HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPELIJKE ...

Vergeleken bij haar Nederlandse tijdgenoot (zeekaart van 1785) is deze
kaart veel minder gedetailleerd en kan met evenveel recht zeekaart als
landkaart genoemd worden. Zelf spreekt Thompson van een geo-hydrogra-
phic survey.
Aan de zeeman worden echter in geschrift uitgebreide zeevaartkundige in-
formaties verstrekt omtrent onze kusten, in het bijzonder met betrekking
tot het binnenvaren van de "Demerari river".
Onder andere maakt captain Thompson de volgende opmerkingen:
"As it is the genera1 opinion that there are many unexplored Sand Banks on
this coast, a great attention to the Lead and quality of the Ground will be
necessary as, by that only, you will be apprised of the Danger, for as on
most parts of this Coast, to the Eastward of the River Oronoko, the bottom
is very soft mud: if of a sudden you find hard sandy ground, be assured some
danger is near, and immediately haul off til1 you again find soft ground as
before".
Hoewel uit de tijd van Heneman, wordt de Saramacca nog voorgesteld zoals
op De Lavauxls (1 737) kaart.
De diepten zijn aangegeven in fathoms (vadems, l vadem = 1.828 m.), de
geografische lengten gerekend ten opzichte van London, terwijl de schaal in
nautische mijlen (ca. 1852 m.) is weergegeven.
Een belangrijke bijdrage in de hydrografische kartering van Suriname werd
geleverd door de Nederlandse Marine.
Wij noemden reeds de kaart van Luitenant ter Zee Ze klas Vos uit 1845, die
over een reeks van 40 jaren, na periodieke revisie werd uitgegeven tot 1887
en waarmee een jarenlange traditie werd ingezet.
Het zeer lezenswaardig verslag van Vos (Beschrijving van eene kaart der
kust van Nederlandsch Guyana 1845 - Surinaams Museum no. 11 14) bevat
uitgebreide inlichtingen omtrent de samenstellende gegevens in de kaart.
Ter illustratie enige fragmenten uit deze beschrijving.
l. "De lage kust, de onnauwkeurigheid der uitgegeven kaarten, die van te
klein bestek zijn, om de noodige aanwijzingen te bevatten, de onjuiste
lengte- en breedte-bepalingen, die op dezelfde voorkomen, de noodza-
kelijkheid waarin men zich bevindt, om voorzichtigheidshalve op zoo-
danige afstand uit den wal te blijven, dat men de landverkenningen
slechts gebrekkig verkrijgen konde, dit alles maakte, dat men weleens
beneden de rivier Suriname haalde (pag.3).
2. "Eene der voornaamste plaatsbepalingen is voorzeker de stad Parama-
ribo; die plaats goed bepaald hebbende, kan men met enige zekerheid
uit hare ligging die van de andere punten afleiden, en wanneer men
door nauwkeurige observatiën eenig verschil met onze aangenomen
lengte van de meridiaan van genoemde plaats mocht vinden, zal het
goed zijn dit verschil op alle overige plaatsen toe te passen.
De lengte-opgaven zijn afkomstig van Nederlandse zeelieden; bij hen
immers werden de tafelen, voorkomende in de Handleiding tot de Be-
schouwende en Werkdadige Stuurmanskunst van J.C.Pilaar, en de ver-
zameling van ster- en Zeevaartkundige Tafelen van J.Swart meestal
gebruikt.
De eerstgenoemde schrijver plaatst de kerk te Paramaribo op 55'131
W.L. en de laatstgenoemde op 55°13'30" . . . . .".
"De kerk wordt echter zelden tot observatieplaats gebezigd, meest al-
tijd stelt men zijnen tijdmeters op het plein vóór het Gouvernements-
huis welke observatieplaats 0~0'25" met de kerk in lengte verschilt ...