HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPELIJKE ...

Ook bij deze expeditie werd aandacht besteed aan mens, plant, dier en bo-
dem.
Een woorden-lijst van de Saramakaner bosneger-taal werd samengesteld,
500 stukken herbarium verzameld, alsmede 400 exemplaren op zoölogisch
gebied, terwijl ook 70 steenmonsters werden bijeen gebracht.
De zevende en laatste van deze expedities, de Corantijn-expeditie 97)
(1910/191 1) had tot opdracht het stroomgebied van de Corantijn, meer in
het bijzonder de strook land ten Oosten daarvan gelegen, te onderzoeken en
meerdere zekerheid te verkrijgen omtrent ligging en loop van deze rivier.
Voorts zou van deze gelegenheid gebruik worden gemaakt, om de kennis
omtrent de aldaar wonende Indianen te verrijken en verzamelingen aan te
leggen met betrekking tot plant- en dierkunde.
Het is op deze expeditie, dat haar leider Eilerts de Haan op 29 augustus
1910 hoog in de Gran Rio (Ston-portu) overleed en aldaar werd begraven,
elf dagen nadat een ander lid van de expeditie, namelijk Julius Helder
eveneens als gevolg van een malaria-aandoening ver van huis en haard tot
hoger leven was opgeroepen.
Ten aanzien van het resultaat der expeditie kan worden meegedeeld, dat de
rivier-opnainen geschieddden met een stereoscopische afstandmeter (Zeiss)
en een handkompasje, terwijl de kaart aan de hand hiervan werd sainenge-
steld, door deze trajekten in te passen tussen astronomisch bepaalde of
middels driehoeksmeting vastgestelde punten.
Voor triangulatie en sterwaarnetningen beschikte men over een theodoliet
en een klein universeel instrument.
Vanuit twee bergkampen aan de Lucierivier (56'30' W / 3'33' N. hoogte top
650 m. en 56'45'' W. / 3'15' N. hoogte top 570 m.) werden panorama's ge-
meten, die de constructie van het omliggende bergland mogelijk maakten.
Voor de vastlegging van de Corantijn- en Sipaliwini-rivier was men aange-
wezen op astronomische plaatsbepalingen, waarbij gebruik werd gemaakt
van de bij de voorgaande expeditie vastgestelde geografische lengte en
breedte van Apikolo (in de Sipaliwini).
Met betrekking tot de rivieropnamen (de Corantijn tussen Lucie- en New
River), valt nog het volgende op te merken:
Teneinde de invloeiing van de New River in kaart te brengen werd langs de
west-oever van de Corantijn gevaren. Zen volledige opname van de uitge-
strekte en talrijke eilanden (uit de luchtfoto's blijken voor de monding van
de New Xiver welgeteld 106 eilandjes te liggen) die de rivier op vele plaat-
sen vormt, was te tijdrovend, waarom sleciits de oostelijke oever en de ei-
landen, voor zover opgenomen met volle lijnen werden aangegeven in de
kaart en het overige werd slechts zeer globaal en met stippellijnen aange-
duid.
Ten aanzien van de toponymie wordt opgemerkt, dat werd afgegaan op de
inlichtingen der Indianen, die evenwel niet betrouwbaar bleken en elkaar
soms tegen spraken.
De namen, die uiteindelijk op de kaart werden geplaatst zijn tenslotte die
welke de expeditie-leider het meest waarschijnlijk voorkwamen.
Rapporterend over hoogtebepalingen wordt gezegd, dat waarnemingen des
avonds gedaan, gemiddeld groter hoogteverschil gaven dan die van des mor-
gens, hetgeen misschien met een periodieke schommeling van de gradient
kan samenhangen.
97) Kayser, C.C., 1912: Verslag der Corantijn expeditie.
K.N.A.G. 2e serie, Deel XXIX no. 4, 76 blz. en een kaart.