Nectar 2e editie docentenhandleiding 3 vmbo basis - Noordhoff ...

Docentenhandleiding vmbo basis deel 3
4 Start een paragraaf met het doen van een opdracht uit onderzoek.
paragraaf onderzoek
2.2 A, C, D
2.3 B
Door een paragraaf te starten met deze opdrachten geeft u aan hoe belangrijk het
doen van experimenten is in de biologie. Bovendien leren veel leerlingen door eerst
te doen (experimenteren) en daarna daarover na te denken (theorie). Door te starten
met proefjes komt u aan hun favoriete manier van leren tegemoet.
5 Maak in de klas een inventarisatie van alle dingen die van planten afkomstig zijn en
herhaal met hun begrippen die daar mee te maken hebben: delen van planten,
fotosynthese etc.
6 Laat leerlingen uitzoeken welke delen van planten ze eten als ze iets plantaardigs
eten. Laat ze kiezen uit: wortel, stengel, blad, bloem, vrucht, en zaad. Kom
eventueel zelf eerst met voorbeelden om hen op gang te helpen.
Doel: voorkennis activeren.
7 Demonstreer verbrandingsproefjes of laat ze door de leerlingen zelf uitvoeren.
Bijvoorbeeld kaarsje in een potje, kaarsje in een potje met kalkwater om
koolstofdioxide aan te tonen, uit- en inademingslucht door kalkwater leiden, kaarsje
laten branden in gewone lucht en in uitademingslucht. Laat, want het is een vorm
van herhaling uit de onderbouw, telkens een hypothese formuleren over de uitkomst
van de proef. Doel: Ophalen van kennis en oefenen met het opstellen van
hypotheses.
8 Deel de klas in in groepjes van vier leerlingen. Geef elk groepje een aantal termen uit
dit boek en net zoveel correspondentiekaarten als er termen zijn. Op de achterkant
komt de uitleg of de beschrijving van de term. De leerlingen moeten er over
overleggen. Daarna wordt een stapel van de correspondentiekaarten gemaakt en
mag elke leerling aan een ander vragen wat de term betekent. Als deze leerling het
antwoord niet weet, wordt het antwoord op de achterzijde voorgelezen en eventueel
bijgesteld. Dit gaat zolang door tot alle correspondentiekaarten aan de beurt geweest
zijn.
9 In plaats van de opperhuid van het blad af te halen kun je ook de onderzijde van het
blad insmeren met blanke nagellak. De nagellak kun je gemakkelijk weer van het
blad afhalen en onder de microscoop kun je heel duidelijk de afdrukken van de cellen
en de huidmondjes zien. Ook is te zien of de huidmondjes open of dicht waren.
10 Ga bij dit hoofdstuk oefenen met het gebruik van studiewijzers en planningen. Maak
een studiewijzer voor het hele hoofdstuk, inclusief de extra opdrachten en
onderzoekswerk, en laat de leerling een planning maken om elke week een bepaalde
hoeveelheid van het werk af te krijgen. Doel: Leerlingen leren zelfstandig te werken.
Suggesties additionele hulpmiddelen
11 Cd-rom ‘De Noordzee’ (Natuur en Techniek) geeft informatie over o.a. zeehonden en
is te gebruiken als naslagwerk bij dit hoofdstuk. Plaatjes en foto’s zijn uit te printen
en te gebruiken voor een werkstuk of opstel.
12 Cd-rom ‘De Vleet’(Ecomare) geeft informatie over de Noordzee, het waddengebied en
de kust, en is op dezelfde manier te gebruiken als de cd-rom ‘De Noordzee’
13 Cd-rom ‘Vogels van Europa’, ETI, Natuur en Techniek, Kosmos-Z&K, uitgevers
14 Cd-rom ‘De interactieve Flora van Nederland en Vlaanderen’, Nova Zembla,
verkrijgbaar bij Natuurmonumenten en in de meeste boekhandels.
15 Cd-rom ‘Heukels’ Interactieve Flora van Nederland’, ETI, Natuur en Techniek,
Kosmos-Z&K, uitgevers
16 ‘Nieuwe dierengids’, W. Stichmann, Duitse gids uit 1996 bewerkt voor de
Nederlandse situatie. Uitgeverij Tirion, Baarn 1999
17 Joost Tinbergen, Jan Bakker, Theunis Piersma en Jos van den Broek, De onvrije
natuur, KNNV, Uitgeverij, gebonden, ISBN 90 5011 134 3
18 H. Wilke, Kikkers en Padden, bewerkte vertaling uit het Duits, uitgeverij Tirion, Baarn
19 Michael Balick en Paul Cox, Etnobotani, De rol van planten in de menselijke cultuur,
1998, Natuur en Techniek, Wetenschappelijke Bibliotheek, ISBN 90 73035 64 3
Nectar vmbo 3 basis 16