30.08.2013 Views

LE[S] MOI[S] DE LIZÈNE ZA 31.01→VR 27.03.09 - MuHKA

LE[S] MOI[S] DE LIZÈNE ZA 31.01→VR 27.03.09 - MuHKA

LE[S] MOI[S] DE LIZÈNE ZA 31.01→VR 27.03.09 - MuHKA

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

<strong>LE</strong>[S] <strong>MOI</strong>[S] <strong>DE</strong> <strong>LIZÈNE</strong><br />

<strong>ZA</strong> 31.01VR <strong>27.03.09</strong><br />

• le<br />

• les<br />

• de<br />

moi = • het ik<br />

mois = • de maanden<br />

= • van<br />

nog in het <strong>MuHKA</strong><br />

• LONELY AT THE TOP klankeffecten<br />

# 5 JUAN PÉREZ AGIRREGOIKOA<br />

• THE PASSING OF A PERFECT DAY [REVISITED]<br />

Insert Katleen Vermeir<br />

• EAST OF QUE VILLAGE<br />

Yang Fudong


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

inhoud —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

<strong>LE</strong>[S] <strong>MOI</strong>[S] <strong>DE</strong> <strong>LIZÈNE</strong><br />

—Introductie P3<br />

<strong>DE</strong>EL 1: <strong>LE</strong>[S] <strong>MOI</strong>[S] <strong>DE</strong> LIZENE P4—13<br />

—Biografie P4—7<br />

—Historische situering P7—8<br />

—Jacques Lizène zelf aan het woord P8—11<br />

—Anderen over Jacques Lizène P11—13<br />

<strong>DE</strong>EL : <strong>LE</strong>S <strong>MOI</strong>S <strong>DE</strong> LIZENE = <strong>DE</strong> MAAN<strong>DE</strong>N VAN LIZENE P14—21<br />

—Over de tentoonstelling P14—17<br />

—Gueststars P17<br />

—Bevriende kunstenaars P18—20<br />

—De galerijen en bruikleenhouders P20—21<br />

<strong>DE</strong>EL 3: BIJLAGEN<br />

—Overzicht Tentoonstellingen P22—26<br />

<strong>DE</strong>EL 4: BEELDMATERIAAL P27<br />

<strong>DE</strong>EL 5: NOG IN HET <strong>MuHKA</strong> P28—32<br />

—LONELY AT THE TOP klankeffecten P28<br />

#5 JUAN PEREZ AGIRREGOIKOA<br />

—THE PASSING OF A PERFECT DAY [REVISITED] P29<br />

Insert Katleen Vermeir<br />

—EAST OF QUE VILLAGE Yang Fudong P30<br />

—<strong>MuHKA</strong>praktisch P31—32<br />

—<strong>MuHKA</strong>partners P32


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

<strong>LE</strong>[S] <strong>MOI</strong>[S] <strong>DE</strong> LIZENE<br />

le moi = het ik<br />

les mois = de maanden<br />

de = van<br />

Van <strong>ZA</strong> 31.01ZO 7.03 geven we de tweede verdieping van het <strong>MuHKA</strong> uit<br />

handen aan de Luikse kunstenaar Jacques Lizène. Lizène toont niet alleen<br />

eigen werk, maar nodigt ook bevriende collega’s uit, organiseert een hele<br />

reeks happenings en legt zelfs een alternatief zebrapad aan voor de ingang<br />

van het <strong>MuHKA</strong>. In Le[s] Moi[s] de Lizène is dan ook alles mogelijk.<br />

<strong>ZA</strong> 31.01 14.00<br />

• Opening tentoonstelling<br />

<strong>ZA</strong> 1.0 14.00<br />

• Performance VIP cocktails door Tsuneko Taniuchi<br />

DO 19.03 0.00 .00<br />

• Voorstelling publicatie Lizène<br />

• Performance Jacques Lizène & Garett List<br />

Jacques Lizène & Arnaud Labelle-Rojoux<br />

VR 7.03 19.00 1.00<br />

• Finissage<br />

1—Jacques Lizène, Atelier Virtuel avec<br />

sculpture génétique 1971, et peinture à la<br />

matière fécale, 1977, 1997, courtesy galerie<br />

Nadja Vilenne, Luik<br />

2—Jacques Lizène, petit maître à la fontaine<br />

de cheveux, 1980, courtesy galerie Nadja<br />

Vilenne, Luik<br />

3


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

De titel van de tentoonstelling Le[s] Moi[s] de Lizène kan op twee manieren<br />

gelezen worden. Zo verwijst de titel naar ’le moi’, het ik, het ego van de<br />

kunstenaar. Als we weten dat Lizène steeds ingaat tegen elke vorm<br />

van zelfgenoegzaamheid en geen kans onbenut laat om zijn ego te<br />

minimaliseren, wordt duidelijk dat het hier om een kwinkslag, een grap<br />

gaat. Een tweede lezing verwijst naar de twee maanden die Lizène en zijn<br />

kunst in het <strong>MuHKA</strong> zullen verblijven.<br />

Deel 1: <strong>LE</strong> <strong>MOI</strong> <strong>DE</strong> LIZENE = HET IK VAN LIZENE<br />

1.1. Biografie<br />

Deze korte biografie schetst het leven van Jacques Lizène als kunstenaar,<br />

met vooral aandacht voor zijn ideeën en zijn belangrijkste individuele- en<br />

groepstentoonstellingen. Het zou waanzin zijn om in dit korte bestek nog<br />

maar te proberen een volledig overzicht van het oeuvre van Lizène, die<br />

tenslotte al meer dan veertig jaar lang zijn eigenzinnige stem laat schallen<br />

doorheen de kunstwereld, te geven. Mogelijk vindt de kunstenaar zelf al dat<br />

gepalaver over zijn verleden wel volkomen onzinnig.<br />

Op 05.11.1946 wordt Jacques Lizène geboren in Ougrée, een kleine industriële<br />

voorstad van Luik. Al zeer vroeg [wanneer hij nog aan de academie<br />

studeert] laat Lizène zich opmerken door zijn specifieke visie op kunst. Van<br />

de tekeningen en [ontwerpen voor] schilderijen uit deze periode onthouden<br />

we vooral zijn fascinatie voor de bouwvallen uit het begin van de jaren ’60,<br />

zijn [naar eigen zeggen] lullige tekeningen die ontstaan door het trekken<br />

van een groot aantal streepjes en zijn ontwerp voor een schilderij met<br />

een verschillend landschap aan twee kanten van het doek. In dezelfde<br />

periode [1965-1969] ontwikkelt Lizène eveneens een voorliefde voor ‘art<br />

d’attitude’: gedragskunst. Zo besluit Lizène op 19-jarige leeftijd nooit aan de<br />

voortplanting deel te zullen nemen. Zijn mening hierover: “Het menselijk ras<br />

kan rustig uitsterven, vooruit dan maar, zoveel te beter.” Daarnaast oefent hij<br />

zich verbeten in het te laat komen en neemt Lizène stelling in voor ‘de kunst<br />

zonder talent’: voor het inefficiënte, voor het gemak en voor de platvloersheid.<br />

In 1970 opent galerij Yellow haar deuren in Luik. Onder de titel Il faut abolir<br />

l’idée de jugement [naar een citaat van Marcel Duchamp] stelt Jacques<br />

Lizène hier in het begin van dat jaar voor het eerst individueel tentoon. “Ik<br />

wil de kaarten door elkaar halen, ik wil de gegevens veranderen. Duchamp<br />

heeft gezegd: het concept beoordeling moet worden afgeschaft.” Tijdens de<br />

tentoonstelling knoopt Lizène een relatie aan met Fluxus kunstenaar Ben<br />

Vautier, een relatie die nog zeer lang zal standhouden.<br />

4


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

In oktober 1970 creëert Lizène in galerij Apiaw [te Luik] onder de titel Art<br />

spécifique een tentoonstelling in verschillende delen. Een eerste deel is een<br />

expositie met een bijna klassieke ophanging en opstelling van schilderijen<br />

en objecten. Daarnaast realiseert Lizène ook specifieke acties. Zo kan het<br />

publiek de ontmanteling van de tentoonstelling door de kunstenaar zelf<br />

live meemaken. Een andere actie bestaat erin het formaat van de galerij te<br />

verkleinen. In het verlengde van deze acties ligt het creëren van ‘sterfelijke<br />

werk’. Zo komt in de performance Uitdoving van het ei het thema van het<br />

weigeren aan voortplanting te doen weer naar boven. Een vierde onderdeel<br />

van de tentoonstelling bestaat uit kunstuitingen buiten de galerij. Zo<br />

schildert Lizène de schaduw van een boom [op een herfstdag om 14.30, om<br />

precies te zijn] op de grond en plant hij een boom met de takken in de grond<br />

en de wortels in de lucht. Het laatste onderdeel van Art spécifique behelst het<br />

zuivere concept:<br />

“Ik stel het menselijk ras voor zich langzaam maar zeker uit te laten sterven,<br />

door op te houden zich voort te planten.”<br />

Dit laatste idee [dat al lang door zijn hoofd spookt] probeert Lizène<br />

gedurende de jaren op verschillende manieren wereldkundig te maken.<br />

Een [onuitgevoerde] actie bestaat erin op straat aan kinderen ballonnen<br />

uit delen met het opschrift: “Dood aan de eicellen” en tegelijk zwermen van<br />

duizenden strooibiljetten los te laten met daarop geschreven: “Weg met de<br />

agressie van het sperma.” Eind 1970 besluit Jacques Lizène een vasectomie<br />

te ondergaan: een vrijwillige sterilisatie door middel van het doorsnijden<br />

van de zaadleiders. Deze radicale ingreep op het eigen lichaam beschouwt<br />

hij als een vorm van ‘interne sculptuur’. Voor de tentoonstelling in het Maison<br />

de la Culture van Verviers [1971] maakt hij een affiche met de tekst: “Jacques<br />

Lizène zal vrijwillig een vasectomie ondergaan [sterilisatie door operatieve<br />

verwijdering van de ductus deferens]. Zo zal hij in zich een beeldhouwwerk<br />

dragen dat hij Breuk zal noemen.” Het parket laat deze affiche echter<br />

verwijderen.<br />

In deze periode richt Lizène het ‘genootschap van de stompzinnige kunst’<br />

op en definieert hij zichzelf als “Petit maître Liégeois de la seconde moitié<br />

du 20ème siècle, artiste de la mediocrité et de la sans importance” [kleine<br />

Luikse meester van de tweede helft van de 20 ste eeuw, kunstenaar van de<br />

middelmatigheid en het onbelangrijke].<br />

Vanaf de jaren ‘70 begint Lizène ook te werken met nieuwe media. Hij gaat<br />

experimenteren met fotografie, film en muziek. In 1973 realiseert hij de<br />

individuele tentoonstelling met geluidsopnames en fotoreeksen Le perçu<br />

et le non-perçu in galerij Yellow Now. In dat zelfde jaar treedt Lizène toe tot<br />

de door Jacques Lennep opgerichte groep CAP [Cercle d’art prospectif].<br />

Het begrip relationele kunst typeert het gemeenschappelijk karakter van<br />

het werk van de leden van de groep. Deze term wijst langs de ene kant op<br />

de relatie tussen kunstenaar, publiek en realiteit en langs de andere kant<br />

op het relaas: het beschrijvende en verhalende karakter dat een artistieke<br />

5


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

benadering kan hebben. In 1974 wordt Lizène opgenomen in de tentoonstelling<br />

en catalogus Aspecten van de actuele kunst in België van het ICC [het<br />

Internationaal Cultureel Centrum te Antwerpen, de eerste officiële instelling<br />

voor actuele kunst in Vlaanderen en voorloper van het <strong>MuHKA</strong>].<br />

In 1978 exposeert Lizène het eerste deel van zijn muur van fecaliën in Cirque<br />

Divers te Luik. In 1979 wordt de door Lizène geplande verdere uitwerking van<br />

dit idee tijdens het Premier Symposium International d’Art Performance de Lyon<br />

gecensureerd. Daarop beperkt Lizène zijn bijdrage aan het symposium tot een<br />

‘snelle en lichte’ actie: een op een rolschaats bevestigde cassettespeler, die<br />

[doormiddel van een leiband voortgetrokken] een streep op de vloer achterlaat<br />

en ondertussen een onbedaarlijk gelach laat horen. In dat zelfde jaar gaat in<br />

het Paleis voor Schone Kunsten te Brussel de tentoonstelling Jacques Lizène,<br />

Analytische schilderkunst door.<br />

In de jaren ’80 wordt Lizènes kunst meer en meer ook buiten de landsgrenzen<br />

getoond. Zo is Lizène te gast in Kyoto, Kanagawa, Barcelona, Tokyo, Nice, Basel,<br />

Pontevedra, Genua, Bodegnée en Turijn…<br />

In 1984 presenteert Lizène zijn Fragmenten van fresco’s in galerij Bilinelli<br />

te Brussel. Het resultaat wordt omschreven als een soort Lascaux van het<br />

einde van de 20 ste eeuw, waarbij de bizon is vervangen door de hifiketen of<br />

de videocamera, maar de personages veel gelijkenissen vertonen met de<br />

‘Bosjesmannen’ van wandschilderingen. De oorsprong van deze schilderijen<br />

gaat terug tot projecten en schetsen uit 1966. Dit hergebruiken, recycleren<br />

van eigen werk is typisch voor Lizène en het is een van zijn manieren om<br />

kunstgeschiedenis en kunststromingen in vraag te stellen. Later dat jaar<br />

realiseert Lizène op de Place Saint-Lambert een gebarsten zebrapad als<br />

horizontale wandschildering [waarvan hij ook een versie zal aanleggen aan de<br />

voorkant van het <strong>MuHKA</strong> tijdens de opening van Le[s] moi[s] de Lizène].<br />

In de jaren ‘80 en ‘90 gaat Lizène door op zijn elan. Naast schilderijen,<br />

sculpturen, foto’s en videowerken creëert hij ook performances. Zo laat hij<br />

muziekstukken van Mahler of Mozart van achter naar voren uitvoeren op<br />

cello of piano. Het resultaat zou een stuk van John Cage kunnen zijn. In 1988<br />

gaat de tentoonstelling Jacques Lizène, Rapide rétrospective 1964-1980 door in<br />

La Criée, Halle d’art contemporain te Rennes. Gedurende de jaren ‘90 worden,<br />

vooral in België en Frankrijk, veel individuele tentoonstellingen van Lizène<br />

georganiseerd. In 2001 neemt de kunstenaar deel aan de Biënnale van Venetië.<br />

In 2005 wordt werk van Lizène opgenomen in de tentoonstelling Dear ICC,<br />

Aspecten van de actuele kunst in België 1970-1985 in het <strong>MuHKA</strong>. Deze<br />

tentoonstelling toonde zowel documenten uit het rijke ICC-archief, als<br />

kunstwerken die er ooit te zien waren. De bezoeker wandelde doorheen<br />

een levend archief, waarin hij geconfronteerd werd met de artistieke<br />

ontwikkelingen van de periode 1970-1985. In 2007 is werk van Lizène te zien in<br />

Who’s got the big picture in het <strong>MuHKA</strong>. In deze collectiepresentatie stond vooral<br />

de geschiedenis van het <strong>MuHKA</strong> centraal.


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

Het werk Documents rapportés d’un voyage au coeur de la civilisation<br />

Banlieue van Jacques Lizène maakt deel uit van de vaste collectie van het<br />

<strong>MuHKA</strong>. Met zwart-witfoto’s schetst hij een beeld van zijn geboorteplaats<br />

Ougrée. Daarnaast heeft de kunstenaar een groezelig beddenlaken met<br />

spermavlekken gespannen. Het is een afrekening met de sociale legitimering<br />

van de industrialisatie, die niet voor de emancipatie van de werkende klasse<br />

heeft gezorgd. Een glimlachend zelfportret maakt van het werk uiteindelijk<br />

toch enigszins een positief verhaal.<br />

1.2. Historische situering<br />

Jacques Lizène zoekt bewust de middelmaat op. Zijn kunst zoekt het falen<br />

op. Zo wil hij elk utopisme ondermijnen en in het bijzonder dat van de<br />

kunstwereld met zijn drang naar schoonheid en het ideale. Lizène acht de<br />

erkenning van het onafgewerkte en de mislukking veel belangrijker. Hij<br />

hanteert deze strategie om de mythologieën van de wereld te ontmantelen.<br />

Jacques Lizène kan gezien worden als de eerste conceptuele kunstenaar in<br />

België die expliciet humor betrekt in zijn kunst. Hij geldt ook als een van de<br />

pioniers van de Belgische videokunst.<br />

Lizène’s werk bespreken betekent twee hindernissen overwinnen. Enerzijds<br />

ontwikkelt de kunstenaar zelf een metadiscours dat zijn oeuvre een plaats<br />

toekent in de kunstgeschiedenis [zie 1.3.]. Maar die zelfgekozen plaats is<br />

paradoxaal in die zin dat hij, in tegenstelling tot zijn collega’s, zichzelf<br />

definieert als “de kunstenaar van de middelmatigheid en het onbelangrijke”<br />

en “kleine Luikse meester van de tweede helft van de twintigste eeuw.”<br />

Anderzijds zit de criticus verveeld met het ironische systeem dat Lizène met<br />

zijn houding ontwikkelt [door de beschrijving van zijn positie in het artistieke<br />

kamp]. Hoe moet je immers een redenering voeren die zijn werk ernstig<br />

neemt, terwijl hijzelf niet ophoudt er de waarde van te minimaliseren?<br />

Voor Lizène is middelmatigheid een plaatsbepaling en een stijl. Bovendien is<br />

het de grond voor zijn vrijheid van schriftuur en communicatie. In zoverre de<br />

kunstenaar geen bewijs van talent moet tonen, kan hij het zich permitteren<br />

van de ene techniek of het ene medium naar het andere over te schakelen,<br />

zoals het hem uitkomt. Daar Lizène zijn plaats in de kunstgeschiedenis<br />

eens en voor altijd heeft bepaald, moet hij zich geen zorgen maken om de<br />

originaliteit of om de speciale intensiteit van zijn acties. Naast sculpturen,<br />

schilderijen, tekeningen, foto’s, video’s en muziek produceert Lizène talrijke<br />

performances, gebaseerd op de zinloosheid van het gebaar. Hierbij aarzelt<br />

hij niet om zijn eigen werk te herinterpreteren naargelang de context die<br />

hem geboden wordt. Op die manier creëert hij een autohistoriciteit die nu<br />

eens vrolijk, dan weer ironisch van aard is.<br />

Hoewel Lizène herhaaldelijk benadrukt niet bij bestaande kunststromingen<br />

thuis te horen, is het toch interessant om hem enigszins in een historische<br />

context te plaatsen. Zelf zegt Lizène dat hij “zou opgenomen willen worden<br />

7


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

in de Fluxus beweging als ‘de enige Fluxus kunstenaar die niet Fluxus is’.”<br />

[zie 1.3.] Fluxus is een kunststroming die er vanaf de jaren ’60 naar streeft<br />

kunst en dagelijks leven dichter bij elkaar te brengen. Om dat te bereiken<br />

moet de kunstpraktijk ‘gezuiverd’ worden van de door musea, critici en<br />

commercie uitgedragen elitaire kunstopvattingen. Tijdens performances<br />

worden de grenzen tussen beeldende kunst, muziek en theater opgeheven.<br />

Fluxus kunstenaars beschouwen een momentopname uit het leven van<br />

de kunstenaar, de tijd die een opvoering in beslag neemt, als kunst. De<br />

kunstenaar zelf en zijn handelingen worden tot kunst verheven. In de Fluxus<br />

beweging is het belangrijke element niet het plastisch resultaat, maar de<br />

ingesteldheid tegenover de kunst. Het ‘principe de l’équivalence’ van Robert<br />

Filliou stelt immers dat ‘goed gemaakt’, ‘slecht gemaakt’ en ’niet gemaakt’<br />

evenwaardige begrippen zijn. Enkele vertegenwoordigers van de Fluxus<br />

beweging: Robert Filliou, Joseph Beuys, Ben Vautier, Christo en vele anderen.<br />

Soms wordt Lizène ook in verband gebracht met het neo-dadaïsme. Vanaf<br />

het einde van de jaren ’50 herleven de dada-technieken, maar de neodadaïsten<br />

gaan bewust in tegen de tendens naar formele zuiverheid<br />

en combineren daarentegen materialen en media op een geestige en<br />

excentrieke manier. Kunstenaars gaan op grote schaal en figuratief werken<br />

met fotografie, licht, geometrische vormen, alledaagse voorwerpen en<br />

zeefdrukken, allemaal technieken waarin de hand van de kunstenaar niet<br />

of nauwelijks meer te zien is. Generaliserend zou men kunnen zeggen dat de<br />

kunstenaar niet meer zichzelf wil uitdrukken, maar wil onderzoeken hoe in<br />

de moderne massacultuur beelden tot ons komen en worden waargenomen.<br />

De stijl kenmerkt zich door het gebruik van bestaande motieven zoals<br />

vlaggen, kaarten en populaire afbeeldingen [bijvoorbeeld strips en beelden<br />

uit de massamedia]. De bekendste vertegenwoordigers van het neodadaïsme<br />

zijn Jasper Johns en Robert Rauschenberg.<br />

1.3. Jacques Lizène zelf aan het woord<br />

Over zijn kunst<br />

Jacques Lizène, kunstenaar van het onbenullige en het onbelangrijke<br />

[art d’attitude]. De artistieke houding van Jacques Lizène is, alhoewel ze<br />

niet gespeend is van enige humor, niet bedoeld om de diverse actuele<br />

kunstvormen of de gangbare artistieke middens belachelijk te maken, maar<br />

een houding [art d’attitude], die onbenulligheid in de kunstgeschiedenis<br />

wil invoeren, door aan te dringen op de bevestiging ervan. In zekere zin<br />

is het een protest tegen het heersende ordinaire imperialisme in de kunst.<br />

Reeds van voor 1970 reageert Jacques Lizène met zijn oeuvre tegen het<br />

imperialisme van het talent in de kunst, door te pleiten voor een ‘kunst zonder<br />

talent’ en door zich vervolgens, in de jaren ‘70 ‘de Kleine Luikse Meester<br />

van de tweede helft van de Twintigste Eeuw’ [in de pejoratieve betekenis]<br />

te noemen, of ‘de kunstenaar van het onbenullige en het onbelangrijke’<br />

[hetgeen uiteraard zeer belangrijk is in de moderne kunst, ha, ha, ha, ha!].


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

Jacques Lizène beoefent de ‘onbenullige kunst’ in al z’n vormen: de<br />

‘ergerlijke’ video [1971-74-79-82], de kleine ellendige tekeningen [1966-1980],<br />

de ‘slechte’ schilderijen met uitwerpselen [1966-1977-1980], het middelmatige<br />

lied [de middelmatige music-hall, 1970-1980-1982], de om-het-even-welke<br />

performance [1970-1980] de academische ondernemingen, de nulsculptuur<br />

[1970-1984] en andere producties [de nieuwe nulabstractie, 1980-1985], die<br />

door hem gedefinieerd worden als ‘zonder betekenis, maar van het hoogste<br />

belang’ [ha, ha, ha, ha!], de randstad van de kunst.<br />

UIT: De l’animal et du végétal dans l’art Belge contemporain, 1985.<br />

Over zijn plaats in de kunstgeschiedenis<br />

[Kleinmeester :] ik wil me materieel situeren ten opzichte van de<br />

kunstgeschiedenis. Graag had ik gezien dat de kunstgeschiedenis mijn<br />

naam zou onthouden als een eigenaardigheid. Want het is een –bijna<br />

onbereikbaar- doel dat me in staat stelt<br />

te spelen. Het is een plagerij. Het is ook een belangrijke zaak… voor de kunstgeschiedenis.<br />

Zich een plaats in de kunstgeschiedenis proberen te verwerven terwijl<br />

die poging een invraagstelling is van de beoordeling, trachten de<br />

middelmatigheid te doen aanvaarden, dat is het doel dat mij kan<br />

bezighouden.<br />

UIT: catalogus Que reste-il…, 1986.<br />

Over bijna onbenullig zijn<br />

[Bijna onbenullig zijn,] dat betekent ‘proberen’ onbenullig te zijn. Onbenullig<br />

zijn is een prestatie die ver staat van het middelmatig zijn. Niks zijn,<br />

betekent strikt niets interessants doen. ‘Zo goed als’ onbenullig zijn, is<br />

middelmatiger, dat is het spel spelen, kleine inspanninkjes leveren, maar<br />

nooit tot het uiterste gaan, manke dingen voorstellen. Dat past beter bij mijn<br />

kunstenaarsaanpak van middelmatigheid als gedragskunst.<br />

Ik kan middelmatige of zelfs hele slechte werken maken, maar het<br />

kunnen ook meesterwerken zijn door ze uiteraard aan te duiden als<br />

middelmatigheidkunst. Dat wordt een werk op basis van het concept van<br />

beoordeling, wat ook deel uitmaakt van de humor. Humor is een heel<br />

belangrijke dimensie in mijn benadering. Mijn benadering heeft voorrang<br />

op het voorwerp. Spot is nodig om de achterhoede te redden. Eigenlijk is het,<br />

alhoewel ik niet van dat woord houd, uiterst progressistisch.<br />

UIT: catalogus Que reste-il…, 1986.<br />

Over de eerlijkheid van de leugen<br />

Mijn benadering is een eerlijke benadering. Ze is zo eerlijk dat ik me een<br />

eerlijke onoprechtheid kan veroorloven. Kunst is de eerlijkheid van de<br />

leugen.<br />

UIT: catalogus Que reste-il…, 1986.<br />

9


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

Over toevalligheden<br />

Ik maak vaak verwijzingen, maar ze zijn beperkt. Mijn cultuur is er een van<br />

toevalligheden. De referenties die ik aanhaal zijn er toevallig gekomen,<br />

maar ze versterken mijn positie. Wanneer ik het over niet-procreatie heb,<br />

dan is dat de titel van een hoofdstuk van het Précis de décomposition van<br />

Cioran, maar het is zuiver toevallig dat iemand me dat boek ooit heeft doen<br />

ontdekken. Ik ben geen geleerde.<br />

UIT: catalogus Que reste-il…, 1986.<br />

Over een idioot<br />

U waardeert Jacques Lizène niet, ik ook niet. U beschouwt hem, denk ik, als<br />

een soort idioot. Het is niet onmogelijk dat hij dat is.<br />

Zijn werk is [misschien] slechts een kluwen van onzin, een onderproduct van<br />

de actuele kunst… het onderzoek van zijn gezicht alleen al vertelt ons genoeg<br />

over het personage.<br />

UIT: Brief van J. LIzène aan A. Bogaerts [dichter], 1971.<br />

Over het stadslandschap<br />

Achter om het even welk detail van het stadslandschap schuilt de<br />

aanwezigheid van de moeheid van een of meer personen. En voor<br />

sommigen onder hen [misschien] een zekere seksuele ellende om te leven…<br />

aiaiai!<br />

UIT: Het waargenomene en het niet-waargenomene, 1973.<br />

Onvolledige snelautobiografie door Lizène zelf<br />

RANDSTAD KUNST<br />

Ofwel de randstad van de kunst<br />

‘Nagenoeg niemand zijn’<br />

[Lizène, 1969]<br />

HIJ IS TEGEN HET <strong>LE</strong>VEN… [zeker weten!]<br />

[kunst van het niet-bekoren]<br />

HIJ IS NIET FLUXUS<br />

[zou opgenomen willen worden in de Fluxus beweging als de ‘enige<br />

Fluxus kunstenaar die niet Fluxus is’]<br />

Voorafgaand:<br />

Voltooit, of laat, bar weinig voltooien, stelt meestal uit… tot morgen<br />

Bezigheden overdag:<br />

… glas verse melk drinken, schoenen uittrekken en naar bed gaan, blijven<br />

liggen en niets doen.<br />

Met jezelf spelen, soms…<br />

[Zelfs niet opwindend]<br />

10


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

Bezigheden ’s nachts:<br />

Vaak met jezelf spelen, of… de nacht doorbrengen met zuipen, meer dan goed<br />

voor je is.<br />

[Nog niet eens kwetsend]<br />

Bijzonder trekje:<br />

Heeft de grootste moeite met het doen wat hij doet…<br />

Moet ontzettend veel energie ontwikkelen om zich te overtuigen… probeert,<br />

soms, zelfs anderen te overtuigen… maar met even weinig succes als zichzelf.<br />

Wordt gauw moe [heel gauw].<br />

Bijzonder verlangen:<br />

Zou graag aardig gevonden willen worden… door mooie meisjes.<br />

Mening over hetgeen nog te wensen overlaat:<br />

Vindt dat de kunstenaar van de middelmatigheid meer recht op roem en<br />

geld heeft dan de talentvolle kunstenaar, die, hij wel, zich met zijn kunst<br />

tevreden kan stellen. Ha, ha, ha, ha…<br />

1.4. Anderen over Jacques Lizène<br />

• Belangrijk bij Lizène is dat hij het belang van het onbelangrijke heeft<br />

ingezien.<br />

—Ben Vautier<br />

• Gespeelde middelmatigheid is vandaag voor sommige kunstenaars<br />

niet langer een techniek of een strategie, maar een wereld op zich. Deze<br />

kunstenaars bewegen zich dan ook ongegeneerd in dit universum van<br />

stompzinnigheid. Door zich voor te stellen als “kleine Luikse meester” van<br />

de tweede helft van de 20 ste eeuw’ en als “kunstenaar van de middelmaat<br />

en het onbelangrijke”, en door sinds 1966 een lans te breken voor een kunst<br />

zonder talent, toont Jacques Lizène een ambitie die hem tot de laatste telg<br />

van een lachwekkende stamboom maakt, waartoe in het verleden enkele<br />

excentrieke Engelsen, een paar verwarde kunstenaars als Raoul Colonna<br />

de Césari en Fabre des Essarts, en de predadaïstische vertegenwoordigers<br />

van de Brusselse ‘zwanze’ behoorden. Jacques Lizène bricoleert prullen,<br />

knutselt aan probeersels, kiest resoluut de weg van de middelmaat en lacht<br />

heel wat af in zijn leven. Zo mag zijn vrijwillige vasectomie [1970] niet gezien<br />

worden als een daad van anarchistische heldhaftigheid [hij noemt zichzelf<br />

een gematigd anarchist], maar als de aankondiging van de oprichting, het<br />

jaar daarna, van het Institut de l’Art Stupide. Binnen dit instituut, waarvan hij<br />

het enige vrijwillige en opgegeven lid is, worden verleidelijke en repetitieve<br />

liederen gecomponeerd, wordt een mislukte en beeld na beeld met de<br />

hand doorgestreepte film gedraaid [1972], en wordt op een floppy disk een<br />

imitatie van het geluid van een bromfiets opgenomen [1974]. Jacques Lizène<br />

noemt zichzelf ‘banlieusard de l’art’ [voorstadbewoner van de kunst]. Hij<br />

11


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

beweegt zich aan de rand van de goede smaak. Lizène is van de zelfkant.<br />

Dat betekent absoluut niet dat hij er genoegen mee neemt om op een<br />

simplistische en kritische manier de grenzen van het artistieke domein aan<br />

te geven. Integendeel, hij doet alsof hij zijn werk wil plaatsen binnen de<br />

traditionele definitie van de kunst. Dat wordt op een metaforische manier<br />

duidelijk gemaakt door een burlesk werk uit 1971, ‘Het lichaam dwingen<br />

om een plaats te kiezen binnen de foto’. Een reeks afdrukken toont de<br />

kunstenaar die zich, terwijl de camera steeds dichterbij komt, inspant om zijn<br />

silhouet binnen het kader te houden door steeds dieper te buigen tot hij zich,<br />

liggend op de grond, oog in oog met de lens bevindt. Vergelijkbaar hiermee<br />

zijn de systematische en in stukken verdeelde foto’s van de rand van zaken<br />

en mensen [‘bord de corps’, 1973]. Jacques Lizène probeert de grenzen<br />

niet te overschrijden, maar hij gebruikt ze. Zijn werk wordt gekenmerkt<br />

door een inwendig geweld, door een bijna autarkische autonome praktijk,<br />

die hem er in 1977 toe brengt — we hebben het er later nog over — om<br />

‘zijn eigen verftube’ te worden en met zijn uitwerpselen te schilderen. Hier<br />

wordt duidelijk hoe dit sinds dertig jaar volgehouden opzoeken van de<br />

middelmatigheid volstrekt niets met dandyisme te maken heeft. “Ik denk”,<br />

zegt de kunstenaar, “dat dit idee van middelmatigheid er een van een<br />

immense generositeit is: het geeft alles de mogelijkheid om te bestaan.”<br />

—Jean-Yves Jouannais, Histoire de l’infamie et autres victoires, Hazan éd, 1995,<br />

pp.14-15<br />

• Door zich zoals Diogenes uit cynisme op te sluiten in de autarkische<br />

cirkel van een werkelijkheid die hij in zekere zin voor wil zijn met zijn eigen<br />

‘gesloten circuits’ — het gebruik dat hij in zijn videowerk maakte van de<br />

eerste, aan de industrie ontleende bewakingscamera’s, was niet toevallig<br />

— verschijnt de kunstenaar als een ‘mens in opstand’ in de existentiële<br />

zin waarin de term gebruikt zou kunnen worden door Sartre, van wie de<br />

kunstenaar toegeeft op jonge leeftijd La nausée te hebben gelezen. Omdat<br />

hij zich welbewust buitenspel zet door terug te keren naar de anale fase,<br />

klaagt Lizène het trieste lot aan van de mens die gedoemd is om, zoals<br />

André Blavier het zo mooi verwoordde, ‘perdre sa vie à la gagner’ [zijn leven<br />

te verdoen met werken]; en als echo klinkt deze ‘patafysische’ gedachte:<br />

“overleven door zijn stront te verkopen; betaald worden; eten en drinken<br />

kopen; zich ontlasten; schilderen met zijn ontlasting; opnieuw verkopen…<br />

enzovoort. [Het is toch idioot?].” Dat is de boeiende samenvatting van zijn<br />

bestaan als artiest, van het waardeloze leven dat hij leidt terwijl hij, tegen<br />

de imperialistische verheerlijking van het succes in, de lof zingt van de<br />

slechte en idiote kunstenaar: een trieste en saaie figuur die voortdurend<br />

dezelfde gebaren herhaalt, als in een stuk van Beckett. Om de betekenis van<br />

zijn houding beter te begrijpen in de specifieke artistieke context van de<br />

jaren ‘70 is het nuttig een inventaris te maken van alle mislukte, uitgestelde<br />

of gewoon afgevoerde projecten en te beseffen dat geen enkele artistieke<br />

activiteit, ook niet de meest absurde, bestand is tegen de entropische<br />

erosie van het reële, dat via de weg van verveling ieder initiatief, ook<br />

het meest heroïsche, ondermijnt : “Neemt zich voor om zeer minutieus, op<br />

1


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

een voorbereid doek, het stramien ervan te schilderen… en dat zonder het<br />

vlechtwerk te vergroten, een absurd, nooit uitgevoerd plan [beslist om nooit<br />

zo’n waanzinnig werk te beginnen].”<br />

—Denis Gielen, Chaque jour l’art à Liège change le monde, mamac, Liège,<br />

003<br />

• Ik heb Jacques Lizène ontdekt in de jaren ‘70, toen hij deelnam aan<br />

het Premier Symposium International d’Art Performance, dat Orlan had<br />

georganiseerd in Lyon. Hij trok er een muziekcassette voort, als was het<br />

een hond aan een leiband. Zijn lachwekkende optreden was typisch voor<br />

hem en contrasteerde met de meeste performances van die tijd, die op<br />

een ernstige en strakke manier werden gebracht en fysiek of conceptueel<br />

waren. De instelling van fluxus had ook wel iets burlesks, maar hun<br />

performances stonden toch ver af van de typische koddigheid van Lizène,<br />

die veeleer het register van de zieligheid bespeelde. Vandaag zie ik in<br />

zijn werk – als ik verder kijk dan de schijnbare slordigheid in de vorm en<br />

een zekere onbeschaamdheid, om niet te zeggen een verbeelding van<br />

een bedenkelijke smaak – vooral een autobiografische basis, inclusief de<br />

frustraties die daar deel van uitmaken. Zijn remakes zijn het resultaat van<br />

een permanente blik in de spiegel, een manier om de constanten te tonen<br />

die de geschiedenis bepalen. Wanneer hij in 1966 op de proppen komt<br />

met zijn ‘art d’attitude’ [gedragskunst] kiest hij in de maatschappelijke<br />

en artistieke realiteit een andere plaats dan Filliou met zijn ‘principe<br />

d’équivalence’, het principe van de gelijkwaardigheid van ‘goed gemaakt’,<br />

‘slecht gemaakt’ en ‘niet gemaakt’. Hij voegt er een verontrustende<br />

regressieve toon aan toe. Het is een echte provocatie die op een schijnbaar<br />

achteloze manier de fundamentele vraag stelt naar het wezen zelf van de<br />

kunst.<br />

—Arnaud Labelle-Rojoux, geciteerd door Cécilia Bezzan in ‘De grands<br />

textes visuels en abîme’, L’Art Même, herfst 00 .<br />

13


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

Deel : <strong>LE</strong>S <strong>MOI</strong>S <strong>DE</strong> LIZENE = <strong>DE</strong> MAAN<strong>DE</strong>N VAN LIZENE<br />

2.1. De tentoonstelling<br />

De werken van Lizène zijn veelvormig en multimediaal. Lizène tekent,<br />

schildert, bricoleert, installeert en houdt performances. Achter de vormelijke<br />

diversiteit schuilt een werkwijze die telkens terugkeert. Dit door technieken<br />

te hanteren als collage, bricolage, door te verknippen en transformeren,<br />

door alledaagse voorwerpen te gebruiken als materiaal en dagelijkse<br />

onderwerpen te thematiseren. Jacques Lizène verwijst niet naar het<br />

‘hoogstaande’ van de kunst maar wel naar de essentie. Om hem te<br />

citeren: “de essentie van de kunst is, zoals André Malraux reeds dacht, het<br />

hoogtepunt van de mensheid, hahaha”. Lizène stelt zich op als observator<br />

en criticus van zijn eigen oeuvre. Hij kiest titels als sculpture nulle, dessin<br />

médiocre, vidéo nulle en enfin une œuvre vraiment nulle! Zo stuurt hij de<br />

verwachtingen van de toeschouwer in de war. Op humoristische wijze<br />

bevraagt hij het kunstenaarschap, kunst, talent, verleiding of vernieuwing.<br />

Jacques Lizène hoeft geen bewijs af te leggen van talent, maar geeft zichzelf<br />

de vrijheid te doen wat hij wil.<br />

Twee maanden lang bezet kunstenaar Jacques Lizène de<br />

tentoonstellingsruimte van het <strong>MuHKA</strong>. Lizène gaat speels om met het<br />

concept van een [overzichts]tentoonstelling. Hij betrekt in zijn presentatie<br />

andere kunstenaars, werken uit de <strong>MuHKA</strong>collectie, galerijen en culturele<br />

instellingen. Zo zorgt hij voor nieuwe dialogen en confrontaties die van<br />

de tentoonstelling een dynamisch geheel maken. Twee muren worden in<br />

percelen opgesplitst en verdeeld onder professionele en niet-professionele<br />

kunstenaars. Ook zijn eigen videowerk wisselt regelmatig. Op verschillende<br />

momenten organiseert de kunstenaar happenings en performances die het<br />

geheel nog levendiger zullen maken. Maar het blijft steeds een verrassing<br />

wat Lizène nog in petto heeft. Hij houdt ervan als stoorzender te fungeren<br />

en zodoende de [kunst]wereld op zijn kop te zetten. De tentoonstelling Le[s]<br />

Moi[s] de Lizène wordt opgedeeld in een aantal ruimtes die al dan niet een<br />

retrospectief karakter hebben. Typisch voor Lizène is het gebruik van de<br />

‘cimaise’, een grillig plan op de muren waarbinnen kunstwerken worden<br />

opgehangen.<br />

Installaties en sculpturen<br />

De sculpturen en installaties van Lizène krijgen vaak de titel sculptures<br />

nulles mee. In de tentoonstelling Le[s] Moi[s] de Lizène zijn maquettes<br />

van fabrieken opgenomen, samengesteld uit gevonden voorwerpen, die<br />

op geregelde tijdstippen rook zullen uitstoten. Een duidelijke verwijzing<br />

naar het [post]industriële landschap rondom het Luikse. Een andere werk,<br />

opgebouwd uit duizenden knikkers op de vloer en gebaseerd op een project<br />

uit 1970, is een sculpturaal stuk, waarvan de structuur beïnvloed wordt<br />

door de toeschouwer wanneer deze de knikkers met de voeten verplaatst.<br />

Het globaal effect is dat van duizenden glasraam moleculen, ontstaan ten<br />

14


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

gevolge van een of andere ontploffing. De enigszins gevaarlijke kant, de<br />

toeschouwer kan immers uitglijden over de knikkers, vindt Jacques Lizène<br />

mooi meegenomen.<br />

In de ronde zaal installeert Lizène een Bars de Bars, een driedimensionale<br />

collage van tapkranen, togen en barkrukken, die tegelijk bevreemdend<br />

en grappig overkomt. De performance van Tsuneko Taniuchi zal hier<br />

plaatsvinden. Daarnaast worden een heel aantal opnieuw samengestelde<br />

stoelen en doorgezaagde meubels in de tentoonstelling opgenomen. In een<br />

andere zaal zijn een aantal collages van beelden opgesteld. Zo combineert<br />

Lizène het onderste deel van Manneke Pis op een speelse manier met<br />

stukken van niet-westerse sculpturen.<br />

Schilderijen en collages<br />

In de tentoonstelling zijn veel ‘middelmatige’ schilderijen van Lizène<br />

opgenomen. Zijn personages en zijn objecten neigen naar het purisme<br />

van pictogrammen, naar een elementair, eenvoudig lexicon en lijken een<br />

betekenis te hebben die door iedereen begrepen wordt. De ‘sculptures<br />

génétiques’ zijn collages waarin Lizène onder andere zijn eigen gezicht<br />

bewerkt en onderzoekt. Door delen van een gezicht te vervangen door foto’s<br />

of tekeningen van andere gezichten stelt de kunstenaar de vraag naar<br />

identiteit en uniciteit.<br />

Voor andere schilderijen gebruikt Lizène zijn uitwerpselen om een bakstenen<br />

muur te schilderen. Zo wordt de kunstenaar zijn eigen verftube. “De mens<br />

peilt op de bodem van de po de materie die zijn organisme elimineert en<br />

waarvan de aanblik hem doet twijfelen over zijn aangeboren integriteit.<br />

Zo gaat hij ook vaag onder ogen zien dat in hem de werkende aftakeling<br />

aanwezig is, de virtuele ontbinding, de dood —zijn dood— die hem bewoont<br />

en actief is. Het is uit het onderzoek van zijn diepe corruptie, die tegelijk<br />

fascineert en verontrust, dat bij de mens —de kunstenaar— het verlangen<br />

ontstaat te overleven door andere, duurzame [dat wil hij graag geloven]<br />

producties en filosofische parcours.” Deze schilderijen kunnen gezien worden<br />

als een opstand van het organische inwendige, dat vooral door opvoeding<br />

tot stilte wordt gedoemd. Ze herstellen het lichaam in eer en brengen de<br />

schilderkunst terug tot de juiste proporties.<br />

—Jacques Lizène, Zaalzicht<br />

met Sculpture nulle, bétonnière<br />

ruthmique, 2007, en Dessin<br />

minable de trois sculptures<br />

nulles, 1985, courtesy galerie<br />

Nadja Vilenne, Luik<br />

15


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

Dialoog<br />

Daarnaast zal Lizène in het <strong>MuHKA</strong> een dialoog creëren tussen werken en<br />

installaties van hemzelf en stukken uit de collectie van het museum. Een<br />

beton-molen van de kunstenaar wordt geconfronteerd met de betonmolen<br />

van Wim Delvoye uit de collectie van het <strong>MuHKA</strong>. Deze confrontatie kan<br />

gezien worden als een grap en is louter gebaseerd op de visuele analogie.<br />

Toch is er een raakpunt tussen beide kunstenaars: hun fascinatie voor hat<br />

anale en voor uitwerpselen.<br />

Een ‘opengeklapt’huis dat Lizène deels op de muur, deels op de vloer opstelt,<br />

wordt gepresenteerd naast foto’s van Gordon Matta-Clark’s beroemde project<br />

Office Baroque. Beide kunstenaars zijn geboeid door het architecturale<br />

en maken [soms] gebruik van een analoge werkwijze: collage, breken,<br />

verknippen en insnijdingen.<br />

Ook Luc Deleu werkt op het raakvlak tussen kunst en architectuur. Als we<br />

weten dat hij al snel het nuttigheidsprincipe aan zijn laars lapt en zijn oeuvre<br />

voor een groot deel bestaat uit nooit uitgevoerde plannen en voorstellen, zal<br />

het niet verbazen dat hij een plaats krijgt in Le[s] Moi[s] de Lizène.<br />

Een werk van zijn vriend en Fluxus kunstenaar Ben Vautier wordt in de<br />

tentoonstelling opgenomen en ook stukken uit de ‘Biekorfstraat 2’, de<br />

voormalige woning en werkruimte van Panamarenko dat sinds januari 2007<br />

deel uitmaakt van de collectie van het <strong>MuHKA</strong>, zijn te zien in Le[s] Moi[s] de<br />

Lizène. Tenslotte zullen ook foto’s van performances van Ria Pacquée, een<br />

werk van Leo Copers en het broodkruis van René Heyvaert te zien zijn.<br />

Ook met werk van bevriend kunstenaars gaat Lizène de confrontatie aan:<br />

zelfverklaard artistiek dictator Jean-Marie Gheerardijn, Capitaine Longchamp<br />

en Rachel Laurant, Benoit en Fred Platéus, Michel Blazy en AVCAN.<br />

[Meer informatie over deze ‘gueststars’: zie 2.2.]<br />

Videowerk<br />

In het museum worden ook tientallen televisietoestellen opgesteld die een<br />

eindeloze stroom beelden tonen van vroeger werk van de kunstenaar uit<br />

de periode 1970-2009. Deze retrospectieve van videowerk [van een van de<br />

pioniers van de Belgische videokunst] zal regelmatig worden aangepast.<br />

Aquarellen<br />

Twee muren in de tentoonstelling worden gevuld met aquarellen gemaakt<br />

door studenten, amateurkunstenaars en kunstenaars uit Antwerpen. Op<br />

verschillende momenten worden de kunstwerken weggehaald en vervangen<br />

door andere, om een zekere dynamiek te creëren. Op deze manier wil Lizène<br />

tonen dat het kleine, het middelmatige een plaats zou moeten krijgen in een<br />

museum van hedendaagse kunst. Zijn pleidooi voor kunst zonder talent is een<br />

reactie tegen het imperialisme van het talent.<br />

Galerijen<br />

Andere ruimtes refereren naar plekken waar Lizène in het verleden<br />

tentoonstelde. Zo zijn er onder andere kleine tentoonstellingen van Espace 251<br />

Nord, Art Concept, Editions Yellow Now, Nadja Vilenne, Espace Uhoda, Atelier<br />

340 Muzeum [voor meer informatie over deze galerijen: 2.3.].<br />

1


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

Performance<br />

In handen van Jacques Lizène wordt een museum onvermijdelijk<br />

omgetoverd tot een dynamische plek vol humor, waar op elk moment<br />

wel iets te beleven valt. Zijn kunst is voortdurend in beweging en zit<br />

vol zelfrelativering. Jacques Lizène zal in zijn twee maanden dan ook<br />

performances, optredens en allerhande acties organiseren. Zo brengt de<br />

kunstenaar op de openingsdag, <strong>ZA</strong> 31.01, een zigzaggend zebrapad aan<br />

voor de ingang van het museum. Verder organiseert Lizène een karavaan<br />

van kunstwerken en nodigt hij een vendelzwaai gezelschap uit.<br />

Op <strong>ZA</strong> 21.02, tijdens de prepresentatie van het boek over Lizène, houdt<br />

Tsuneko Taniuchi in de Bars de Bars een performance VIP cocktails met<br />

een grote blok ijs en enkele flessen wodka. Op DO 19.03, tijdens de nocturne<br />

van de Antwerpse galerijen gaat de boekpresentatie door en nodigt Lizène<br />

diverse bevriende kunstenaars uit om binnen en buiten de museummuren<br />

voor spektakel te zorgen. Zo brengt jazzmuzikant Garrett List een concert<br />

van omgekeerde muziek, begeleid door percussie op een olieton, terwijl<br />

Lizène gelijktijdig een stuk hedendaagse archeologie creëert. Arnaud<br />

Labelle-Rojoux en Jacques Lizène brengen performance, gesprekken en een<br />

voordracht als vrolijke en droevige clowns. Ook op de finissage [op VR 27.03]<br />

zal Lizène ongetwijfeld voor verrassingen en spektakel zorgen.<br />

2.2. ‘Gueststars’<br />

2.2.1. Uit de collectie van het <strong>MuHKA</strong><br />

• Leo Copers [°1947, Gent, België]<br />

• Luc Deleu [°1944, Duffel, België]<br />

• Wim Delvoye [°1965, Wervik, België]<br />

• René Heyvaert [°1929, †1984, Gent, België]<br />

• Gordon Matta-Clark [°1945, †1978, New York, Verenigde Staten]<br />

• Ria Pacquée [°1954, Merksem, België]<br />

• Panamarenko [°1940, Antwerpen, België]<br />

• Ben Vautier [°1935, Napels, Italië]<br />

17


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

2.2.2. Bevriende kunstenaars<br />

AVCAN<br />

De kunstenaars Secondini en Castronovo produceren al twintig jaar lang<br />

artistieke video’s, waarin montage, standpunt, totaliteit, snelheid en verdwijning<br />

in vraag worden gesteld. Onophoudelijk onderzoeken ze de vruchtbare<br />

dialectiek tussen fotografie en film, tussen onbeweeglijk en bewegend beeld.<br />

Michel Blazy [°1966, Monaco]<br />

Michel Blazy is begin jaren ‘90 begonnen met zijn werk, dat vooral wordt<br />

gekenmerkt door installaties gemaakt van materialen als puree, watten,<br />

gras, koeken, levensmiddelen of verschillende soorten organisch materiaal.<br />

Deze installaties, met hun vage uiterlijk en hun nogal wisselvallige werking,<br />

functioneren als tijdelijke sculpturen. Al naar gelang de groei en de entropie<br />

van deze organismen ontstaan nieuwe vormen, geuren, kleuren of zelfs amper<br />

waarneembare geluidjes van druipend vocht of parasieten die in het hart van<br />

de kunstwerken drijven. De expositieruimte wordt dan een soort laboratorium,<br />

een plaats waar kleine gebeurtenissen plaatsvinden, die onbeduidend of<br />

ongezond, ongeschikt of poëtisch kunnen lijken. Maar het uitgangspunt is<br />

eigenlijk de zeer duidelijke en simpele logica van de levenscyclus. “Vaak zijn<br />

mijn stukken meer stof en vel dan vorm. De vorm is hier op zijn eenvoudigst :<br />

een bol, een dichtregel. Het zijn vormen in hun natuurlijke toestand. Het zijn de<br />

lijn en de punt.”<br />

Capitaine Longchamp [Spa, België]<br />

Capitaine Lonchamp besneeuwt muren, plafonds, karton, spiraalschriftjes<br />

of gevonden schilderijen: een volkomen originele schriftuur, pure abstractie<br />

en een imaginaire oplossing voor het onzekerheidsprincipe: van al wat men<br />

niet kan meten of wegen zal de sneeuwvlok zich nog het meest van al nooit<br />

laten manipuleren. Neigisme is dan ook Capitaine Lonchamps zelfbenoemde<br />

stijl, naar het Franse woord voor sneeuw. Het is ook een eigenzinnige manier<br />

zijn om de wereld te beschouwen. Capitaine Lonchamp is een ‘pataphysicus’:<br />

een aanhanger van de wetenschap van denkbeeldige oplossingen. Het<br />

werk van Capitaine Lonchamp is volmaakt associatief en verenigt de meest<br />

uiteenlopende media met elkaar: geluidswerken, films, doeken, foto’s, teksten,<br />

collages, performances zijn allen terug te vinden in een even logisch als<br />

verrassend en eigenzinnig resultaat.<br />

Jean-Marie Gheerardijn [°1958, Aarlen, België]<br />

Artistieke dictator, zo presenteert Jean-Marie Gheerardijn zichzelf. Hij wordt ook<br />

wel ‘De meester der vliegen” genoemd, wat minder angstaanjagend is dan zijn<br />

eigen predicaat. Zijn project bestaat uit het massaal kweken van vliegen. Jean-<br />

Marie Gheerardijn is een soort imker van tweevleugelige insecten, die hij als<br />

kanonnenvlees gebruikt voor zijn oeuvre. Sinds 1982 creëert hij op die manier<br />

een vreemde laatste rustplaats voor zijn artistieke dieren. De dode dieren en de<br />

moderne vanitas die kenmerkend zijn voor zijn werk roepen zowel gevoelens<br />

van weerzin als gevoelens van verbazing op.<br />

1


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

Arnaud Labelle-Rojoux [°1950, Parijs, Frankrijk]<br />

Arnaud Labelle-Rojoux, geestelijke nazaat van Marcel Duchamp en<br />

de Fluxus beweging, is een moeilijk classificeerbare kunstenaar die<br />

niet aflatend, met een evidente vrolijkheid, de kunst en haar limieten<br />

in vraag stelt. Daarvoor kiest hij resoluut voor humor en de poëzie van<br />

het tegengestelde. Hoewel hij in de jaren ‘80 vooral bekend werd als<br />

performance kunstenaar, maakt hij tegenwoordig van alle hout pijlen,<br />

zonder te verzaken aan het schrijven en aan het organiseren van<br />

evenementen in samenwerking met uiteenlopende kunstenaars.<br />

—<br />

> www.loevenbruck.com<br />

Rachel Laurent [1946, Parijs, Frankrijk]<br />

Rachel Laurent creëert nauwkeurig samengestelde feestmaaltijden<br />

voor kannibalen: poppen zwemmen in ketchup en pasta, opblaasbare<br />

sekspoppen liggen in het vuilnis. In haar zelfportretten probeert ze af te<br />

raken van het ideaalbeeld van de vrouwelijkheid. Haar werk gaat over<br />

ontheiliging, seksuele identiteit en schoonheid en is vaak eerder schokkend.<br />

—<br />

> www.rachellaurent.com<br />

Garrett List [°1943, Phoenix, Arizona]<br />

Garrett List is trombonist, zanger en componist. Op zijn achttiende is hij<br />

reeds bezig met het spelen, onderwijzen en componeren van muziek in<br />

uiteenlopende genres: van klassiek, over jazz tot pop. Vanaf 1965 verhuist hij<br />

naar New York waar hij les volgt aan de bekende Juilliard School of Music.<br />

Daar ontmoet hij de Italiaanse componist Luciano Berio en Dennis Russell<br />

Davies, met wie hij het Juilliard Ensemble vormt. In de jaren ’70 ontdekt<br />

hij de ‘free jazz’, ontmoet hij bekende muzikanten als John Cage, Frederic<br />

Rzewski, Steve Lacy en LaMonte Young en is hij lid van Musica Elettronica<br />

Viva. In 1981 nodigt Henri Pousseur hem uit om een improvisatieklas aan het<br />

Conservatoire Royal de Musique van Luik in te richten. Hij schrijft stukken<br />

voor onder andere films van Man Ray en andere kunstenaars zoals Fernand<br />

Léger, Hans Richter en Paul Gonze.<br />

— > www.garrettlist.com<br />

Benoit Platéus [1972, Chênée, België]<br />

Met een stift of pen in de hand grijpt Benoit Platéus alledaagse voorvallen<br />

of plotse ideeën die kunnen uitgroeien tot een werk. De boeken van de<br />

kunstenaar maken hieruit een intuïtieve selectie, die schommelt tussen de<br />

felheid van karikatuur en de ongedwongenheid van ‘écriture automatique’.<br />

Op die manier creëert hij een scherpzinnig, grappig en brutaal poëtisch<br />

universum.<br />

19


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

Frédéric Platéus [1976, Chênée, België]<br />

Frédéric Platéus’ oeuvre wordt beïnvloed door ontelbare geïmporteerde<br />

invloeden, als resultaat van een geglobaliseerde wereld. Hij gebruikt<br />

subculturen voor het heruitvinden van identiteit en de herdefiniëring van<br />

culturele hiërarchie.<br />

Tsuneko Taniuchi [Hyôgo, Japan]<br />

Tsuneko Taniuchi is een Japanse performance kunstenares die sinds 1987<br />

woont en werkt in Parijs. Haar installaties en performances gaan over de<br />

uitsluiting die ze gewaar werd in de Japanse maatschappij en over de<br />

identiteit van vrouwen in een wereld waarin alles gericht is op de man.<br />

—<br />

> tsuneko.taniuchi.free.fr<br />

> Performance VIP cocktails door Tsuneko Taniuchi op <strong>ZA</strong> 21.02 om 14.00<br />

2.3. De galerijen en bruikleenhouders<br />

• Galerij nadjaVilenne en Jean-Michel Botquin nemen de regie van Le[s]<br />

Moi[s] de Lizène voor hun rekening. Aan de galerij zijn uiteenlopende<br />

nationale en internationale hedendaagse kunstenaars verbonden zoals:<br />

Orla Barry, Jacques Charlier, Leo Copers , Anne Daems, Olivier Foulon,<br />

Honoré d’O, Eleni Kamma, Suchan Kinoshita, Aglaia Konrad, Jacques Lizène,<br />

Capitaine Lonchamps, Emilio Lopez Menchero, Sylvie Macias Diaz, Benoît<br />

Roussel, Eran Schaerf , Walter Swennen, Tsuneko Taniuchi, Jeroen Van Bergen<br />

en Raphael Van Lerberghe.<br />

—<br />

> Verantwoordelijke : Nadja Vilenne<br />

> Rue Commandant Marchand 5, 4000 Luik, België<br />

> T en F:+32 [0]4 227 19 91<br />

> GSM:+32 [0]475 90 52 26<br />

• De Editions Yellow Now werden opgericht in 1973 en zijn gespecialiseerd in<br />

plastische kunst [kunstenaarsboeken] en in cinema [monografieën over films<br />

en auteurs]. Heden ten dage vindt men de legendarische onbuigzaamheid<br />

[een enkel formaat], maar ook de oorspronkelijke diversiteit van het huis<br />

doorheen de nieuwe collectie terug. Zowel vrije geschriften, levendige essays<br />

en originele voorstellen krijgen hun plaats. De teksten kunnen zowel studies,<br />

kronieken of polemieken zijn.<br />

—<br />

> Verantwoordelijke: Guy Jungblut<br />

> Rue François-Gilon 15, 4367 Crisnée, België<br />

> T :+32 [0]19 67 77 35<br />

> F:+32 [0]19 67 71 29<br />

> guy.jungblut@teledisnet.be<br />

0


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

• Atelier 340 Muzeum is een onafhankelijk kunstencentrum, opgestart in<br />

1979, voor de studie en promotie van beeldhouwkunst en driedimensionale<br />

kunst in België en het buitenland. Speciale aandacht gaat naar de relatie<br />

tussen kunstenaar en materiaal; naar de manier waarop het materiaal het<br />

concept beïnvloedt, waarop het deelneemt aan het tot stand komen van het<br />

werk, of door het werk gegijzeld wordt.<br />

—<br />

> de Rivierendreef 340, 1090 Brussel<br />

> T: +32 [0]2 424 24 12<br />

> F : +32 [0]2 424 23 90<br />

• Aan Espace Uhoda zijn de volgende kunstenaars verbonden : Daniel<br />

Fourneau, Xavier Mary, Fredéric Platéus, Pol Pierart en Eric Poitevin.<br />

—<br />

> Rue Léon Frédéricq 14, 4020 Luik, België<br />

> T en F:+32 [0]4 222 02 60<br />

> GSM: +32 [0]474 79 48 15<br />

> info@espaceuhoda.be<br />

• Espace 51 Nord probeert de zichtbaarheid en de verspreiding van<br />

Waalse en Brusselse kunstenaars in binnen- en buitenland te bevorderen.<br />

— > Rue de Vivegnis 251, 4000 Luik, België<br />

> T:+32 [0]4 227 10 95<br />

• Art.Concept is een Parijse galerij.<br />

—<br />

> Rue Duchefdelaville 16, 75013 Parijs<br />

> T: +33 1 53 609030<br />

> F: +33 1 53 609031<br />

• Provincie Henegouwen<br />

• Privé bruikleenhouders<br />

1


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

Deel 3: BIJLAGE<br />

3.1. Overzicht Tentoonstellingen<br />

3.1.1. Enkele middelmatige, individuele tentoonstellingen<br />

00<br />

Antiquités Contemporaines / Hedendaagse Antiek, T’Brandweer, Maastricht<br />

[comm : galerie nadjaVilenne] [NL]<br />

007<br />

Le Bonheur [comm. Estelle Lescaille], Bruxelles<br />

Déstockage, Des Arts, Espace 251 Nord, Bruxelles<br />

00<br />

Arnaud Labelle-Rojoux, Jacques Lizène : «Frontières cordiales». Galerie Nadja<br />

Vilenne, Liège [B]<br />

005<br />

Le Carré, chapelle de Genêteil, Château-Gontier [F]<br />

004<br />

Jan Lijzeen, new flemish artist, galerie Foncke, Gent [B]<br />

Séance tenante . Séance de vidéo nulle, 1971-2004, Le Mercury, Nice [F]<br />

003<br />

Lizène-le-presque-nul, Galerie Damasquine , Bruxelles [B]<br />

Galerie nadja Vilenne, Liège [B]<br />

Jacques Lizène. Conversation avec le 25e Bouddha, galerie nadjaVilenne,<br />

Liège [B]<br />

«Lizène, de la cacaphonie à la cacophonie» [projection], Palais de Tokyo,<br />

Paris [F]<br />

00<br />

Naufrage de regard[s], Musée des Beaux-Arts, Brest [F]<br />

001<br />

Galerie Art : Concept, Paris [F]<br />

000<br />

Jacques Lizène. Rencontre avec Arnaud Labelle-Rojoux et Jean-Yves<br />

Jouannais. Galerie Public, Paris [F]<br />

Jacques Lizène, Métamorphoses. MRBA / Atelier de moulage, Bruxelles [B]<br />

Jacques Lizène. Galerie Michel Ray, Paris [F]


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

199<br />

Jacques Lizène. Université de Paris 1 Panthéon / Salle Michel Journiac, Paris<br />

[F]. <<br />

[C. : Anthoni Colot et Denys Riout]<br />

Jacques Lizène, «L’inachevé en tentative manquée d’inachèvement». Galerie<br />

Nadja Vilenne, Liège [B]<br />

Jacques Lizène, «Remake ‘98». Quai Voltaire / Caisse des dépôts et<br />

consignations, Paris [F]<br />

1997<br />

Galerie Michel Ray, Paris [F]<br />

199<br />

Jacques Lizène [avec Jean-Marie Gheerardijn]. Aux nouveaux<br />

établissements Sacré, Trois-Ponts [B]<br />

1995<br />

Jacques izène [classic], Exceptionnellement Prix Diminués. La Galerie, Liège<br />

[B]<br />

Galerie Michel Ray, Paris [F]<br />

Jacques. Lizène. Laver l’art. Rue de Seine, Paris [F]<br />

1993<br />

Jacques Lizène, Documents anciens. Galerie Lucien Bilinelli, Bruxelles[B]<br />

Carte blanche à Jacques Lizène qui présente Vrolix, jeune artiste flamand.<br />

Cirque Divers, Liège [B]<br />

1991<br />

Jacques Lizène. La Petit Maître et son neveu Xavier, «Néo-déco floral» et<br />

autres genres. Galerie du Cirque Divers, Liège [B]<br />

1990<br />

Atelier 340, Bruxelles [B]<br />

Zoo Galerie, Nantes [B]<br />

19<br />

Rapide rétrospective 1964-1980, La Criée, Halle d’art contemporain, Rennes<br />

[B]<br />

Espace 251 Nord, Liège [B]<br />

Jacques Lizène: “Artiste de la médiocrité”, Galerie Bilinelli, Bruxelles [B]<br />

19 7<br />

Galerie Giuliana De Crescenzo, Rome [I]<br />

19 4<br />

Espace 251 Nord, Liège [B]<br />

Galerie Bilinelli, [Avec Albert Pepermans] Bruxelles [B]<br />

3


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

19 3<br />

Galerie L’A, Liège [B]<br />

Je n’ai jamais rien vu d’autre de l’Italie, Librairie Varia, Liège [B]<br />

19<br />

Cirque Divers, Liège [B]<br />

1979<br />

Jacques Lizène, peinture analitique, Palais des Beaux-Arts, Bruxelles [B]<br />

197<br />

Cirque Divers, Liège [B]<br />

1974<br />

Galerie Yellow Now, Liège [B]<br />

1973<br />

Jacques Lizène: Le perçu et le non-perçu, Galerie Yellow Now, Liège [B]<br />

1970<br />

L’Apiaw, Liège [B]<br />

Galerie Yellow, Liège [B]<br />

19 9<br />

Galerie Yellow, Liège [B]<br />

3.1.2. Enkele middelmatige, collectieve tentoonstellingen [1998-2008]<br />

00<br />

Traces du Sacré, Musée National d’Art Moderne, Centre Pompidou, Paris [F]<br />

Jacques Lizène,une certaine idée de la médiocrité [workshop], Académie<br />

Royale des Beaux-Arts, Liège [B]<br />

Ne pas jouer avec les choses mortes, Villa Arson, Nice [F]<br />

Collection of Artist’s Hands [C. Ronny Van Van de Velde], SMAK, Gent [B]<br />

Made in Belgium, un certain état d’esprit, galerie Sandrine Mons, Nice [F]<br />

Galerie nadjaVilenne, Liège [B]<br />

Himmelsweg, Théâtre du Vrijthof, Maastricht [production galerie<br />

nadjaVilenne] [NL]<br />

007<br />

Autofictions, galerie Marion Meyer, Paris [commissaire : Guy Scarpetta] [F]<br />

Playback, musée d’Art Moderne de la Ville de Paris [F]<br />

Muhka Jubilée, Antwerpen [B]<br />

Jean-Marie Gheerardijn, Jacques Lizène, Selçuk Mutlu, Espace 251 Nord,<br />

Liège<br />

Finitude, Le Carré, Château Gonthier [F]<br />

Urban Connections, domaine départemental de Chamarande [Essonne] [F]<br />

Carte blanche à l’Atelier 340, Le Comptoir du Livre, Liege [B]<br />

4


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

00<br />

Vidéographie 06, Mamac, Liège [B]<br />

Summertime, galerie nadjaVilenne, Liège [B]<br />

Tas d’Esprits, divers lieux, Paris [F]<br />

Writing In Strobe. Dicksmith Gallery, London [GB]<br />

Poezie Zommer, Watou [B]<br />

005<br />

Belgique Visionnaire, Palais des Beaux-Arts de Bruxelles [B]<br />

Papiers divers et dérivés, galerie nadja Vilenne, Liège [B]<br />

Ravenstein Galleries, galerie nadjaVilenne, Bruxelles [B]<br />

Burlesque Contemporain, Jeu de Paume, Paris [F]<br />

Lotissement de cimaise, Villa Arson, Nice & Frac Paca, Marseille [F]<br />

C’est l’Eté [commissaire Arnaud Labelle-Rojoux, Frac Acquitaine, Bayonne<br />

[F]<br />

004<br />

“Chaque minute l’art à Liège change le monde”, Quinze regards sur la<br />

collection de la Cera Foundation, Mamac, Liège<br />

Dear ICC, Muhka;, Antwerpen [B]<br />

Les Afriques, Lille 2004 [F]<br />

Amicalement votre, musée des Beaux-Arts de Tourcoing, Lille 2004 [F]<br />

Grotesque, burlesque, parodie. Abbaye Saint André, Centre d’art<br />

contemporain, Meymac [F]<br />

Vanitas, Eitelkeit van de ijdelheden. IKOB, Eupen [B]<br />

Papiers divers et dérivés. Galerie Nadja Vilenne, Liège [B]<br />

Postérieurs. [C. : Guy Scarpetta]. Galerie Martagon, Malaucène [F]<br />

003<br />

Coconutour, Crac, Centre Régional d’Art Contemporain Languedoc Roussillon,<br />

Sète [F]<br />

Le Colloque des Chiens. Off Collection - Biennale di Venezia, Part II. Centre<br />

Wallonie-Bruxelles, Paris [F]<br />

Pipes. Place Saint Lambert, Liège [B]<br />

L’histoire d’une collection / Geschiedenis van een verzameling, 1979-2003.<br />

Atelier 340 Muzeum, Bruxelles [B]<br />

Festival Fluxus. Le seul mouvement artistique radical du XXe siècle, Nice, divers<br />

lieux [F]<br />

Queneau - Blavier. travaux en cours. Musée des Beaux-Arts, Verviers [B]<br />

Pour de vrai ? Château, Tours [F]<br />

Le Cabaret Schpountz : une carte blanche à Arnaud Labelle-Rojoux Friche la<br />

Belle de Mai, Marseille [F]<br />

Curzon Soho cinema, Londres [GB]<br />

5


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

00<br />

L’humour dans l’art contemporain, Espace Belleville, Paris [F]<br />

La cuite, Galerie Martagnon, Malaucène [F]<br />

Cap. Art relationnel. Un aspect de l’art contemporain en Belgique. [C. :<br />

Jacques Lennep]. Maison de la Culture, Namur [B]<br />

Ivresse, Maison de la Devinière, Seuilly [F]<br />

Corps I et II, galerie nadja Vilenne, Liège [B]<br />

Le colloque des chiens. Espace 251 Nord, Liege [B]<br />

001<br />

La trahison des images - portraits de scènes, Palazzo Franchetti, Venise [I]<br />

Fabrique d’anges I. Installation en mouvement. [C. : Eva Vismyei]. Atelier 340,<br />

Bruxelles [B]<br />

000<br />

Pièces à conviction. Espace 251 Nord, Liège [B]<br />

World Wild Flags, Drapeaux d’artistes, Liège [B], Aachen [D] Knokke [B]<br />

Rockefeller Center, New York [USA], Luxembourg [L]<br />

MO[u]veMENTS. Mouvements d’artistes en Belgique 1900-2000, KMSK,<br />

Antwerpen [B]<br />

La Vérité. [Initiateur : Ben [Vautier]]. Galerie Hors Lieux, Strasbourg [F]<br />

Libres échanges. Une histoire des avant-gardes au pays de Liège de 1939 à<br />

1980, CWAC, Flémalle [B]<br />

Le fou dédoublé, L’Idiotie comme stratégie contemporaine. Maison centrale<br />

des artistes Moscou [Ru], Nijni Novgorod [Ru]; Samara [Ru], Ekaterinbourg<br />

[Ru] et Château, Oiron [F]<br />

1999<br />

Liberté, libertés chéries ou l’Art comme résistance à l’art, Iselp et Le<br />

Botanique, Bruxelles B]<br />

Strange Fruits 1, Espace 251 Nord et Flux, Liège [B].<br />

Venise, Off Biennale, En attendant l’année dernière.[Espace 251 Nord] Liège<br />

[B]<br />

Speelhoven ’99. Speelhoven, Aarschot [B]<br />

Faces. Entre portrait et anonymat. Maison de la Culture, Namur [B]<br />

Informatiedagen 1999 information days. Argos, Bruxelles [B]


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

Deel 4 : BEELDMATERIAAL<br />

1<br />

1—Jacques Lizène, Antiquité Contemporaine<br />

[Commode] et Video, 2008<br />

2—Jacques lizène, Le minable music-hall, 1982<br />

3—Jacques Lizène, Des nez moulés sur sculptures<br />

génétiques, 1971 en remake variations sur le<br />

Sacré montre le bout du nez, Fragment de murs<br />

peints à la matière fécale, 1977, en remake 2008<br />

4<br />

4—Jacques Lizène, circuit fermé de télévision,<br />

installation vidéo nulle 1971, minable fontaine<br />

1980, en remake, 1998<br />

5—Jacques Lizène, chaises couchées, 1964,<br />

remake 1998 et dessin médiocre de chaise<br />

couchée.<br />

1—5 courtesy Galerie Nadja Vilenne<br />

3<br />

5<br />

7


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

Deel 5 : NOG IN HET <strong>MuHKA</strong><br />

LONELY AT THE TOP klankeffecten<br />

#5 JUAN PEREZ AGIRREGOIKOA<br />

19.12.08<strong>27.03.09</strong><br />

Deze editie van LONELY AT THE TOP omvat werk van de Baskische<br />

kunstenaar Juan Pérez Agirregoikoa [°1963, woont en werkt in Parijs]. Zijn<br />

werk reflecteert een realistische, moderne en bijtend sarcastische humor,<br />

die we terugvinden in de vorm van aquarellen op grote vlaggen en<br />

spandoeken. Het werk van Juan Pérez Agirregoika is gelaagd, zodat de<br />

toeschouwer er telkens opnieuw naar moet kijken indien hij de mix van<br />

traditionele technieken met de hyperactuele inhoud in verband wil brengen.<br />

We kunnen Agirregoikoa beschouwen als een soort nar die de toeschouwer<br />

uitdaagt zichzelf en de wereld rondom hem steeds weer in vraag te stellen.<br />

Voor zijn nieuwe tentoonstelling in het <strong>MuHKA</strong> projecteert Juan Perez<br />

Agirregoikoa kortfilms die hij realiseerde in samenwerking met een Baskisch<br />

koor. Op vraag van Juan Pérez Agirregoikoa zingt het koor vier populaire<br />

Spaanse en Baskische nummers waarvan de teksten door de kunstenaar zijn<br />

vervangen door citaten van hedendaagse Franse filosofen. In de expositie<br />

zijn ook reeksen van zijn grafische werk te zien in de vorm van posters die<br />

zowel filosofische teksten als aquarellen tonen.<br />

—<br />

> 5 de verdieping <strong>MuHKA</strong><br />

—Juan Pérez Agirregoikoa,<br />

Anti Marxist Unemployed<br />

Workers, 2008, foto <strong>MuHKA</strong>


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

INSERT THE PASSING OF A PERFECT DAY [REVISITED]<br />

Katleen Vermeir<br />

31.01.09<strong>27.03.09</strong><br />

Uitgangspunt voor de video-installatie The Passing of a Perfect Day<br />

[Revisited] Katleen Vermeir is een niet uitgevoerd voorstel van Gordon Matta-<br />

Clark uit de jaren ‘70. Matta-Clark wou door uitsnijdingen in de gevel van<br />

een pand in het Antwerpse, een bolvormig volume uitsparen en de leegte er<br />

rond zichtbaar maken. Het stadbestuur verleende echter geen toestemming,<br />

waardoor Matta-Clark zijn interventie moest beperken tot het interieur, wat<br />

resulteerde in het werk Office Baroque.<br />

In plaats van fysiek op de ruimtebegrenzing in te grijpen, speelt Vermeir met<br />

de perceptie, waardoor de bezoeker het gevoel krijgt dat de ruimte rond zijn<br />

lichaam beweegt. Met haar installatie spreekt Vermeir ook het Antwerpse<br />

collectieve geheugen aan, door aan te knopen bij het woelige debat rond<br />

de hedendaagse kunst in deze stad uit de jaren ’70. Deze installatie rakelt<br />

de oude controverse rond de ingreep van Matta-Clark terug op en heeft<br />

daardoor onvermijdelijk kritische implicaties. Waar Matta-Clark zijn kritiek<br />

expliciet maakte via materiële deconstructie, doet Katleen Vermeir daarvoor<br />

een beroep op de suggestieve kracht van de ruimte.<br />

—Katleen Vermeir, The Passing of a Perfect Day [Revisited], collectie <strong>MuHKA</strong><br />

9


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

persdossier —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

EAST OF QUE VILLAGE<br />

Yang Fudong<br />

07.02.0907.06.09<br />

Met de installatie East of Que Village [2007] wil de Chinese kunstenaar<br />

Yang Fudong een beeld scheppen van het rurale hedendaagse China en<br />

vooral de dagelijkse strijd om te overleven in de oprukkende, niets ontziende<br />

verstedelijking. Het beeld van deze installatie bestaat uit een video met zes<br />

kanalen waarin een groep verwilderde honden vecht om te overleven. Het<br />

landschap, ergens in het noorden van China, is desolaat en onherbergzaam<br />

en vormt het decor voor een nietsontziend gevecht op leven en dood.<br />

De aanwezigheid van de mens is sporadisch in Fudongs installatie en vormt<br />

een reflectie op het gevecht tussen de honden onderling. Ook poogt de<br />

kunstenaar de rol van het individu te definiëren in een maatschappij die<br />

met dat individu geen rekening schijnt te houden. Het poëtische werk is een<br />

metafoor voor de gevoelens van isolatie en verlatenheid die de kunstenaar<br />

bespeurt in de hedendaagse maatschappij.<br />

East of Que Village kadert in de reeks tentoonstellingen met beeldcultuur<br />

als rode draad, die het <strong>MuHKA</strong> en het FotoMuseum gezamenlijk voor de 4 de<br />

verdieping ontwikkelen.<br />

—<br />

> 4 de verdieping FotoMuseum, Waalsekaai 47 2000 Antwerpen<br />

—<br />

—<br />

—Yang Fudong, East of<br />

Que Village, 2007, courtesy<br />

shanghART Gallery<br />

30


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

praktisch —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

PERS CONTACT<br />

Rita Compère/ Kathleen Weyts<br />

> T +32 [0]3 260 80 97 of +32 [0]3 260 99 91<br />

> pers@muhka.be<br />

—<br />

Persteksten en beeldmateriaal kan je downloaden op www.muhka.be/press<br />

Dank bij voorbaat om bij publicatie ook telkens onze website te vermelden:<br />

www.muhka.be<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

> DIZO 10.0017.00<br />

> T +32 [0]3 260 99 99<br />

> info@muhka.be<br />

TOEGANG<br />

> €6<br />

> €4 [-26 / 60+ / groepen vanaf 10 pers. / werkzoekenden / andersvaliden<br />

en hun begeleiders / leden NICC / Antwerpenaren / lerarenkaart Klasse /<br />

Knack Club]<br />

> gratis [-13 / BIG-kaart / Vrienden van het <strong>MuHKA</strong> / ICOM /VMV]<br />

INLICHTINGEN EN RESERVATIES<br />

> MAVR 09.0012.30 en 13.3016.00<br />

> T + 32 [0]3 260 99 90<br />

> ontvangt@muhka.be<br />

> www.muhka.be/ontvangt<br />

<strong>MuHKA</strong>FE & <strong>MuHKA</strong>SHOP<br />

> DZO 10.0017.00 [keuken 11.0015.00]<br />

<strong>MuHKA</strong>_bibliotheek<br />

> DIVR 10.0017.00<br />

> T +32 [0]3 260 99 98<br />

> gratis toegang<br />

<strong>MuHKA</strong>_media<br />

Waalsekaai 47 2000 Antwerpen<br />

> dagelijks vertoningen om 20.00 en 20.30<br />

> MAVR 10.0017.00<br />

> T +32 [0]3 260 99 99<br />

> media@muhka.be<br />

> www.muhka.be/film<br />

31


<strong>MuHKA</strong><br />

Museum van<br />

Hedendaagse<br />

Kunst<br />

Antwerpen v.z.w.<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

praktisch —<br />

<strong>MuHKA</strong><br />

partners —<br />

Leuvenstraat 32 2000 Antwerpen<br />

T +32 3 260 99 99 / F +32 3 16 24 86<br />

info@muhka.be / www.muhka.be<br />

een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

TOEGANG <strong>MuHKA</strong>_media<br />

<strong>ZA</strong>AL 1 [Filmmuseum]<br />

€5 > €3 [vrienden van het <strong>MuHKA</strong>/studenten/-16/60+]<br />

€25 [10-rittenkaart, enkel geldig voor Filmmuseumvoorstellingen]<br />

<strong>ZA</strong>AL 2<br />

€6 > €5 [vrienden van het <strong>MuHKA</strong>/studenten/-16/60+]<br />

PUBLIC TRANSPORT<br />

> Station Antwerpen-Berchem: tram 8<br />

> Station Antwerpen-Centraal: bus 23<br />

> Station Antwerpen-Zuid: tram 4 of tram 24<br />

> www.delijn.be / www.nmbs.be<br />

EIGEN VERVOER<br />

> www.antwerken.be<br />

> gratis parkeergelegenheid<br />

het <strong>MuHKA</strong> is een initiatief van de Vlaamse Gemeenschap<br />

en wordt gesteund door Provinciebestuur Antwerpen, Stad Antwerpen,<br />

Nationale Loterij, Akzo Nobel Decorative Coatings – Levis, Evens Stichting en<br />

Klara<br />

project sponsor Evonik Degussa Antwerpen<br />

sponsors Duvel Moortgat, Hifinesse, McKinsey & Company, Inc.,<br />

Ramada Plaza Antwerp, Vooruitzicht<br />

ereleden Elegis Advocaten, KBC, Noord Natie, Retail Estates<br />

leden Abati, Ackemans & Van Haaren, Allift, Antwerpse Waterwerken,<br />

Antwerps Havenbedrijf, Aquafin, ATAB, AXA Belgium, BASF Antwerpen,<br />

Blondé, Centea, CERA, Cipal, Coca-Cola Enterprises Services, Conix<br />

Architecten, Data Clean, Deplo Schoonmaak, Dexia-Bank, DSV Belgium,<br />

Ethias, Fortis Bank, F. Van Lanschot Bankiers België, Immobiliën Hugo<br />

Ceusters, ING NV, Interbuild, Kappa Consult, Kunstuitleen Dijkstra, Mensura,<br />

Mercator Bank & Verzekeringen, Methis, Nationale Bank van België, Peleman<br />

Industries, Rem.B, SD Worx, Soudal, Speed-Colli, ‘t Fornuis, Van Reeth, VOKA<br />

– Kamer van Koophandel Antwerpen-Waasland, VOKA – Kamer van<br />

Koophandel Kempen, Willemen Groep<br />

3

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!