nummER - Remonstrantse Broederschap

Een tachtigtal bewoners van Malonne betogen met een witte
mars tegen Michelle Martin die haar intrek in het Monastère
de Clarisses neemt, augustus 2012 (Photonews/HH).
dat zij een dagje uit was geweest in Knokke. Ze was onder
meer gesignaleerd bij de kapper en in een restaurant.
De reacties zijn begrijpelijk. Michelle Martin heeft immers
de meest afschuwelijke misdaden op haar geweten.
Zij was niet alleen op de hoogte van de ontvoering van
de zes meisjes door haar echtgenoot, zij is direct verantwoordelijk
voor de dood van twee van hen, Julie en
Mélissa. Toen Dutroux eind 1995, begin 1996 een paar
maanden in de gevangenis zat, was zij ervan op de hoogte
dat de twee opgesloten waren in de kelder van zijn huis in
Marcinelle. Zij kwam wel naar Dutroux’ huis om de hond
te voeren, maar liet de meisjes aan hun lot over. Hoe en
wanneer zij aan hun einde kwamen is onduidelijk. Na
hun dood werden ze begraven in Martins tuin. Ze werden
negen jaar oud. An (17) en Eefje (19) werden in dezelfde
periode ontvoerd en zijn in 1996 vermoord teruggevonden.
Eerst Sabine en later Laetitia, beiden 14, werden datzelfde
jaar ontvoerd (en verkracht). Zij overleefden, omdat
er getuigen waren van Laetitia’s ontvoering en Dutroux
snel daarna werd gearresteerd.
Voorafgaand aan deze weerzinwekkende geschiedenis is
er nog de verkrachting van vijf meisjes een decennium
eerder, waarbij Michelle Martin in ieder geval één keer behulpzaam
was door het meisje koffie met een verdovend
middel te geven. Beiden werden toen veroordeeld. In 1988
traden zij in de gevangenis in het huwelijk. Inmiddels
heeft ze zich van hem laten scheiden. Of zij inmiddels voluit
erkend heeft medeverantwoordelijk te zijn en of zij berouwvol
is, is onbekend. Door de vader van An wordt daar
ernstig aan getwijfeld. De vader van Julie stuurde haar een
(open) brief waarin hij haar vroeg eerlijk te vertellen hoe
het gebeurd was. Via haar advocaat liet zij weten bereid
te zijn de ouders van de slachtoffers te ontmoeten. In november
vond er een ontmoeting plaats tussen Martin en
de vader van Julie. Over de inhoud is niets meegedeeld.
Verdraagzaamheid die pijn doet Haar voorwaardelijke
invrijheidsstelling ­ die kon plaatsvinden omdat de
Arme Klaren van Malonne haar wilden huisvesten – vond
afgelopen zomer plaats. Een jaar daarvoor al had zij
er recht op gehad, maar toen trok het Franse klooster
waar zij heen zou gaan zijn toezegging in. Nu ging het
wel door, ondanks protesten. Er werden demonstraties
gehouden bij het klooster en in Brussel. In de nasleep
daarvan heeft de regering werk gemaakt van een eerder
voorgenomen wijziging van het strafrecht, die de regels
voor voorwaardelijke invrijheidsstelling aanscherpt.
De bedoeling van dit artikel is natuurlijk niet iets
negatiefs te zeggen over de gevoelens van afschuw en
woede die bij velen opkwamen toen duidelijk werd dat
Michelle Martin inderdaad vrij zou komen, of over de
demonstraties die dit op het laatste moment wilden
verhinderen. Wie zich ook maar een moment verdiept
in wat die meisjes is aangedaan, zal het moeilijk hebben
met de gedachte dat één van de daders op een bepaalde
manier doorgaat met haar leven en een restaurantje pakt
in Knokke. Ook als we dit zeggen te verdragen, omdat
immers aan alle wettelijke voorwaarden is voldaan, is het
een verdraagzaamheid die pijn doet. Evenmin zal ik iets
negatiefs zeggen over degenen die woedend zijn dat het
klooster deze beslissing heeft genomen. Als zij zeggen
dat dit meer is dan wat Martin verdiend heeft, hebben
zij gelijk. Net zomin als iemand ‘verplicht’ kan worden
het onverdraaglijke te verdragen of daar zelfs maar toe
aangespoord zou moeten worden, moet het iemand als
een morele plicht worden voorgehouden om een dader als
Martin barmhartigheid te tonen.
Dat gezegd hebbend, kan ik uitspreken hoe waardevol ik
het vind dat de Arme Klaren van Malonne dit onaangenaam
avontuur zijn aangegaan. Onaangenaam, niet alleen
omdat ze wisten wat er over hen heen zou komen, maar
ook omdat ze dagelijks met iemand moeten optrekken die
zulke dingen op haar geweten heeft. Riskant bovendien,
omdat hun is gezegd dat Martin in de gevangenis ‘geëvolueerd’
is, maar zij niet 100% zeker kunnen weten of zij niet
voor de gek gehouden worden door een dader die weet hoe
ze moet praten om haar vrijheid te bewerkstelligen.
ooK ALS WE DIT ZEGGEN
TE VERDRAGEN, Is Het eeN
VeRDRAAGzAAMHeID DIe
PIJN DOet
Al enige jaren correspondeerde een zuster van deze
gemeenschap met Michelle Martin, op initiatief van die
zuster. Over de inhoud van deze correspondentie is niets
bekend gemaakt. Maar het was dus niet vreemd dat de
advocaten van Martin de gemeenschap van Malonne
benaderden. Op een persconferentie vertelt de abdis hoe
moeilijk ze het hadden met het verzoek, ‘geschokt als
wij waren door het vreselijke lijden van de slachtoffers
en hun families, die zoals u weet een hel hebben doorstaan’.
In hun afweging om toch hun deur open te zetten
speelde mee dat Martin verder nergens welkom was.
‘Wij hebben getracht om zo goed mogelijk met deze
spanning om te gaan en deze twee realiteiten met elkaar
te verzoenen. Het is niet gemakkelijk geweest en het
heeft ons vrouwenhart vaak gekweld... Wij hebben ervoor
gekozen om deze twee vormen van lijden, die in niets
met elkaar te vergelijken zijn, in ons midden te verwelkomen.’
Ten slotte zei ze: ‘Wij zijn er diep van overtuigd dat
onze samenleving een stap achteruit zou zetten door een
overtreder voorgoed op te sluiten in zijn verleden en tot
hopeloosheid te dwingen.’ •
Michelle Martin kan van niemand eisen dat men haar
verdraagt. En het is niet zo dat zij recht heeft op barmhartigheid.
Toch zijn dat de dingen die zij van deze vrouwen
ontvangt.
Bert Dicou
Predikant doopsgezinde-remonstrantse gemeente Hoorn
jaargang 24 nr. 2 februari 2013 15