HISTORIE, TECHNIEKEN EN MAATSCHAPPELIJKE ...

Ook zijn commissie als Ingenieur werd hem niet uitgereikt. Hiermede begon
de tragische afloop van zijn carrière in Suriname. De Lavaux maakte zich
aan desertie schuldig, door zonder toestemming zich in te schepen naar Sint
Christophe op weg naar Nederland, om naar zijn zeggen recht te zoeken.
Nadat De Lavaux eind januari 1741 Suriname zonder toestemming had ver-
laten kwam hij op St. Eustatius op doorreis naar St. Christoffel (St. Kitts).
Hij vervaardigde daar een kaart van het eiland en vertrok met het origineel
naar St. Christoffel, waar hij haar generaal Flemming ten geschenke gaf.
Aldaar werd hij gevangen genomen wegens "manquement aan respekt jegens
Z.M. van Groot-Bri ttaniëI1. Het Surinaams gourvernement had inmiddels
zijn uitlevering gevraagd. De Lavaux werd uit Flemmingsl huis gehaald en
was op 9 september 1741 op St. Eustatius terug en werd in het fort Oranje
opgesloten. Het gelukte hem op 12 oktober daaruit te ontvluchten, maar
werd daags daarop weer gepakt. Vanuit St. Christoffel probeerde men De
Lavaux nog te redden o dat de Engelse Regering bereid was ten gunste van
hem te interveniëren. 6.
In november 1741 werd hij op uitleveringsverzoek gevankelijk naar Surina-
me teruggebracht. Wegens langdurige afzondering (de krijgsraad kon nl.
niet tot een éénstemmig besluit komen) in een kamertje boven de poort van
het toenmalige Fort Zeelandia ging De Lavaux aan hallucinaties lijden.
Terwijl een deel de doodstraf voor De Lavaux voorstond, was het andere
deel voor een mildere straf. De toenmalige Gouverneur Mauricius, over-
tuigd van de zielige toestand van De Lavaux die hij kenschetste als te zijn
geweest een bekwaam man, zette het uiteindelijke vonnis van de krijgsraad
om in ontzetting uit de krijgsdienst en verwijdering uit de Kolonie. In 1744
ging De Lavaux wederom scheep en verliet Suriname voorgoed.
Van de kaart van De Lavaux zijn vijf edities bekend. De originele kaart van
de hand van De Lavaux zelf dateert uit 1737 (kaart bijlage no. 3 ,fragment
van de linker helft). Deze kaart is te herkennen aan de brede randversie-
ring, waarin het wapen van de Staten-Generaal, van de Sociëteit van Suri-
name en van de direkteuren van de Sociëteit, alsmede vruchten en andere
voortbrengselen van Suriname.
(Voor nadere bijzonderheden omtrent deze kaart zie ook West-Indische
Gids, Dl. I1 1921 pag. 397 e.v. met twee kaarten).
Uit de vele slordigheden in de compositie van de kaart, alsmede in het
schrift en de spiegelverkeerde aanduidingen valt af te leiden, dat De La-
vaux geen kartograaf was. Zijn kaart was opgedragen aan de direkteuren
van de Sociëteit, van wie hij naam en funktie vermeldde. In de kaart zijn
436 plantages aangegeven met een nummer en in de rand van de kaart vindt
men de hij dat nummer behorende naam van de eigenaar enlof van de plan-
tage, alsmede de grootte.
De ligging van een groot aantal is overgenomen uit de kaart van De Wit,
zoals reeds vermeld, terwijl een aantal tekortkomingen reeds vermeld zijn
in de voorgaande overzichten. Van deze 436 plantages werden er 87 door
hem zelf gemeten en deze zijn op de kaart aangeduid met Romeinse let-
ters. De Lavaux gebruikt ook twee schalen: eén "van Agt Surinaamse
mijlen" en één van 1500 kettingen à 66 voeten Rhijnlands. In tegenstelling
tot de door De Wit gebruikte schalen is hier wel een verband tussen beide
te leggen. Immers is de Surinaamse mijl gelijk aan 1100 roeden, terwijl 5 4
roede gelijk is aan 1 ketting van 66 voeten Rijnlands (1100 roeden = 200
kettingen).
60) Knappert L. 193013 1 : Geschiedenis van de Nederlandsche Roven-
windsche eilanden in de 18e eeuw. W.I.G. 111 blz. 329 e.v.