september - Remonstrantse Broederschap
september - Remonstrantse Broederschap
september - Remonstrantse Broederschap
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
'Je moet je leven veranderen…’<br />
In het komend najaar zullen we ons op vele<br />
wijzen met deze aansporing bezighouden. Het is<br />
ook het thema van het nummer van Kwadrant<br />
dat samen met deze Passant verschijnt.<br />
In dit stukje wil ik een enkele opmerking maken<br />
over een onderwerp dat op het eerste gezicht er<br />
weinig mee te maken lijkt te hebben namelijk<br />
verzoening.<br />
De oorspronkelijke betekenis van het Griekse<br />
woord dat met zich verzoenen vertaald wordt is<br />
zich veranderen.<br />
In een beroemde passage in de tweede brief aan<br />
de gemeente in Korinthe (II Kor. 5: 18 e.v.)<br />
schrijft Paulus dat de verzoening de grootste<br />
verandering bewerkstelligt die wij kennen<br />
namelijk dat wij nieuwe mensen worden.<br />
Verzoening betekent het herstel van een relatie<br />
met een ander die voor ons van betekenis is.<br />
Verstoorde relaties kunnen buitengewoon veel<br />
van ons vergen. Relaties waarin wij gelukkig zijn<br />
doen dat niet, ze schenken ons vreugde en<br />
maken ons levenslustig.<br />
Verstoorde relaties vergen niet alleen veel van<br />
ons, ze kunnen ons ook veranderen en verbitterde<br />
en rancuneuze mensen van ons maken.<br />
Een gebaar van verzoening kunnen wij daarom<br />
met beide handen aangrijpen omdat wij niet<br />
willen dat dit met ons gebeurt.<br />
Er is als het om verzoening gaat altijd iemand<br />
die ‘een prijs betaalt’. Dat is doorgaans degene<br />
die het initiatief neemt en dat gebaar van verzoening<br />
maakt. Hij of zij zet zich ergens overheen<br />
en ziet ervan af de ander met gelijke munt<br />
terug te betalen. Als die ander positief op dat<br />
gebaar reageert en de verzoening een feit is,<br />
zal niemand het meer over deze prijs hebben.<br />
Het herstel van de relatie geeft ons beide immers<br />
de sensatie dat we als nieuwe mensen<br />
tegenover elkaar staan. Meent iemand ons bij<br />
voortduring te moeten herinneren aan het<br />
‘offer’ dat hij bracht dan is van werkelijke<br />
verzoening vanzelfsprekend geen sprake.<br />
Paulus, zo blijkt uit II Kor. 5: 18 e.v., heeft het<br />
evangelie verstaan als zo’n gebaar van<br />
verzoening.<br />
Foeke Knoppers<br />
Studiekring Levinas<br />
woensdagavond 5 <strong>september</strong> 19.45 uur in de<br />
kerkenraadskamer.<br />
Beginnen bij paragraaf 13. (pag.25)<br />
Cursus<br />
Inleiding in het denken van Charles<br />
Taylor deel II<br />
Data: donderdagavonden 6,13 en 20 sept.<br />
vrijdagmiddagen: 7 en 21 sept.<br />
Tijd: donderdagavond: 20.00-21.30 uur<br />
vrijdagmiddag: 14.00-15.30 uur<br />
Plaats:<strong>Remonstrantse</strong> Kerk.<br />
Syllabi zijn beschikbaar (zie pag. 5)<br />
Gesprekskring: 'Belangrijke kwesties'<br />
18 <strong>september</strong>, onderwerp: Lot,<br />
voorzienigheid en toeval.<br />
Tijd: ’s ochtends: 10.00-11.30 uur;<br />
’s avonds: 20.00-21.30 uur.<br />
Plaats: <strong>Remonstrantse</strong> Kerk te<br />
Hengelo<br />
De bijeenkomsten van deze kring staan op zichzelf en kunnen<br />
per keer worden bijgewoond. (zie pag. 5)<br />
Thema-ochtend ouderen 11 <strong>september</strong><br />
Verhalen en beelden van een reis<br />
naar de Stille Zuidzee.<br />
Op 11 <strong>september</strong> zullen Hillie en<br />
Willi Übbing vertellen over hun<br />
ervaringen en ontmoetingen tijdens<br />
deze bijzondere reis.<br />
Dinsdagochtend 11 <strong>september</strong>, 10 – 11.30 uur in de kerkzaal.<br />
Opgeven is niet nodig. Voor eventueel vervoer kunt u contact<br />
opnemen met dhr. Ben Dijkhuis, tel. 074 – 243 72 36.<br />
Lezing 27 <strong>september</strong> 19.30 uur<br />
Prof. Dr. Ciano Aydin, 'Van mens naar cyborg?<br />
(zie pag. .5)<br />
Passant-<strong>september</strong> 2012 ̶ 1 ̶<br />
Jaargang 4, no 08<br />
<strong>september</strong> 2012
Bericht uit de kerkenraad<br />
Zelfs in de zomerperiode blijkt er voldoende gespreksstof<br />
te zijn om tot een zinvolle vergadering te komen. Op de<br />
woensdagen 4 juli en 8 augustus jl. kwamen wij in een<br />
klein gezelschap bijeen.<br />
De afgelopen keer opende Liesbeth Fockema Andreae de<br />
vergadering met een gedicht van Rutger Kopland,<br />
getiteld: Een koraal. De dichter gebruikt de Duitse term<br />
“leichtigkeit” waarin hij het verschil benadrukt tussen<br />
enerzijds ongezien veel en noeste arbeid verrichten om<br />
anderzijds het orgel op een hemelse wijze de muziek te<br />
laten weerklinken.<br />
Wij associeerden dit met de sportieve verrichtingen<br />
gedurende de Olympische Spelen, waarbij de prestaties<br />
soms een dergelijke “leichtigkeit” tonen, dat je vergeet<br />
hoeveel en hoelang de sporters hebben moeten trainen<br />
om een zodanige prestatie te kunnen neerzetten.<br />
Tijdens ons overleg kwamen zowel concrete als meer<br />
inhoudelijke zaken aan de orde.<br />
Renko Siemons heeft ons laten weten zich terug te<br />
trekken uit het jeugdwerk. Wij hebben hem inmiddels<br />
een brief geschreven, waarin wij hem heel hartelijk<br />
danken voor zijn energieke inzet en het vele werk dat hij<br />
verricht heeft.<br />
Vanuit het fonds Cos van de landelijke <strong>Remonstrantse</strong><br />
<strong>Broederschap</strong> is een bijdrage van € 500, - ontvangen om<br />
ons jongerenwerk financieel te steunen. Door het vertrek<br />
van Renko, zijn we in gesprek met een mogelijke opvolger<br />
om het team ten behoeve van het jeugdwerk te<br />
versterken. Ds. Foeke Knoppers heeft ons tijdens de<br />
vergadering laten weten hoe hij het komende seizoen<br />
ook aandacht wil schenken aan in het bijzonder de jonge<br />
kinderen binnen onze gemeente. Binnenkort gaat u daar<br />
meer van horen.<br />
Eveneens kwam aan de orde dat de woning naast onze<br />
kerk per 1 <strong>september</strong> a.s. verhuurd is. Kerkmeester Willi<br />
had voor ons een helder financieel overzicht gemaakt<br />
over de kosten van de renovatie van deze woning.<br />
Hiernaast schrijft de voorzitter over de nieuwe huurders.<br />
Vervolgens hebben wij een inhoudelijke discussie<br />
gevoerd met betrekking tot onze verwachtingen bij het<br />
werk van de landelijke <strong>Remonstrantse</strong> <strong>Broederschap</strong>.<br />
Sluit de koers die wij menen te onderkennen aan bij<br />
onze verwachtingen en de wijze waarop wij lokaal<br />
trachten vorm te geven aan onze geloofsuitingen? Dit ter<br />
voorbereiding op een extra bijeenkomst van alle<br />
voorzitters van de lokale remonstrantse gemeenten op<br />
1 <strong>september</strong> a.s. op de Hoorneboeg.<br />
Volgende keer hopen wij u daarover meer te berichten.<br />
Cobi Mulder.<br />
Bij de diensten<br />
In de maand <strong>september</strong> komen er twee gastpredikanten<br />
naar onze kerk.<br />
Op zondag 2 <strong>september</strong> hoopt Prof. Dr. A. v.d. Meiden<br />
voor te gaan. Prof. v.d. Meiden is op vele terreinen actief<br />
geweest. Zo was hij o.a. hoogleraar communicatiewetenschappen<br />
en public relations. Onlangs voltooide hij zijn<br />
vertaling van de Bijbel in het Twents.<br />
Op zondag 16 <strong>september</strong> begroeten wij drs Jacques van<br />
Houte als voorganger. Jacques van Houte gaat met regelmaat<br />
in onze kerkdiensten voor. Hij is lid van onze<br />
gemeente en vertegenwoordigt haar in de Raad van<br />
Kerken van Enschede. Hij is ook lid van de diaconie.<br />
Op zondag 16 <strong>september</strong> begint de Vredesweek. In de<br />
dienst op deze zondag zal de maaltijd van brood en wijn<br />
worden gevierd.<br />
In de dienst van zondag 9 <strong>september</strong> staan wij stil bij<br />
het thema van het najaar ‘je moet je leven veranderen’.<br />
De cantorij zal aan deze dienst haar medewerking<br />
verlenen. Na afloop van de dienst is er tijdens de koffie<br />
een PowerPoint presentatie van de activiteiten van het<br />
afgelopen en het komende jaar.<br />
Foeke Knoppers<br />
Kosterswoning<br />
Passant-<strong>september</strong> 2012 ̶ 2 ̶<br />
Als U dit leest zijn er nieuwe bewoners in de woning<br />
Woltersweg 9 getrokken.<br />
Onze huis-meester, Willi Übbing, is een paar maanden<br />
druk bezig geweest met het verbe-teren van de woning<br />
met hulp van een groepje enthousiaste vrijwilligers en zo<br />
nodig beroepskrachten. Zij hebben goed werk geleverd<br />
en de woning ziet er nu piekfijn uit. Heel veel dank voor<br />
al het verzette werk! Hulde!Veel dank ook voor de<br />
welwillendheid van het bestuur van de Dr.<br />
Hartstrastichting. Deze stichting heeft een groot deel<br />
van de kosten van de nieuwe keuken en de isolatie op<br />
zich genomen. Wij zijn zeer erkentelijk voor deze<br />
bijdrage.<br />
En dan de nieuwe bewoners. Eén er van kennen wij al<br />
langer, het is nl. één van onze organisten: Dennis<br />
Vallenduuk. Met zijn partner Mathijs Kraan is hij zich nu<br />
aan het installeren.<br />
Wij hopen en verwachten dat zij daar met veel plezier<br />
zullen wonen.<br />
Maar zij zullen geen koster zijn. De taken van koster<br />
blijven bij een groep vrijwilligers onder leiding van<br />
Marianne van Waveren. Wij hebben de toewijding van de<br />
vrijwillige kosters en het koffie-team goed leren kennen.<br />
Gezamenlijk naar een goede toekomst!<br />
Namens de Kerkenraad, Ria Spruit
In Memoriam Ab Stroes<br />
Op 12 juni overleed Ab Stroes, lid van onze gemeente.<br />
Ab werd op 8 <strong>september</strong> 1929 geboren in een<br />
Gereformeerd middenstandsgezin in Winterswijk.<br />
Hij had een broer en zuster. Na zijn schoolperiode ging<br />
hij werken bij de belastingdienst, maar hij wilde uiteindelijk<br />
liever met mensen werken. Hij ging naar de<br />
Sociale Academie in Hengelo en was jarenlang werkzaam<br />
in de kinderbescherming. In het begin van de 60er-jaren<br />
volgde hij de Voortgezette Opleiding in Amsterdam, waar<br />
hij Ria ontmoette, met wie hij in 1963 trouwde.<br />
Zij kregen drie zoons. Hij genoot van zijn werk bij het<br />
M.O.B. in Leiden.<br />
In 1968 kwam het gezin in Hengelo wonen, waar hij<br />
docent en later decaan werd aan de Sociale Academie.<br />
Daarnaast had hij een aantal bestuurlijke functies.<br />
Ab was een veelzijdig man met een brede belangstelling,<br />
handig en zelfredzaam.<br />
Ria en Ab zijn door hun oude vriendschap met<br />
de Schencken in de 70er jaren Remonstrant geworden.<br />
Beiden van Gereformeerde huize, zochten zij meer<br />
ruimte voor een persoonlijke geloofsbeleving. Ze werden<br />
actief in de gemeente, Ab als kerkenraadslid. Daarna<br />
maakte hij deel uit van de diaconie en later volgde hij<br />
Ria op als contactlid.<br />
De ziekte en het sterven van Ria in 1995 hebben hem<br />
zeer aangegrepen. Al uitte hij zich daar weinig over, toch<br />
probeerde hij zijn leven weer vorm te geven. De ziekte<br />
van Parkinson maakte het hem steeds moeilijker zich<br />
alleen staande te houden. Ook zijn spraakvermogen nam<br />
sterk af. Na opnames in twee verzorgingshuizen vond hij<br />
in 2009 zijn plek in Huis Ter Weegen in Warnsveld, een<br />
kleinschalig verzorgingshuis waar ook verpleging mogelijk<br />
was en waar hij met veel zorg en aandacht omringd<br />
werd. Van daar uit kwam hij af en toe met zijn oudste<br />
zoon Herman Jan en schoondochter Marina, of met een<br />
vrijwilliger van het huis naar onze kerk. Hij genoot er<br />
van in deze vertrouwde omgeving te zijn. Dat de kerk<br />
een grote rol in zijn leven bleef spelen was ook merkbaar<br />
aan het feit dat hij (hoe gebrekkig in woorden ook)<br />
duidelijk maakte blij te zijn vanuit zijn kamer op een<br />
kerktoren uit te kijken. Zijn onmacht niet meer te<br />
kunnen verwoorden wat in hem omging, was aangrijpend<br />
om mee te maken.<br />
Op 18 juni deden wij Ab uitgeleide in de dienst, geleid<br />
door ds Foeke Knoppers. Deze deed op indrukwekkende<br />
wijze Ab recht, zoals ook Herman Jan, die zijn gedicht<br />
eindigde met de woorden:<br />
“Ik troost mij met zijn ziel<br />
zoals zich de mijne hem herinnert<br />
en zorgvuldig opvangt in een kom.”<br />
Na de dienst is Ab naast Ria begraven.<br />
Tineke de Widt, Erika Schenck<br />
Passant-<strong>september</strong> 2012 ̶ 3 ̶<br />
In memoriam Lucie Gröneveld – Jansen<br />
(1927-2012)<br />
Op een wijkbijeenkomst ten huize van Alie Maarse heb<br />
ik mevrouw Gröneveld voor ’t eerst ontmoet. Zij was wat<br />
teruggetrokken in een hoekje bij de open haard gaan<br />
zitten en uitte zich bescheiden, maar maakte een heel<br />
spitsvondige opmerking. Dat trof me en daarmee was ze<br />
ineens echt in ons midden aanwezig.<br />
Lucie Gröneveld was al van jongs af aan lid van de<br />
<strong>Remonstrantse</strong> <strong>Broederschap</strong> en had in Amsterdam bij<br />
ds. Van Royen catechisatie gehad. In 1961 is zij in<br />
Den Haag met de heer Gröneveld getrouwd in een dienst<br />
geleid door ds. Modderman.<br />
Na het overlijden van Alie heb ik als contactlid haar en<br />
haar man de laatste jaren bezocht. Niet dat ik veel bij<br />
haar binnen kwam, maar het krantje bleek toch graag<br />
gelezen. De laatste keren trof ik alleen haar man aan de<br />
deur. Zij voelde zich niet goed, had veel last van rugpijnen.<br />
Hij was druk bezig om ergens voor hen beiden<br />
een geschikt onderkomen te vinden. Dat viel niet mee.<br />
Op 24 juni jl. is zij ’s avonds vrij plotseling overleden.<br />
Bij het afscheid nemen in het crematorium viel me op,<br />
hoe velen zich bevriend en betrokken hebben gevoeld<br />
bij hen beiden. De heer Gröneveld nam zelf het woord<br />
en vertelde hoe hij zijn Lucie ontmoet had en hoeveel<br />
hulp zij van familie en jonge vrienden gehad hebben in<br />
hun leven. Hij zei dat ze gelukkig bleven, ondanks<br />
ziektes; “ik was blij met haar en zij met mij.”<br />
Hij vroeg de velen die gekomen waren, na het<br />
beluisteren van het trompetconcert van Haydn, tot slot<br />
samen het Onze Vader uit te spreken. Een prachtig en<br />
gevoelig einde.<br />
Caroline Ingen Housz<br />
In Memoriam Leny van der Most<br />
Velen van ons zullen Leny<br />
gekend hebben als organiste van<br />
de kerk. Zij heeft dit tot op<br />
hoge leeftijd gedaan.<br />
Orgelspelen was haar grote<br />
liefde en dan in het bijzonder<br />
het improviseren. Daartoe had<br />
ze alle gelegenheid in het<br />
orgelspel na de preek. Tijdens<br />
haar uitvaardienst werd dan ook<br />
verteld dat zij eens door haar<br />
keuze van dit spel commentaar<br />
gaf op een voorafgaande preek<br />
waar ze het niet mee eens was. De betreffende<br />
predikant zette naar haar smaak wat teveel vraagtekens<br />
en diepgelovig als ze was vroeg dit om een antwoord die<br />
ze vond in haar improvisatie.
Leny werd geboren in Hengelo en bleef enig kind. Haar<br />
vader was dierenarts en ze trok veel met hem op. Zijn<br />
wens, haar medicijnen te laten studeren ging niet door,<br />
want die verantwoording kon ik niet aan vertelde ze. In<br />
plaats daarvan vertrok ze naar Amsterdam en ging daar<br />
studeren aan het conservatorium.<br />
Met veel liefde sprak zij ook over haar oma in Schiedam<br />
en de ooms daar. Door de oorlogsomstandigheden waren<br />
die in die tijd dan ook gemakkelijker te bezoeken dan<br />
Twente.<br />
Afgestudeerd ging ze weer terug naar Hengelo en<br />
bouwde daar een lespraktijk op. Soms meer dan 80<br />
leerlingen in de week had ze onder haar hoede. Ze deed<br />
meer dan lesgeven, had oog voor de problemen van<br />
jongeren. Wie wat extra aandacht kon gebruiken werd<br />
aan het eind van de dag les gegeven, dan kon het ook<br />
wat uitlopen. Zo leerde ze ook haar latere partner Wil<br />
kennen. Wil kampte met anorexia en in latere jaren<br />
hebben Leny en Wil daar samen veel anderen in kunnen<br />
bijstaan. Er ontstond een hechte band tussen de twee<br />
wat bevestigd is door hun huwelijk in de <strong>Remonstrantse</strong><br />
Kerk.<br />
In 1974 verhuisden ze naar Oldenzaal. Ze hadden daar,<br />
onafhankelijk van elkaar, een leuke bungalow gezien.<br />
Vandaar uit werden vakantiereizen gemaakt waarbij de<br />
hotelgasten werden getrakteerd op een huisconcert van<br />
hen beiden. Leny begeleide op verschillende plaatsen<br />
kerkdiensten zoals in de Hofkerk in Hengelo en op de<br />
vliegbasis.<br />
Zoals de muziek als een rode draad door haar leven liep<br />
zo gold dit ook voor haar geloof. Niet een star en beperkt<br />
geloof maar een geloof waarin ruimte was. Een<br />
bedevaart naar Kevelaer werd graag ondernomen en<br />
maar ook reïncarnatie was een geliefd onderwerp van<br />
gesprek.<br />
De laatste jaren werden moeilijk voor Leny. Vasculaire<br />
dementie bepaalde steeds meer haar leven. Dankzij hulp<br />
van buren, een bezoekgroep van de <strong>Remonstrantse</strong> Kerk,<br />
en de dagopvang bij de Benterlerhof is ze, zoals ze<br />
wenste, tot het laatst, thuis bij Wil gebleven.<br />
Met een heel persoonlijke, mooie dienst onder leiding<br />
van ds.Greteke de Vries hebben we afscheid van haar<br />
genomen. Het is goed zo. Nienke Koedam-de Boer.<br />
Overlijdensbericht<br />
Van het Bureau van de Remonstranten is het bericht per<br />
post ontvangen dat emeritus predikant de heer Teunis<br />
(Ton) van Dijk, remonstrants predikant, donderdag 26 juli<br />
2012 is overleden. De crematie heeft plaatsgevonden op<br />
woensdag 1 augustus 2012 om 14.30 uur in het crematorium<br />
te Heeze. Condoleance-adres:<br />
Vrouwe Cecilialaan 22, 5673 MX Nuenen. Cobi Mulder<br />
Personalia<br />
Overleden:<br />
24 juni 2012 te Enschede,<br />
mw. L.(Lucie) Gröneveld-Jansen, lid van onze gemeente<br />
26 juni 2012 te Oldenzaal,<br />
mw. L.E.G. (Leny) van der Most, vriend van onze<br />
gemeente.<br />
Vertrokken naar Australië:<br />
Gezin Kruijf, hr. S. (Schelto) en mw. A. (Annelies),<br />
lid van Arminius en van onze gemeente, uit Enschede.<br />
Geboorte<br />
Passant-<strong>september</strong> 2012 ̶ 4 ̶<br />
Dankbaar en blij zijn wij met de geboorte van:<br />
Anna Lorijn Harkes op 9 augustus 2012, 4.07, 2900 gr.<br />
Rolf en Froukje Harkes, Joke Smitstraat 58<br />
2331 MA Leiden; 071-8895776<br />
06-22285655 ( Rolf); 06-42443887 (Froukje)<br />
Froukje en Lorijn rusten van 13.00 - 15.00 uur.<br />
Dit mogen wij nooit vergeten:<br />
je bent geen bezit.<br />
Wij hebben jou niet<br />
jij hebt ons,<br />
om je te leiden<br />
te beschermen<br />
te bewaren voor angst<br />
om je te zeggen<br />
dat we niet bang zijn<br />
als het onweert<br />
en met je te zingen in de nacht.<br />
Uit: Geert Boogaard - Gedicht voor ons kind<br />
Verplaatsing Avondmaalstafel<br />
Aan alle betrokkenen: .<br />
Omdat in het verleden de avondmaalstafel niet op een<br />
goede manier werd verplaatst, zijn de poten los gaan<br />
zitten. Na overleg met de liturgiecommissie is besloten<br />
de poten op een goede manier vast te laten zetten,<br />
hetgeen inmiddels is gebeurd.<br />
Om deze problemen in de toekomst te voorkomen, wordt<br />
iedereen dringend verzocht deze tafel op een goede<br />
manier te verplaatsen. Dat wil zeggen altijd met<br />
meerdere personen en nooit alleen. Als iedereen zich<br />
hier aan houdt, worden beschadigingen voorkomen en<br />
ontstaan er geen onnodige kosten.<br />
Met dank voor uw medewerking,<br />
Willi Übbing, kerkmeester
Kringen en cursussen in <strong>september</strong><br />
Kringen<br />
Studiekring Levinas<br />
woensdagavond 5 <strong>september</strong> 19.45 uur in de<br />
kerkenraadskamer. Beginnen bij paragraaf 13. (pag.25)<br />
Gesprekskring: Belangrijke kwesties<br />
Op dinsdag 18 <strong>september</strong> start een nieuwe gesprekskring<br />
Belangrijke kwesties. Kenmerkend voor de echt<br />
belangrijke vragen in ons leven is dat ze niet definitief<br />
beantwoord kunnen worden. Het gesprek met anderen<br />
kan ons in onze beleving soms verder helpen omdat we<br />
bijvoorbeeld inzichten krijgen aangereikt die ons<br />
onbekend waren.<br />
Teksten met achtergrondinformatie die gebruikt kunnen<br />
worden als voorbereiding staan een week voor de<br />
bijeenkomsten op de website of kunnen op verzoek<br />
worden toegestuurd. (tel: 06 22 13 56 13 of<br />
fknoppers@hetnet.nl)<br />
Het onderwerp van de 18 <strong>september</strong> is:<br />
Lot, voorzienigheid en toeval.<br />
Tijd: ’s ochtends: 10.00-11.30 uur;<br />
’s avonds: 20.00-21.30 uur.<br />
Plaats: <strong>Remonstrantse</strong> Kerk te Hengelo<br />
De bijeenkomsten van deze kring staan op zichzelf en<br />
kunnen per keer worden bijgewoond.<br />
Cursus<br />
Inleiding in het denken van<br />
Charles Taylor II<br />
Een kritische bespreking van de<br />
monumentale studie ‘Een seculiere<br />
tijd’ waarin Charles Taylor een<br />
poging doet de ontwikkelingen te<br />
beschrijven die ertoe hebben geleid dat we in een<br />
seculiere tijd leven. Charles Taylor is ervan overtuigd dat<br />
we niet met een onomkeerbaar gebeuren te maken<br />
hebben en meent dat het geloof een optie blijft die in de<br />
tijd die komt alleen maar aan kracht zal winnen.<br />
Data: donderdagavonden :6,13 en 20 <strong>september</strong><br />
vrijdagmiddagen: 7 en 21 <strong>september</strong>.<br />
(door omstandigheden vervalt de bijeenkomst<br />
van 14 <strong>september</strong>.<br />
In overleg met de deelne(e)m(st)ers wordt een<br />
nieuwe datum gekozen)<br />
Tijd: donderdagavond: 20.00-21.30 uur<br />
vrijdagmiddag: 14.00-15.30 uur<br />
Plaats: <strong>Remonstrantse</strong> Kerk.<br />
Syllabi zijn beschikbaar<br />
Lezingen thema<br />
'Je moet je leven veranderen'.<br />
Inleiding<br />
Passant-<strong>september</strong> 2012 ̶ 5 ̶<br />
Het thema van het najaarsprogramma is de in het<br />
Nederlands vertaalde laatste regel van een gedicht van<br />
Rilke. Getroffen door een torso van Rodin schreef Rilke<br />
het gedicht 'Archaische torso van Apollo'. De Duitse<br />
filosoof Peter Sloterdijk gaf deze regel als titel mee aan<br />
zijn laatste boek. Van de torso, dit volmaakte beeld van<br />
onvolmaaktheid, gaat het appel uit je leven te<br />
veranderen, een appel waar de mens, een wezen dat<br />
volgens Sloterdijk geen genoegen neemt met het leven<br />
zoals het is, gehoor aan geeft. Wat zijn eigenlijk de<br />
marges van veranderlijkheid in ons leven en stimuleert of<br />
belemmert religie het vermogen te veranderen? Dat zijn<br />
de vragen waar we ons in het najaar mee bezig willen<br />
houden. Een filosoof (Ciano Aydin) en een psycholoog (?)<br />
zullen de eerste vraag proberen te beantwoorden, een<br />
theoloog (Heine Siebrand) de tweede.<br />
Lezing 27 <strong>september</strong> 19.30<br />
Prof. Dr. Ciano Aydin, 'Van mens naar cyborg?'<br />
Hedendaagse wetenschappelijke en technologische<br />
ontwikkelingen willen ons doen geloven dat de mens<br />
zoals we hem nu kennen onderhevig is aan radicale<br />
verandering. Ter illustratie twee voorbeelden:<br />
zo is er het cochleaire implantaat, een zintuigprothese<br />
die men al een aantal decennia succesvol toepast. Deze<br />
technologie maakt het doven weer mogelijk om te horen.<br />
Ook lopen er diverse onderzoekslijnen waarbinnen men<br />
experimenteert met bionische ogen. Men doet ook<br />
onderzoek naar mogelijkheden om een kunstmatig<br />
netvlies te maken en men probeert om zenuwcellen<br />
rechtstreeks met electroden te laten vergroeien. Een<br />
tweede type techniek die ik wil noemen is prenatale<br />
genetische manipulatie. Een techniek waarmee kan<br />
worden geïntervenieerd in het genetische materiaal van<br />
een ongeboren kind. Deze vorm van interventie<br />
impliceert dat men al gericht kan ingrijpen in de<br />
lichamelijke en geestelijke vermogens van een persoon,<br />
nog voordat hij is geboren. Het zelf (en zijn innerlijk)<br />
ontstaat dan niet, maar hij wordt gemaakt.<br />
De vraag die deze technieken oproept, is of we op zo’n<br />
radicale wijze mogen ingrijpen in de menselijke natuur.<br />
In deze lezing zal ik de posities van zgn. bioconservatieven<br />
en transhumanisten schetsen, alsook een eigen<br />
standpunt verdedigen.<br />
Bio Ciano Aydin: Ciano Aydin is Thomas More hoogleraar<br />
Filosofie aan de TU Delft en universitair docent Filosofie<br />
aan de UT, waar hij tegelijk onderwijsdirecteur is voor<br />
de tweejarige master ‘Philosophy of Science, Technology<br />
and Society’. Hij doet onderzoek naar wijsgerige<br />
antropologie en techniek.
Diaconie<br />
Opbrengst collecten in mei en juni '12<br />
6 mei: €158,55 voor Kruispost;<br />
13 mei: € 95,71 voor Kruispost;<br />
27 mei: €223,15 voor Kruispost;<br />
3 juni: € 65,00 voor Kruispost;<br />
10 juni: €106,35 voor Kruispost;<br />
17 juni: € 88,74 voor de diaconie;<br />
24 juni: €127,95 voor Noodopvang Dakloze Asielzoekers.<br />
Collecterooster <strong>september</strong> 2012<br />
Mocht u niet aanwezig kunnen zijn en toch een collecte<br />
willen ondersteunen, dan vindt u tussen haakjes de<br />
rekeningnummers van de projecten.<br />
2 <strong>september</strong> Leendert Vriel<br />
De vrijwilligers van de Stichting Leendert Vriel bieden<br />
ondersteunende zorg aan terminale patiënten. Zo kunnen<br />
patiënten die dat willen, in de eigen vertrouwde<br />
omgeving blijven.<br />
(892274 tnv Stichting Terminale Thuiszorg Almelo e.o.)<br />
9 en 30 <strong>september</strong> Solidaridad<br />
Regel een eerlijke prijs voor onze koffie, vroegen<br />
Mexicaanse boeren in 1986 aan Solidaridad. Dat was het<br />
begin van het keurmerk Max Havelaar. Later kwamen de<br />
keurmerken voor grote bedrijven in de koffie- en<br />
theehandel (Utz Certified), voor tropisch fruit (Oké-fruit)<br />
en voor katoenen kleding ((Kyichi) en er wordt gewerkt<br />
aan nieuwe keurmerken voor bijvoorbeeld goud, soja en<br />
energie. De keurmerken geven garanties over duurzame<br />
productie en een redelijke betaling aan de producent.<br />
Koop bewust, vraagt Solidaridad aan de consument. U<br />
krijgt meer te horen over het werk van Solidaridad<br />
tijdens en na de dienst op de startzondag 9 <strong>september</strong>,<br />
tegelijkertijd de eerste zondag van het collecteproject<br />
Solidaridad. (1804444 tnv Solidaridad, Utrecht)<br />
16 <strong>september</strong> Diaconie<br />
De collecte is bestemd voor het werk van onze eigen<br />
diaconie. (3697924 tnv diaconie Rem.Gem. Twente)<br />
23 <strong>september</strong> Enschede DoRem dienst,<br />
Coöperatieproject Burundi<br />
De oprichting van een kleine sociaal-agrarische<br />
coöperatie in de gemeente Bururi in Burundi is een feit<br />
geworden. Dit brengt een beter bestaan binnen het<br />
bereik van een grote groep arme boeren en hun families.<br />
Het project wordt voorlopig nog gesteund om extra<br />
activiteiten te kunnen bekostigen zoals een werkplaats<br />
waar jongeren (m/v) een korte beroepstraining kunnen<br />
krijgen.<br />
(574028676 tnv Coöperatiefonds Burundi, Hengelo)<br />
Passant-<strong>september</strong> 2012 ̶ 6 ̶<br />
Vredesweek 2012 – Powered by Peace<br />
De Vredesdienst vindt plaats in het kader van de Week<br />
van de Vrede 2012 (15 <strong>september</strong> – 23 <strong>september</strong>) en is<br />
een initiatief van de Raad van Kerken te Almelo in nauwe<br />
samenwerking met de Protestante Wijkgemeente Pniël<br />
aldaar. In de vredeswerkgroep die de vredesdienst dit<br />
jaar voorbereidt zijn leden actief vanuit de Wijkgemeente<br />
Pniël, de Rooms Katholieke Kerk, het Leger<br />
des Heils en de gemeenschap Almelo van Het Apostolisch<br />
Genootschap Almelo. Vele burgers staan in deze week stil<br />
bij het thema vrede. Een vast onderdeel van de<br />
Vredesweek is de Vredeszondag.<br />
Vredeszondag 16 <strong>september</strong> 2012<br />
Vredesdienst “Power to the people…. De wereld is voor<br />
iedereen!” op Vredeszondag, 16 <strong>september</strong> om 10.00 uur,<br />
in de Pniëlkerk aan Rembrandtlaan 352 te Almelo.<br />
Eredienst<br />
Tijdens de eredienst is er zang, samenzang, er zijn<br />
lezingen en er is een overweging. Voorgangers zijn<br />
dominee Harry Mondeel, voorzitter van de Raad van<br />
Kerken Almelo, dominee Rein van Dijk van Wijkgemeente<br />
Pniël en de heer Jaap Hofstra, voorganger van de<br />
gemeenschap Almelo van Het Apostolisch Genootschap.<br />
Aansluitend op de vredesviering is er in de foyer een<br />
feestelijke vredesmaaltijd waar men gerechten vanuit de<br />
hele wereld kan nuttigen. In deze vredesviering is<br />
iedereen van harte welkom.<br />
Thema<br />
Het thema van de Oecumenische Vredesdienst is:<br />
“Power to the people…De wereld is voor iedereen”.<br />
Dit thema is een verbijzondering van het landelijke<br />
thema “Powered by peace”, waarin dit jaar de bezinning<br />
centraal staat op de rol van grondstoffen bij oorlogen,<br />
honger, onderdrukking en geweld. Eerlijke kleding,<br />
eerlijk voedsel, eerlijke energie, eerlijk delen, daar gaat<br />
het over. In de dienst zal blijken dat we zelf veel kunnen<br />
doen dicht bij huis, dat we ons niet machteloos hoeven<br />
te voelen. Dat willen we in en na de dienst ook met<br />
elkaar vieren, jong en oud.<br />
Wereldwinkel Almelo<br />
In de infostand is de wereldwinkel Almelo present met<br />
een kraam met foodproducten en informatie .<br />
Programma Vredesweek in Enschede<br />
* zaterdag 15 sept., 17.00-19.00 uur, De Wonne,<br />
Noorderhagen 25: Opening Ambassade van Vrede; i.s.m.<br />
De Wonne, Werkgroep Wereldvredesvlam Twente,<br />
* zaterdag 15 <strong>september</strong>, 21.00-23.00 uur,<br />
Poppodium ATAK, Willem Wilminkplein 2,<br />
Lagerhuisdebat i.s.m. Poppodium ATAK; graag opgave<br />
vooraf via info@enschedevoorvrede.nl;<br />
* zondag 16 sept. 10.00-17.00 uur,<br />
Abraham Ledeboerpark, Hengelosestraat:
Twentse Landdag: “Groene Glorie” georganiseerd door<br />
ONS! NatuurEducatie van de gemeente Enschede en de<br />
St. voor Duurzame Plattelandsontwikkeling Enschede. .<br />
* maandag 17 sept., 19.30-22.00 uur, Wolff Cineast,<br />
Bolwerkstraat 4: Twentse filmpremière “Budrus”<br />
i.s.m. Oec. Vrouwengrp Twente-Bethlehem, Sabeel-<br />
Nederland; kaarten à € 6,50 (zie website).<br />
* dinsdag 18 sept., 19.00-21.00 uur, gebouw Apostolisch<br />
Genootschap E''de, Weth. Elhorststraat 23: Vredeswerkers<br />
uit Israël komen naar Nederland; mede mogelijk door<br />
Ned. Vriendenst. Neve Shalom/Wahat-al-Salam.<br />
* woensdag 19 sept., 19.30-22.00 uur, Bastille, UT:<br />
Twentse oplossingen voor grondstofconflicten i.s.m.<br />
Wetenschapswinkel UT, Natuur en Milieu Overijssel.<br />
* donderdag 20 sept., 19.30-22.00 u. Creatieve Fabriek<br />
(ingang C04), Tuindorpstraat 61, Hengelo: Wapenexport<br />
zonder grenzen? i.s.m. Friedens-forum Münster en<br />
Volkshochschule Münster.<br />
* vrijdag 21 sept., hele dag overal in en rond Enschede:<br />
Keep it Clean Day i.s.m.Natuur en Milieuraad Enschede,<br />
Groen Beraad Enschede, wrkgrp Wereldvredesvlam Tw.<br />
* vrijdag 21 sept., 19.00-19.30 uur, Oude Markt,<br />
Enschede: Openlucht Meditatie Mob.<br />
* vrijdag 21 sept., 19.30-20.30 uur, Grote Kerk, Oude<br />
Markt 32: Universele viering Internat. Dag van de Vrede<br />
i.s.m. Raad van Levensbeschouwingen en Religies<br />
Enschede, Wereldvredesvlam Twente en RvK Enschede.<br />
* zaterdag 22 sept., 19.30-22.00 uur, SDO-gebouw, Hoog<br />
en Droog 25; Turkije: conflicten om olie en gas i.s.m.<br />
Samenw. Democr. Org. (van mensen uit Turkije).<br />
* zondag 23 sept., vanaf 11.00 uur, Varviksingel hoek<br />
Dr. J. Wagenaarstraat: Stiltekring voor de Vrede i.s.m.<br />
De Wonne, Werkgroep Wereldvredesvlam Twente.<br />
* zaterdag 29 <strong>september</strong>, 12.00-13.00 en 14.30-15.30 u.<br />
Schulstraße Gronau (Dtslnd) resp. Hagenpark Almelo (NL)<br />
Actie: “De vuile handen van Urenco” i.s.m. ArbeitsKreis<br />
Umwelt Gronau, SofA Münster, LPTK (Landelijk Platform<br />
Tegen Kernenergie). Behalve de filmavond zijn alle<br />
bijeenkomsten vrij en zonder opgave toegankelijk.<br />
zie ook www.enschedevoorvrede.nl.<br />
Jan Schaake, Werkgroep Vredesvlam Twente<br />
Expositie in de achterzaal van de kerk<br />
Zoveel zielen, zoveel zinnen<br />
Met ziel en zaligheid<br />
Gemengde technieken<br />
Uit eigen kring<br />
Creativiteit ten toon gespreid.<br />
Vanaf 9 <strong>september</strong> exposeert de Jongste Vrouwenkring<br />
in het achterzaaltje werk van eigen hand. Diverse technieken<br />
uit verschillende levensfasen, verrassend zoveel<br />
creativiteit binnen een kring. Expositie tm 28 oktober.<br />
De tentoonst.cie: Roos Boonstra en Jeanne de Pater<br />
---------------Adressen kerkgebouwen----------------------<br />
<strong>Remonstrantse</strong> Gemeente Twente in Hengelo:<br />
Woltersweg 11, 7552 DA Hengelo.<br />
Tel.: 074 - 291 82 49.<br />
Doopsgezinde Gemeente Twente Zuid-Oost :<br />
in Enschede: Wooldrikshoekweg 41, tel.:053-431 90 84.<br />
in Borne: Ennekerdijk 31.<br />
Doopsgezinde Gemeente Almelo<br />
in Almelo: Grotestraat 57, tel.: 0546 - 81 86 16<br />
------------Agenda---------------------------<br />
datum onderwerp tijd<br />
Sept. 2012<br />
Passant-<strong>september</strong> 2012 ̶ 7 ̶<br />
ma.03 sept. Jongste Vrouwenkring 14.00 u.<br />
Mw. B. Bonebakker, Delden<br />
wo.05 sept. Studiekring Levinas 19.45 u.<br />
wo 05 sept. Thema-avond RvK Hengelo 19.30 u.<br />
do. 06 sept. DoRem Duurzame Samenleving 10.00 u.<br />
do. 06 sept. Inleiding Charles Taylor II 20.00 - 21.30 u.<br />
vr. 07 sept. Inleiding Charles Taylor II 14.00 - 15.30 u.<br />
vr. 07 sept. Cantorij 16.00 - 17.00 u.<br />
di. 11 sept. Themaochtend ouderen 10.00 - 11.30 u.<br />
wo.12 sept. Vrouwenkring Enschede 14.00 - 16.00 u.<br />
Mw. M. Schuite, Poortbultenhoek 54 E'de<br />
do. 13 sept. Inleiding Charles Taylor II 20.00 - 21.30 u.<br />
vr. 14 sept. Cantorij 16.00 - 17.00 u.<br />
di. 18 sept. Kring 'Belangrijke Kwesties' 10.00 - 11.30 u.<br />
of 20.00 - 21.30 u.<br />
do. 20 sept. Inleiding Charles Taylor II 20.00 - 21.30 u.<br />
vr. 21 sept. Inleiding Charles Taylor II 14.00 - 15.30 u.<br />
vr. 21 sept. Cantorij 16.00 - 17.00 u.<br />
wo 26 sept. Verspreiden Passant 11.00 – 11.30 u.<br />
do. 27 sept. Diaconie 10.00 u.<br />
-----------------------Auto-ophaaldienst------------------------<br />
Hengelo:<br />
Fam.Z. Knol tel.: 074 – 247 06 37<br />
Dhr. B. Dijkhuis tel.: 074 – 243 72 36<br />
Enschede:<br />
Dhr. A.J. Ingen Housz tel.: 053 – 435 19 02<br />
Bloemen uit de dienst:<br />
Mw. G. Knol (z.knol@kpnmail.nl tel.: 074 - 247 06 37
diensten 10.15 uur adressen<br />
Datum predikant | liturg koster | bloemen<br />
Augustus 2012<br />
26 aug. Mw. ds. T. Thijink Mw. Douwens |<br />
DoRem-dienst in Hengelo Mw. van Romondt<br />
kinderoppas organist: D. Vallenduuk<br />
September 2012<br />
02 sept. Dr. A. van der Meiden | Mw. J. de Pater; Hr. Huiskamp |<br />
Rem-dienst in Hengelo Mw. Bierenga<br />
kinderoppas organist: D. Vallenduuk<br />
09 sept. Ds. F. Knoppers |Mw. N. Korstanje Mw. Wuite |<br />
Startzondag Mw. Bonebakker<br />
kinderoppas organist: D. Vallenduuk<br />
16 sept. Drs. I. van Houte | Mw. T. Staring Hr. Knol |<br />
Avondmaal Mw. Craandijk<br />
kinderoppas organist: P. Kuiper<br />
23 sept. Ds. F. Knoppers<br />
DoRem-dienst in Enschede<br />
30 sept. Ds. F. Knoppers |Hr. H. Martinus Hr. van Gijssel |<br />
Rem-dienst in Hengelo Mw. Hummelen<br />
kinderoppas organist: P. Kuiper<br />
Oktober 2012<br />
07 okt. Ds. H. van den Berg |Mw. J.de Pater Hr. Suir |<br />
Rem-dienst in Hengelo Mw. Schenck<br />
kinderoppas organist: -<br />
14 okt. Ds. F. Knoppers |Mw. N. Korstanje Hr. Winters |<br />
Rem-dienst in Hengelo Mw. Henderson<br />
kinderoppas organist: -<br />
21 okt. Ds. F. Knoppers |Hr. H. Martinus Mw. van der Lugt |<br />
Rem-dienst in Hengelo Mw. Knol<br />
kinderoppas organist: -<br />
Passant-<strong>september</strong> 2012 ̶ 8 ̶<br />
Predikant:<br />
Ds. F. Knoppers,<br />
p/a Tesinkweg 40, 7548 PH Boekelo.<br />
Tel.: 055-578 68 18 of 06 22 13 56 13<br />
Bij voorkeur 's morgens tussen 8.00 – 9.00 uur;<br />
maandag liever niet. (vak.: 20 juni t/m 13 juli)<br />
Kerkenraad<br />
voorzitter<br />
Mw. R. Spruit-de Nooij, Drienerparkweg 3,<br />
7552 DA Hengelo, tel. 074 – 243 47 93;<br />
e-mail: ria.spruit@hetnet.nl<br />
secretaris<br />
Mw. J.N.J. Mulder, p/a Woltersweg 11,<br />
7552 DA Hengelo;e-mail: muldercobi2@gmail.com<br />
tel. 053-435 60 22; 06 20 03 82 22<br />
penningmeester<br />
Dhr. G. Huizinga p/a Woltersweg 11,<br />
7552 DA Hengelo, tel. 074 - 291 13 95.<br />
e-mail: germ.huizinga@home.nl<br />
Betalingen: Bank: ABN-AMRO rek.: 47.46.68.347.<br />
t.n.v.: Rem.Gemeente Twente.<br />
Ledenadministratie<br />
Mw. J.J. Van Gijssel, Mensinkweg 56a,<br />
7442 TE Nijverdal. tel.: 0548 – 61 76 54<br />
e-mail: gijsbox@hetnet.nl<br />
Diaconie<br />
Mw. J.J.E. Touw-ter Kuile, Nieuwe Grensweg 160,<br />
7552 PA Hengelo, tel. 074 – 291 37 03;<br />
e-mail: j.touwtk@hetnet.nl<br />
Postgiro: 3697924: Diaconie Rem.Gemeente<br />
Twente.<br />
Kerkgebouw<br />
Woltersweg 11, 7552 DA Hengelo.<br />
tel: 074–291 82 49<br />
Coördinatie kosterij<br />
Mw. M. van Waveren, De Koperwiek 54,<br />
7609 GS Almelo; 0546-82 38 36; 06 42 56 1930<br />
e-mail: waverenmarianne@gmail.com<br />
Redactie<br />
Mw. A. Kampinga en mw. D. de Lange,<br />
Redactie-adres: Meester de Wolfplein 2,<br />
7548 AJ Enschede/Boekelo,<br />
tel. 053 - 428 31 19; e-mail: passant@hetnet.nl<br />
Inleveren kopij uiterlijk:<br />
vrijdag 14 <strong>september</strong> 2012<br />
www.remonstranten.org/twente