Modularisering en zorgprogrammering Jeugdzorg Groningen

3.3 Eerste inhoudelijke operatie: zorgprogrammering voor een beperkte
doelgroep (1996-1998)
Oprichting afdeling Inhoudelijke Ondersteuning
In het fusie-ontwerpplan voor de MFO uit 1994 staat vermeld dat er binnen de MFO een zogenoemde
‘Projectafdeling Innovatie en Werkontwikkeling’ zou moeten komen (4F, p.1). Nadat in 1996 de
MFO-vorming geresulteerd heeft in de Stichting Jeugdzorg Groningen is meteen een dergelijke
afdeling opgericht en operationeel geworden. Deze overkoepelende stafafdeling wordt ‘Inhoudelijke
Ondersteuning’ (I.O.) genoemd. Haar taak is onder meer de ombouw van het aanbod te ondersteunen,
voortvloeiend uit vraaganalyses en flexibilisering van de zorg. Het is met name ook de bedoeling een
cultuuromslag te helpen bewerkstelligen in de nieuwe organisatiestructuur, waarvan inhoudelijke
ontwikkelingen de drager dienen te zijn (4G, p. 10). De afdeling wordt een belangrijke motor achter de
inhoudelijke vernieuwingen (4F, p.1).
Verloop van het experiment Hulp Op Maat (HOM)
Het Hulp-Op-Maat-experiment verloopt in de jaren 1996-1998 succesvol. Uit het latere
evaluatieonderzoek door het Provinciaal Ontwikkelingsinstituut uit 1999 blijkt dat het HOMexperiment
inderdaad een zwaardere doelgroep bedient dan de intensieve 24-uurshulpgroepen van
Jeugdzorg Groningen die deels als controlegroep in het onderzoek fungeren. Veel jongeren uit de zeer
diverse groep ‘moeilijk plaatsbaren’ kunnen via een Hulp-Op-Maat-aanbod bereikt worden (4T, p. 30-
40); de plaatserstevredenheid over wat er met de hulpverlening is bereikt is aanmerkelijk groter (70%
van de plaatsers zegt tevreden te zijn, versus 33% van de plaatsers uit de controlegroep). De directie
van Jeugdzorg Groningen meet het succes van het HOM-experiment ook af aan het feit dat met het
budget dat vanuit de 24-uurshulp is vrijgemaakt voor dit experiment, een duidelijk groter aantal
jongeren geholpen is dan mogelijk zou zijn geweest als zij zouden zijn opgenomen in een 24uurshulpgroep.
Nadat dit financiële voordeel is gebleken, neemt Jeugdzorg Groningen dit expliciet
over als doelstelling voor verdere inhoudelijke en organisatorische ontwikkelingen: ‘Meer kinderen
helpen voor hetzelfde geld’. (3A, p.7 en p.8)
Van Hulp Op Maat naar Zorgprogrammering
In 1997 vindt organisatorische verbreding plaats van het experiment ‘Hulp Op Maat’ naar alle
opnemende afdelingen van Jeugdzorg Groningen (4I, p.7) doordat het als project ondergebracht wordt
bij afdeling Inhoudelijke Ondersteuning. In navolging van een advies van de RVZ (zie ook paragraaf
4.4) wordt het project omgedoopt tot ‘Zorgprogrammering’ (2B, p. 1-2). In dit project is het de inzet
om de geïndiceerde hulp in zorgprogramma’s vorm te geven. Gevoed vanuit de ervaringen uit de
experimentele periode richt het project Zorgprogrammering zich op jeugdigen vanaf twaalf jaar en hun
ouders, aan wie Jeugdzorg Groningen een vraaggestuurd hulpaanbod wil kunnen bieden. Waar nodig,
dient zij hiertoe nieuw hulpaanbod te ontwikkelen. De doelgroep onder de twaalf jaar wordt om
organisatorische redenen buiten dit project gelaten (4Q, p. 3). In haar werkplan voor 1997-1998 (4I, p.
7) stelt afdeling I.O. dat zij zich zeer bewust is van de etalagefunctie van dit project, maar dat zij niet
sneller kan dan de organisatie toelaat. Het is de bedoeling om een fasering aan te brengen door de
verschillende afdelingen meer of minder sterk te belasten met flexibilisering. In april 1997 wordt de
duur van het project Zorgprogrammering vooralsnog vastgesteld op twee jaar (4Q, p. 4).
Project Zorgprogrammering: knelpunten en doelstellingen
De motieven voor het project Zorgprogrammering (2B, p. 2-3) zijn een aantal constateringen. Er is
meer differentiatie nodig om te komen tot individueel maatwerk. Er dienen ook meer mogelijkheden te
komen om verschillende elementen van het aanbod aan elkaar te koppelen. Er is behoefte aan een
meer integrale en longitudinale benadering, in het bijzonder van die groepen jongeren die gekenmerkt
worden door een combinatie van problemen. Er zal systematischer gewerkt moeten worden met een
plan van aanpak waarin doelen en interventies concreet worden omschreven, en jongeren en opvoeders
dienen meer betrokken te worden bij de diverse fasen van het hulpverleningsproces. De toeleiding
11