br />
te detecteren, er zal altijd een<br />
verschil in afstand zijn tussen donkere<br />
en lichte objecten. Omdat het bij<br />
kritische applicaties wenselijk is<br />
vooraf te weten wat deze maximale<br />
afstandvariatie kan zijn, wordt deze<br />
afwijking in een grafiek weergegeven<br />
in drie curven.<br />
Curve 1 geeft de afwijking bij een<br />
object met 6% reflectievermogen of remissie<br />
(=zwart) tegen een achtergrond<br />
met 90% remissie (=wit); curve 2<br />
voor een grijs object (18% remissie)<br />
voor een witte achtergrond; en curve 3<br />
voor een wit object voor een witte achtergrond.<br />
De xas geeft de tastafstand<br />
in mm weer, de yas de maximale afstandvariatie<br />
in % van de ingestelde<br />
tastafstand.<br />
Curve 1 zegt dus dat indien de sensor<br />
is ingesteld <strong>op</strong> een afstand van 75 mm,<br />
de maximale afwijking van een zwart<br />
object ten <strong>op</strong>zicht van een witte achtergrond<br />
2½ % is van de ingestelde afstand<br />
(=2½ % van 75mm = 1,9mm).<br />
Met andere woorden: het zwarte object<br />
moet minimaal 1,9 mm voor de witte<br />
achtergrond staan om betrouwbaar te<br />
worden gedetecteerd.<br />
40 02 2009
grafiek voor reflectorfotocellen:<br />
Deze grafiek geeft de functiereserve<br />
<strong>op</strong> bepaalde afstanden van de sensor<br />
aan <strong>op</strong> verschillende reflectoren. De<br />
grafiek is een hulpmiddel bij het bepalen<br />
van de meest <strong>op</strong>timale reflector.<br />
SICK adviseert altijd een functiereserve<br />
voor de lichtontvangst in te bouwen<br />
in het bepalen van de juiste sensor<br />
reflectorcombinatie. Ondanks dat de<br />
sensor in dit voorbeeld een maximale<br />
reikwijdte heeft van 7 meter <strong>op</strong> een<br />
PL80A reflector, adviseert SICK een<br />
functiereserve van 4 in te bouwen om<br />
vervuiling langdurig te compenseren en<br />
dus de sensor in te zetten <strong>op</strong> maximaal<br />
5 meter. Op basis van mechanische<br />
eisen (bijvoorbeeld maximale grootte<br />
van de reflector) en de gewenste reikwijdte<br />
kan de juiste combinatie worden<br />
gevonden.<br />
Stel: de gewenste reikwijdte is 2,5 meter.<br />
Uit de grafiek blijkt dat deze afstand<br />
(weergegeven <strong>op</strong> de xas) te behalen is<br />
met reflector 1, 2 of 6. Wordt echter de<br />
geadviseerde functiereserve van 4 in<br />
acht genomen (weergegeven <strong>op</strong> de yas<br />
advies max. reikwijdte) dan blijven alleen<br />
reflector 1 en 2 over. Mochten deze<br />
reflectoren mechanisch te groot zijn voor<br />
montage, dan zal een sensor met grotere<br />
reikwijdte moeten worden uitgezocht.<br />
Reflector type Reikwijdte<br />
1 PL80A 0 5,0 m<br />
2 C 110 0 3,0 m<br />
3 PL 50A 0 3,5 m<br />
4 PL 40A 0 3,5 m<br />
5 PL 30A 0 3,0 m<br />
6 PL 20A 0 2,0 m<br />
7 Reflectiefolie 0 1,0 m<br />
: SICKIPeDIa<br />
grafiek voor gescheiden zender-<br />
ontvangersensoren:<br />
Deze grafiek geeft de functiereserve <strong>op</strong><br />
bepaalde afstanden van de gescheiden<br />
zenderontvangercombinatie weer. De<br />
grafiek is een hulpmiddel bij het bepalen<br />
van het meest <strong>op</strong>timale werkgebied<br />
van de sensor. Voor gescheiden zenderontvangersystemen<br />
adviseert SICK een<br />
functiereserve in te bouwen van 2 om<br />
invloed van vervuiling tegen te gaan.<br />
Het systeem in dit voorbeeld haalt een<br />
maximale afstand van 20 meter (weergegeven<br />
<strong>op</strong> de xas). Wordt echter de<br />
geadviseerde functie reserve van 2<br />
(weergegeven <strong>op</strong> de yas advies max.<br />
reikwijdte) in acht genomen, dan is dit<br />
systeem maximaal inzetbaar tot een<br />
afstand van 15 meter. Hoe korter de<br />
werkafstand van het systeem, des te<br />
meer functiereserve heeft het systeem<br />
en des te langer zal het in staat zijn<br />
vervuiling te compenseren.<br />
41
: Productnieuws<br />
SICK overbrugt afstand tussen LED<br />
en laser met PinPointtechnologie<br />
Vaak kan een detectieprobleem uitstekend worden <strong>op</strong>gelost met LEDsensoren.<br />
Maar er zijn ook talloze situaties waarvoor lasersensoren geschikter<br />
of zelfs de enige <strong>op</strong>lossing zijn. Laser of LED – SICK heeft <strong>op</strong> beide terreinen<br />
veel te bieden. LEDsensoren zijn voordeliger dan lasersensoren. Maar de<br />
lichtspot is bij laser aanzienlijk helderder dan bij LED. Dat onderscheid komt<br />
in de prijsstelling van de sensoren tot uitdrukking. Er zit een flinke kloof in<br />
prijs en prestaties van beide technologieën. SICK overbrugt die afstand nu<br />
met de PinPointtechnologie.<br />
>> Inderdaad, er waren al enige tijd<br />
SICKsensoren met PinPointLED’s <strong>op</strong><br />
de markt. De prestaties van de nieuwste<br />
PinPointLED’s komen echter dichter in<br />
de buurt van laserlicht. Reden voor SICK<br />
om de sensoren die daarvan voorzien<br />
zijn, duidelijk herkenbaar te maken met<br />
het nieuwe blauwwitte PinPointlogo.<br />
Deze sensoren zijn dus <strong>op</strong> zich niet<br />
nieuw, de erin toegepaste LED wel.<br />
geconcentreerder<br />
In veel applicaties die tot voor kort <strong>op</strong><br />
lasersensoren waren aangewezen, kan<br />
dezelfde betrouwbaarheid nu ook met<br />
PinPointLEDsensoren worden bereikt.<br />
Ten <strong>op</strong>zichte van de gewone LEDsensoren<br />
is de lichtspot bij de PinPointsensoren<br />
60% geconcentreerder.<br />
Rand<br />
SMD<br />
behuizing<br />
Printplaat<br />
Verbindingsdraad<br />
zichtbaar in lichtspot<br />
LED semiconductor<br />
element<br />
met PinPoint-technologie is een<br />
lasersensor niet altijd noodzakelijk<br />
Bij een standaard LED worden de<br />
aansluitdraden <strong>op</strong> het midden van<br />
het halfgeleidermateriaal gelast. Deze<br />
las is als een ‘blinke vlek’ in de<br />
reflectie van het licht zichtbaar met<br />
als gevolg een niethomogene lichtbundel<br />
met wazige randen. Bij een<br />
PinPointLED wordt de elektrische<br />
aansluiting als een metaallaag <strong>op</strong> het<br />
halfgeleidermateriaal gedampt. In<br />
het midden van de metaallaag blijft<br />
een rond gaatje onbehandeld waar<br />
het licht kan uittreden. De lichtvlek<br />
van een PinPointLED is hierdoor zeer<br />
klein, maar ook zeer homogeen met<br />
strakke randen. Dit is een groot voordeel<br />
bij nauwkeurige detecties.<br />
Voordelen van PinPoint<br />
Een lichtspot die kleiner,<br />
homo gener, geconcentreerder<br />
en exacter is<br />
Smallere lichtbundel<br />
Eenvoudiger uitlijning door beter<br />
zichtbare lichtspot<br />
Grotere reikwijdte, dus meer functiereserve<br />
dan met gewone LED’s<br />
Betere detectie van zeer kleine<br />
objecten<br />
42 02 2009
Lichtspot<br />
Printplaat<br />
Pinpoint<br />
semiconductor<br />
PinPoint vergroot inzetbaarheid<br />
van LEDsensoren<br />
Voor PinPointsensoren gelden<br />
niet de veiligheidsvoorschriften<br />
die bij lasersensoren wel in acht<br />
moeten worden genomen<br />
De technologie kan binnen een<br />
veel ruimer temperatuurgebied<br />
worden gebruikt dan lasertechnologie<br />
(30°C ... +60°C)<br />
De verwachte levensduur van de<br />
LEDlichtbron is langer dan van laser<br />
Prijstechnisch gunstiger dan lasersensoren<br />
alle SICK-sensoren met PinPointtechnologie<br />
<strong>op</strong> een rij<br />
tasters<br />
SICK WTB112P2461<br />
SICK WT142P432S08<br />
SICK WTB232P2461<br />
SICK WTB273P2461<br />
SICK WTB273P246S24<br />
reflexsensoren<br />
WL112P2430<br />
WL142P430S07<br />
WL232P2460<br />
WL232P2432S02<br />
WL273P2461<br />
>> Als aanvulling <strong>op</strong> het DT50 afstandmeetsysteem<br />
introduceert SICK nu een<br />
compact afstandmeetsysteem voor<br />
grote afstanden tot 20 meter, dat gebruikmaakt<br />
van lasertechnologie en<br />
timeofflightmeting. Belangrijke eigenschappen:<br />
uitstekende ongevoeligheid<br />
voor vreemdlicht en reflecties, bijzonder<br />
compact formaat en snelle ingebruikname<br />
door een menugestuurde display.<br />
De DT50 en DT50HI zijn volledig uitwisselbaar<br />
– ook de connectors en accessoires.<br />
Kerninformatie<br />
Lasersysteem voor afstandmeting<br />
en detectie<br />
Voeding 10...30 V DC<br />
Compact<br />
: Productnieuws<br />
Bewezen perfectie krijgt<br />
groter bereik in SICK DT50HI<br />
afstandmeetsysteem<br />
Uitstekende prijsprestatieverhouding<br />
Clipon venster voor extra<br />
bescherming (bijv. bij soldeerrobots)<br />
Rode laserlichtstraal, geconcentreerd<br />
en temperatuurstabiel<br />
Meetbereik 200 tot 20.000 mm<br />
Resolutie 1 mm<br />
Reproduceerbaarheid ± 5 mm<br />
Temperatuurbereik 30°C tot +65°C<br />
Metalen behuizing IP65<br />
Toepassingsgebieden: intralogistiek<br />
en logistiek (positie en objectdetectie),<br />
havens (antibotsbeveiliging),<br />
automobielindustrie (lasrobots),<br />
grafische industrie (diametercontrole<br />
papierrollen), bouw (positionering<br />
van liften), staalindustrie (plaatdetectie),<br />
houtverwerkende industrie<br />
43
Zoveel werelden, zoveel talenten.<br />
SICK brengt ze bij elkaar.<br />
Een klimaat scheppen dat vooruitgang stimuleert;<br />
een omgeving faciliteren waarin talenten elkaar versterken.<br />
Dát is de passie van SICK. We ontwikkelen niet alleen<br />
producten die betere prestaties mogelijk maken, maar<br />
zorgen nadrukkelijk ook voor de samenhang: onze<br />
branchegeoriënteerde solution centers zijn thuis in uw<br />
wereld en bouwen samen met u aan een totaal<strong>op</strong>lossing<br />
voor uw vraagstuk. Daarbij kunnen ze putten uit de<br />
expertise van ons wereldwijde netwerk. Ook ervaren hoe<br />
we elkaars talenten kunnen benutten en uitbouwen?<br />
Kijk <strong>op</strong> www.sick.nl of bel 030 – 229 25 44.<br />
Sensor Intelligence<br />
ook<br />
voor<br />
INDUCTIEF<br />
SICK B.V. · Leijenseweg 111 · Postbus 186 · 3720 AD Bilthoven · Tel. 030 - 229 25 44 · Fax 030 - 229 39 94 · E-mail: info@sick.nl · www.sick.nl