HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPELIJKE ...

Rond 1800 werd de stad naar het Noorden uitgebreid met de le buitenwijk,
officieël Zeelandia genoemd, doch van begin af aan meer bekend geweest
als Combé.
In deze situatie komt weinig verandering, zoals b.v. te zien is uit de kaart
van Zimmerman uit 1877 (Plaat 19 - Links with the Past). De eerste uit-
breiding van betekenis vinden wij op de inzet van de kaart van Cateau van
Van Rosevelt (1 882).
Naar het Noord-Westen begint de 2e buitenwijk te ontstaan, terwijl ook in
Zuid-Westelijke richting tussen de Koningsstraat en de Wanicastraat een
uitgroei op gang komt.
Paramaribo had toen een oppervlak van + 835 ha. ( tegenwoordig, 1982 - ca.
2.500 ha) en was ingedeeld in 6 wijken,ën 2 buitenwijken, waarbij voor ie-
dere wijk een aantal wijkmeesters waren aangewezen.
Drie jaren later (1885) geeft de belasting-ambtenaar Meyer een atlas van 9
kaarten uit:"Figuratieve plattegrond der stad Paramaribott, waaruit blijkt,
dat men in de stad 1885 erven en in de twee buitenwijken samen 604 erven
telde.
3.4. Astronomische plaatsbepalingen
In het tweede deel van de periodiek West - Indië (1858) (Surinaams Museum
no.71) wordt door Van Sypesteyn op pag. 238 e.v. melding gemaakt van het
bezoek van Charles Marie de la Condamine aan Suriname.
Dit bezoek is voor ons betoog in zoverre van belang, dat het naar onze me-
ning de eerste maal is, dat er in Suriname officieel een astronomische
plaatsbepaling ges%pdde. (Weliswaar lezen wij in het werk van de Goeje:
Suriname ontdekt dat de Berg-Direkteur Sanders (te Berg en Dal) in
1720 een breedte-bepaling deed uit zonshoogte; het resultaat vinden wij
evenwel niet vermeld).
Tussen 29 augustus 1744 en 2 september daar aan volgend verrichtte Char-
les de la Condamine te Paramaribo een breedte-bepaling en volgens overle-
vering zou het waarnemingspunt gelegen hebben vóór het gerechtshof De
plek zou zijn gemarkeerd door middel van een steen waarop tevens de wind-
streken nauwkeurig zijn aangegeven. Het is Van Sypesteyn evenwel niet ge-
lukt enig spoor van die steen te ontdekken.
Over deze bijzondere aangelegenheid vermeldt Gouverneur Mauricius in
zijn journaal:I1De Chevalier (de la Condamine) is uitgeleid door mijn adju-
dant en de landmeter de Loncourt.
Sijn Edele is hier maar tweemaal met mij en mijn adjudant uitgeweest en
heeft niets gezien dan de straaten van Paramaribo, hebbende ook dag en
nacht zoveel te doen gehad met de sterren dat hij op de aardsche saaken
weinig reflexie zal hebben gemaakt. Hij heeft hier geobserveerd dat onze
hoogte is op vijf graden en negen en veertig minutentt.
Van Sypesteyn voegt hieraan toe, dat deze waarneming nauwkeurig moet
zijn geweest, althans is de noorder-breedte van de vlaggestok op het fort
Zeelandia te Paramaribo, volgens in december 1853 gedane waarnemingen
op de middag aan de artificiëlen horizon 5'48145~~.
73) Goeje C.H. de, 1934: Suriname ontdekt. K.N.A.G. 2e serie.
Deel LI no.1, blz. 79.