+ Download pdf (6.190 kb) - Nederlandse Commissie voor Geodesie

DE TWEEDE NAUWKEURIGHEIDSWATERPASSING VAN NEDERLAND 109
De inspeelnauwkeurigheid van het niveau werd afzonderlijk bepaald met de grote niveaube-
proever van het Laboratorium voor Geodesie: deze werd daarbij als foutloos verondersteld.
Dit leverde:
Hildebrand 5"-niveau, bellengte 17 P.L., inspeelnauwkeurigheid 0".20
Breithaupt 5"-niveau, bellengte 19 P.L., inspeelnauwkeurigheid 0".23
Breithaupt 5"-niveau, bellengte 27 P.L., inspeelnauwkeurigheid 0".13
Zie ook JORDAN [35], die een waarde van 0".2 geeft als inspeelnauwkeurigheid van een 5"niveau.
Een inspeelnauwkeurigheid van het niveau ter grootte vanOU.2 geeft bij een afstand '/z ~ (m)
een bijdrage tot de standaardafwijking van :
De theoretische afleesnauwkeurigheid ten gevolge van het inspelen van het niveau en het
aflezen van de baak gezamenlijk volgt uit:
en hieruit volgt als theoretische nauwkeurigheid van de waarneming van een hoogteverschil:
q: = 2 (b: + a:)
Bij benadering is b, = 0.00066 S zodat men vindt:
een formule, verkregen uit laboratoriumproeven.
Vergelijkt men deze theoretische formule met de in de praktijk verkregen formules voor de
standaardafwijking per slag dan blijkt dat de evenredigheid met de slaglengte S in beide for-
mules goed overeen komt. De uit de praktijk berekende formules vertonen echter een belang-
rijke constante term (niet voor alle instrumenten dezelfde) die in de theoretische formule
ontbreekt.
Dit constante deel zou o.a. verklaard kunnen worden door het optreden van zakking van het
instrument tijdens de meting van elk der waarnemers. Doordat de waarnemers in tegengestel-
de volgorde de baken aflezen komt een zakking van het instrument in het verschil van beide
waarnemingen per slag tot uiting; als de zakking gelijkmatig is, wordt zij echter in het gemid-
delde van de beide waarnemingen geëlimineerd. Merkwaardig is in dit verband de relatie tus-
sen het gewicht van elk der instrumenten (inclusief statief) en het constante deel in de formule
voor q,:
Hildebrand
Breithaupt
Zeiss A
gewicht instr. + statief constante deel in q,