HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPELIJKE ...

Tumuk - Humak - expeditie
In het K.N.A.G., deel XXII 1905 p.1085 en volgende maakt De Goeje, de
toekomstige leider van deze expeditie de balans op terzake de stand van
het wetenschappelijk onderzoek i Suriname en komt tot de bev' din dat
ongeveer 5096 van de 150.000 kmr (inen rekent thans 163.820 km F voor g het
oppervlak van ons land) verkend is.
~aarvÓÓr was reeds 30% bekend, zodat nog 20% de kaart van Suriname als
"witte plek" ontsiert.
Nog te doen valt:
1. De opname van de Oelemarie- en Loë kreek en nog een aantal stromen
die vooralsnog gestippeld op de kaarten voorkomen, te weten Pimba-
kreek, Jaikreek, Tibiti, Tanjimama, Falawatra enz.
2. De loop van de Surinamerivier (Gran Rio en Pikin Rio) bezuiden de 4e
breedte graad.
3. Een strook land tussen de Corantijn en de Wilhelminaketen.
4. De grenzen van de kolonie.
De onder punt 1 genoemde kreken zouden gaandeweg en naar behoefte kun-
nen worden opgenomen, terwijl het onder punt 2 gestelde tijdens de Suri-
naine-expeditie zou worden verwezenlijkt.
Het doel van deze expeditie was de realisatie van het onder 3 genoemde.
Het plan ter uitvoering van deze onderneming werd aldus vastgesteld:
"De expeditie zal de Marowijne - Tapanahoni opvaren, tot het brongebied
van de Palumeu.
Vandaar zal men beproeven door een landtocht het gebied tussen deze ri-
vier en het brongebied van de Corantijn en de Troinbetas te verkennen en
zoveel mogelijk gegevens te verzainelen om de waterscheiding, die - vol-
gens het bij de Tweede Kamer in dato 29 december 1906, aanhangig ge-
maakte wetsontwerp, houdende de goedkeuring van het op 5 mei 1906 te
Rio de Janeiro tusschen Nederland en Brazilië gesloten verdrag, strekkende
tot regeling der grens tusschen Suriname en Brazilië - de Zuidgrens der
kolonie zal moeten vormen, in kaart te brengenf'.
Getracht zou verder worden ook in noord-westelijke richting door te drin-
gen, de Surinamerivier te bereiken en langs die weg naar Paramaribo terug
te keren.
Blijkens het verslag heeft de terugtocht evenwel langs dezelfde als de
heenweg plaatsgevonden.
Uitge r id wordt omtrent de resultaten van deze expeditie gerappor-
teerdB6[ waarbij tevens toelichtingen op de bij het verslag behorende kaart
worden gegeven:
Ten aanzien van de Corantijnrivier wordt gemeld dat deze rivier eerder in
kaart werd gebracht:
1. in 1836 door Schomburgk vanaf de monding tot de Wonotobo-vallen;
2. in 1843 door dezelfde persoon: de Kutarie en de Corantijn;
3. in 1871 door de geoloog Brown van de monding tot hoog in de door hem
ontdekte Boven-Corantijn (New River);
4. in 1872 (zoals wij reeds eerder vermelden) door Cateau van Rosevelt
vanaf de monding tot de Wonotobo;
5. in 1889 door het Etat-Major van Z.Ms.Bonaire, alleen de monding (zee-
kaart no.217, Kust van Guyana 1897).
95) Goeje, C.H. de, 1908: Verslag der Tuinuk-Humak-expeditie.
K.N.A.G. 2e serie, Deel YYV no.5, 225 blz. en 1 kaart.