Centrum Voor Afstandsonderwijs - Ondernemersschool
Centrum Voor Afstandsonderwijs - Ondernemersschool
Centrum Voor Afstandsonderwijs - Ondernemersschool
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
THUISSTUDIE<br />
DAKDEKKER- EN<br />
WATERDICHTINGSACTIVITEITEN<br />
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
<strong>Centrum</strong>voorafstandsonderwijs.be<br />
GRATIS HOOFDSTUK
Beste student,<br />
Bedankt voor je interesse in onze thuisstudie dakdekker- en waterdichtingsactiviteiten.<br />
De vraag naar goede vaklui blijft stijgen. <strong>Voor</strong>al professionele dakdekkers zijn tegenwoordig<br />
erg gegeerd. Mensen willen immers niet enkel meer een dak dat niet lekt en mooi oogt,<br />
maar omdat de energieprijzen blijven stijgen, neemt ook het belang van een goede isolatie<br />
toe. Je merkt het: na het volgen van deze cursus ligt er een succesvolle toekomst vol<br />
werkzekerheid en carrièrekansen voor je open!<br />
Na het volgen van deze thuisstudie zal je in staat zijn om al je bouw- en<br />
renovatieprojecten te laten slagen. Wil je starten als zelfstandige in bijberoep, maar<br />
beschik je nog niet over de juiste diploma’s? Ben je een schoolverlater en wil je alsnog een<br />
opleiding volgen? Of ben je misschien al jaren actief in de sector en wil je op een snelle<br />
manier je officiële diploma en je vestigingsattest halen aan de Centrale<br />
Examencommissie? In al deze gevallen is deze thuisstudie echt ideaal voor jou! Bovendien<br />
is deze thuisstudie ook erg nuttig voor de doe-het-zelver die op een professionele manier<br />
aan zijn eigen huis wil klussen. Deze cursus bevat volgende grote onderdelen:<br />
Plannen lezen en metingen maken<br />
In dit boeiende onderdeel leer je hoe je plannen correct kan lezen en op een professionele<br />
metingen kan maken. Zo kom je bijvoorbeeld alles te weten over de onderhoek, legendes en<br />
arceringen. Daarnaast wordt je ook uitgelegd hoe je op schaal en op projectie kan tekenen<br />
en hoe je maten dient door te meten.<br />
Isoleren van een gebouw<br />
De energieprijzen blijven stijgen. Een goede isolatie wordt dan ook steeds belangrijker voor<br />
heel wat mensen. In dit hoofdstuk leer je hoe je een gebouw professioneel kan isoleren. Zo<br />
leer je bijvoorbeeld het warmteverlies te beperken en vocht te voorkomen. Ook een<br />
goede ventilatie, geluidsisolatie en koudebruggen hebben geen geheimen meer voor jou!<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
2
Prestatie-eisen van daken<br />
Daken dienen voor de veiligheid uiteraard aan een aantal eisen te voldoen. In dit onderdeel<br />
leer je dan ook alles over de mechanische en bouwfysische eisen waar je rekening mee<br />
dient te houden. Ook manieren om condensatievocht te vermijden en het dak water- en<br />
winddicht te maken, komen in dit hoofdstuk aan bod.<br />
Dakvormen<br />
Geen dak is hetzelfde. Toch zijn er een aantal vaak voorkomende soorten daken. In dit deel<br />
leer je alles over hellende daken, platte daken,…. Ook verneem je welke verschillende<br />
soorten dakbedekkingconstructies- en systemen er bestaan, zoals houtconstructies,<br />
betonconstructies, geballaste dakbedekkingsystemen,… Na deze cursus ben jij een echte<br />
vakman met kennis van zake!<br />
Dakbedekkingsmaterialen<br />
Een van de belangrijkste elementen van een dak is uiteraard het materiaal waaruit de<br />
dakbedekking vervaardigd is. Je leert in dit hoofdstuk dan ook alles over de<br />
isolatiematerialen, bitumen systemen en kunststof systemen.<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
3
Op de volgende pagina’s bieden we je graag een gratis hoofdstuk aan van de thuisstudie<br />
dakdekker. Je vindt hierin de volledige inhoudstafel, één hoofdstuk van de cursus en een<br />
vragenreeks terug. Ook lees je er de manieren waarop je je professionele docent<br />
persoonlijk kan contacteren wanneer je vragen hebt. Door dit gratis proefhoofdstuk kan je<br />
alvorens je in te schrijven al eens rustig bekijken op welke manier en uit welke delen de<br />
cursus is opgebouwd. Daarnaast kom je ook meer te weten over het reilen en zeilen van de<br />
school, de manier waarop je je taken inlevert bij je docent, stage loopt,… Dankzij dit gratis<br />
voorproefje weet je kortom waar je je aan kan verwachten!<br />
Zou je graag de volledige cursus inkijken alvorens je in te schrijven? Kom dan eens lang in<br />
één van onze vestigingen in Antwerpen, Gent of Hasselt. Onze medewerkers zullen je graag<br />
verder helpen en je inzage geven in een exemplaar van de cursus die je graag wil volgen!<br />
Onze secretariaten zijn gevestigd op volgend adres:<br />
Secretariaat Antwerpen: Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Secretariaat Gent: Elfjulistraat 39a, 9000 Gent<br />
Secretariaat Hasselt: Simpernelstraat 27, 3511 Kuringen<br />
Op de volgende pagina’s geven we je een voorproefje van de cursus. Hierin vind je:<br />
- De volledige inhoudstafel van de cursus<br />
- Informatie over je docent<br />
- Een gratis hoofdstuk uit de cursus<br />
- Een vragenreeks die representatief is voor het examen<br />
- Een inschrijvingsformulier<br />
- Informatie over de opleiding en de school<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
4
INHOUDSTAFEL<br />
1 Duurzaam bouwen<br />
2 Plannen lezen en metingen maken<br />
2.1. Onderhoek<br />
2.2. Legende<br />
2.3. Arceringen<br />
2.4. Op schaal tekenen<br />
2.5. Projectietekenen<br />
2.6. Maten doormeten<br />
3 Isoleren van een gebouw<br />
3.1. Milieu, economie en gezondheid<br />
3.1.1 Milieu<br />
3.1.2 Economie<br />
3.1.3 Comfort en gezondheid<br />
3.2. Warmte en vocht<br />
3.2.1 Warmteverlies<br />
3.2.2 Vocht<br />
3.3. Ventilatie<br />
3.4. Condensatie en koudebruggen<br />
3.5. Geluidsisolatie<br />
3.5.1 Wat is geluid?<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
5
3.5.2 Eisen aan geluidsisolatie<br />
3.6. Hoe moeten we isoleren?<br />
3.6.1 Fouten bij isoleren<br />
4 Prestatie-eisen van daken<br />
4.1. Mechanische eisen<br />
4.1.1 Verticale lasten door de wind<br />
4.1.2 Lasten door regen<br />
4.1.3 Belasting door personen of goederen<br />
4.2. Bouwfysische eisen<br />
4.2.1 Warmte-isolatie<br />
4.2.1.1 Een steenachtige platdakconstructie<br />
4.2.1.2 Een platdakconstructie met een stalen damwandprofiel<br />
4.2.1.3 Een platdak met een houten constructie<br />
4.2.1.4 Een hellend pannendak<br />
4.2.2 Vermijden van condensatievocht<br />
4.2.2.1 Schadeverschijnselen<br />
4.2.3 Zonneopwarming via het dak<br />
4.2.4 Beperking van geluid van buiten, geluidsisolatie van daken<br />
4.3. Water- en winddichtheid<br />
4.3.1 Dichtheid van pannendaken<br />
4.3.2 Dichtheid van platte daken<br />
4.3.3 Afvoer van regenwater, HWA’s en noodoverlaten<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
6
4.3.4 Afschot van platte daken<br />
4.3.5 Vervuiling van platte daken<br />
Vraag 3<br />
5 Dakvormen<br />
6 Hellende daken<br />
6.1.1 Muurplaat<br />
6.1.2 Gordingen<br />
6.1.3 Spanten<br />
6.1.3.1 Soorten spanten<br />
6.1.3.2 Stellen van spanten<br />
6.1.3.3 <strong>Voor</strong>komende maten van Europees naaldhout<br />
6.1.4 Dakplaten of dakbeschot<br />
6.1.5 Dakbedekking<br />
6.1.5.1. Leien<br />
6.1.5.2 Vezelcementleien<br />
6.1.5.3 Pannen<br />
6.1.5.4 Afwerkingen in lood<br />
6.1.6 Het onderdak<br />
6.1.6.1 Waarom een onderdak?<br />
6.1.6.2 Welk onderdak?<br />
6.1.7 Goten<br />
6.1.8 Dakdoorbrekingen bij hellende daken<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
7
7 Platte daken met houtconstructie<br />
7.1. De balklaag<br />
7.2. Balkoplegging<br />
7.3. Afschot<br />
7.4. Isolatielaag<br />
7.5. Dakbeschot of bebording<br />
7.6. Dakbedekking of dakafdichting<br />
7.7. Dakdoorvoer<br />
7.8. Dakrand<br />
8 Platte daken met betonconstructie<br />
8.1. Koud dak met binnenisolatie (niet geventileerd)<br />
8.2. Een geventileerd koud plat dak<br />
8.3. Warm plat dak<br />
8.4. Omgekeerd dak<br />
9 Dakbedekkingsconstructies bij platte daken<br />
9.1. Dampremmende laag<br />
9.1.1 Functies<br />
9.1.2 Materialen<br />
9.1.3 Ontwerprichtlijnen<br />
9.2. Thermische Isolatie<br />
9.2.1 Eigenschappen van isolatiematerialen<br />
9.2.1.1 Isolerende eigenschappen<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
8
9.2.1.2 Bepalen van de warmteweerstand van een wand<br />
9.2.1.3 Warmteweerstand van een laag<br />
9.2.1.4 Warmteoverdracht door convectie (luchtstroming) en straling<br />
9.2.1.5 <strong>Voor</strong>beeld<br />
9.2.1.6 Samenhang<br />
9.2.1.7 Beloopbaarheid<br />
10 Dakbedekkingssystemen bij platte daken<br />
10.1. Bitumen dakbedekkingssystemen<br />
10.1.1 Geballaste dakbedekkingssystemen<br />
10.1.2 Gekleefde dakbedekkingssystemen met een (gemineraliseerde) APP- of SBS-<br />
toplaag.<br />
10.1.3 Mechanisch bevestigde dakbedekkingssystemen met een APP- of SBS-toplaag<br />
10.1.4 Afwerking<br />
10.1.5 Ballastlaag<br />
10.1.6 Enkele belangrijke punten waarop gelet dient te worden bij bitumen<br />
dakbedekkingen<br />
10.2. Kunststof en rubber dakbedekkingssystemen<br />
10.2.1 <strong>Voor</strong>beelden van plastomere en elastomere kunststoffen<br />
10.2.2 Toepassing<br />
11 Dakbedekkingsmaterialen<br />
11.1. Isolatiematerialen<br />
11.1.1 Eisen aan de isolatiematerialen<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
9
11.1.1.1 Beperkte vochtopname<br />
11.1.1.2 Minimale vormverandering onder in vloed van temperatuurverschillen<br />
11.1.1.3 Minimale vormverandering onder invloed van vochtopname<br />
11.1.1.4 Beperkte samendrukbaarheid<br />
11.1.1.5 Delaminatieweerstand<br />
11.1.1.6 Brandgedrag tijdens de uitvoering<br />
11.1.1.7 Maatvastheid<br />
11.1.2 Soorten en thermische isolatiematerialen en hun eigenschappen<br />
11.1.2.1 Organische isolatiematerialen<br />
11.1.2.2. Kunststofschuimen<br />
11.1.2.3 Anorganische isolatiematerialen<br />
11.1.3 Isolerende afschotconstructie<br />
11.1.3.1 Afschotisolatieplaten<br />
11.1.3.2 Afschotisolatiemortel<br />
11.1.4 Codering<br />
11.2. Verwerking isolatiematerialen<br />
11.2.1 Algemene uitvoeringsrichtlijnen en applicatie eisen<br />
11.2.1.2 Transport en opslag<br />
11.2.1.3 Ondergrond<br />
11.2.1.4 Verwerking<br />
11.2.1.5 Bevestigingsmethoden<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
10
11.2.1.6 Verwerkingsrichtlijnen voor het verleggen van isolatieplaten losliggend<br />
geballast.<br />
11.2.1.7 Verwerkingsrichtlijnen voor het verleggen van isolatieplaten gekleefd met<br />
bitumen<br />
11.2.1..8 Verwerkingsrichtlijnen voor het verleggen van isolatieplaten mechanisch<br />
bevestigd<br />
11.2.2 Bevestigen op geprofileerde stalen dakplaten<br />
11.2.3 Op houten dakbeschot en multiplex<br />
11.2.4 Op steenachtige onderconstructie<br />
11.3. Bitumen dakbedekkingsmaterialen<br />
11.3.1 Overgang van mastiek naar bitumen<br />
11.3.1.1 Vondsten van grote voorraden aardgas<br />
11.3.1.2 Introductie van thermische isolatie in daken<br />
11.3.1.3 Opkomst van lichtgewicht constructies (geprofileerd stalen daken)<br />
11.3.2 Hoofdgroepen bitumina en eigenschappen<br />
11.3.2.1 Viscositeit en visco-elastisch gedrag<br />
11.3.2.2 Soorten bitumina<br />
11.3.3 Modificeren van bitumen<br />
11.3.3.1 APP in bitumen<br />
11.3.3.2. SBS in bitumen<br />
11.3.3.3 Vergelijking APP- en SBS-gemodificeerd bitumen<br />
11.3.4 Bitumineuze dakafdichtingen<br />
11.3.4.1 Onderlagen<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
11
11.3.4.2 Eindlagen<br />
11.3.4.3 Coderingssystemen<br />
11.3.5 Zelfklevende bitumen dakbanen<br />
11.3.6 Andere bitumen producten<br />
11.3.6.1 Bitumenoplossingen<br />
11.3.6.2 Bitumenemulsies<br />
11.3.6.3 Bitumenpasta’s<br />
11.3.6.4 Bitumenlijmen<br />
11.3.6.5 Vloeibare dakbedekking op bitumenbasis<br />
11.4. Uitvoering van bitumen dakbedekkingen<br />
11.4.1 Opslag<br />
11.4.2 <strong>Voor</strong>smeren<br />
11.4.2.1 <strong>Voor</strong>smeren met een bitumenoplossing<br />
11.4.2.2 APP-dakbedekkingen<br />
11.4.2.3 <strong>Voor</strong>smeren met bitumenemulsie<br />
11.4.3 <strong>Voor</strong>zieningen over naden van platen<br />
11.4.4 Leggen dakbanen<br />
11.4.4.1 Richting van de banen<br />
11.4.4.2 Verspringen van banen bij toepassing van meer lagen dakbedekking<br />
11.4.5 Breedte van overlappen<br />
11.4.5.1 Werkwijze<br />
11.4.6 Verwerkingsmethoden<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
12
11.4.6.1. Brandmethode<br />
11.4.6.2 Gietmethode<br />
11.4.6.3 Koudkleven (strijkmethode met koude bitumen kleefstof)<br />
11.4.6.4 Zelfklevende dakbanen<br />
11.4.6.5 Spuitmethode<br />
11.4.6.6 Thermisch lassen<br />
11.4.7 Uitvoeringsrichtlijnen van dakbedekkingssystemen<br />
11.4.7.1 Losliggend en geballast dakbedekkingsysteem<br />
11.4.7.2. Volledig gekleefd dakbedekkingssysteem<br />
11.4.7.3 Partieel gekleefd dakbedekkingssysteem<br />
11.4.7.4 Mechanisch bevestigd dakbedekkingssysteem<br />
11.4.8 Uitvoeringsrichtlijnen voor éénlaagse dakbedekkingssystemen<br />
11.4.8.1 Materialen<br />
11.4.8.2 Overlappen<br />
11.4.9 Dakbedekkingsdetails<br />
11.4.9.1 Groepsindeling<br />
11.4.9.2 Materiaalsoort<br />
11.4.10 <strong>Voor</strong>beeld oplossen dakranddetail<br />
11.4.10.1 Kimfixatie<br />
11.4.10.2 Brandveiligheidsaspecten<br />
11.4.10.3 Inplakken van plakplaten<br />
11.4.10.4 Randen en opstanden<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
13
11.4.10.5 Aanbrengprincipe randstroken<br />
11.4.10.6 Werkwijze<br />
11.5. Kunststof dakbedekkingen<br />
11.5.1 Soorten kunststof dakbedekkingen<br />
11.5.1.1 Thermoplasten<br />
11.5.1.2 Elastomeren<br />
11.5.1.3 Thermoharders<br />
11.5.2 Eigenschappen van kunststof dakbedekkingsmaterialen<br />
11.5.3 PVC (weekgemaakt polyvinylchloride)<br />
11.5.3.1 Specifieke eigenschappen pvc-dakbanen<br />
11.5.4 ECB (ethyleen copolymerisaat bitumen)<br />
11.5.4.1 Kenmerkende eigenschappen<br />
11.5.5 EPDM (ethyleen propyleen dieen monomeer)<br />
11.5.5.1 Kenmerkende eigenschappen<br />
11.5.6 Overige kunststof dakbedekkingsmaterialen<br />
11.5.6.1 TPO/TPE<br />
11.5.6.2 PIB (polyisobutyleen)<br />
11.5.6.3 PEC (gechloreerd polyethyleen)<br />
11.5.6.4 CSM (gechloreerd sulfoneerd polyethyleen)<br />
11.5.5.5 E/VAC (ethyleen / vinylacetaat copolymeer)<br />
11.5.7 Keuze<br />
11.6. Verwerking van kunststof dakbanen<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
14
11.6.1 Algemene eisen<br />
11.6.1.1 Kimfixatie<br />
11.6.1.2 PVC-dakbanen, niet bitumenbestand<br />
11.6.1.3 EPDM-dakbanen<br />
11.6.1.4 Maatregelen ter voorkoming van opwaaien tijdens de uitvoering<br />
11.6.2 Verwerkingsrichtlijnen<br />
11.6.2.1 Bevestiging aan de onderconstructie<br />
11.6.2.2 Naadverbinding<br />
11.6.3 Verwerkingsrichtlijnen ECB<br />
11.6.3.1 Bevestiging aan de onderconstructie<br />
11.6.3.2 Naadverbinding<br />
11.6.4 Verwerkingsrichtlijnen EPDM<br />
11.6.4.1 Bevestiging aan de ondergrond<br />
11.6.4.2 Naadverbindingen<br />
11.7. Koudlijmen<br />
11.7.1 Methodieken<br />
11.7.2 Kleefmiddelen<br />
11.7.3 Aandachtspunten koudlijmen<br />
11.8. Dampremmende lagen of sluitlagen<br />
11.8.1 Materialen toe te passen als dampremmende laag<br />
11.8.1.1 Gebitumineerd glasvlies<br />
11.8.1.2 Gebitumineerde polyestermat<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
15
11.8.1.3 PE-folie<br />
11.8.1.4 Gebitumineerd aluminium folie<br />
11.8.2 Dampschermklassen<br />
11.8.2.1 Klasse E1<br />
11.8.2.2 Klasse E2<br />
11.8.2.3 Klasse E3<br />
11.8.2.4 Klasse E4<br />
11.8.3 De Keuze van het dampscherm<br />
11.8.3.1 Binnenklimaatklasse I<br />
11.8.3.1 Binnenklimaatklasse I<br />
11.8.3.1 Binnenklimaatklasse III<br />
11.8.3.1 Binnenklimaatklasse IV<br />
12 Proefexamen<br />
12.1. Examen bouwadministratieve kennis<br />
12.2. Examen Dakdekkers- en waterdichtingsactiviteiten<br />
12.2.1 Materialenkennis<br />
12.2.2 Metalen dakbedekking<br />
12.2.3 Kapconstructies<br />
12.2.4 Het platdak<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
16
Woord van de docent<br />
Beste student,<br />
Welkom bij de thuisstudie dakdekker- en waterdichtingsactiviteiten.<br />
Ik ben je docent Tiemen Schotsaert. Als architect ben ik dagelijks erg nauw betrokken bij het<br />
plannen, construeren en herstellen van daken. Deze cursus zal je voorbereiden op het<br />
examen dakdekker- en waterdichtingsactiviteiten aan de Centrale Examencommissie. Als je<br />
voor dit examen slaagt, krijg je een vestigingsattest en kan je beginnen als zelfstandig<br />
dakdekker.<br />
Daarnaast richt deze cursus zich ook tot de doe-het-zelver. Hij kan deze cursus gebruiken<br />
om zich bij te scholen met allerlei nuttige en praktische tips. De inhoud van de cursus<br />
concentreert zich op de specifieke eisen die gesteld worden om te slagen voor het examen<br />
dakdekker- en waterdichtingsactiviteiten. Door onze ervaring weten we wat er gevraagd<br />
wordt op het examen. We proberen hier zoveel mogelijk op in te spelen in de cursus. Op het<br />
einde van elk hoofdstuk vind je enkele voorbeelden van typevragen die op het examen<br />
worden gesteld. Dit geeft je meteen een idee van wat je kunt verwachten op het examen.<br />
Indien er nog vragen zijn over de inhoud van de cursus, kan je me dit steeds vragen via mail.<br />
Ik probeer hier dan zo snel mogelijk een duidelijk antwoord op te geven. De vragenlijst op het<br />
einde van elk hoofdstuk kan je me ingevuld terugbezorgen. Ik zal deze evalueren en zal je ze<br />
op mijn beurt terugbezorgen met de nodige feedback waar nodig.<br />
Ik wens je alvast enorm veel succes bij het studeren en ben ervan overtuigd dat je een<br />
succesvolle carrière als dakdekker zal kunnen uitbouwen!<br />
Je docent, Tiemen Schotsaert<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
17
GRATIS HOOFDSTUK<br />
HOOFDSTUK 7: PLATTE DAKEN MET HOUTCONSTRUCTIE<br />
In dit hoofdstuk bespreken we de factoren waar je rekening mee dient te houden als je een<br />
plat dak met houtconstructie wil construeren.<br />
Een plat dak van hout bestaat uit:<br />
een constructie van balken die het dak ondersteunt, de balklaag<br />
de isolatielaag<br />
de dakbeschot<br />
de laag dakbedekking<br />
de dakdoorvoer<br />
de dakrand<br />
Een plat dak in hout.<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
18
In het voorbeeld op de vorige pagina zien we een warm dak. Dit betekent dat de isolatie<br />
bovenop de structuur komt te staan. Dit is de enige correcte manier om een plat dak te<br />
construeren. In sommige andere gevallen ligt de isolatie tussen de balken of onder de<br />
balken. We spreken dan van een koud dak.<br />
7.1 De balklaag<br />
De rij balken heet de balklaag. De balklaag moet het dakbeschot en de dakbedekking<br />
dragen en ondersteunt het dak.<br />
7.2 Balkoplegging<br />
De balklaag ondersteunt het plat dak.<br />
De uiteinden van de balken liggen op de muur. Het deel van de balk dat op de muur ligt, heet<br />
de balkoplegging. De balkoplegging is altijd minimaal 10 cm breed. Het hout dat in aanraking<br />
komt met metselwerk of beton, dien je te verduurzamen. Dit kan door de balkkop een aantal<br />
keren te schilderen met een afsluitende verf. Bij een schone balklaag schilder je alleen het<br />
stuk dat in de muur steekt. In dat geval moet je de oplegging netjes afschrijven.<br />
Verankering<br />
De balken van een platdakvloer moet je verankeren. Er zijn verschillende soorten ankers.<br />
Deze vind je terug op de volgende pagina.<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
19
A) Stormankers<br />
Deze zorgen ervoor dat het dak niet van het gebouw afwaait.<br />
Stormankers worden ook wel opwaaiankers genoemd.<br />
De ankers worden om de drie balken bevestigd, dus niet aan elke balk.<br />
De metser metselt de haak van het anker in de voeg.<br />
Een stormanker voorkomt dat het dak wegwaait bij hevige wind.<br />
B) Haakankers en strijkbalkankers<br />
Deze gebruik je om het uitwijken van de muren te voorkomen.<br />
C) Koppelankers<br />
7.3 Afschot<br />
Met koppelankers koppel je twee balken aan elkaar.<br />
Een platdak dien je in een helling of afschot te leggen. Dit betekent dat je het een beetje<br />
schuin legt in de richting van de regenafvoer. Als je het dak niet schuin legt, blijft het water<br />
op het dak staan, waardoor er een heel gewicht op komt te liggen. Om afschot te krijgen, leg<br />
je de balken 2 centimeter per meter balklengte schuin. Hierdoor krijg je de vereiste<br />
dakhelling van 2%. Om deze helling te realiseren, leg je bijvoorbeeld tegels onder de<br />
balkuiteinden. Gebruik geen hout, dat kan immers gaan rotten! Op de volgende pagina lees<br />
je hoe je een afschot kan realiseren.<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
20
Het afschot kan je realiseren door:<br />
De structuur in een helling te plaatsen.<br />
Een laag hellingsbeton te storten.<br />
Kepers met verschillende hoogtes te plaatsen. (Dit raad ik je wel af)<br />
Een hellende isolatielaag te plaatsen.<br />
7.4 Isolatielaag<br />
Om te zorgen dat de warmte in het huis blijft, breng je een isolatielaag aan. Deze isolatie kan<br />
je op verschillende manieren aanbrengen:<br />
- Onder het dakbeschot. Dit is een koud dak.<br />
- Op het dakbeschot, onder de dakbedekking. Dit is een warm dak.<br />
- Op het dakbeschot, op de dakbedekking. Dit is een omgekeerd dak.<br />
Opbouw van een koud dak.<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
21
Opbouw van een warm dak.<br />
Opbouw van een omgekeerd dak.<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
22
Een koud dak heeft een groot nadeel. Doordat de isolatie onder het dakbeschot zit, blijft het<br />
dak als het ware koud. Er kan dan veel condensvocht in de dakconstructie ontstaan,<br />
waardoor het hout snel kan gaan rotten. Daarom zie je meestal warme en omgekeerde<br />
daken. Je kan bij een kouddakconstructie wel extra maatregelen treffen om het woonvocht<br />
niet te laten condenseren in de ruimte tussen de isolatie en het dakbeschot. Hiervoor dien je<br />
een dampremmende laag aan te brengen aan de warme zijde van het isolatiemateriaal.<br />
7.5 Dakbeschot of bebording<br />
Een koud dak boven, een warm dak onder.<br />
Op de balken breng je het dakbeschot aan. Het dakbeschot bestaat uit smalle houten<br />
vloerdelen of grote triplex.<br />
Het plaatsen van het dakbeschot.<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
23
7.6 Dakbedekking of dakafdichting<br />
Wanneer de timmerman zijn werk op het dak af heeft, komt de dakdekker. Hij maakt het dak<br />
waterdicht door de dakbedekking te leggen. De dakbedekking van een plat dak is meestal<br />
gemaakt van bitumen (klassieke roofing) of kunststoffolie (EPDM-folie). Soms zie je een<br />
dak met een metalen dakbedekking zoals zink of koper. We gaan hier later nog dieper op in.<br />
Het branden van de bitumenlaag.<br />
Plaatsen van de EPDM folie.<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
24
7.7 Dakdoorvoer<br />
<strong>Voor</strong> de aansluiting met de hemelwaterafvoer (h.w.a.) wordt een plakstuk met een<br />
kiezelrand gebruikt. Door de kiezelrand komen vuil en grind niet in de afvoer terecht en<br />
raakt het riool niet verstopt. Het plakstuk plak je tussen de lagen dakbedekking in. Een h.w.a.<br />
komt altijd op het laagste punt van het dak. Hiervoor dien je gaten in de dakrand te maken.<br />
De plakstukken zijn meestal van PVC, hoewel ze ook van zink gemaakt kunnen zijn.<br />
7.8 Dakrand<br />
Dakdoorvoer met kiezelrand.<br />
Meestal maak je rond het platte dak een dakrand. Dit doe je met een boeiboord en een<br />
mastiekrib of mastiekschroot. Het boeiboord zorgt voor een opstaande rand langs het dak.<br />
Het water loopt dan niet aan alle kanten van het dak af.<br />
Mastiekrib, mastiekstrook en boeideel.<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
25
Met een boeiboord worden de koppen van de balklaag weggewerkt. Water stroomt immers<br />
naar het laagste punt van het dak. De boeiboord steekt minimaal 10 cm boven de dakplaten<br />
uit en zijn gemaakt van watervast verlijmd triplex, kunststof of massief hout. Door de<br />
weersinvloeden vraagt een houten boeiboord wat extra onderhoud, ze kunnen immers snel<br />
rotten. Daarom worden er vaak kunststof platen toegepast. Deze noemen we volkernplaten.<br />
De boeiboord mag niet strak tegen de muur komen, anders ontstaat er rottingsgevaar. Het<br />
boeideel wordt iets vrij van de muur geplaatst. Dit zorgt ervoor dat achter de boeiboord<br />
ventilatie optreedt. Indien boeiboorden te kort zijn, kan je ze wel verlengen. De verbinding<br />
kan koud tegen elkaar of in verstek worden gemaakt.<br />
Tegen de boeiboord wordt een houten of kunststof mastiekrib bevestigd. De dakbedekking<br />
komt daar schuin tegenaan te liggen, waardoor ze niet kan scheuren. Dakbedekking mag je<br />
ook nooit haaks omzetten. Het hemelwater moet via een dakdoorvoer worden afgevoerd.<br />
Hiervoor zaag je een opening in de mastiekrib en de boeiboord. Bij het plaatsen van een<br />
schoorsteendoorvoer op een plat dak of een lichtkoepel, wordt ook een mastiekrib<br />
toegepast.<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
26
Vragenreeks<br />
Op het einde van elk hoofdstuk (of na enkele hoofdstukken) vind je oefeningen die je thuis<br />
kan maken. Je kan deze gedurende één jaar (via e-mail) naar jouw persoonlijke docent<br />
Tiemen Schotsaert sturen. Hij zal deze oefeningen dan verbeteren en je vervolgens<br />
feedback bezorgen. Door het maken van deze oefeningen ben je beter voorbereid op de<br />
vragen van het examen!<br />
1) Hoe realiseert men het afschot van een plat dak? Geef vier mogelijkheden.<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
2) Wat is een stormanker?.<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
3) Waar zit de isolatie bij een warmdak? Een omgekeerd dak? Een koud dak?<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
4) Wat is het grootste probleem bij een koud dak?<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
27
Handleiding bij de opleiding<br />
Hoe kan ik huistaken inzenden?<br />
Bij elk hoofdstuk in de cursus zal je oefeningen en huistaken vinden. De oplossingen zijn<br />
vaak terug te vinden op de studentenpagina. Je kan deze taken ook steeds doorsturen naar<br />
je persoonlijke docent via e-mail of met de post. Deze zal je taken dan verbeteren en je er<br />
feedback op geven. Uiteraard kan je je docent ook steeds via e-mail contacteren als je<br />
vragen hebt in verband met de cursus!<br />
Hieronder vind je de mogelijkheden om je huistaken naar je docent te sturen:<br />
A. Huistaken versturen via e-mail:<br />
1. Zodra je één of meerdere huistaken hebt afgewerkt, kan je deze via e-mail doorsturen<br />
naar het e-mailadres van je docent.<br />
2. Vermeld duidelijk je naam, voornaam en studentennummer.<br />
B. Huistaken versturen via de post:<br />
1. Zodra je één of meerdere huistaken hebt afgewerkt, kan je deze ook opsturen via de post.<br />
2. Je stuurt best een kopie van je werk op, zodat je het origineel zelf kan bewaren.<br />
3. Stuur altijd een lege retourenveloppe mee met je huistaken. <strong>Voor</strong>zie deze enveloppe van<br />
voldoende postzegels en schrijf je adres erop. Zorg ervoor dat je je enveloppe voldoende<br />
gefrankeerd hebt, zodat je docent je taken gemakkelijk naar jou kan terugsturen.<br />
4. Stuur je huistaken naar: <strong>Ondernemersschool</strong>, Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
28
Hoe kan ik inloggen op mijn persoonlijke studentenpagina?<br />
Inloggen op de studentenpagina is heel eenvoudig. Je surft naar www.studentenpagina.be<br />
in de titelbalk bovenaan. Je komt terecht op volgende pagina:<br />
JOUW LOGIN:<br />
studentxx<br />
JOUW PASWOORD:<br />
xxxxxxx<br />
Vervolgens wordt er een login en een paswoord gevraagd. Bij login typ je studentxx’ in. Het<br />
paswoord is xxxxxx’. Let er wel op dat je enkel kleine letters gebruikt en dat je alles aan<br />
elkaar typt. Klik vervolgens op het vakje ‘enter’.<br />
Opgelet: deze informatie wordt regelmatig geüpdated. Je kan dus best regelmatig een kijkje<br />
nemen op deze studentenpagina.<br />
Hoe kan ik mijn examen afleggen?<br />
Als je heel de cursus hebt doorgenomen en alle huistaken hebt doorgestuurd, kan je examen<br />
afleggen. Brood- en banketbakker is een bescherm beroep. Dit betekent dat je een<br />
vestigingsattest nodig hebt om je als zelfstandig bakker te kunnen vestigen. Deze cursus<br />
bereidt je voor op het examen van de Centrale Examencommissie in Brussel. Alle<br />
inschrijvingsdocumenten kan je verkrijgen via de school. Je kan telefonisch een afspraak<br />
maken op het nummer 03/292.33.30.<br />
Hoe kan ik stage doen?<br />
Om de praktijk onder de knie te krijgen, kan je stage doen bij jou in de buurt. Deze stage is<br />
volledig vrijblijvend, maar wordt wel sterk aangeraden. Het is een goede referentie om later<br />
professioneel aan de slag te gaan en praktijkervaring op te doen. Dit stagecontract vraag je<br />
aan bij het centrale secretariaat in Antwerpen.<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
29
Ben je overtuigd van de professionele kwaliteit van onze cursus? Dan kan je je<br />
inschrijven via het inschrijvingsformulier via onderstaand inschrijvingsformulier.<br />
Firmanaam en BTW-nummer<br />
Naam<br />
<strong>Voor</strong>naam<br />
Straat + huisnummer<br />
Postcode + gemeente / stad<br />
Telefoon<br />
GSM<br />
E-mailadres 1<br />
E-mailadres 2<br />
Geboortedatum<br />
INSCHRIJVINGSFORMULIER<br />
Heeft u reeds les bij ons gevolgd? JA / NEE – CURSUS:<br />
Wenst u een factuur? JA / NEE<br />
Handtekening<br />
Gelieve het cursusgeld te storten op rekeningnummer 001-5806085-32 van CVA, Frankrijklei 127 te<br />
2000 Antwerpen met vermelding van je naam + naam thuisstudie + je adres. Je inschrijving is pas<br />
definitief geldig nadat je het inschrijvingsgeld met de juiste vermeldingen hebt overgeschreven. Bij<br />
annulatie of stopzetting van de opleiding wordt het inschrijvingsgeld niet terugbetaald. Meer<br />
inlichtingen kan je verkrijgen via e-mail op info@thuisstudie.be, op de website<br />
www.centrumvoorafstandsonderwijs.be of op het nummer 03/292.33.30. Bij ondertekening van het<br />
inschrijvingsformulier verklaar je akkoord te gaan met onze algemene voorwaarden.<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
30
Waarom kiezen voor <strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong> (CVA)?<br />
CVA is een erkende opleidingsverstrekker.<br />
CVA is erkend opleidingsverstrekker van de overheid. Zo ben je zeker van de<br />
kwaliteit en kan je van subsidies genieten.<br />
CVA heeft het ISO 9001-2000 certificaat. Dit is een onafhankelijk kwaliteitslabel<br />
dat na een grondige audit aan onze school werd toegekend. Zowel ons<br />
cursusmateriaal als de docenten en de secretariaatswerking kregen een positieve<br />
beoordeling. Regelmatige controles garanderen de kwaliteit volgens de laatste<br />
normen.<br />
CVA is erkend door een groot aantal beroepsfederaties.<br />
CVA staat voor professionalisme en kwaliteit.<br />
Al onze opleidingen en cursussen worden ontwikkeld en geschreven door<br />
zelfstandige specialisten met jarenlange beroepservaring.<br />
Wij garanderen een maximaal contact tussen studenten en docenten.<br />
CVA wil jouw carrière zo ver mogelijk op weg helpen. Daarom bieden wij onze<br />
thuisstudenten ook de mogelijkheid om privélessen of workshops te volgen.<br />
CVA staat voor klantvriendelijkheid en flexibiliteit.<br />
Je bepaalt zelf wanneer je aan je nieuwe toekomst werkt. Je kan onze opleiding<br />
starten en de cursus instuderen wanneer het voor jou het beste uitkomt.<br />
Je kan een gratis hoofdstuk op onze website downloaden. Op deze manier krijg<br />
je een beter beeld van de specifieke opleiding. Deze eerste hoofdstukken helpen<br />
je bij het maken van de juiste studiekeuze.<br />
Bovendien kan je de cursus die je interesse wekt voor aanvang van de thuisstudie<br />
eens rustig komen inkijken op ons secretariaat.<br />
Indien je twijfels of vragen heeft, ben je ook steeds welkom op ons secretariaat<br />
voor een adviserend gesprek<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
31
CVA houdt de financiële drempel zo laag mogelijk.<br />
Omdat CVA als opleidingsverstrekker van het Ministerie van de Vlaamse<br />
Gemeenschap erkend is, kan je als werknemer met opleidingscheques ter<br />
waarde van 250 euro per jaar betalen. Als zelfstandige krijg je via de<br />
opleidingsportefeuille een korting van 50% op het inschrijvingsgeld.<br />
<strong>Voor</strong> het examen worden geen extra kosten aangerekend. Bovendien krijg je<br />
een onbeperkt aantal herkansingen indien je de eerste keer niet slaagt. Ook<br />
voor deze herkansingen moet je niet extra betalen.<br />
CVA zorgt ervoor dat de thuiscursussen zo voordelig mogelijk zijn voor de student<br />
door ze op een economische manier te laten drukken zonder dat ze iets van hun<br />
kwaliteit en duidelijke structuur verliezen.<br />
CVA heeft een sterke reputatie.<br />
Binnen de branche van afstandsleren heeft onze school een sterke reputatie<br />
uitgebouwd. Onze diploma’s zijn hierdoor een mooi visitekaartje, waarmee je bij<br />
je cliënten of toekomstige werkgever meteen een positieve indruk maakt.<br />
Veel afgestudeerde studenten startten reeds hun eigen succesvolle zaak door<br />
het volgen van een thuiscursus bij ons. Kijk eens rond in je omgeving en je kent<br />
vast en zeker wel iemand die bij ons een opleiding heeft gevolgd!<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
32
Deze cursus wordt uitgegeven door:<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong>, onderdeel van de <strong>Ondernemersschool</strong><br />
Frankrijklei 127 – 2000 Antwerpen<br />
Telefoon: 03.292.33.30<br />
Mail: info@thuisstudie.be<br />
Ondernemingsnummer: 0811.009.080<br />
Erkenningsnummer: DV.0107588<br />
Copyright<br />
© <strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong>, Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen<br />
in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige<br />
wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere<br />
manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteur.<br />
Ondanks al de aan de samenstelling van de tekst bestede zorg, kan noch de auteur, noch de<br />
uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien<br />
uit enige fout die in deze uitgave zou kunnen voorkomen.<br />
<strong>Centrum</strong> <strong>Voor</strong> <strong>Afstandsonderwijs</strong><br />
Frankrijklei 127, 2000 Antwerpen<br />
Tel.: 03 292 33 30 – www.centrumvoorafstandsonderwijs.be<br />
33