2 havo/vwo - Noordhoff Uitgevers

Nieuw Nederlands 4 e editie, 2 havo/vwo, docentenhandleiding 63
© Noordhoff Uitgevers bv
1 Deel de groepen van drie of vier leerlingen zo willekeurig mogelijk in. Zet de leerlingen
bijvoorbeeld op volgorde van huisnummer en verdeel ze daarna in groepen van drie of vier
leerlingen.
2 (individueel in stilte) Schrijf de spellingregel op die bij jouw werkwoordstijd hoort.
3 (delen) Overleg en kom met elkaar tot de beste formulering van de spellingregel. Noteer de
regel op de jokerkaart. Zet op de voorkant de werkwoordtijd: tegenwoordige tijd / verleden tijd /
voltooide tijd / …
4 (individueel in stilte) Noteer drie zinnen die een andere leerling straks moet kunnen maken.
Jij moet zelf het goede antwoord weten.
5 (delen) Lees je zinnen voor. Kies als groep samen vijf zinnen uit. Schrijf deze zinnen zo
netjes mogelijk op een lijntjespapier.
6 (ruilen) Geef het papier met de zinnen aan een groep die een andere werkwoordstijd heeft.
7 (individueel in stilte) Maak de vijf zinnen.
8 (delen) Lees je antwoorden voor. Als jullie een antwoord echt niet weten, mag je de
jokerkaart met de regel gaan halen.
Kies als groep uit al jullie antwoorden het goede. Schrijf deze antwoorden zo netjes mogelijk
op een nieuw lijntjespapier. Zet je groepsnummer erbij.
9 (ruilen) Geef het vragenblad en het antwoordblad terug aan de groep waarmee je geruild
hebt.
10 (nakijken en tips geven) Kijk de gemaakte zinnen samen na. Iedere leerling doet om de
beurt een zin. Verbeter de fouten en schrijf erbij waarom het antwoord fout was. Geef daarna
het blad terug aan de groep die de antwoorden heeft gemaakt.
ZIE OOK
activerende werkvormen – samenwerkend leren
WOORDENSCHATVERWERVING
WAT IS WOORDENSCHATVERWERVING?
Woordenschatverwerving is de gerichte uitbreiding van de woordenschat van leerlingen. Door
gebruik te maken van verschillende onthoudtechnieken, maken leerlingen zich het gebruik van
een nieuw woord eigen. In de taallessen worden de nieuwe woorden in een zinvolle context
aangeboden, en wordt de juiste betekenis achterhaald. Vervolgens keren nieuwe woorden in
verschillende contexten terug, bij voorkeur zowel receptief (lezen en luisteren), als productief
(schrijven en spreken).
Op de website www.metwoordenindeweer.com van Marianne Verhallen en Dirkje van den
Nulft is meer informatie te vinden over een aanpak voor woordenschatonderwijs.
WAAROM WOORDENSCHATVERWERVING?
Belangrijke argumenten voor woordenschatverwerving zijn:
1 een goede woordenschat is een vereiste voor goede leesvaardigheid
2 bij andere vakken op school komen leerling voortdurend in aanraking met nieuwe woorden
3 nieuwe woorden leren kennen heeft geen zin als deze woorden vervolgens niet duurzaam
worden verankerd in het geheugen van de leerling
4 woordenschatuitbreiding is een apart kerndoel in de onderbouw
NIEUW NEDERLANDS EN WOORDENSCHATVERWERVING
Nieuw Nederlands besteedt bij het onderdeel Taal en woordenschat met ingang van deel 2
aandacht aan verschillende technieken om woordenschat te verwerven en te verankeren,
bijvoorbeeld:
• een woordweb maken
• een kapstok maken
• woordkaarten maken
• beelden bedenken
• ezelsbruggetjes
• ‘stampen’
ZIE OOK