oktober - Remonstrantse Broederschap

More documents

Recommendations

Info

2 UIT DE BROEDERSCHAP Inhoud 4-8 Kredietcrisis De intensiteit van de berichtgeving over de kredietcrisis wordt minder. Maar neemt de crisis al af of moet hij nog beginnen? Een aantal artikelen belicht de kredietcrisis vanuit ander perspectief. 12 Vrijzinnige inspiratiebronnen voor Van Gogh Als opmaat voor de vrijzinnige beraadsdag 2011 Uit de kunst!, organiseerde het NPB met vrijzinnige partners een bijeenkomst over Van Gogh. Een verslag van deze bijeenkomst. 14 Heino Falcke, vredesapostel in een opstandige DDR, in Nederland onderscheiden. Laurens Hogebrink spreekt over deze icoon van de vredesbeweging in de DDR. 15 ‘Ik zie het niet meer zitten, ik ga naar Amerika’ Tom Mikkers bezoekt de States en doet de groeten van Unitarische neven en nichten. 2 Uit de Broederschap 3 Overweging 9/10 Remonstrantse berichten 11 Miniatuur/column 13 Kunst: Walk the line 16 Jongerendag ‘Kiezen maakt gelukkig?!’ Over de voorkant Foto: Wallstreet, New York Colofon Redactie: Carla Bierlaagh-Lucas (hoofd redacteur) Michel Peters (eind redacteur) Sigrid Coenradie, Martijn Junte, Nieuwegracht 27A, 3512 LC Utrecht, tel. 030 231 69 70, fax 231 10 55. E-mail redactie: adrem@remonstranten.org Administratie (adreswijzigingen en andere mutaties): info@remonstranten.org of administratie AdRem, Nieuwe gracht 27A, 3512 LC Utrecht Giro 40 88 342 t.n.v. AdRem, Utrecht. Website: www.remonstranten.org Abonnement € 30,00 per jaar. Advertentietarieven op aanvraag. Druk: Drukkerij All Print, Utrecht. ISSN 0925-238X © Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de redactie. Arminius nog altijd actueel ! Theologische discussies van 400 jaar geleden komen weer aan de oppervlakte. In oktober is het 400 jaar geleden dat Jacobus Arminius (1559/1560- 1609) stierf. Het ging de eerste remonstranten om relativering van belijdenisgeschriften, bescherming van anders gelovigen door de overheid en de vrije wil. De contra-remonstranten ging het om de gereformeerde waarheid. Tijdens de nationale synode in 1618/1619 werd het ware gereformeerde geloof voor eens en voor altijd vastgesteld. De rekkelijke remonstranten werden uit de kerk geknikkerd (lasteraars waren het!). De thema’s van toen duiken nu weer op in de kerken. Een nieuwe nationale synode Allereerst kwam een jaar geleden voormalig PKN synode-preses Gerrit de Fijter met het idee om na 400 jaar weer een nationale synode te organiseren. Ńet als Dordrecht waar de eenheid in verscheidenheid centraal stond. Dit was iets te kort door de bocht. In Dordrecht werd de eenheid in verscheidenheid juist om zeep geholpen. Maar alles verdient een tweede kans: ook een nationale synode! Eenheid Het idee van een nieuwe nationale synode bleef in de lucht hangen. In juni 2009 verscheen het boek Wij kiezen voor eenheid, een initiatief van een aantal kerkleiders. Het idee voor dit manifest ontstond na de verzoenende woorden die oud PKN scriba Bas Plaisier tot de Pinksterbeweging richtte in 2007. In de slottekst staat dat elk mens Jezus Christus nodig heeft en dat de secularisatie de crisis in onze samenleving heeft veroorzaakt. Remonstranten en doopsgezinden waren niet benaderd om deel uit te maken van het gerespecteerde gezelschap van elf heren en één jongedame die het manifest ondertekenden. Dat vind ik niet zo erg. Ik durf namelijk niet met zoveel zekerheid te beweren dat ieder mens Jezus Christus nodig heeft. Ik gun een ander zijn Boeddha of Mohammed. En de secularisatie is in mijn ogen een uitdaging. Het ach en wee van het kerkelijk establishment over een samenleving die zonder kerk verloedert, roept in mijn omgeving eerder irritatie op dan herkenning. Bovendien, wie de eenheid uitroept maar tegelijkertijd de waarheid claimt, negeert de diversiteit die onze samenleving kenmerkt. En toen? In de zomer trad het bestuur van de Vereniging van Vrijzinnige Protestanten in de PKN naar buiten met het voornemen om een geschrift Kiezen voor openheid samen te stellen als reactie op het boek over de eenheid èn het idee van een nationale synode. En gelukkig: dit keer mochten de remonstranten en doopsgezinden aan boord! Ik blijf echter met de lessen uit het verleden in mijn hoofd zitten. Op de Nationale Synode van 1618-1619 gingen de eenheid en de precieze calvinistische waarheid met elkaar een exclusief verbond aan. De openheid kon vertrekken. Old school en new school En nu? In de bezwaarschriften: Wij kiezen voor eenheid en Kiezen voor openheid lijken de oude stellingen weer te worden ingenomen. Vormt het gesprek over deze twee teksten straks mede de opmaat naar een nieuwe nationale synode? Ik ben zeer positief over de toekomst van de kerkelijke eenheid in verscheidenheid. Buiten alle vergadercircuits en synodes om ontstaan er op het internet nieuwe hoopvolle initiatieven die de kerkelijke óld-school´- discussies en instituties wel eens zouden kunnen overstijgen. Zo bestaat er op het web de site LinkedIn, een digitale community waar ook mensen uit heel verschillende kerken zich met elkaar verbinden. Eind september vindt in Amsterdam de eerste LinkedIn-kerkdienst plaats: Social Sunday genaamd. ‘New school’- eenheid in verscheidenheid noem ik dit. Het gemak, de snelheid en het enthousiasme waarmee dwars door de denominaties heen initiatieven worden genomen op het World Wide Web zouden wel eens de voorbode kunnen zijn van de vriendschap die eenheid èn openheid in de kerken wel degelijk met elkaar kunnen sluiten: niet als dictaat van een oudere generatie, maar als keuze van een nieuwe generatie! Misschien kan Arminius op zijn 400ste sterfdag - op 19 oktober2009 - dan toch eindelijk rusten in vrede. Tom Mikkers ADREM oktober 2009
ADREM oktober 2009 Antiquariaat Oblomov: tolerantie zonder daadkracht Er zijn verschillende soorten van tolerantie. Zo is er de tolerantie die gedoogt, maar zelf op veilige afstand blijft: over alles een mening, maar zelden een tot de verbeelding sprekende daad bij het woord. Maar gelukkig is er ook tolerantie die uitdaagt en het denken stimuleert. Die zijn mening niet onder stoelen of banken steekt. Zij staat voor vrijheid zonder dwang, mengt zich onder het publiek en is altijd op zoek naar de vrucht van een zinvolle dialoog. Antipoden Met hun stuk Oblomov, hebben Erik van Muiswinkel en Diederik van Vleuten een cabaret op de planken gebracht, dat niet alleen meesterlijk in elkaar zit, maar dat er bovenal verrassend goed in slaagt de klassieke romanfiguur Ilja Oblomov van Gontsjarov (verschenen in 1858) in een geheel nieuw jasje te steken. Oblomov is een personage dat geen besluiten kan nemen noch tot actie kan overgaan. Locatie is het zojuist overgenomen antiquariaat Oblomov, waar Diederik als nieuwbakken boekhandelaar regelmatig in zijn rust wordt gestoord door zijn oude theaterpartner Erik. Zij zijn gestopt met theater – zo heet het - omdat het onderweg zijn ’s avonds laat na afloop van weer een optreden ergens ver weg in de provincie en het eten van wat de benzinepomp schaft, hen teveel geworden is. Maar de herinnering knaagt. Met port en speculaasbrokjes wordt iedere mogelijke botsing of conflict door de oude makkers in gezelligheid gesmoord. Als elkaars antipoden staan zij als twee werelden tegenover elkaar: Erik representeert de harde zakelijkheid van de wereld als de veelgevraagde conferencier. Hij is benaderd om aan de overzijde van de straat – dus pal tegenover het sympathieke antiquariaat van zijn beste vriend – de officiële opening te komen verrichten van een immens ‘Boekencolossarium’ met een praatje van nauwelijks tien minuten goed voor zesduizend euro. Zijn goede vriend de antiquaar – die met zijn saaie kleding (ribbels en ruiten) een toonbeeld van eruditie en nutteloze (literaire) kennis is – moet met verbijstering aanhoren dat de boekengigant die voor zijn deur verrijst, tussen al zijn volgestouwde twaalf verdiepingen met altijd goedlopende titels over ‘…management, gezondheid, rotstuinen en kleine knaagdieren’, slechts een minus- cuul klein overloopje – weggestopt tussen de twaalfde en de dertiende etage – heeft ingeruimd voor de ware liefhebbers van proza en poëzie. Kan het erger? Ja, het kan nog erger, want onverhoopt komt er in het complex ook een antiquariaat. Erik is er voor zijn beste vriend – die nooit iets onderneemt en over alles een mening heeft – persoonlijk achteraan gegaan om aandacht te vragen voor de belangen van de kleine middenstander tegenover hen. Binnenwereld Diederik leeft in de binnenwereld van verworven kennis: Paul Wittgenstein, de éénarmige pianist en zijn componist Ravel, ze zijn hem even vertrouwd als Nescio of de 19e eeuwse Engelse opera van Gilbert & Sullivan. Bij de tragische Ravel, die zijn dagen sleet in een verpleeghuis na een auto-ongeluk in Parijs, nadert het cabaret de kern en daarmee ook het keerpunt. De even tragische als grote Ravel, die door het ongeluk zijn geheugen kwijt is rest niets anders dan te zeggen: ‘Ik wacht.’ Van Muiswinkel houdt buitenperspectief in ere vanuit eenzelfde walging voor de oppervlakkigheid van de samenleving als Van Vleuten : in clownspak of in witte smoking trakteert hij zijn publiek op wat het maar horen wil. Het stuk bereikt zijn transcendente keerpunt als Van Vleuten, op aanraden van zijn vriend, Nescio declamerend herleest: ‘Jongens waren wij –aardige jongens waren wij.‘ En de verlammende dadenloosheid van Oblomov vindt misschien wel zijn climax in deze woorden van Nescio: ‘Gods doel is de doelloosheid!’ Hij die geleerd had zich te wapenen tegen de harde buitenwereld – om met Nescio te spreken, tegen ‘de godverdomde dingen’ – hij wordt voorbereid op het moment dat hij zijn veilige binnenperspectief moet gaan verlaten. Als dit moment is aangebroken, wordt het vertrek dat op handen is in Dickensiaanse stijl ingeluid met een fraaie antifoon over the book of life: ‘but never has a reader read his final chapter far ahead, for then he will be dead.’ Het fascinerende stuk, dat gelardeerd is met talloze zinswendingen en virtuoze taalkundige vondsten, eindigt met het plan dat zij morgenavond toch weer samen zullen optreden; dit keer in Roosendaal. Het publiek, dat achterblijft in het verlaten antiquariaat Oblomov, ziet de beide kameraden aan het etalagevenster buiten voorbij gaan, de wijde wereld in. Sonja Bakker Dit jaar vieren we het geboortejaar van Arminius, één van de belangrijkste voorvaderen van de Remonstranten. Dat wordt nog knap lastig voor wie net met veel pijn en moeite de zojuist herdachte Calvijn een beetje in zijn context heeft weten te plaatsen. Voor menigeen echter die is opgevoed met het bekende om zich heen grijpende gebrek aan historisch besef, is het toch allemaal één pot nat. En dan te bedenken dat veel Remonstranten hun inspanningen bij het behalen van de calvinisme-test slechts met een krappe voldoende beloond zagen! Ik vroeg het aan twee middelbare scholieren – net terug van het hockeyveld. ‘Weten jullie wie Arminius was?’ De één dacht onmiddellijk aan Gomarus en de ander aan iets met een schutting. ‘Arminius en Gomarus waren allebei zwaar gelovig, maar de één ging Sonja- Bakkeren – hij zocht iets lichters,’ wisten ze. ‘Jammer dat er geen rijdende rechter was om hun debat over de schutting op te lossen.’ Ik hoefde hen niets meer te vertellen. Die Arminius was tolerant tot over de schutting waar die ander zich ‘kansloos’ achter verschanste. Altijd over schuttingen heen blijven praten dus. Van je laten horen. Dan worden we nooit een antiquariaat Arminius! Heine Siebrand Remonstrants predikant Geertekerk Utrecht 3 OVERWEGING
Page 1: JAARGANG 20 NUMMER 10 oktobER 2009
Page 5 and 6: ADREM oktober 2009 Als managementco
Page 7 and 8: ADREM oktober 2009 kenmerken van ve
Page 9 and 10: ADREM oktober 2009 Bijbel10daagse 2
Page 11 and 12: ADREM oktober 2009 Weer of geen wee
Page 13 and 14: ADREM oktober 2009 Walk the Line (J
Page 15 and 16: ADREM oktober 2009 ‘Ik zie het ni

oktober - Remonstrantse Broederschap

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?