Ontwikkelingsstimulering en opvoedingsondersteuning voor ...

ondersteuning van leeractiviteiten. Hoe meer ouders voortbouwen op wat op school gebeurt,
hoe meer deze twee werelden van het kind samensmelten. Natuurlijk vereist dit dat ouders
weten wat er op school wordt aangeboden en hoe het pedagogisch klimaat is. Even belangrijk is
het voor school om te weten wat zich bij kinderen thuis afspeelt. Daarom is goede
communicatie tussen ouder en school een voorwaarde voor ouderbetrokkenheid op school en
thuis. In dit verband wordt recentelijk veel gesproken over partnerschap; ouders en school
trekken op als partners met als gemeenschappelijk belang de optimale ontwikkeling van het
kind. Een goed functionerend partnerschap kan niet ontstaan als de communicatie niet optimaal
is.
3.2 Recente literatuur over communicatie en ouderbetrokkenheid
We beginnen met het bespreken van onderzoeken over communicatie tussen ouders en school.
Daarna bespreken we de inzichten rond ouderbetrokkenheid op school (samen met een enkele
opmerking over informele ouderparticipatie) en ten slotte rond ouderbetrokkenheid thuis.
Omdat er over deze onderwerpen beleidsmatig veel initiatieven worden genomen die niet
allemaal onder de noemer onderzoek te brengen zijn, besteden we tot slot kort aandacht aan een
actuele intentieverklaring.
Communicatie en partnerschap tussen ouders en school
Leerkrachten geven aan moeite te hebben om goed te communiceren met allochtone ouders, dat
wordt in verschillende onderzoeken naar voren gebracht (Smit en Driessen, 2002; de Weerd en
Krooneman, 2002). Scholen zien de oorzaak hiervoor vooral in de taalproblemen van sommige
allochtone ouders en in de cultuurverschillen. Uit verschillende onderzoeken blijkt echter dat er
veel andere zaken meespelen. Er is veelal niet veel tijd voor gesprekken met ouders, de
standaard 10-minuten gesprekjes zijn te kort (Booijink, 2007) en allochtone ouders zijn vaak
niet gewend op informele momenten met leraren in gesprek te gaan (Jepma, 2005). Er wordt dus
weinig gecommuniceerd. Veelal blijft het uitwisselen van informatie vrij eenzijdig, de meeste
communicatie gaat over resultaten op school. Overigens betekent dit niet dat allochtone ouders
erg ontevreden zijn over de leerkrachten en de informatie die men krijgt van school (Booijink,
2007).
Niet alleen komen er te weinig gesprekken tussen ouders en school tot stand, men weet vaak
niet wat men van elkaar kan verwachten of waar de verantwoordelijkheden liggen. Hier ligt ten
dele aan ten grondslag dat scholen vaak niet helder voor ogen hebben wat zij willen van, en met
ouders. Er is op die scholen geen goed beleid of richtinggevende visie (Smit en Driessen, 2002).
Veel allochtone ouders laten het afweten als zij niet duidelijk weten wat er van hen verwacht
wordt. Onduidelijkheid leidt dan tot passiviteit (Smit, Driessen en Doesborgh, 2005).
Een andere reden waarom het contact tussen ouders en scholen niet goed op gang komt kan
gelegen zijn in de beeldvorming. Bij een aantal scholen wordt een negatieve beeldvorming over
ouders geconstateerd. De verwachtingen zijn te negatief. Op sommige scholen en - dan vooral
op zwarte scholen - verwacht men niets (meer) van allochtone ouders (Booijink, 2007). In een
casestudy van de Ruiter, de Graaf en Maier (2006) wordt een erg negatief beeld geschetst van
60