30.08.2013 Views

oktober - Remonstrantse Broederschap

oktober - Remonstrantse Broederschap

oktober - Remonstrantse Broederschap

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

4 kredietcrisis<br />

Johan Barnard is plaatsvervangend directeur Financiële<br />

Markten op het Ministerie van Financiën. Carla Bierlaagh<br />

hoorde hem uit over de kredietcrisis. Hebben de banken iets<br />

geleerd? Had de overheid anders moeten handelen of eerder<br />

moeten ingrijpen?<br />

‘Burger moet veel meer kennis<br />

vergaren over geld en geldproducten’<br />

Volgens de man in de straat valt de crisis<br />

wel mee. Je leest er veel over in de krant,<br />

maar de consumentenprijzen dalen en om<br />

hen heen is iedereen nog aan het werk.<br />

Er woedt ver weg in Den Haag wel een<br />

discussie over de pensioenleeftijd, maar<br />

verder merk je er weinig van.<br />

Crisis komt nog<br />

Johan Barnard stelt daar tegenover dat de<br />

crisis in de reële economie eigenlijk nog<br />

gaat komen. ‘De Nederlandse overheid<br />

is tot nu toe vrij succesvol geweest om<br />

de ergste klappen te voorkomen door<br />

grote hoeveelheden geld in financiële<br />

instellingen te stoppen. In de kabinetsplannen<br />

voor 2009 was gemiddeld een<br />

koopkrachtstijging voorzien. Die is er ook<br />

gekomen, dus het verontrustende nieuws<br />

in de kranten voelde men niet aan den<br />

lijve. Maar nu zijn er veel indicatoren dat<br />

het in de reële economie fout zal gaan. De<br />

overheid heeft enorm moeten lenen om<br />

bijvoorbeeld banken te redden. Als je die<br />

banken te gelde wilt maken is het onzeker<br />

wat je ervoor terugkrijgt en wanneer.<br />

Als alle landen, als het beter gaat, straks<br />

tegelijkertijd hun banken willen verkopen,<br />

dan zijn ze niets waard. Dat werkt<br />

dus niet’.<br />

‘De crisis kost ons in ieder geval een<br />

stuk economische groei. We voorzien<br />

een negatieve groei van het nationaal<br />

inkomen voor dit jaar, maar hopelijk is<br />

het volgende jaar al beter. Voorlopig zal<br />

er meer werkloosheid zijn. De problemen<br />

komen dus vooral terecht bij degenen die<br />

werkloos worden, zeker als ze ook nog<br />

grote schulden (bijvoorbeeld hypotheekschulden)<br />

hebben. Immers, die mensen<br />

hebben de minste uitwijkmogelijkheden.<br />

Verkoop van hun huis is vaak geen optie.<br />

Huizenprijzen gaan over de hele linie<br />

dalen doordat de vraag naar huizen is<br />

weggevallen. Iedereen is heel voorzichtig<br />

geworden, waardoor de huizen langer op<br />

de markt staan en de prijs naar beneden<br />

moet, wil je kunnen verkopen. Maar als<br />

je grote schulden hebt dan kan dat niet.<br />

Voornamelijk jonge mensen, die duur<br />

gekocht en relatief duur geleend hebben<br />

(met een tophypotheek) kunnen dus niet<br />

verkopen en raken als het ware opgesloten<br />

in hun huis. Maar voor iedereen geldt<br />

dat hij minder voor zijn huis zal krijgen’.<br />

‘Rijkdom vergaren kan niet<br />

zonder risico’s nemen’<br />

Voorzichtig met hypotheken<br />

Het probleem van de tophypotheken<br />

bracht de Autoriteit Financiële Markten<br />

(AFM) ertoe onlangs een zogenaamd<br />

Consultatiedocument uit te brengen,<br />

waarop alle partijen binnen zes weken<br />

kunnen reageren. AFM constateert dat<br />

de huidige Gedragscode Hypothecaire<br />

Financieringen te veel ruimte biedt, dat er<br />

te veel tophypotheken worden afgegeven<br />

zonder goede reden en dat mede daardoor<br />

veel huishoudens een te groot risico<br />

lopen om in financieringsproblemen te<br />

komen. Zij doet voorstellen om daar iets<br />

aan te doen. De AFM stelt als norm dat er<br />

geen hypotheken boven de 100% meer<br />

verleend worden. Zowel huiseigenaren als<br />

jonge kopers en banken zullen daar niet<br />

blij mee zijn, want die willen respectievelijk:<br />

verkopen, kopen en verbouwen en<br />

geld uitlenen. Het dilemma in deze zaak<br />

is ook: maak je het starters hiermee nodeloos<br />

moeilijk of voorkom je problemen<br />

die ze zelf nog niet zien? Wat is de balans<br />

in deze kwestie?<br />

Kennis over geld vergroten<br />

In het algemeen weten mensen individueel<br />

te weinig over hoe financiële producten<br />

in elkaar zitten en wat de consequenties<br />

zijn als ze worden aangegaan of<br />

gekocht. Te veel mensen weten niets over<br />

hun salarisstrookje, over hun pensioenvoorziening,<br />

hun hypotheek en hun verzekeringen.<br />

Als mensen serieus denken<br />

dat ze in een aflossingsvrije hypotheek<br />

na 30 jaar rente zonder aflossing van de<br />

hoofdsom af zijn, dan zit er iets goed fout.<br />

Als de meeste mensen niet weten hoe hun<br />

pensioenopbouw in elkaar zit, dan wordt<br />

het heel moeilijk om mensen hun belang<br />

te laten inzien. Centiq, een samenwerkingsverband<br />

van o.m. Consumentenbond,<br />

NIBUD en banken, probeert hun<br />

participanten te stimuleren om burgers<br />

bewust te maken van hun geldzaken.<br />

Daardoor moeten zij mondiger en meer<br />

weerbaar worden. Verbodsbepalingen<br />

helpen daarin onvoldoende, het is beter<br />

als mensen op zichzelf leren te passen.<br />

Er zijn meer zorgplichten gekomen, zoals<br />

in de Code Banken, opgesteld op basis<br />

van de Commissie-Maas, die stelt dat de<br />

banken meer over hun klanten moeten<br />

nadenken. In het algemeen treedt het<br />

ethische denken meer op de voorgrond.<br />

Men praat over een eed voor bankiers<br />

en om opleidingseisen aan bankiers te<br />

stellen. Dat is geen studie, maar meer te<br />

vergelijken met de zogenaamde opleidingspunten<br />

voor advocaten, een soort<br />

permanente educatie. Er zijn partijen die<br />

opleidingen proberen te realiseren, zoals<br />

de Duysenberg School of Finance. In hun<br />

curriculum staat het vak ethica opgenomen.<br />

Misschien is het bij alle ellende een<br />

klein winstpuntje dat die kant nu ook<br />

meer aandacht krijgt.<br />

Risico’s accepteren<br />

Jarenlang heeft een gunstig vestigingsklimaat<br />

voorop gestaan. Financiële instellingen<br />

waren dan heel aantrekkelijk, niet<br />

vervuilend en met grote behoefte aan<br />

hoog opgeleide mensen. Pas nu realiseren<br />

we ons de economische risico’s. De vraag<br />

is: Hoe ver moet je gaan met de > > ><br />

ADREM <strong>oktober</strong> 2009

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!