2 havo/vwo - Noordhoff Uitgevers

Nieuw Nederlands 4 e editie, 2 havo/vwo, docentenhandleiding 84
• vrij lange zinnen met bijzinnen en tussenzinnen (De naar zijn zeggen toenemende stroom
vluchtelingen die ...)
• indirecte omschrijvingen (het ligt in ons voornemen om ... = we zijn van plan)
• typische schrijftaalwoorden (echter, aldus, naar verluidt, bij monde van)
• veel uitdrukkingen (De breuk in politiek Raalte is niet te lijmen. Vakbond zet deur open
voor illegale werknemer, Vrouwenvoetbal zit in de lift)
• schrijftaalclichés (... is grote ophef ontstaan)
• formele taal (De Tweede Kamer eist nu volstrekte helderheid ...)
• een constructie met ‘zou/zouden’ in plaats van ‘misschien’ (De politie zou te hard zijn
opgetreden)
Hoofdstuk 6
Voor- en achtervoegsels
Van veel woorden kun je afleidingen maken door voorvoegsels en achtervoegsels te
gebruiken: product → productie, productief, productiviteit, reproductie. Voor- en achtervoegsels
hebben een functie, bijvoorbeeld om een woord de tegenovergestelde betekenis te geven
(abnormaal) of om aan te geven dat er te veel van iets is (overbevolking). Voorvoegsels als pro-
en re- komen uit het Latijn. Achtervoegsels gebruik je vooral om afleidingen te maken (werk,
werkloos, werkloosheid) en om personen aan te duiden (leraar, lerares). Er zijn ook
achtervoegsels die we uit het Latijn en Grieks hebben overgenomen, zoals -theek.
Veel voorkomende voorvoegsels:
a-, ab-: niet asociaal, absent
anti-: tegen antipathie
com-, con-: samen, ineen compagnon, concurrent
de-: slecht; naar beneden defect, degradatie
des-: niet, geen desinteresse
dis-: verkeerd, niet discontinu, diskwalificatie
e-, ex-: uit emigrant, evacueren, export
her-: opnieuw heropvoeding, herstellen
inter-: tussen interland
mis-: verkeerd misoogst, mislukt
on-: niet oninteressant
over: te veel overspannen
pre-: voor (van tijd) prehistorie
pro-: voor proloog
re-: opnieuw, in plaats van reïntegratie, representatie
tele-: ver televisie
© Noordhoff Uitgevers bv