HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPELIJKE ...

More documents

Recommendations

Info

Overzicht lengte-bepaling Stenen-Trap. Z. M. Aruba Sackse v.Stockum Kremer Aerocar to (Zie ook onder Hydrografische Karteringen) 3.5. Bexhouwing over de magnetische deklinatie in Suriname Bij vergelijking van de hiervoor besproken kaarten tot en met die van Mose- berg (1801) met kaarten van latere datum valt het op dat de richtingen der oude plantage-grenzen (dammen) niet op het ware Noorden georiënteerd blijken. Zoals reeds eerder opgemerkt, hebben de landmeters destijds de plantage- grenzen volgens het kompas waar mogelijk, Noord-Zuid, Oost-West of Noord-Oost - Zuid-West gericht. Bij uitbreidingen worden de nieuwe gronden aan de reeds bestaande geme- ten en zodoende werden geleidelijk aan de rivier-overs opgevuld. Uit literatuur (Encyclopedie van de Aardrijkskunde "Winkler Prinsv1 pag. 199) weten wij, dat op één van de kaarten van de Portugese kartograaf Pedro Reine1 voor het eerst rond 1500 een aanduiding van de magnetische deklinatie van het kompas wordt aangegeven. In hoeverre men toentertijd beschikte over gegevens met betrekking tot de magnetische deklinatie in Suriname is niet na te gaan. De landmetersinstructie van l augustus 1724 (zie landmeter-instructies) verbood evenwel de landmeter met "geene deminste miswijzingen" te mo- gen rekenen maar de kaarten der landen zoodaanige te coucheeren als ,zij zullen bevinden de waare coersen te loopen". (Het begrip miswijzing of magnetische deklinatie als zodanig was toen de in Suriname werkzame landmeters dus wel bekend). Wij konstateerden voorts een aanduiding hier- toe bij de instruktie van 17 december 1782, welke de landmeters voor- schreef dat steeds "de vier hoofdstreken volgens derzelve ware ligging op de kaarten moete orden vertoondn. Toch meent LothlSW dat de opvatting m.b.t. ware ligging, bedoeld in de instruktie zo juist genoemd, geweest moest zijn, zoals die door het kompas word t aangegeven. Want, zo redeneert Loth verder, ofschoon reeds op een kaart van september 1735 de landmeter Freutenier bij een grenslijn schrijft: "Recht Noorden" en op alle andere kaarten, ook van metingen na 1782, de windstreken door kompasroos of een pijl op de kaart zijn aangeduid, blijkt uit de kontrole van alle vroegere metingen van gronden waarvan de oude grenzen door aanleg van dammen zijn bevestigd of door enkele teruggevon- den stenen pilasters zijn aangewezen, dat deze naar het Noorden gerichte grenslijn 5' à 7' verschillen met de tegenwoordige (1905) aanwijzing van de magneetnaald, zodat geen rekening gehouden is met de miswijzing. (Het- geen in overeenstemming is met de instruktie van 1724 welke kennelijk aan Loth niet bekend was. Zie onder 3.6 Landmetersinstrukties). 76) Loth W.L. : op.cit. blz. 9 (zie hoofdstuk 2 noot 7)
Uit dezelfde tijd (1783) dateert de kaart van de kust van Guyana van Thompson, de la Rochette en Faden, (Surinaams Museum no. 220), waarop wij voor het eerst een aantekening vinden omtrent de deklinatie vóór de kust van de Surinamerivier (zie staat no.2 hieronder). Vervolgens komt men in het werk van Teenstra uit 1835, (De landbouw in Suriname Deel I pag. 84) de opmerking tegen "dat de deklinatie aan de Suri- namerivier 2' Oostelijk was, waardoor miswijzing voor de %oschpatrouil- les" geen noemenswaardig verschil maakte". Uit de zeekaart van de Luitenant Vos uit 1845 is af te leiden, dat de miswijzing aan de monding van de Surinamerivier 4' Oost bedroeg. Teneinde een inzicht te krijgen over het verloop van magnetische deklinatie op de meridiaan van Paramaribo, moge onderstaande staat dienen, welke is samengesteld uit gegevens, ontleend aan diverse dokumenten t.w.: l. De Goeje, Suriname ontdekt. In een voetnoot op pag. 78 van dit artikel troffen wij onderstaande opgave: Magnetische deklinatie te Paramaribo afgeleid uit isogonen: 1°30' Oost 2'30' Oost 5'30' Oost 7'301 Oost 7°00' Oost 5O Oost (Rond 1650 werd dus de maximale Oostelijke miswijzing geregistreerd, opm. J.W.). 2. In het Surinaams Museum is aanwezig de zeekaart uit 1783 van Thomp- son - de la Rochette - Faden (110.220); deze geeft aan ter hoogte van Paramaribo een miswijzing van 4'30' Oost 3. 1835: De landbouw in Suriname - Teenstra. Hierin wordt melding gemaakt van een miswijzing van 2°00' Oost 4. 1840: (Bron als onder 1) 0~301 Oost 5. 1845: Zeekaart van Vos (Sur.Museum kaart no.50) Af te leiden uit de miswijzing bij Nickerie als inzet 1°30' Oost (?) 6. 1878: Kaart van Cateau van Van Rosevelt l0 22' West (Tegen het midden van de 19e eeuw lag de magnetische miswijzing voor Paramaribo rond 0' opm.3.W.) 7. 1885: (Bron als onder 1) 2' 00' West 8. Aantekeningen over de deklinatie-verandering der magneetnaald in Su- riname - Loth (Surinaams Museum S122-XI) (Zie ook: K.N.A.G. Deel XXXV (191 8) no. 1, blz. 707 e.v.) 1900 Waarneming Loth 2'03' West (jaarlijkse variatie 9'30)
Page 1:
HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPE
Page 5 and 6:
INHOUDSOPGAVE Voorwoord Samenvattin
Page 7:
Bijlagen: Bijlage 1 : Beknopt overz
Page 11 and 12:
SAMENVATTING Geschiedenis. De karte
Page 13 and 14:
1. Samenvatting van kartografische
Page 15 and 16:
Onder de regionale kaarten van dit
Page 17 and 18:
3.2. De kaarten van Loth (1876-1899
Page 19 and 20:
De volgende instruktie dateert van
Page 21 and 22:
De tweede expeditie ging de Saramac
Page 23 and 24:
Deze vaste punten zouden tevens die
Page 25 and 26:
Nog andere problemen t.a.v. de pasp
Page 27 and 28:
SUMMARY History The history of surv
Page 29 and 30:
1. Summary of the cartographic aspe
Page 31 and 32:
2. The period of the (Dutch) West-I
Page 33 and 34:
3.3. Cateau van Rosevelt and his ma
Page 35 and 36:
4.3. Other thematic maps 4.3.1. In
Page 37 and 38:
headwaters of the Suriname river an
Page 39 and 40:
The geographic coordinates finally
Page 41 and 42:
SOMMARIO a. La historia La historia
Page 43 and 44:
1. Sumario de los aspectos coloniza
Page 45 and 46:
2. El período de la Compania (Hola
Page 47 and 48:
3.3. Cateau van Rosevelt y su mapa
Page 49 and 50:
4.2. El mapa politemático de Zimme
Page 51 and 52:
Después de la expedición Tapanaho
Page 53 and 54:
7.2. Métodos aéreos en uso del en
Page 55 and 56:
INLEIDING Historie, technieken en m
Page 57 and 58:
Een kaart van Ottens (vóór 1718)
Page 59 and 60:
Er was een wegenplan ontworpen, dat
Page 61 and 62:
Landmeters van het oude Rome maakte
Page 63 and 64:
De drie bekendste hiervan zijn de t
Page 65 and 66:
l. 1.1. Kaarten, karteringen en Kad
Page 67 and 68:
Terwijl in Europa pas na de Franse
Page 69 and 70:
West-Indië West-Indië kan worden
Page 71 and 72:
Op de kust van Guiana kwamen in 162
Page 73 and 74: Inset: English Harbour: schaal 2 fu
Page 75 and 76: e. St. Christopher 1828 (no. 3635 p
Page 77 and 78: de kustlijn. Kaart no. 13 is gedate
Page 79 and 80: 12. Als bijlage van het Koloniaal V
Page 81 and 82: 3. Van enkele delen van St. Maarten
Page 83 and 84: 1. De manuscript kaart van Maas (17
Page 85 and 86: 1.5. Cayenne 1.5.1. Zee- en landkaa
Page 87 and 88: 3. De goudvelden: 19 in totaal, waa
Page 89 and 90: 2. DE PERIODE VAN DE WEST-INDISCHE
Page 91 and 92: De landmeter van de kolonie had ove
Page 93 and 94: Voorts zou een ieder die wel een go
Page 95 and 96: c. de naasting bij verkoop enlof na
Page 97 and 98: van Politie heeft goedgevonden: "de
Page 99 and 100: Geconcludeerd mag worden, dat de ri
Page 101 and 102: Bovendien zou wegens deze 'maatrege
Page 103 and 104: In de metrische schaal omgezet zijn
Page 105 and 106: Uit het voorgaande overzicht blijkt
Page 107 and 108: Leupe no. 1990: Kaart van 't rivier
Page 109 and 110: Ten aanzien van de datering van de
Page 111 and 112: Volledigheidshalve dient hier echte
Page 113 and 114: De savanna waar doorheen het tracé
Page 115 and 116: ten en van de landmeter Jansen, die
Page 117 and 118: 3-3- Cateau van Rosevelt en zijn ka
Page 119 and 120: Blijkens de Surinaamse Almanak van
Page 121 and 122: Rond 1800 werd de stad naar het Noo
Page 123: Drie en twintig punten werden in ge
Page 127 and 128: Een zeker persoon was gedagvaard vo
Page 129 and 130: Vanaf het moment dat de eerste uit
Page 131 and 132: De vierde afdeling handelt over het
Page 133 and 134: Art. 28 Soort en afmetingen der mer
Page 135 and 136: Art. 9 (Gewijzigd bij G.B. 1932 no.
Page 137 and 138: Deze West-Indische Paskaart van Bla
Page 139 and 140: Vergeleken bij haar Nederlandse tij
Page 141 and 142: De opname werd verricht door het Et
Page 143 and 144: De jongste opnamen geschiedden tuss
Page 145 and 146: De scholen van Clevia, Beekhuizen,
Page 147 and 148: De Tumuk-Humak in de Zuid-Oost hoek
Page 149 and 150: Hierbij worden de rivieren en kreke
Page 151 and 152: Om nu de grenslijnen tussen bepaald
Page 153 and 154: Vanwege de tijdrovende en moeizame
Page 155 and 156: (De hoogte van de Voltzberg werd be
Page 157 and 158: Tijdens de metingen werden op versc
Page 159 and 160: Tumuk - Humak - expeditie In het K.
Page 161 and 162: 3 geologische kompassen, l' Barkert
Page 163 and 164: Ook bij deze expeditie werd aandach
Page 165 and 166: 6. DE PERIODE VAN DE OPNEMINGSBRIGA
Page 167 and 168: De splitsing kwam op 1 mei 1912 met
Page 169 and 170: 7. Invoering titel: Topograaf - Lan
Page 171 and 172: Vertikaal verband: Als nulpunt voor
Page 173 and 174: . Coördinaten ligging Kadaster Ste
Page 175 and 176:
Artikel 6 : Indien opgaven, door ei
Page 177 and 178:
Sinds de tijd van Cateau van Roseve
Page 179 and 180:
4. Blad acht (Marowijne). Een groot
Page 181 and 182:
7. DE PERIODE VAN DE LUCHTKARTERING
Page 183 and 184:
met de opnamen van start was gegaan
Page 185 and 186:
Voorts werden nog een aantal additi
Page 187 and 188:
Enige seconden vóór, tot enige se
Page 189 and 190:
De ketting bestaat uit een aantal a
Page 191 and 192:
In-track circa 24 m., Cross-track c
Page 193 and 194:
éénduidig peil in te voeren en di
Page 195 and 196:
spraak lldangll te gebruiken). Door
Page 197 and 198:
Enkele Zwaartekracht- stations Albi
Page 199 and 200:
Bijlage I. BEKNOPT OVERZICHT VAN DE
Page 201 and 202:
Eene nadere aanvulling van het besl
Page 203:
Teneinde het verkrijgen van domeinl
Page 206 and 207:
De volgende stukken hebben betrekki
Page 208 and 209:
Overzicht werkzaamheden van 11 apri
Page 211:
F i t B t A T L A N T I S C H E O (
Page 215:
, B s i!! l i i 3 0 o o ; l a jol l
Page 219:
Geografische Geografische Geografis
Page 223:
DE Cvsr 2. The oldest known printed
Page 227:
4. Fragment of the replica of Henem
Page 231:
6. Fragment of the eastern part of
Page 235:
8. Sheet-fragment of the m.S. map (
Page 239:
10. Fragment of the map by G.P.H. Z
Page 243:
12. Fragment of one of the most imp
Page 247 and 248:
Verklaring van enkele begrippen (in
Page 249 and 250:
Personenregister Bk . Abbeville. P
Page 251 and 252:
Personenregister Blz . Gosseby. J.C
Page 253 and 254:
Personenregister Blz . Poirson. J.B
Page 255 and 256:
Zakenregister Blz . ...............
Page 257 and 258:
Zakenregister Blz . Lacanoa .......
Page 259 and 260:
Lijst van aangehaalde kaarten en at
Page 261:
Gebied Auteur Jaar Blz. Opmerkingen
Page 264 and 265:
Auteur Jaar Blz. Opmerkingen Surina
Page 266:
p. 41 6e regel van onder: p. 157 le
show all

HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPELIJKE ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?