HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPELIJKE ...

SAMENVATTING
Geschiedenis.
De karterings-geschiedenis van Suriname is onlosmakelijk verbonden met de
koloniale politiek en de ontwikkeling van de Nederlandse kartografie.
Vanuit die optiek is het zinvol de karterings-geschiedenis te doen vooraf
gaan door een beknopt overzicht van de koloniale kartografie in Oost- en
West-Indië.
Tot het midden van de 19e eeuw bleef de Nederlandse belangstelling voor
Suriname beperkt tot de kustvlakte, maar de goudvondsten in de bovenloop
van de Marowijnerrivier in 1861 wekten ook de interesse voor het
binnenland op.
Rond deze eeuwwisseling trokken dan ook zeven wetenschappelijke expedi-
ties langs de grote rivieren het binnenland in en verzamelden daar topogra-
fische, geologische, etnografische alsmede botanische en zoölogische ge-
gevens.
Des-al-niet-temin bleven de uitgestrekte gebieden tussen de hoofdrivieren
terra incognita, tot 1947 toen ons land middels de luchtfotogrammetrie in
kaart werd gebracht.
De bedoeling van de voorliggende publicatie nu is, om een inzicht te geven
in de karteringswerkzaamheden, welke ten grondslag liggen aan de openleg-
ging van ons land en aan de verruiming van de geografische kennis daarom-
trent, alsmede hun betekenis in historisch en maatschappelijk perspectief.
Naar onze mening staat voor dit doel geen beter en welsprekender mate-
riaal ten dienste, dan de vele kaarten, welke de neerslag vormen van drie
eeuwen moeizaam karteer-werk.
Naast de in de noten vermelde bronnen, werd voor een groot deel geput uit
protocollen, rapporten en verslagen met betrekking tot de vervaardiging
van dit kaartmateriaal, welke in de archieven van het Domeinkantoor, het
Centraal Bureau Luchtkartering en in de Bibliotheek van het Surinaams
Museum te Paramaribo aanwezig zijn.
b. De infrastructurele voorzieningen in Suriname.
Sinds mensenheugenis vormen de rivieren in Suriname de toegangswegen tot
het binnenland. Ook kanalen, door slavenhanden gegraven, waren in gebruik;
terwijl behalve de zgn. communicatie-dammen slechts zeer weinig landwe-
gen in oudere kaarten van ons land voorkomen.
Met de invoering van de klein-landbouw werd tevens een wegenstelsel gein-
troduceerd, terwijl de goud-industrie aanleiding gaf tot de aanleg van de
enige spoorweg, die Suriname ooit heeft gehad.
De ontwikkeling van deze infra-structuur is zeer goed te volgen op de kaar-
ten van Cateau van Rosevelt (1882), de topografische kaart-serie (1920) en
de kaart van Bakhuis en de Quant (1930).
Een spectaculaire openlegging van het land door middel van ontsluitingswe-
gen begon in 1947 met het Welvaartsfonds.
De zgn. Oost-West verbinding in de kustvlakte en een oost-west lopende
bos-ontsluitingsweg brachten beide een verbinding tot stand tussen de
Corantijnrivier (West-grens) en de Marowijnerivier (Oost-grens).