Ontwikkelingsstimulering en opvoedingsondersteuning voor ...

de scholen, zij gaan zo sterk uit van tekorten bij ouders dat zij deze negatieve verwachtingen
niet kunnen overstijgen, zelfs niet als zij de intentie hebben het contact met ouders te
verbeteren. De auteurs wijzen er op dat op die manier de tekortkoming van allochtone ouders
door de school wordt gereproduceerd. In het meest recente ITS rapport (Smit, Driessen, Sluiter
en Brus, 2007) wordt gevonden dat allochtone achterstandsscholen ouders minder als partner
zien omdat zij niet op gelijkwaardig niveau met de school kunnen communiceren. In onderzoek
waar verschillende scholen worden vergeleken ontstaat zicht op redenen waarom sommige
scholen wel succes hebben bij het opbouwen en onderhouden van de contacten met allochtone
ouders. Deze scholen hebben met elkaar gemeen dat zij een open houding hebben en de ouders
vanuit een positieve insteek benaderen. Een hardere opstelling richting immigranten levert veel
minder op (Jepma 2005, Denessen, Bakker en Gierveld, 2007).
Er mag echter geen misverstand over bestaan dat scholen graag een goede relatie met ouders
willen en hechten aan goed partnerschap (van Daal, Broenink, Kromontono en Tabibian, 2002;
Jepma, 2005). Tegelijkertijd blijkt die intentie geen garantie te zijn. Soms vullen scholen
partnerschap eenzijdig in. Zij willen zich graag bemoeien met de ouders en de thuissituatie,
maar staan niet open voor de mening van ouders over het pedagogisch klimaat op de school zelf
(Jepma, 2005). Veel onderzoeksrapporten pleiten derhalve voor een concreet vormgeven van
partnerschap (waartoe verplicht de school zich en waartoe de ouders) eventueel in de vorm van
een contract (Smit, Driessen en Doesborgh, 2005). Verplichtingen voor ouders (en scholen)
kunnen daarin vastgelegd worden. Sommige scholen verplichten ouders tot het ophalen van de
rapporten zodat leerkrachten in ieder geval op dat moment met de ouders in contact komen (de
Weerd en Krooneman, 2002).
Communiceren met ouders, afkomstig uit een grote diversiteit aan achtergronden, is complex en
ingewikkeld. Smit en Driessen (2002) en Jepma (2005) pleiten er daarom voor dat de initiële
opleidingen hier meer aandacht aan besteden. Bovendien zou het helpen als het
personeelsbestand van de scholen meer divers samengesteld was.
Ouderbetrokkenheid op school
Scholen willen ouders graag ‘in de school’ maar wat die ouders precies moeten doen is niet
altijd even duidelijk. Uit vrijwel alle in dit hoofdstuk besproken onderzoeken komt naar voren
dat de meeste scholen hierover geen beleid op papier hebben. En de onderwijskansenscholen
(veelal de scholen met veel allochtone leerlingen) zijn er nog het minst mee bezig (van de
Weerd en Krooneman, 2002). Het gevolg van het ontbreken van beleid is dat er geen concrete
doelen zijn waarover binnen een school consensus is en waarvan men kan nagaan of ze bereikt
zijn. Ondanks het ontbreken van beleid zijn heel veel scholen actief bezig om de
ouderbetrokkenheid op school te verhogen. Helaas is het inderdaad voor scholen zelf vaak
onduidelijk wat hun inspanningen om ouders te betrekken opleveren (van Daal, Broenink,
Kromontono en Tabibian, 2002). In een evaluatie van projecten op zeven Amsterdamse scholen
werden de opbrengsten wel duidelijk (Veen en van Daalen, 2007). De betrokken scholen
werkten veelal met oudercontactpersonen en met het aanbieden van taallessen en
themabijeenkomsten rondom opvoeding. Er kwamen voldoende ouders op de activiteiten af en
de inspanningen hadden gunstige effecten. Ouders leerden bijvoorbeeld te praten over
problemen die ze ervaren. Het bleef moeilijk om alleenstaande ouders en vaders in beeld te
61