HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPELIJKE ...

More documents

Recommendations

Info

4.3.3. De "balata" kaarten uit 1912 Dit hoofdstuk geeft ons de gelegenheid in te gaan op een nog niet eerder tersprake gebracht aspekt van de Surinaamse economie, te weten de balatawinning. Deze bij zuiver toeval in 1856 door de koloniale Ontvanger en Betaalmees- ter Wildeboer te Berg en Dal ontdekte grondstof, welke aldaar bij gebrek aan koeienmelk, in opgeloste vorm als zodanig werd gebruikt, is voor velen in de loop der jaren een bron van inkomsten gebleken. Het boek(zie noot 85) Van Struyken de Roysancour en Gonggryp geeft een historisch overzicht rnet betrekking tot de ontwikkeling van de winning van balata, alsmede kritiek op de heersende wetgeving hieromtrent. Ook geven zij adviezen ter op tilnalisering van het balatabedrijf. Uit kartografisch- en landmeetkundig oogpunt zijn voor ons onderwerp van belang de bepalingen welke ten aanzien van de ligging, grootte en dergelijke der concessiën zijn gegeven. Ten aanzien hiervan merken de auteurs van genoemd werk op: "Er is in de kolonie een officiële kaart in de wandeling "leggerv1 geheten, vervaardigd in de jaren 1860-1879 door Cateau van Rosevelt en Van Lans- berge. Deze kaart is getekend op de schaal 1 : 100.000. De gedrukte exem- plaren daarvan zijn op de schaal 1 : 200.000. Bij de aanvraag om concessie zendt de belanghebbende een figuratieve kaart, dit is een copie van het betrekkelijke deel van de legger, in, waarop door een beëdigd landmeter de gewenschte oppervlakte is aangegeven. De Gouvernements Landmeter vermeldt op de schets het een of ander vast (?) en bekend (?) punt, dat bij eventuele meting als uitgangspunt moet die- nen. Administratief is nog bepaald, dat de aangegeven grenslijnen, voor zover toevallig geen natuurlijke grenzen, recht inoeten zijn en Noord-Zuid of Oost-West moeten lopen". Als voorbeeld wordt een dergelijke kaart getoond, een rechthoek van 15 x 7 km (schaal l : 200.000) waarvan het Noord-'Westelijke hoekpunt voorzien is van de letter P. Voorts staat er de aantekening vermeld: P. ligt op 44.500 m. Recht - Oost en 51.000 m. Recht - Zuid van de monding van de Goud- of Wyriapicouroekreek. Ook is vermeld: Figuratieve kaart van een perceelland groot 10.500 ha. gelegen ten Oosten van de Corantijn, aangeduid door de figuur (bovengenoemde rechthoek) in het rood, tot exploitatie van balata in concessie aangevraagd door J.E.Th. Anijs. Met deze "kaart" gewapend, trekt de expeditie dan de wildernis in om op "haar" terrein te gaan arbeiden. Rekening houdend met de omstandigheden dat de leider der prospectie een eenvoudig man is, die soms lezen noch schrijven kan; er dikwijls verwarring bestaat over de nainen der kreken of vallen; dat deze topografische entiteiten (veelal uitgangspunten voor een eventuele meting) soms op dagen reizen afstand van het terrein gelegen zijn; dat voorwerkers en arbeiders op "gevoel" zonder hulp van instrumenten (anders dan een handkompas) in het bos de weg vinden; dat tot voor enkele jaren de beëdigde landmeters overeenkomstig het officieel gesanctioneerd gebruik volgens het rniswijzend kompas maten, is het niet te verwonderen dat er grenskwesties ontstaan en er dus op het gebied van concessiegrenzen geen enkele rechtszekerheid is. De auteurs stellen dan ook voor een zogenaamde blokverdeling van de eerste zône (tot aan - + 4' N.Rr.) in 20 concessies van elk gemiddeld 300.000 ha.
Hierbij worden de rivieren en kreken als natuurlijke grenzen aangehouden en waar dit niet mogelijk is, rechte lijnen in N-Z of O-W richting. Hoewel in de verordening sprake is van de kaart of I1legger" van Cateau van Rosevelt bij de aanvraag van een Balata-concessie, wordt hier deze blokverdeling aangegeven op een kaart schaal 1 : 2.000.000, welke met uitzon- dering van de Corantijn door Van Rosevelt gecorrigeerd, qua inhoud inden- tiek is aan de kaart sub 4.3.2. (wereldtentoonstelling) (Zie bijvoorbeeld Lucierivier, die in beide kaarten gestippeld is aangegeven en lopende vanaf point "Right about" in de Curuni). In het boek van Struycken de Roysancour en Gonggryp staan nog 3 kopiëen hiervan in kleuren, aangevende respektievelijk: 1. a. concessie terrein in onderzoek (191 l) (groen) 4.323.00 ha. b. concessie terrein in bewerking (1912) (geel) 484.069 ha. (ca 10% van het onderzocht terrein) c. concessie terrein in bewerking (191 1) (oranje) 1.778.769 ha. Aan de bosnegers werd aan de Coppename (Tanjimamakreek) ook een con'cessie verleend. 2. Kaart, aantonende alle terreinen, die sinds het begin der balata-indus- trie (1893) tot einde 1911 voor exploitatie zijn uitgegeven geweest (éénmaal of meerdere malen): a. oude concessies (groen) niet in exploitatie in 1911 1.225.000 ha. b. oude concessies (geel) opnieuw in concessie in 191 1 1.075.000 ha. c. nieuwe terrein (oranje) in concessie in 191 1 703.769 ha. Totaal in concessie over 19 jaren 3.003.769 ha. 3. Kaart, aantonende de ligging der concessies van de onderscheiden exploitanten op 31 december 191 1. a. exploitanten tot totaal + 600.000 ha b. exploitanten tot totaal -300.000 ha c. exploitanten tot totaal 160.000 ha d. exploitanten tot totaal 150.000 ha. e. diverse exploitanten f. bosneger concessie (Coppename - Tanjimama) Totaal oppervlak bedroeg 1.778.769 ha voor 264 concessies ten name van 75 verschillende concessie-houders. Vanwege de toename der aanvragen werd bi j verordening G. B. 19 14 no.5 1, gewijzigd bij G.B. dd. 23 april 1920 no.63 het aantal blokken over geheel Suriname uitgebreid tot 63, (waarvan 16 voor het éénmansbedrijf) terwijl bij artikel 2 par. I van deze verordening als volgt werd bepaald: De uitgifte van concessie geschiedt volgens een perceelsverdeling in blokken overeenkomstig de aanwijzingen op de bij deze verordening gevoegde staat houdende het volgnummer, de omschrijving van de begrenzing en de oppervlakte van ieder blok en de daarbij behorende kaart. In verband met deze verordening werd een speciale rt gedrukt, welke als titel draagt : Kaart behorende bij G.B.1914 no. 51 Q , ( gewijzigd bij G.B. 1920 no.63) art. 2 par.1 schaal 1 : 1.000.000. Deze kaart bevat de hiervoren vermelde gegevens en is een verkleining van de kaart van Spirlet uit 1913 (kaartbi j lage no. 12). Helaas worden daarbij de zogenaamde betwiste gebieden niet in de blok- indeling opgenomen. 87) Koeman, C. : Bibliography of printed maps of Suriname; map. no. 101.
Page 1:
HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPE
Page 5 and 6:
INHOUDSOPGAVE Voorwoord Samenvattin
Page 7:
Bijlagen: Bijlage 1 : Beknopt overz
Page 11 and 12:
SAMENVATTING Geschiedenis. De karte
Page 13 and 14:
1. Samenvatting van kartografische
Page 15 and 16:
Onder de regionale kaarten van dit
Page 17 and 18:
3.2. De kaarten van Loth (1876-1899
Page 19 and 20:
De volgende instruktie dateert van
Page 21 and 22:
De tweede expeditie ging de Saramac
Page 23 and 24:
Deze vaste punten zouden tevens die
Page 25 and 26:
Nog andere problemen t.a.v. de pasp
Page 27 and 28:
SUMMARY History The history of surv
Page 29 and 30:
1. Summary of the cartographic aspe
Page 31 and 32:
2. The period of the (Dutch) West-I
Page 33 and 34:
3.3. Cateau van Rosevelt and his ma
Page 35 and 36:
4.3. Other thematic maps 4.3.1. In
Page 37 and 38:
headwaters of the Suriname river an
Page 39 and 40:
The geographic coordinates finally
Page 41 and 42:
SOMMARIO a. La historia La historia
Page 43 and 44:
1. Sumario de los aspectos coloniza
Page 45 and 46:
2. El período de la Compania (Hola
Page 47 and 48:
3.3. Cateau van Rosevelt y su mapa
Page 49 and 50:
4.2. El mapa politemático de Zimme
Page 51 and 52:
Después de la expedición Tapanaho
Page 53 and 54:
7.2. Métodos aéreos en uso del en
Page 55 and 56:
INLEIDING Historie, technieken en m
Page 57 and 58:
Een kaart van Ottens (vóór 1718)
Page 59 and 60:
Er was een wegenplan ontworpen, dat
Page 61 and 62:
Landmeters van het oude Rome maakte
Page 63 and 64:
De drie bekendste hiervan zijn de t
Page 65 and 66:
l. 1.1. Kaarten, karteringen en Kad
Page 67 and 68:
Terwijl in Europa pas na de Franse
Page 69 and 70:
West-Indië West-Indië kan worden
Page 71 and 72:
Op de kust van Guiana kwamen in 162
Page 73 and 74:
Inset: English Harbour: schaal 2 fu
Page 75 and 76:
e. St. Christopher 1828 (no. 3635 p
Page 77 and 78:
de kustlijn. Kaart no. 13 is gedate
Page 79 and 80:
12. Als bijlage van het Koloniaal V
Page 81 and 82:
3. Van enkele delen van St. Maarten
Page 83 and 84:
1. De manuscript kaart van Maas (17
Page 85 and 86:
1.5. Cayenne 1.5.1. Zee- en landkaa
Page 87 and 88:
3. De goudvelden: 19 in totaal, waa
Page 89 and 90:
2. DE PERIODE VAN DE WEST-INDISCHE
Page 91 and 92:
De landmeter van de kolonie had ove
Page 93 and 94:
Voorts zou een ieder die wel een go
Page 95 and 96:
c. de naasting bij verkoop enlof na
Page 97 and 98: van Politie heeft goedgevonden: "de
Page 99 and 100: Geconcludeerd mag worden, dat de ri
Page 101 and 102: Bovendien zou wegens deze 'maatrege
Page 103 and 104: In de metrische schaal omgezet zijn
Page 105 and 106: Uit het voorgaande overzicht blijkt
Page 107 and 108: Leupe no. 1990: Kaart van 't rivier
Page 109 and 110: Ten aanzien van de datering van de
Page 111 and 112: Volledigheidshalve dient hier echte
Page 113 and 114: De savanna waar doorheen het tracé
Page 115 and 116: ten en van de landmeter Jansen, die
Page 117 and 118: 3-3- Cateau van Rosevelt en zijn ka
Page 119 and 120: Blijkens de Surinaamse Almanak van
Page 121 and 122: Rond 1800 werd de stad naar het Noo
Page 123 and 124: Drie en twintig punten werden in ge
Page 125 and 126: Uit dezelfde tijd (1783) dateert de
Page 127 and 128: Een zeker persoon was gedagvaard vo
Page 129 and 130: Vanaf het moment dat de eerste uit
Page 131 and 132: De vierde afdeling handelt over het
Page 133 and 134: Art. 28 Soort en afmetingen der mer
Page 135 and 136: Art. 9 (Gewijzigd bij G.B. 1932 no.
Page 137 and 138: Deze West-Indische Paskaart van Bla
Page 139 and 140: Vergeleken bij haar Nederlandse tij
Page 141 and 142: De opname werd verricht door het Et
Page 143 and 144: De jongste opnamen geschiedden tuss
Page 145 and 146: De scholen van Clevia, Beekhuizen,
Page 147: De Tumuk-Humak in de Zuid-Oost hoek
Page 151 and 152: Om nu de grenslijnen tussen bepaald
Page 153 and 154: Vanwege de tijdrovende en moeizame
Page 155 and 156: (De hoogte van de Voltzberg werd be
Page 157 and 158: Tijdens de metingen werden op versc
Page 159 and 160: Tumuk - Humak - expeditie In het K.
Page 161 and 162: 3 geologische kompassen, l' Barkert
Page 163 and 164: Ook bij deze expeditie werd aandach
Page 165 and 166: 6. DE PERIODE VAN DE OPNEMINGSBRIGA
Page 167 and 168: De splitsing kwam op 1 mei 1912 met
Page 169 and 170: 7. Invoering titel: Topograaf - Lan
Page 171 and 172: Vertikaal verband: Als nulpunt voor
Page 173 and 174: . Coördinaten ligging Kadaster Ste
Page 175 and 176: Artikel 6 : Indien opgaven, door ei
Page 177 and 178: Sinds de tijd van Cateau van Roseve
Page 179 and 180: 4. Blad acht (Marowijne). Een groot
Page 181 and 182: 7. DE PERIODE VAN DE LUCHTKARTERING
Page 183 and 184: met de opnamen van start was gegaan
Page 185 and 186: Voorts werden nog een aantal additi
Page 187 and 188: Enige seconden vóór, tot enige se
Page 189 and 190: De ketting bestaat uit een aantal a
Page 191 and 192: In-track circa 24 m., Cross-track c
Page 193 and 194: éénduidig peil in te voeren en di
Page 195 and 196: spraak lldangll te gebruiken). Door
Page 197 and 198: Enkele Zwaartekracht- stations Albi
Page 199 and 200:
Bijlage I. BEKNOPT OVERZICHT VAN DE
Page 201 and 202:
Eene nadere aanvulling van het besl
Page 203:
Teneinde het verkrijgen van domeinl
Page 206 and 207:
De volgende stukken hebben betrekki
Page 208 and 209:
Overzicht werkzaamheden van 11 apri
Page 211:
F i t B t A T L A N T I S C H E O (
Page 215:
, B s i!! l i i 3 0 o o ; l a jol l
Page 219:
Geografische Geografische Geografis
Page 223:
DE Cvsr 2. The oldest known printed
Page 227:
4. Fragment of the replica of Henem
Page 231:
6. Fragment of the eastern part of
Page 235:
8. Sheet-fragment of the m.S. map (
Page 239:
10. Fragment of the map by G.P.H. Z
Page 243:
12. Fragment of one of the most imp
Page 247 and 248:
Verklaring van enkele begrippen (in
Page 249 and 250:
Personenregister Bk . Abbeville. P
Page 251 and 252:
Personenregister Blz . Gosseby. J.C
Page 253 and 254:
Personenregister Blz . Poirson. J.B
Page 255 and 256:
Zakenregister Blz . ...............
Page 257 and 258:
Zakenregister Blz . Lacanoa .......
Page 259 and 260:
Lijst van aangehaalde kaarten en at
Page 261:
Gebied Auteur Jaar Blz. Opmerkingen
Page 264 and 265:
Auteur Jaar Blz. Opmerkingen Surina
Page 266:
p. 41 6e regel van onder: p. 157 le
show all

HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPELIJKE ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?