oktober - Remonstrantse Broederschap

8 kredietcrisis
‘Deze maatschappij is te ingewikkeld
voor veel mensen’
Bij de Voedelbank heerst voortdurend het
Sinterklaasgevoel. Altijd zijn de medewerkers
in gespannen afwachting van
welk voedsel er deze week weer wordt
gegeven. Net als de Goedheiligman heeft
ze weleens zorgen over de tijdige aanvoer
van de pakketten. Als de bus voorlopig
maar blijft rijden…In deze tijden van crisis
interview ik Frederique de Raat, vrijwilligster
bij de Voedselbank in Leiden.
‘Van de crisis merk ik nog niets in dit
werk. Wel is de hoeveelheid klanten en
pakketten het laatste halfjaar
gestegen van 180 naar
300. Dat kwam door het
tv-programma ‘Effe geen
cent te makke’, waarin
René en Natasja Froger
aandacht vroegen voor de
Voedselbank. Dat hielp
veel potentiële klanten
van de Voedselbank over
een drempel.’
Aan het woord is Frederique
de Raat, die naast
haar bijna fulltime baan
als journaliste, vrijwilligerswerk
doet voor de
Voedselbank in Leiden.
Waarom eigenlijk?
‘Ik heb het zelf goed, zowel materieel
als immaterieel. Ik wilde iets concreets
doen voor de mensen die het niet zo goed
getroffen hebben als ik. Wat ik goed kan
is organiseren en het woord voeren. Dus
help ik met het inzamelen van het eten en
houd ik lezingen bij kerken en serviceclubs,
zoals de Rotary. Een collega van mij
kan overdag en gaat langs scholen.’
Gele tomaten
‘Het doel is tweeledig: verlichting van de
armoede en het tegengaan van verspilling.
De Voedselbank werkt zelfstandig
en is niet gekoppeld aan een politieke
of levensbeschouwelijke overtuiging.
Er maken net zoveel allochtonen als
autochtonen gebruik van. Een keer per
week komen de klanten voedselpakketten
halen. Daar kan van alles in zitten. In
Leiden zijn drie bakkers die regelmatig
overtollig brood in de diepvries hebben,
dat we kunnen komen halen. Aan brood
is zo nooit gebrek. Er zijn producten die
tegen de houdbaarheidsdatum aanzitten.
Minder courante groenten zoals gele
tomaten en witte aubergines krijgen we
ook nogal eens. Soms moet je daar wel de
rotte exemplaren uithalen. Vorige week
waren er ontzettend veel pruimen. Die
blijven niet lang goed. Ik heb er toen maar
een paar potten jam van gekookt. In dit
werk moet je soms creatief zijn. Vooral de
periode tussen winter en zomer, zo rond
maart, april, is lastig. De zomergroente is
er nog niet, het wintervoedsel is er niet
meer. Vorig jaar hebben we op 30 april een
noodvergadering belegd. Ook de zomer-
maanden zijn een probleem, want particulieren
leveren dan minder aan omdat
ze op vakantie zijn. Dan zijn de pakketten
kleiner. Onze topmaand is december, ook
al omdat mensen tegen de kersttijd meer
aan hun medemens denken. Van twaalf
kerken in Leiden krijgen we structureel
hulp. Ze collecteren voor ons in natura.
Daar zijn we heel blij mee.’
Krijgen jullie geen geld? ‘Nee, de Voedselbank
werkt zonder subsidie. Het
pand waar we in Leiden zitten, is van
de Gemeente. Met een bijdrage van het
Rabo-wensenfonds hebben we een ontvangstruimte
ingericht voor de klanten.
Door de snelle toename dit jaar zijn we
uit het pand gegroeid. De Gemeente heeft
toegezegd dat we mogen uitbreiden. In
principe kopen we geen voedsel, maar in
noodgevallen schaffen we soms een paar
honderd kilo rijst aan. Er zijn natuurlijk
wel kleine bedragen nodig voor papier en
postzegels en om benzine te kopen voor
onze bus die naar Poeldijk rijdt, een van
de tien landelijke distributiecentra. Die
bus heeft regelmatig iets, we leggen dus
iedere keer wat geld opzij om hem straks
te kunnen vervangen. ‘
Geen reserve
Wie zijn de klanten van de Voedselbank?
‘Mensen met een combinatie van problemen:
psychisch, relationeel, alcoholverslaving.
De meesten van hen zitten in een
traject van schuldhulpverlening. De meesten
zijn van middelbare leeftijd. Eerst is
er een intake-gesprek. Mensen moeten
dan hun administratie van de afgelopen
drie maanden meenemen.
Ongeveer de helft van
de aanmelders wordt
toegelaten als klant. Een
van de criteria is dat een
volwassene niet meer dan
175 euro per maand overhoudt
om van te leven
na aftrek van de vaste
lasten. Voor een tweede
volwassene komt daar
nog 60 euro bij, voor een
kind 50 euro en voor een
klein kind 25 euro. Het is
moeilijk voor bijvoorbeeld
alleenstaande moeders om
rond te komen van een
paar tientjes in de week.
Sommige mensen hebben nooit geleerd
met geld om te gaan. Deze maatschappij
is voor een hoop mensen te ingewikkeld.
En als je onder het bijstandsniveau zit,
is het een ramp als de koelkast ermee
ophoudt of de wasmachine. Er is immers
geen enkele reserve. Mensen komen niet
meer op verjaardagen, omdat ze geen
geld hebben om een bloemetje mee te
nemen. Daardoor raken ze geïsoleerd. Het
wekelijkse bezoek aan de Voedselbank is
dan een uitje. Ze krijgen koffie, er is een
spreekuur van een onbetaalde maatschappelijk
werkster, ze kunnen tweedehands
kleding uitzoeken. Als ik met de mensen
spreek, valt me op hoe moeilijk het leven
tijdelijk kan zijn. Je hoort verhalen van
mensen die bijvoorbeeld op een huurtoeslag
wachten. Als die er komt, kan dat net
het verschil uitmaken waardoor ze ons
niet meer nodig hebben.’
Sigrid Coenradie
ADREM oktober 2009