Ontwikkelingsstimulering en opvoedingsondersteuning voor ...

Opstapje
Doel Algemeen doel van Opstapje is het bevorderen van een betere aansluiting op de
basisschool van 2-4 jarige kinderen uit achterstandssituaties. Specifieke
programmadoelen zijn: vergroten van de kennis en vaardigheden die het kind
nodig heeft om in groep 1 goed te kunnen functioneren; de kwaliteit van de
moeder-kindinteractie bevorderen door het verruimen van het responsief
instructiegedrag van de moeders; toeleiding van allochtone kinderen naar de
reguliere peuterspeelzaal.
Doelgroep Opstapje is gericht op ouders (in de praktijk zijn dit vooral moeders) en
kinderen van 2-4 jaar in achterstandssituaties.
Aanpak Opstapje is een twee jaar durend gezinsgericht stimuleringsprogramma. Het
wordt uitgevoerd door programmacoördinatoren en contactmedewerksters
(paraprofessionals). De methodiek bestaat uit huisbezoeken,
groepsbijeenkomsten voor moeders en een peuterspeelzaal voor de kinderen.
Per jaar zijn er dertig contactmomenten tussen moeder/kind en
contactmedewerkster/coördinator, waarin spelactiviteiten worden uitgelegd en
uitgevoerd en thema's die te maken hebben met de ontwikkeling en opvoeding
van kinderen worden besproken. Opstapje bevat een gestructureerd
spelcurriculum gericht op het spel en de ontwikkeling van de kinderen en op de
interactie tussen moeder en kind.
Toepassing bij
etnische
groepen
Onderzoek
effectiviteit
Opstapje is ontwikkeld voor Turkse, Marokkaanse, Surinaamse, Antilliaanse en
Nederlandse kinderen in achterstandssituaties. Binnen Opstapje wordt zoveel
mogelijk gewerkt met contactmedewerksters uit dezelfde etnische groep als de
groep gezinnen waarmee ze werken. De werkbladen en leesboekjes van
Opstapje zijn in het Nederlands, Turks, Arabisch en Papiaments beschikbaar.
Door het Rijksuniversiteit Leiden is onderzoek uitgevoerd naar de effecten van
Opstapje. Het betreft een post-test-only onderzoek, waarbij Opstapje- kinderen
vergeleken zijn met kinderen die een aantal maanden aan het programma
Opstap meededen. Het onderzoek toonde geen effecten. Volgens de
onderzoekers was het aantal kinderen te klein en was er geen goede
controlegroep. De makers of uitvoerders verwijzen voor de onderbouwing van
de interventie vooralsnog naar de effectstudie van Opstap (een programma voor
4- tot 6-jarigen) uitgevoerd door de Universiteit Utrecht. Het betreft een
onderzoek met quasi-experimenteel design in de praktijk met follow-up. De
resultaten lieten, ook op de langere termijn, positieve effecten zien op het
schoolse functioneren van de kinderen.
Classificatie
onderzoek
Effectiviteit onduidelijk˚
Status DEI In theorie effectief
Opstap
Doel De doelstelling van Opstap is het vergroten van de onderwijskansen van
kinderen in achterstandssituaties
Doelgroep De interventie is bedoeld voor kinderen van 4 tot 6 jaar in achterstandssituaties
en hun ouders.
Aanpak Opstap is een twee jaar durende programma voor laagopgeleide allochtone en
34