Als jeugd en toekomst telt, augustus 2011 - Nederlands Jeugdinstituut

Toetsstenen
Transformatie van de jeugdzorg
1. neemt de natuurlijke woon- en
leefomgeving van ouders en
kinderen (de lokale eigenheid)
als vertrekpunt;
2. ziet voor de opvoeding van
kinderen de natuurlijke ouders
als eerstverantwoordelijk en
aangewezen.
3. stelt ouders in staat die
verantwoordelijkheid te delen
met medeopvoeders in de
primaire opvoedmilieus (van
kinderopvang tot onderwijs en
sport vereniging);
4. beschermt jeugdigen en
samenleving tegen (de effecten
van) slechte opvoeding,
verwaarlozing en misbruik.
Inleiding
Gemeenten worden in de komende jaren (gefaseerd)
verantwoordelijk voor de uitvoering van alle jeugd- en opvoedhulp
voor kinderen, jongeren en hun opvoeders. Door de verschillende
onderdelen daarvan bij elkaar te brengen op en rond de
natuurlijke leefroutes van jeugdigen en hun gezinnen komt naar
verwachting zorg dicht bij huis en integrale ondersteuning
gemakkelijker tot stand.
Het in de praktijk handen en voeten geven aan deze opdracht is
geen simpele opgave. Het antwoord gaat verder dan het ver- of
beleggen van de bestuurlijke verantwoordelijkheid. Het vraagt om
de opbouw van een nieuw inhoudelijk fundament. Hierbij
verandert het recht op jeugdzorg in een recht op ondersteuning.
De daaraan verbonden uitdaging – het benutten van de
mogelijkheden en de kracht van jeugdigen en hun opvoeders zelf –
vraagt bij het (helpen) versterken daarvan om daarop afgestemde
en samenhangende ondersteuning. Deze richt zich op het zoveel
mogelijk (weer) in eigen kracht en regie houden en zetten van
ouders en kind. Kinderen en gezinnen zo stimuleren binnen de
eigen sociale context. ondersteunen bij hun ontwikkeling vraagt
om een beleids- en werkkader dat meelopen op eigen kracht
mogelijk maakt en stimuleert. Een aanpak die de nadruk legt op
(collectieve) preventie en ondersteuning in een vroegtijdig stadium. Professionals in de directe woon- en
leefomgeving zijn daarbij aanspreekbaar op het bieden van ondersteuning op maat.
Het succesvol inbedden van meelopen op eigen kracht
vraagt om lokaal verankerd positief jeugdbeleid onder
de werking van één bestuur en een daarop afgestemd
financieel kader. Door gebruik te maken van de
principes van ‘opvoeden versterken’ levert dit
handboek daaraan een bijdrage. Eerst en vooral door
gebruik te maken van de eigen kracht van ouders en
kinderen zelf. En vervolgens – als de omstandigheden
van het kind(systeem) daarom vragen – het herwinnen
daarvan; door een houding van nabij zijn en aansluiten.
Peter Stam
Directeur Yorneo Drenthe
Peter Paul Doodkorte
Projectleider Drentse Pilot Jeugdzorg
Partner BMC
Opvoeden versterken 1
De notitie “Opvoeden Versterken”* pleit voor
een ondersteuning van ouders en jeugdigen
waarbij het accent veel sterker ligt op de
ambitie om kinderen veilig en evenwichtig op
te laten groeien in de eigen sociale context. De
rol van alle partijen die deel uitmaken van de
ondersteuningsstructuur transformeert daarbij
van een van ‘probleem uit handen nemen’
naar een houding van ‘eigen kracht herwinnen'
die vraagt om het aanspreken en ontwikkelen
van mogelijkheden om opvoeders te
versterken bij het weer zélf te kunnen.
*Opvoeden Versterken - prof. dr. T.A. van Yperen,
drs. P.M. Stam; november 2010; Onafhankelijk advies
in opdracht van de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten
1