HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPELIJKE ...

van Politie heeft goedgevonden: "de Rooymeesters aan param' en Landme-
ters deezer Colonie, mits deese te gelasten dat sij met den eersten soodra
mogelijk sullen hebben te maeken eene generaele kaart van param', met
alle de vergunde en begevene Erven, Thuynen en omliggende gronden, Elk
Erff of Thuyn, onder een nummer te brengen, met een behoorlijke Taefel
daarvoor en sullen sij Rooy Landmeters dezelfde kaart ten eersten "Pdf
deesen Hove hebben over te Leeveren enz. enz.". Blijkens Quintus Bosz
werd met betrekking tot de uitgifte van erven "ter betimmering" de "ge-
zworen Rooy meester" belast met de uitmeting en de concessionaris had
hierbij alleen voor wat de kosten betreft ermee te maken. Approbatie op de
kaarten door de Gouverneur, voordat registratie ter Secretarie plaatsvond,
was niet vereist.
Enkele fundamentele kaarten uit de 1 7 en ~ lse eeuw
Het is zeer wel te begrijpen, dat de Raden van de Staten van Zeeland, eige-
naar geworden van de voormalige Engelse kolonie Suriname, een juist over-
zicht van de in cultuur gebrachte gronden wensten te hebben om daarna or-
de op zaken te stellen. Reeds in 1667 werd daarom de Landmeter Willem
Mogge naar Suriname gezonden met de opdracht "een pertinente en correc-
te caerte van geheel Serename te maken. Met geheel Suriname werd ken-
nelijk bedoeld het toenmaals in cultuur gebrachte deel van Suriname t.w.;
de landen langs de oever van de Surinamerivier, Commewijne en Cotticari-
vier, alle met hun zijrivieren en kreken.
Een anonieme manuscriptkaart uit de periode 1651-1667, met de titel: "A
discription of the Coleny of Surranam in Guiana, Drawne in the years 1667"
geeft de situatie uit de Engelse tijd weer, terwijl tevens uit een verslag van
Warren uit ditzelfde jaar (l1 An impartial Description of Surinam" 1667) be-
kend is, dat de plantages op een rij lagen langs beide o ers van de Surina-
merivier en hun aantal in 1663 reeds 175 stuks beliepB . Op de eerstge-
noemde kaart staan de namen der plantage-eigenaren aangegeven langs de
rivier, in de volgorde waarin hun grond lag. Beschrijving noch kaart geven
een juiste indruk omtrent de begrenzing, grootte of cultuurgewassen der
plantages.
De kaart van Mogge welke in 1671 verscheen (Plaat 8 "Links with the
pastf1), is in zoverre een verbetering van haar voorgangster, dat de namen
van eigenaars van suikerplantages (althans plantages waarop een suikermo-
len aanwezig was) in "Romeynse letters" zijn aangegeven en de overige ei-
genaren in cursief schrift (kaart bijlage no. 2). Moggels opvatting van ge-
heel llSerenamell wordt in de titel van zijn kaart vermeld nl. "Caerte ofte
vertooninghe van de Rivieren van Suriname en commewijne met verscheyde
creken uyt dezelfde spruytende als Para, Surinoo (Surnau) en Cottica en de
ander weer gelijk die nu tegenwoordich bewoont worden. Anno 1671".
Ligging, begrenzing noch grootte der plantages wordt aangegeven. Uit deze
kaart valt overigens wel af te leiden, dat het aantal plantages van 175 uit
1663 inmiddels is teruggelopen tot 107 stuks. Samenvattend kan niet te veel
waarde aan deze kaart worden gehecht als landmeetkundig dokument, al
zou de "schale van 6 mijlen ofte uyren gaans" dit kunnen suggereren.
56) Quintus Bosz A.J.A., op. cit. blz. 56 (zie noot 45)
57) Koeman C. et.al.: op.cit. blz. 24 (zie noot 54)