HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPELIJKE ...

Ten aanzien van de datering van de vergrotingen het volgende. Blijkens de
aanvullende gegevens op de vergrotingen met name in de Saramacca en de
gebieden rond het gedolven kanaal van de Warappakreek moet worden ge-
concludeerd, dat het laatste kaartblad van deze serie ná 1794 gereed kwam,
dus 10 jaren nadat de opdracht werd verleend.
Zo vinden wij in de inventaris Leupe no. 1870, een kaart van de landmeter
Böhm, d.d. 1789 met de volgende opdracht:
"Kaart van nog te begeven land aan het gedolven canaal der Warappa-
kreek."
Op de vergrotingen van Heneman zijn deze landen echter al uitgegeven.
Uit de geschiedenis is bekend, dat de Gouverneur Wichers ten behoeve van
Lepralijders in 1790 een stuk terrein aan de Saramacca, bekend als de grond
Voorzorg, ter beschikking stelde, welk etablissement in 1791 in gebruik
werd genomen. Op de Heneman vergrotingen komt dit melaatsenoord als
zodanig reeds voor (blad A XIII): "Etablissement voor inensen besmet met
boasi."
Verder zij gewezen op een andere kaart van de landmeter Böhm (Leupe no.
1687) uit het jaar 1794, aantonende de projektkaart tot aanleg van de gron-
den langs de Saramacca, ieder groot 500 akkers.
De Bladen V, VIII, X111 en XIV van de serie A van Heneman, geven van deze
gronden behalve de grootte reeds de namen van een aantal concessionaris-
sen, waaruit geconcludeerd moet worden dat deze bladen daarna gereed
kwamen.
Tenslotte is er de bekende kaart van Moseberg (1801) waarop slechts de Sa-
ramacca projekt-verdeling volgens Böhm is overgenomen; de percelen wa-
ren toen dus nog niet uitgegeven.
Aangezien Heneman reeds in 1778 Suriname verliet, moet hij voor de ver-
vaardiging van zijn grootschalige kaart noodzakelijkerwijs de hulp van
landmeters u' Suriname gehad hebben.
Blijkens Kokbr) (noot 18) verschenen de eerste bladen van deze grootschali-
ge kaartserie in oktober 1789 en de laatste inderdaad in oktober 1803.
(A.R.A.: Raad van Amerikaanse Bezittingen 27, pag. 422.)
61) Kok M., 1982: Johan Christoph Heneman: Kartograaf van Suriname en
Guyana van 1770-1806. Caert-Thresoor, no. 1, le jaargang blz. 11