HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPELIJKE ...

Om diverse praktische redenen werd niet voor triangulatie-, maar voor
een zgn. line-crossing techniek gekozen.
Ten aanzien van de ligging der punten van dit primair net werd bepaald,
dat:
1. deze redelijk bereikbaar dienden te zijn via de rivier of een air-
strip;
2. de mogelijkheid bestond torens te plaatsen ( ca. 24 m. hoog) welke
dan boven vegetatie en terreinhoogten komen;
3. aansluiting met zoveel mogelijk astronomisch bepaalde punten en
Hiranpunten mogelijk was.
"Hiran" (High Range Navigation System) berust op hetzelfde meetprincipe
als Aerodist. Tussen 1961 en 1963 werd door de U.S. Air
Force een trilateratienet (door middel van electronische afstandsmetingen)
gemeten tussen Venezuela en Brazilië via de Noord-Oost
kust van Zuid-Amerika, teneinde een verbinding tussen de driehoeksnetten
van beide landen tot stand te brengen.
Hiertoe werden onder andere in Suriname 2 punten, te weten: Zanderij
en Tebutop in het Hirannet opgenomen. De verkregen geodetische
posities werden gegeven ten opzichte van het Provisional
South American Datum 1956 (P.S.A.D.), een voor de zwaartekracht
gekorrigeerde positie van het astro-station llLacanoa" nabij Ciudad
Bolivar in Venezuela. Dit horizontaal referentie datum werd toentertijd
in grote delen van Zuid-Amerika benut voor karteringen.
(Inmiddels is deze datum vervangen door S.A.D. 69 (Chua =
1 9°45'41"6527" N. en 48°06'04.0639" W.)( J. W.)
In het Hirannet, werd voor Zanderij (H-14) de volgende positie gegeven
05~27'09~~474 N. en 55°12'1111825 W. (met deze coördinaten
werd zowel in het aerodist, helidist- als Doppler Satellite Positioning
programma gerekend). Te Zanderij werd ook een astronomisch
azimuth bepaald naar H-13 (Oreala) waarvoor 262°211351107 werd
gevonden. De geografische coördinaten voor "Tebutop" zijn
03~29'33~~282 N. en 55°0815911062 W.
In dit kader werd tevens een polygoon langs de Corantijn gemeten
tussen Atkinson (Demerara) en Oreala, met 2 stations - Mac Cleman
en Flett - op de Surinaamse oever. (Verslagen Archief C.B.L.)
In het kader van het Geofysisch Jaar 1957158 mat Professor Veldkamp,
geassisteerd door de heer Van Boekel, enkele zwaartekracht profielen
in Suriname, welke later door Van Boekel, in de jaren 1958-1960 werden
uitgebreid. (Terzake de zwaartekrachtmetingen wordt onder 7.6. van
dit hoofdstuk gerapporteerd.)
Uit deze metingen traden aanzienlijke gravimetrische anomaliën aan de
dag, reden waarom bepaald werd de astropunten uit de vorige luchtkar-
tering in het aerodistnet op te nemen. (Overzicht 11)
Teneinde dit primair net te kunnen inpassen in het Zuid-Amerikaans Hi-
rannet, werden de twee in Suriname gemeten Hiran punten (Zanderij H-
14 en Teboe H-16), alsmede het punt H-l5 (Tirios in Brazilië) en H-13
(Oreala, Guyana) eveneens in het aerodistnet opgenomen.
Het aerodistsysteem zelf, kan kort als volgt worden samengevat:
Midden en nagenoeg loodrecht op de richting tussen twee grondstations
i.c. meettorens van circa 24 m. hoogte, waarop de responders
(onderdeel van de elektronische afstandmeters) beweegt zich een
vliegtuig, voorzien van het "Master" deel van de elektronische
uitrusting, op een hoogte van circa 3 km.