Verslag Expertmeeting Harmonisatie - Nederlands Jeugdinstituut

Achtergrondinformatie
Welke aanspraken worden gemaakt op kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en
voorscholen ?
Vanuit verschillende invalshoeken worden aanspraken gedaan op voorzieningen die een aanbod
hebben voor kinderen in de leeftijdsperiode van 0 tot 4 à 6 jaar. Deze aanspraken spelen op
verschillende momenten in de discussies een rol. Wij hebben getracht aan te geven hoe over het
Bijlage 1.
algemeen door de kinderopvang en peuterspeelzalen aan deze aanspraken wordt voldaan. Maar er is
momenteel veel in beweging in deze voorzieningen en er is weinig recent onderzoek beschikbaar. Toch
is het voor de discussie belangrijk om de verschillende aanspraken en verwachtingen in ogenschouw te
nemen.
a. Opvang: Ouders die werken, studeren, vrijwilligerswerk of mantelzorg doen, hebben behoefte
aan opvang van hun kinderen (0 -12 jaar) tijdens de uren dat zij zelf niet hen kunnen zorgen.
Ook maatschappelijk is het van belang om te investeren in kinderopvang, zodat ouders arbeid
en zorg kunnen combineren. Kinderdagverblijven, gastouderopvang en buitenschoolse opvang
voldoen aan de behoefte aan opvang. De Wet Kinderopvang biedt het kader. Sinds er meer
geld is vrijgekomen voor kinderopvang, is de voorziening toegankelijker geworden vooral voor
werkende ouders met een laag inkomen. Door koppeling aan de basisschool wordt ook de
buitenschoolse opvang toegankelijker (want dichtbij en bekend) voor ouders. Werkende
ouders kunnen een toeslag krijgen via de belastingdienst, naar rato van het gezinsinkomen.
Door personeelstekort dreigt er een tekort aan opvang te ontstaan. De peuterspeelzaal of de
voorschool is geen opvangvoorziening, al wordt hij soms wel zo gebruikt (in combinatie met
oppas of gastouder). De meeste kinderen gaan twee tot vier dagdelen gedurende
tweeëneenhalf uur. In een peuterspeelzaal of voorschool zijn geen zorgvoorzieningen
(slaapmogelijkheid, lunchmogelijkheid).
b. Samenspelen. Ouders willen graag dat kinderen van 2 tot 4 jaar met andere kinderen kunnen
spelen. Deze spelmogelijkheden zijn niet gemakkelijk privé te organiseren wegens kleine
gezinnen, weinig ruimte binnen en buiten, verkeersdrukte en andere bezigheden van ouders.
Peuterspeelzalen zijn ooit opgericht omdat ouders in grote steden vonden dat hun kinderen
onvoldoende (samen)speelmogelijkheden hadden in eigen omgeving. Het is een bekende en
wijdverbreide voorziening, waar gemiddeld door de jaren heen ongeveer 60 tot 70% van de
peuters gebruik van maken.
c. Voor- en vroegschoolse educatie. Voor kinderen is het van belang dat zij zonder achterstand
(op welk terrein dan ook) op hun zesde jaar aan groep 3 van het basisonderwijs beginnen. Er
zijn een aantal groepen kinderen die een risico lopen op onderwijsachterstand omdat hun
ouders laag zijn opgeleid en/of de Nederlandse taal niet spreken en of kampen met
NN=