Proefhoofdstuk Technische Bedrijfskunde Deel 2 - Noordhoff ...

225896 Techn.bedrijfsk_2:225896 Techn.bedrijfsk_2 18-01-2008 12:45 Pagina 13
19 Productiviteit en productieprocessen 13
Productieve uren
Je kunt verschillende vormen van productiviteit onderscheiden
zoals:
arbeidsproductiviteit;
materiaalproductiviteit;
machineproductiviteit.
Arbeidsproductiviteit
Arbeidsproductiviteit wil zeggen dat per arbeidsuur een bepaalde
prestatie geleverd wordt. Als die prestatie stijgt bij een gelijkblijvende
hoeveelheid arbeidstijd, dan stijgt de arbeidsproductiviteit.
De arbeidsproductiviteit wordt behoorlijk beïnvloed door het verlies
van productieve uren. Het aantal productieve uren is door
diverse oorzaken kleiner dan het beschikbare aantal bruto-uren. In
de volgende figuur ga je uit van een 38-urige werkweek.
Bruto beschikbare uren (per jaar) 52 × 38 1 976 uur
Niet beschikbaar door:
vakantie 25 × 7,6 = 190
feestdagen 7 × 7,6 = 53,2
bijzonder verlof 4 × 7,6 = 30,4
Totaal 273,6 uur
Over 1 702,4 uur
Afwezigheid wegens ziekte
(gemiddeld) 5,1% van 1 976 uur 100,8 uur
Netto beschikbaar 1 601,6 uur
Zelfs deze netto-uren worden veelal niet optimaal besteed.
Gedurende een werkdag gaat tijd verloren, onder andere door de
volgende oorzaken:
gereedschap zoeken;
telefoonnummer zoeken;
materiaal niet beschikbaar;
storing;
persoonlijke verzorging;
praatje maken.
Afhankelijk van het soort werk gaat hier gemiddeld zo’n 20% van
de beschikbare tijd inzitten. Er blijft dan ongeveer 80% productieve
werktijd over: 0,8 × 1 601,6 uur = 1 281,3 uur. Je moet dan ook
veel aandacht besteden aan verbetering van de arbeidsproductiviteit.
In een productieomgeving moet je denken aan zaken die veel
invloed hebben op de arbeidsproductiviteit zoals:
verbetering van de arbeidsomstandigheden;
zoeken naar werkmethodeverbeteringen;
toepassen van arbeidsanalyse en waardeanalyse.