HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPELIJKE ...

7. DE PERIODE VAN DE LUCHTKARTERING (1943 - HEDEN)
(De kaart ten dienste van de sociaaleconomische ontwikkeiing van Suriname)
De spanne tijds tussen het verschijnen van de kaart van Bakhuis en de
Quant (1930) en de hierna te behandelen fotogrammetrische kartering is
geenszins zonder karteringswerzaamheden geweest.
Weliswaar verschijnen in deze tijd geen nieuwe algemene overzichtskaar-
ten, doch de kaart onder punt 7 bij de beschrijving der Bakhuis-bladen in
hoofdstuk 6. genoemd, is het resultaat van drie jaren karteringswerk aan de
Braziliaanse grens.
Een drie-tal expedities trekken achtereenvolgens de Curuni, Palumeu en
Litani op, waarbij de bronnen van deze rivieren worden opgespoord om zo-
doende de waterscheiding en daarmede de grens met Brazilië te vinden en
middels metingen vast te leggen. Hierbij werden evenals dat destijds bij de
wetenschappelijke expedities plaatsvond, op de uitgestrekte Sipaliwini-
savanna met zijn vele kale toppen, driehoeksmetingen toegepast en sters-
waarnemingen verricht ter bepaling van geografische lengten en breedten
van diverse punten langs de gehele grens.
De overige grenspunten werden middels polygoonmetingen - met boussole
en meetlint - tussen deze astronomisch bepaalde punten, ingepast.
Hoewel bij deze expedities zowel radio's als telegrafisten werden meege-
nomen, schijnen deze meer voor onderling kontakt der groepen dan voor het
opvangen van tijdseinen te zijn benut; waar dit wel het geval is geweest,
zoals blijkbaar bij grenspunt 60 - blijkt het lengteverschil met een in 1968 -
1972 uitgevoerde aerodistmeting, waarin dit punt werd opgenomen, zeer
gering ( circa l").
Het grenspunt no. 12 echter, op de Sipaliwini-savanna, gaf in vergelijking
met de daaraan gekoppelde Doppler Satellite Positioning in 1978 vooral in
de geografische lengte, een opvallend groot verschil (enkele minuten).
7.1. De eerste fotogrammetrische karteringen.
I Met de bedoeling een 1uchtvaartna.vigatiekaart samen te stellen, verrichtte
een eenheid van de Amerikaanse Luchtmacht (AAF) in 1943
luchtopnamen in Suriname. De opnamen werden gemaakt volgens het
zogenaamde trimetrogon systeem.
De daarbij gebruikte camera is een drievoudige, bestaande uit 3 Fair-child
K-17 camera's. Het objectief heeft een lensopening van 1 : 6.3,
een bfepfpuntafstand van circa 15 cm. en een beeldhoek van
93'23' .
In totaal werden 21 runs gevlogen op een gemiddelde vlieghoogte van
20.000 voet ( + 6 km.), hetgeen bij de genoemde brandpuntsafstand van
15 cm. resulteerde in foto's op de schaal circa 1 : 40.000.
Het formaat van de foto's was 9 x 9 inch, waardoor per foto dus een oppervlak
van circa 85 km
2
werd afgebeeld.
In totaal werden 2004 opnamen verricht; hiervoor waren 8 uren fotografie
verdeeld over 9 dagen (tusspfj46 en 20 september 1943) nodig. In
het aangehaalde werk van Simons is de ligging van deze runs aangegeven
op zijn kaartbijlage no. l, waarvoor de Geologische schetskaart
van Suriname door R.IJzetman (1931) werd benut.
101) Simons, A.L. 1947: Aantekeningen bij een collectie luchtfoto's van
Suriname. K.N.A.G. 2e serie, Deel LXIV no. 5, blz. 577 e.v.
102) Simons A.L.: op. cit. blz. 582 e.v.