eenmalige editie - Het Ondernemersbelang

nog wel een hardnekkige gigant. “Europa
is decennialang gestaag gegroeid. Over de
interne markt hebben we bijna vijftig jaar
gedaan. Maar andere ontwikkelingen zijn te
snel gegaan. Dat geldt voor de aansluiting
van tien voormalige Oostblokstaten en ook
voor de invoering van de euro. De eenheid
van Europa is echter geen noodzaak, ze
is niets anders dan een praktisch middel
om meer welvaart en vrijheid te realiseren.
De Europese Unie is een te groot verhaal
geworden. Nu ze in plaats van welvaart een
enorme schuldenberg oplevert herkennen
veel burgers zich er steeds minder in, en
dat geeft aanleiding tot een ‘vroeger-wasalles-beter’-
mentaliteit. Ik geloof dan ook
niet dat eurobonds de oplossing zijn voor
de schuldencrisis. Zo worden de financiële
ongelijkheden binnen Europa groter en
stimuleren we de Grieken niet orde op
zaken te stellen. Vandaar onze steun aan de
instelling van een eurocommissaris en het
strikt naleven van de oorspronkelijke regels
van het stabiliteitspact.”
Zevenmijlslaarzen
Van het Europa van de zevenmijlslaarzen
naar dat van de kleine stapjes, desnoods
als een Echternachtse processie, vooruit
en achteruit. Ook binnenlands is Rutte
naar een kleinere schoenmaat overgegaan.
“Met het verdwijnen van de grote
ideologieën zijn ook de vanzelfsprekende
meerderheden in de politiek verleden tijd.
Minderheidskabinetten zullen steeds vaker
de enige optie zijn. Denemarken, Zweden
en Portugal gingen ons al voor en
Engeland, waar altijd één partij regeerde,
heeft eindelijk weer een coalitieregering.
Dat werkt niet destabiliserend, dat
betekent extra checks and balances.
Politici moeten meer uitleggen en overtuigen,
waardoor het debat opener wordt.
Goed, de uitkomst van een debat wordt
onvoorspelbaarder maar daardoor ook
dynamischer. Dat is positief.”
Veren laten
Het is vooral positief voor liberalen,
meende Rutte. Zij geloofden toch al niet
in de almachtige overheid. Het is ook
niet slecht voor D66 en de PvdA, die al
veel afstand hebben genomen van de
‘maakbaarheidsillusie’. Maar het is slecht
nieuws voor de voorstanders van gesloten
samenlevingen: de SP en ook de PVV.
Rutte noemde Wilders slechts enkele malen
bij naam, maar het was duidelijk dat zijn
gedoogpartner degene was die het boek
van Popper dringend eens moest lezen.
Wilders is niet voor een tragere en zuiver
praktische Europese eenwording, hij is
simpelweg anti-Europees. “Voor hem gaat
het buitenland niet verder dan Vlaanderen
en Israel,” grapte Mark Rutte. “en voor
iemand die zoveel aan te merken heeft op
de overheid is het vreemd dat hij heel zijn
leven nergens anders heeft gewerkt dan
bij diezelfde overheid.” De onwrikbaarheid
van de PVV op het gebied van sociaaleconomisch
beleid en buitenlandse politiek
liet Rutte geen andere keuze dan
akkoorden te sluiten met de linkse
oppositie. “Daardoor hebben we veren
moeten laten om een pensioenakkoord
te bereiken, maar we hebben het wel.”
Peespas
Het definitieve afscheid van de ‘grote
verhalen’ heeft ook gevolgen voor het
karakter van de politici. “Verhagen en ik
hebben met opzet gezocht naar ministers
zonder groot ego,” verduidelijkte Rutte.
“Typerend vond ik wat Yvo Opstelten overkwam
toen hij de ‘peespas’ wilde invoeren.
Heel de kamer viel over zijn voorstel tot
een bordeelpas heen, zodat hij niet anders
kon dan het intrekken. Toen ik hem vroeg
of dat hard aankwam bromde hij met zijn
kenmerkende basstem: ‘Ach, dat hoort
er nou eenmaal bij als je lid bent van een
minderheidskabinet.’”
Onvoorspelbaarheid en onvolledigheid
weten te transformeren in overtuigingskracht
en dynamiek, van een zichtbare
zwakte en impliciete sterkte maken,
dat is geen geringe politieke prestatie.
Karl Popper is voor Mark Rutte actueler
maar ook welkomer dan ooit. Van Rompuy
en Verhofstadt zullen niet hard hebben
moeten aandringen om hem deze lezing
te laten houden.
Het zal niet hoeven verbazen als de
strekking van de Antwerpse lezing de
komende jaren te pas en te onpas zal
opduiken in het (verkiezings)debat.
Churchill ging in 1946 helemaal naar het
Amerikaanse Fulton om in een speech
de term ‘het IJzeren Gordijn’ te lanceren,
Rutte hoefde niet de Atlantische oceaan
maar slechts de Schelde over te steken
om zijn boodschap uit te dragen.
het ONDERNEMERS BELANG