Vrijwilligerskrant, voorjaar 2012 - Natuurmonumenten
Vrijwilligerskrant, voorjaar 2012 - Natuurmonumenten
Vrijwilligerskrant, voorjaar 2012 - Natuurmonumenten
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Vrijwilligerskrant</strong><strong>voorjaar</strong><br />
<strong>2012</strong><br />
<strong>voorjaar</strong> <strong>2012</strong><br />
‘Massers doen ertoe’<br />
‘Massers’ zijn scholieren die vanuit het<br />
voortgezet onderwijs een maatschappelijke<br />
stage (MaS) doorlopen. Dat kan<br />
onder meer bij <strong>Natuurmonumenten</strong>.<br />
Michaël Gründeman, vrijwilliger bij<br />
het bezoekerscentrum in ’sGraveland,<br />
is nauw betrokken bij de opzet van de<br />
stages. “Heel leuk om te ervaren dat<br />
jongeren op deze manier meer affiniteit<br />
met de natuur krijgen.”<br />
Michaël Gründeman werkt ruim vijf jaar als<br />
vrijwilliger bij het bezoekerscentrum Gooi<br />
en Vechtstreek. Hij begeleidt veel jeugdgroepen<br />
en gezinsactiviteiten. “Ik vind het<br />
mooi om kinderen de natuur te laten<br />
ervaren en ze al hun zintuigen te laten<br />
gebruiken. Het is belangrijk dat kinderen<br />
die verbondenheid met de natuur voelen en<br />
vasthouden. Jonge kinderen zijn daar heel<br />
gevoelig voor.”<br />
Maar ook het werken met de oudere jeugd<br />
vindt Michaël leuk en dankbaar werk. Toen<br />
hem drie jaar geleden gevraagd werd zich in<br />
te zetten voor maatschappelijke stages,<br />
hoefde hij dan ook niet lang na te denken.<br />
“Naast het begeleiden van de stages bleek<br />
er ook heel veel regelwerk te zijn. Ik heb<br />
voor het hele project een draaiboek<br />
gemaakt.”<br />
Hondenrijbewijs<br />
Aan de maatschappelijke stages in het<br />
bezoekerscentrum Gooi en Vechtstreek<br />
doen zes tot twaalf jongeren per keer mee<br />
van rond de vijftien jaar. Om hen te boeien,<br />
moet je wel een afwisselend programma<br />
bieden. Het thema van de stage is ‘Hond aan<br />
de lijn’. “De jongeren krijgen achtergrondinformatie,<br />
maken actieborden, interviewen<br />
bezoekers en aan het eind van de stage<br />
houden ze een presentatie voor de boswachter.<br />
Het is vaak verrassend wat daar<br />
uitkomt”, vertelt Michaël. “Zo bedachten<br />
ze bijvoorbeeld een ‘hondenrijbewijs’:<br />
een diploma voor mensen die hun hond<br />
onder controle hebben. En ze kwamen met<br />
het idee om de hondenlosloopgebieden<br />
anders in te delen. Wat de massers doen,<br />
doet er echt toe. De boswachter merkt ook<br />
in het gebied dat na zo’n stage meer honden<br />
aangelijnd zijn. Als de jongeren binnen<br />
komen, hebben ze vaak geen idee wat ze<br />
gaan doen. Later herkennen ze je op straat<br />
en dan hoor je vaak dat ze een leuke stage<br />
gehad hebben.”<br />
Tips<br />
Bob Vlek, 16 jaar, is een van de massers die<br />
meedoen aan het stageproject bij <strong>Natuurmonumenten</strong>.<br />
Doordat er op de site van<br />
school ‘zorg voor reeën’ staat, dacht hij<br />
dat hij de dieren zou gaan verzorgen. Nu<br />
blijkt dat er van hem verwacht wordt dat hij<br />
onder andere actieborden maakt en mensen<br />
interviewt, vindt hij het project maar ‘saai’.<br />
Toch komt hij bij het enquêteren wel<br />
Wat houden maatschappelijke stages in?<br />
Scholieren uit het voortgezet onderwijs moeten minimaal dertig uren vrijwilligerswerk<br />
doen per schooljaar. De maatschappelijke stage (MaS) kan op diverse manieren ingevuld<br />
worden, dit is afhankelijk van de gekozen werkwijze van de school en van de stagebieder.<br />
Doel van deze stages is het opdoen van werkervaring bij maatschappelijke organisaties.<br />
Zo leren jongeren hun omgeving op een andere manier kennen en leveren ze een<br />
actieve bijdrage aan de samenleving. De stages zijn per september 2011 verplicht<br />
gesteld voor scholen.<br />
boeiende mensen tegen. De meeste hebben<br />
er soms last van als honden loslopen in<br />
gebieden waar dat niet mag, maar vinden<br />
straffen overdreven. Bob is het met hen<br />
eens. Hij gelooft dat het meer helpt als<br />
mensen beter kijken naar de borden en die<br />
borden ook duidelijker zichtbaar zijn. Ook<br />
valt hem op dat de indeling van gebieden<br />
waar je je hond wel en niet los mag laten,<br />
niet zo logisch is. “Ik heb niet veel met<br />
reeën,” zegt hij, “maar dat ze gedood<br />
worden door honden wist ik niet en vind ik<br />
wel zielig.” Tot slot heeft hij nog twee tips:<br />
“Zet volgende keer op de site ‘kom in actie<br />
voor de reeën’, dat is minder verwarrend.<br />
En om half acht aanwezig zijn (reeënexcursie,<br />
red.) is voor scholieren écht te vroeg!”<br />
- Joke Wassens, vrijwilliger<br />
Begeleider Michaël Gründeman<br />
Maatschappelijke<br />
stages bij <strong>Natuurmonumenten</strong><br />
<strong>Natuurmonumenten</strong> is voor het<br />
ontwikkelen van maatschappelijke<br />
stages een samenwerkingsverband<br />
aangegaan met groene organisaties (zie<br />
betrokkenbijbuiten.nl). Hieruit zijn de<br />
afgelopen jaren pilots voortgekomen bij<br />
<strong>Natuurmonumenten</strong>. Daarnaast zijn er<br />
in natuurgebieden en bezoekerscentra<br />
ervaringen opgedaan met individuele<br />
leerlingen en groepen. <strong>Natuurmonumenten</strong><br />
geeft de voorkeur aan<br />
groepen vanwege het grotere bereik<br />
dat je daarmee hebt onder jongeren en<br />
het feit dat hiervoor kosten in rekening<br />
gebracht kunnen worden bij de<br />
school: we worden een ondernemende<br />
organisatie! Inmiddels vinden op steeds<br />
meer locaties bij <strong>Natuurmonumenten</strong><br />
maatschappelijke stages plaats. Goed<br />
voor vergroting van het draagvlak bij<br />
jongeren voor de natuur.<br />
Tekenverwijderaar<br />
Wat is er nu meegestuurd met de<br />
<strong>Vrijwilligerskrant</strong>? Juist, een zogeheten<br />
tekenverwijderaar. Die kunt u als<br />
sleutelhanger gebruiken. Heel handig,<br />
zo heeft u de tekenverwijderaar altijd<br />
bij u! Want wanneer u ook in de natuur<br />
of tuin geweest bent, controleer uzelf<br />
naderhand altijd op teken. Dat kan veel<br />
ellende besparen; teken kunnen de<br />
ziekte van Lyme veroorzaken. Met de<br />
tekenverwijderaar kunt u ze eenvoudig<br />
verwijderen. Hoe eerder u dat doet,<br />
hoe kleiner de kans op complicaties.<br />
De veiligheidstermijn is 15 tot 20 uur.<br />
Schakel bij mogelijke ziekteverschijnselen<br />
direct de huisarts in. Voor meer<br />
informatie, zie weekvandeteek.nl of<br />
vraag het aan uw contactpersoon.
Prunus delft het onderspit<br />
Dankzij de noeste arbeid van onder meer<br />
vrijwilligers op landgoed Plantloon,<br />
is de Amerikaanse vogelkers (Prunus<br />
serotina, in natuurbeheerkringen simpel<br />
aangeduid als prunus) hier voor negentig<br />
procent verdwenen.<br />
Amerikaanse vogelkers<br />
Woekeraar<br />
Landgoed Plantloon ligt in het noordwestelijk<br />
deel van het Nationaal Park Loonse en<br />
Drunense Duinen, ten zuiden van Waalwijk.<br />
Halverwege de 20e eeuw werd hier,<br />
net als in andere grote delen van Brabant,<br />
Amerikaanse vogelkers aangeplant om de<br />
arme grond voor de bosbouw te verrijken.<br />
Achteraf geen goed plan vanwege de woekerende<br />
eigenschappen van deze soort, die<br />
de oorspronkelijke vegetatie verdringt.<br />
Gewapend met zaag, spade en thermosfles<br />
Zo’n acht jaar geleden is begonnen om de<br />
alom aanwezige prunus in het nationale<br />
Verwondering<br />
Wat is uw favoriete verwondermoment?<br />
Veel vrijwilligers verwonderen zich over<br />
de natuur. Zo had Catharina Mulder een<br />
bijzondere ontmoeting met goudhaantjes.<br />
De lucht was helder blauw. De zon stond<br />
laag. Opeens ontdekte ik in een dennenboom<br />
heel kleine vogeltjes. Ze dartelden<br />
en buitelden door de takken. Ik liep er<br />
voorzichtig naar toe om ze beter te kunnen<br />
zien. Het waren goudhaantjes. Achter<br />
me hoorde ik zacht getjilp. Ik draaide me<br />
langzaam om en zag tot mijn verrassing<br />
één goudhaantje vlak naast me in een<br />
conifeer zitten. Ik zag zijn ranke lijfje, de<br />
gouden veertjes op z’n kop en heel dunne<br />
pootjes. Hij bleef gewoon doortjilpen en<br />
keek me met belangstelling aan. Op nog<br />
geen halve meter afstand namen we elkaar<br />
verwonderd op.<br />
‘Moet jij niet wegvliegen, kleine vogel?’<br />
vroeg ik zacht. Hij hield zijn kopje schuin,<br />
maar vloog niet weg. We keken elkaar<br />
nog steeds aan. Ik waande mij even in<br />
het paradijs. Het vogeltje fladderde naar<br />
de den. De hele groep had mij inmiddels<br />
opgemerkt en vloog weg.<br />
- Catharina Mulder, vrijwilliger inventarisatie<br />
Oldenaller en Oud-Groevenbeek<br />
park te bestrijden met hulp van vrijwilligers.<br />
Vier Waalwijkers kregen landgoed Plantloon<br />
als werkgebied toegewezen. Inmiddels<br />
is deze groep gegroeid tot achttien vrijwilligers.<br />
Contactpersoon Anton Kuysten<br />
onderhoudt de noodzakelijke contacten<br />
met boswachter Gerard van den Burg van<br />
<strong>Natuurmonumenten</strong>. Elke maandag en<br />
donderdagochtend gaan acht tot tien<br />
personen, gewapend met zaag, spade en<br />
thermosfles, het bos in. De afgelopen jaren<br />
zijn vrijwel alle grotere prunussen uit het<br />
Werken aan water<br />
Annette van der Vliet is sinds twee jaar<br />
vrijwilliger bij de afdeling Extern Beleid<br />
in ’sGraveland. Een plek waar haar<br />
kennis verrassend goed van pas komt<br />
bij het verbeteren van de kwaliteit van<br />
natuurgebieden.<br />
“Na mijn opleiding in Wageningen (onder<br />
andere irrigatie) ben ik via omzwervingen<br />
bij <strong>Natuurmonumenten</strong> op deze afdeling<br />
terechtgekomen”, licht Annette toe. “Een<br />
leuke afdeling, met betrokken collega’s<br />
en heel leerzaam. Ik houd me vooral bezig<br />
met het ‘waterdossier’. Dat gaat over de<br />
waterkwaliteit. Wij willen uitdroging van<br />
natuurgebied voorkomen en de waterkwaliteit<br />
verbeteren.”<br />
De Kier<br />
Enthousiast vertelt ze over haar dossier,<br />
zoals bijvoorbeeld over klimaatbuffers.<br />
“Dat zijn ingrepen in de natuur om regenwater<br />
op te vangen en vast te houden<br />
bij wateroverlast. Hier ben ik al enkele<br />
maanden mee bezig. Maar ook zijn we aan<br />
het lobbyen om een zogeheten zalmpassage<br />
De Kier in het Haringvliet te realiseren,<br />
zodat deze vis weer de Rijn op kan.”<br />
Ter plekke kijken<br />
Saai werk? “Nee, echt niet. Schrijven is<br />
mijn werk en ik heb veel contact met<br />
collega’s die in de regio lobbyen en ook<br />
met collega’s die lobbyen in politiek Den<br />
Haag en het bedrijfsleven. Leuk is dat bij<br />
deze afdeling een vrijwilliger als volwaardige<br />
collega beschouwd wordt. Ik heb het hier<br />
enorm naar mijn zin”, aldus Annette. Het<br />
leukste om te doen? “Dat vind ik ter plaatse<br />
bij een project kijken. We zijn bijvoorbeeld<br />
in Groningen geweest bij de Onlanden, een<br />
polder die deels onder water wordt gezet.<br />
Ook hebben we de uiterwaarden van de<br />
gebied verwijderd. Om de prunus de baas te<br />
blijven, wordt elk perceel periodiek uitgekamd<br />
en worden zaailingen uitgestoken. Er<br />
wordt fanatiek gewerkt. In de wintermaanden<br />
ontdoen vrijwilligers de heidevelden<br />
van allerlei opslag. Het resultaat mag er zijn:<br />
prunus is op Plantloon geen overheersende<br />
plant meer.<br />
- Tiny Pulles, Anton Kuysten en Lau Snels,<br />
vrijwilligers<br />
Onlangs kreeg de vrijwilligersgroep op Plantloon hulp van de kinderen uit groep 7 van de Scalaschool<br />
uit Drunen. In het kader van de natuurwerkdag maakten de scholieren kennis met het werken in de<br />
natuur. Voor zowel de kinderen als de vrijwilligers is die actie voor herhaling vatbaar.<br />
IJssel bezocht waar een klimaatbuffer in de<br />
planfase zit.”<br />
Versterking<br />
Hoe ervaart de leiding de inzet van vrijwilligers<br />
op de afdeling Extern Beleid? Afdelingshoofd<br />
Tino Wallaart geeft antwoord.<br />
“Misschien is dit een onverwachte plek voor<br />
vrijwilligers, maar naast Annette werken<br />
hier wel vaker vrijwilligers en ook stagiairs.<br />
Iemand met een artistieke achtergrond<br />
heeft bijvoorbeeld onlangs de tentoonstelling<br />
‘Puur Natuur’ gerealiseerd, en we hebben<br />
een ouddirecteur van Staatsbosbeheer<br />
die hier regelmatig komt om ons te coachen.<br />
Vrijwilligers doen vaak zaken waar we<br />
anders niet aan toe komen. We merken ook<br />
dat met de pensionering van de babyboomgeneratie,<br />
goed opgeleide en gemotiveerde<br />
vrijwilligers beschikbaar komen. Die passen<br />
goed in de huidige professionalisering.<br />
Men is van harte welkom. We zien dit als<br />
een kans om ons werk en onze afdeling te<br />
versterken”, aldus Tino Wallaart.<br />
- John van Kasbergen, vrijwilliger<br />
Annette van der Vliet langs de IJssel.<br />
Combatteam<br />
in actie<br />
Ook in de overige delen van Nationaal<br />
Park Loonse en Drunense Duinen<br />
en het aansluitende landgoed Huis ter<br />
Heide lopen prunusbestrijders rond.<br />
Zo’n 120 fanatieke vrijwilligers in<br />
allerlei soorten en maten. De oudste<br />
is tachtig, maar er zijn ook scholieren<br />
die na hun maatschappelijke stage<br />
zijn blijven ‘plakken’.<br />
Beklemmend gevoel<br />
Een bont gezelschap en dat is geheel<br />
niet verwonderlijk. Het is aanstekelijke<br />
arbeid, gezellig, gezond voor lijf en<br />
leden en buitengewoon nuttig! Enig<br />
zorgpunt is de geestelijke gesteldheid<br />
van onze trouwe ‘grondtroepers’. Velen<br />
blijken na enige tijd niet meer in staat<br />
ontspannen te wandelen in andere<br />
gebieden in Nederland waar de prunus<br />
steeds weliger tiert. Ze worden bevangen<br />
door een beklemmend, benauwend,<br />
ongemakkelijk gevoel dat slechts<br />
te bestrijden valt door enkele prunusjes<br />
te ontwortelen.<br />
Bewegen in de linie<br />
Het prachtige stuk natuur, totaal zo’n<br />
4500 hectare waarvan ongeveer 3500<br />
hectare bos, is opgedeeld in sectoren.<br />
Er zijn tien groepen vrijwilligers. De<br />
mannen, vrouwen en kinderen van een<br />
groep bewegen zich in linie door het<br />
bos en alle prunus die zij tegenkomen<br />
wordt met wortel en tak uitgerukt,<br />
gerooid dan wel afgezaagd.<br />
Licht, prachtig bos<br />
Het resultaat is onopvallend opvallend.<br />
De argeloze wandelaar heeft niets in de<br />
gaten. Geniet alleen van het gevarieerde,<br />
lichte, prachtige bos waar het<br />
krioelt van het leven. Daar waar eens de<br />
prunus het donkere, stille en eentonige<br />
bos domineerde.<br />
- Gerard van den Burg,<br />
boswachter Midden-Brabant<br />
Lezers-<br />
onderzoek<br />
<strong>Vrijwilligerskrant</strong><br />
De <strong>Vrijwilligerskrant</strong> bestaat ruim tien<br />
jaar. Maar wat vindt u er als vrijwilliger<br />
eigenlijk van? Om dat in kaart te<br />
brengen, vindt er een lezersonderzoek<br />
plaats. Een aantal vrijwilligers wordt per<br />
e-mail gevraagd een korte enquête in<br />
te vullen. Met de uitslag wil de redactie<br />
bekijken of en hoe we de <strong>Vrijwilligerskrant</strong><br />
kunnen verbeteren.
Bekwaam beheer van het Bergherbos<br />
Op de rand van Nederland, achter<br />
Arnhem tegen de Duitse grens aan, ligt<br />
het heuvelachtige Bergherbos. Pieterpadlopers<br />
onder u kennen het gebied<br />
wellicht: gevarieerd bos op de stuwwal;<br />
akkers en weilanden op de lagergelegen<br />
stukken. Naast de vele wandelaars en<br />
mountainbikers kom je hier ook veel<br />
vrijwilligers tegen: drie dagen per week<br />
zijn de beheervrijwilligers actief in het<br />
Bergherbos. Sinds de opening van het<br />
vrijwilligershome vorig jaar is de groep<br />
in aantal en inzet flink gegroeid.<br />
Uitgelaten honden<br />
Boswachter Marcel Dellink vertelt: “In<br />
twaalf jaar tijd is hier veel veranderd op<br />
vrijwilligersgebied: niet alleen het aantal<br />
vrijwilligers maar daarmee ook de organisatie<br />
en aansturing, de faciliteiten en participatie.”<br />
Het beheervrijwilligerswerk begon<br />
met drie mensen. De kantine van de kleine<br />
beheereenheid was de thuisbasis. Maar de<br />
groep groeide, geheel volgens plan, en<br />
paste niet meer in de kantine. Bovendien gaf<br />
de dynamiek van de vrijwilligers soms wat<br />
Oud en nieuw verbinden<br />
Als je aan een monument denkt, gaan je<br />
gedachten meestal uit naar iets ouds:<br />
een kasteel, paleis of buitenhuis.<br />
Tegenwoordig kan een monument ook<br />
een landschap zijn. Een waardevol<br />
natuurgebied bijvoorbeeld.<br />
Dat bij een monument oud en nieuw heel<br />
goed samen kunnen gaan, zien we soms bij<br />
verbouw en uitbreiding van monumentale<br />
oude gebouwen. Zo wordt een kerk bijvoorbeeld<br />
uitgebreid met een hypermoderne serre<br />
of een museum met een glazen koffieruimte.<br />
te veel onrust op het aanpalende kantoor.<br />
“Het zijn soms net een stel uitgelaten jonge<br />
honden, die club van ons!”<br />
Passie en ijzeren vuist<br />
De oplossing lag in de verbouwing van een<br />
paar oude schuren die bij de aankoop van<br />
een natuurgebied aan de rand van het<br />
Bergherbos meekwamen. Samen met de<br />
vrijwilligers is één schuur gesloopt en zijn<br />
twee andere getransformeerd tot een<br />
praktisch en fijn vrijwilligersonderkomen,<br />
compleet met kantine/instructieruimte,<br />
werkplaats en opslag.<br />
Het museum De Fundatie in Zwolle wordt<br />
zelfs uitgebreid met een moderne glazen verdieping<br />
die nu al het Ei wordt genoemd.<br />
Het bezoekerscentrum van <strong>Natuurmonumenten</strong><br />
in Sint Jansklooster heeft ook een<br />
uitbreiding ondergaan. Van buiten is het<br />
gedeeltelijk een oud vervenershuisje gebleven.<br />
De uitbreiding bestaat uit een glazen<br />
serre van waaruit je een prachtig overzicht<br />
hebt over De Wieden. Ook van binnen is<br />
het centrum heel modern geworden: veel<br />
licht en heldere frisse kleuren. Voor de<br />
Schuur omgetoverd tot modern infocentrum<br />
Stel, je bent op een feestje en de vraag<br />
wordt gesteld wat je als postactieve<br />
medemens zoal doet. Als je zegt dat je als<br />
vrijwilliger bij <strong>Natuurmonumenten</strong> werkt,<br />
dan zie je enkelen de wenkbrauwen<br />
fronsen. Vertel je dat je regelmatig prunussen<br />
uitsteekt, rasters herstelt, Schotse<br />
hooglanders opdrijft naar de kraal, dan<br />
word je meelijwekkend aangestaard. Maar<br />
als je opmerkt dat het nieuwe infocentrum<br />
van beheereenheid TwenteZuid bij<br />
Haaksbergen door de inzet van vrijwilligers<br />
tot stand is gekomen, gelooft bijna niemand<br />
dat. Toch is het zo! De oude werkschuur is<br />
Vrijwilligers van beheereenheid Twente-Zuid, van links naar rechts:<br />
Gerard Lansink, Albert Veensma, Boet Engbersen, Thijs Gerritsen, Dik Ellerbroek, Geerhard Pol, Paco Calbo, Herman Jansen<br />
“Wij werden vanaf het begin betrokken<br />
bij de inrichtingsplannen”, aldus vrijwilliger<br />
Casper Arends. “Het was leuk om mee te<br />
denken en te werken aan ons eigen vrijwilligershome.”<br />
De werkervaringen uit ieders<br />
preVUTtijd en andere werkzaamheden zijn<br />
goed benut bij de inrichting van de gebouwen<br />
en de buitenruimte. Vrijwilliger Henk<br />
Hanskamp, die in zijn ‘werkende leven’<br />
schilder was, heeft het schilderwerk<br />
verzorgd. Eef van der Brink heeft het<br />
magazijn ingericht en beheert het met<br />
passie en ijzeren vuist. Rieny Putmans en<br />
Fred Steens maakten de plannen voor de<br />
Deel van de Bergherbos-donderdaggroep,<br />
v.l.n.r.: Hennie Jansen, Peter<br />
Kolsema, Theo Steens, Ben Peters, Sjaak<br />
Conneman, Huub Kaak, Johan de Gier,<br />
Bert Jonker en Herman Straub.<br />
vrijwilligers fijn om er te werken en om de<br />
opmerkingen van de bezoekers over het<br />
vernieuwde centrum te horen: eerst even<br />
wennen en dan meestal zeer positief.<br />
Het getuigt van moed van <strong>Natuurmonumenten</strong><br />
om oud met nieuw te verbinden.<br />
Net als met gebouwen gebeurt dat gelukkig<br />
ook steeds meer met natuurgebieden.<br />
Het mooie en belangrijke voor de natuur<br />
beschermen en een toevoeging voor de<br />
mensen van vandaag de dag: wandel en<br />
fietspaden, atb en kanoroutes.<br />
omgetoverd tot modern infocentrum,<br />
dankzij de tomeloze inzet van vrijwilligers<br />
en vaste medewerkers.<br />
Gedaantewisseling<br />
Vooral het interieur heeft een gedaantewisseling<br />
ondergaan. En dan praten we nog<br />
inrichting van de fruitboomgaard met oude<br />
rassen. En een paar vrijwilligers, tevens lid<br />
van de vogelwerkgroep Zevenaar, maakten<br />
in en rond de gebouwen nestvoorzieningen<br />
voor vogels. Compleet met randvoorwaarden,<br />
zoals een vijvertje met leem, speciaal<br />
voor de boerenzwaluwen.<br />
Planning en plezier<br />
Drie dagen per week bereidt Marcel de<br />
vrijwilligers voor met een powerpointpresentatie.<br />
Daarin staat de werkplanning<br />
van die dag, de verdeling in groepjes en<br />
aandachtspunten zoals veiligheid. Een<br />
groepscoördinator regelt de zaken gedurende<br />
de dag en koppelt de vorderingen<br />
terug. Als een klus niet is afgekomen,<br />
komt het in de presentatie van de volgende<br />
dag en maakt een andere groep het af.<br />
“Deze manier van werken geeft helderheid<br />
en informatie. Zo werkt iedereen met<br />
veel plezier en daar gaat het ook om!”,<br />
aldus een glunderende Marcel.<br />
- Jolanda Ritter, coördinator vrijwilligerswerk<br />
Voor mij als vrijwilliger is het fijn om mee<br />
te werken aan het behoud van de natuur,<br />
bijvoorbeeld door broedvlotjes uit te zetten<br />
voor zwarte sterns en vlinders en vogels te<br />
monitoren. Aan de andere kant is het werken<br />
in het moderne bezoekerscentrum een<br />
feest. De werkzaamheden verenigen wat<br />
ik zo graag zie bij <strong>Natuurmonumenten</strong>: een<br />
verbinding van oud, vertrouwd en gedegen<br />
met modern, verfrissend en uitnodigend.<br />
- Jannie Appelo, vrijwilliger<br />
niet eens over de twee nieuwe bijgebouwen<br />
voor materiaal en materieel. Hiervoor was<br />
er de werkschuur met twee beperkte<br />
kantoorruimtes, waarvan de kleinste ook als<br />
kantine werd gebruikt. Veel te krap voor al<br />
die medewerkers en vrijwilligers. Was je<br />
wat laat, dan zat je bij de koffie tweederangs.<br />
Nu kunnen de boswachters rustig<br />
binnen werken aan hun riante bureaus en de<br />
kantine (die ooit werk en opslagruimte<br />
was) lijkt nu bijna een groen café (uiteraard<br />
zonder alcohol). Dat allemaal dankzij de<br />
inzet en deskundigheid van eenieder.<br />
Vergader en inspiratieplek<br />
Vier middagen per week is het infocentrum<br />
voor bezoekers geopend voor koffie,<br />
informatie over rondwandelingen en<br />
het kopen van (natuur)producten, onder<br />
andere het Bommels bittertje, een aanrader.<br />
Op zolder bevindt zich een af te huren<br />
vergader ruimte met uitzicht op een heel<br />
mooi stukje Nederland met jeneverbessen.<br />
Eigenlijk kun je deze ruimte zien als dé<br />
vergader en inspiratieplek van het oosten.<br />
Het totale resultaat: eigenlijk perfect.<br />
Conclusie: op vrijwilligers kun je bouwen.<br />
- Dik Ellerbroek, vrijwilliger
Bijzondere waarnemingen<br />
Een selectie van bijzondere waarnemingen van vrijwilligers in het afgelopen half jaar.<br />
Roodhalsgans<br />
Naam vrijwilliger Naam natuurgebied Naam soort /geval Waarom is het bijzonder<br />
Bart Sikkema NP Schiermonnikoog (Fr) roodhalsgans (Branta ruficollis) Op Schiermonnikoog wordt deze fraai<br />
getekende gans jaarlijks wel gezien,<br />
maar nog nooit met 7 tegelijk.<br />
Ru en RienkJan Bijlsma Fochteloërveen (Fr) braamsoorten<br />
Rubus sprengelii en Rubus laevicaulis<br />
Er zijn vele soorten bramen en meestal<br />
moeilijk op naam te brengen. Deze<br />
worden opgenomen in de speciale<br />
bramenatlas.<br />
Dick Kramer Slotplaats (Fr) leemwesp (Ancistrocerus nigricornis) In Friesland zijn maar een paar<br />
vindplaatsen bekend. Elders in Nederland<br />
algemeen.<br />
Koert Scholten Slotplaats (Fr) middelste bonte specht (Dendrocopos<br />
medius)<br />
Klaas Tiemersma Lionserpolder,<br />
terrein Bears (Fr)<br />
Jacob Poortstra en<br />
Wim van Boekel<br />
Peizermaden,<br />
de Onlanden (Dr)<br />
De soort breidt in Nederland sterk uit,<br />
maar is in het noorden nog steeds zeer<br />
zeldzaam.<br />
baardmankruikje 17eeeuws aardewerk, gevonden in<br />
opgebaggerd slib van de Jorwerdter Vaart.<br />
grutto (Limosa limosa) Wel 500 grutto’s hebben een nieuwe<br />
slaapplaats gevonden dankzij de aanleg<br />
van de waterberging (herinrichting van<br />
de Peize).<br />
Jan Pellicaan Harderbos (Fl) staafjesiepenmos (Zygodon conoideus) Een algemene mossoort in Flevoland,<br />
maar bijzonder: in het Harderbos op<br />
verschillende plekken met kapsels<br />
gevonden en dat komt weinig voor.<br />
Harm Werners Oldenaller (Gld) grote vos (Nymphalis polychloros) Zeer zeldzame vlinder, was uitgestorven<br />
in Nederland maar in 2011 en <strong>2012</strong><br />
opeens weer aanwezig.<br />
Joris Verhees Maasvallei (L) 2 zeearenden (Haliaeetus albicilla) Aan project Grensmaas (o.a. natuurontwikkeling)<br />
wordt hard gewerkt.<br />
Zijn de zeearenden het gebied alvast aan<br />
het verkennen of kwamen ze toevallig<br />
voorbij?<br />
Max Bruinooge en<br />
Jos Pluijmen<br />
Jaarverslag 2011 online<br />
De verenigingsraad van <strong>Natuurmonumenten</strong> heeft het Jaarverslag 2011 vastgesteld.<br />
Het jaarverslag geeft inzicht in het beleid en de inkomsten en uitgaven in het verslagjaar en<br />
bevat verder interactieve links, korte interviews en negen informatieve filmpjes. Sinds 2007<br />
publiceert <strong>Natuurmonumenten</strong> haar jaar verslag uitsluitend digitaal. Dat bespaart bomen en<br />
de nodige CO 2 -uitstoot.<br />
U vindt het jaarverslag op nm.nl/jaarverslag.<br />
Brunssummerheide (L) kostgangerboleet (Xerocomus parasiticus),<br />
zwarte truffelknotszwam (Cordyceps<br />
ophioglossoides)<br />
Baardmankruikje<br />
Een paddenstoel gevonden op gele<br />
aardappelbovist (Scleroderma citrinum)<br />
en een paddenstoel gevonden op de<br />
hertentruffel (Elaphomyces granulatus).<br />
Rob Burgmans Tiengemeten (ZH) middelste zaagbek (Mergus serrator) Watervogel van de rode lijst.<br />
Reiskostenvergoeding<br />
vrijwilligers<br />
In april <strong>2012</strong> heeft het bestuur van <strong>Natuurmonumenten</strong><br />
een nieuwe reiskostenvergoeding<br />
voor vrijwilligers vastgesteld.<br />
Hiermee worden het bericht in de vorige<br />
<strong>Vrijwilligerskrant</strong> (najaar 2011) en vervolgens<br />
het bericht over de opschorting van<br />
de aangepaste reiskostenvergoeding per<br />
1 januari <strong>2012</strong> ongedaan gemaakt.<br />
De reiskostenvergoedingen voor vrijwilligers<br />
zijn per 1 mei <strong>2012</strong> als volgt:<br />
(brom)fiets € 0,19/km<br />
(privé)auto/motor € 0,28/km<br />
openbaar vervoer werkelijke kosten<br />
op basis van<br />
vervoerbewijs<br />
Wat is anders: er is geen vergoedingenverschil<br />
meer tussen verreden kilometers<br />
om naar het vrijwilligerswerk te komen<br />
(woonwerk) en voor autogebruik tijdens<br />
het vrijwilligerswerk (zakelijk verkeer).<br />
De autokilometervergoeding is wel<br />
verlaagd van € 0,36/km naar € 0,28/km,<br />
maar is hoger dan in de aanvankelijk<br />
gecommuniceerde regeling (€ 0,19/km).<br />
Wat is gelijk gebleven: de fietsvergoeding<br />
en de vergoeding voor openbaar vervoer.<br />
En vooral de reden voor wijziging van de<br />
reiskostenregeling is gelijk gebleven.<br />
Namelijk dat de reiskostenvergoeding<br />
in deze financieel zware tijden erg op de<br />
begroting drukt en dat <strong>Natuurmonumenten</strong><br />
in vergelijking met andere (groene) organisaties<br />
een zeer riante reiskostenvergoeding<br />
hanteerde. Dat verschil is nu verminderd,<br />
al zit <strong>Natuurmonumenten</strong> nog steeds boven<br />
de kilometervergoeding bij vergelijkbare<br />
(groene) organisaties.<br />
T/m april <strong>2012</strong> zijn de oude vergoedingen<br />
en het oude declaratieformulier van kracht.<br />
Dit en het nieuwe declaratieformulier staan<br />
op natuurmonumenten.nl/vrijwilligersinfo<br />
Colofon<br />
<strong>Vrijwilligerskrant</strong> <strong>Natuurmonumenten</strong>,<br />
<strong>voorjaar</strong> <strong>2012</strong>, 7 e jaargang.<br />
De <strong>Vrijwilligerskrant</strong> verschijnt tweemaal per<br />
jaar, in het <strong>voorjaar</strong> en het najaar. Alle ingeschreven<br />
vrijwilligers van <strong>Natuurmonumenten</strong> en alle<br />
medewerkers in actieve dienst ontvangen de<br />
krant op hun huisadres. Voor actuele informatie<br />
over <strong>Natuurmonumenten</strong> en vrijwilligerswerk<br />
kunt u terecht op natuurmonumenten.nl.<br />
Reacties en suggesties zijn welkom bij Astrid<br />
de Beer, afdeling P&O, Postbus 9955, 1243 ZS,<br />
’sGraveland. T (035) 655 92 80 of per email<br />
naar a.debeer@natuurmonumenten.nl.<br />
Oplage 4300<br />
Redactie Ron Adelaar, Tim Krooneman, Joke<br />
Wassens, John van Kasbergen, Jan Verkerke,<br />
Gerry Torsing, Jolanda Ritter, Christa Philips,<br />
Astrid de Beer en Wilco Meijers.<br />
Hoofdredactie Ron Adelaar<br />
Eindredactie Wilco Meijers<br />
Fotografie o.a. Greet de Schipper, Marcel<br />
Dellink, Hans Gronert, Joke Wassens,<br />
Bart Sikkema, Klaas Tiemersma<br />
Vormgeving SjansenDesign BNO, Bunnik<br />
Druk Klomp grafische communicatie,<br />
Amersfoort<br />
Allerlei informatie voor onze trouwe<br />
vrij willigers staat nu bij elkaar op:<br />
natuurmonumenten.nl/vrijwilligersinfo