Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen - Mobiel Vlaanderen
Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen - Mobiel Vlaanderen Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen - Mobiel Vlaanderen
De zes geselecteerde maatregelengroepen zijn: 1. Opleiding en ervaring als solide basis voor elke verkeersdeelnemer. 2. Bevorderen en afdwingen van intrinsiek veilig verkeersgedrag. 3. Een hoogwaardig verkeerssysteem ingebed in een duurzame ruimtelijke ordening. 4. Een doeltreffend juridisch en organisatorisch kader. 5. Aandacht voor bijzondere doelgroepen. 6. Onderzoek en betrouwbare data als basis voor een doeltreffend beleid. In deze maatregelengroepen past een hele reeks afzonderlijke maatregelen die vaak een belangrijke onderlinge samenhang vertonen. We lichten deze maatregelengroepen toe en beschrijven een aantal maatregelen in detail. Voor elk van deze maatregelengroepen wordt aangegeven welke problemen primeren en wat mogelijke maatregelen zijn. Ter illustratie worden een aantal veelbelovende maatregelen of interessante voorbeeldprojecten behandeld in kaderstukken. Bij de uitwerking van de verschillende maatregelengroepen is de klemtoon gelegd op domeinen waarvoor de Vlaamse overheid beleidsverantwoordelijkheid draagt. In het belang van een geïntegreerde visie op verkeersveiligheid worden echter ook maatregelen besproken die niet of slechts gedeeltelijk door toedoen van de Vlaamse overheid kunnen genomen worden. Als bijlage bij dit Verkeersveiligheidsplan wordt een aantal te nemen maatregelen verder in detail uitgewerkt in de vorm van maatregelfi ches. Behalve een gedetailleerde beschrijving van de te nemen maatregel geven de fi ches bijkomende informatie over een aantal aspecten zoals de verwachte effecten van de maatregel, de doelgroep, de benodigde inzet van middelen, de verantwoordelijken voor de uitvoering en de verwachte uitvoeringstermijn. 4.1 Opleiding en ervaring als solide basis voor elke verkeersdeelnemer Elke weggebruiker dient over een hoeveelheid kennis en een aantal vaardigheden te beschikken om volwaardig aan het verkeer deel te nemen. Die kennis en vaardigheden moeten op één of andere manier aangeleerd worden. Verkeerseducatie laat zich defi niëren als enerzijds het bevorderen van kennis, bijvoorbeeld kennis van de wegcode en anderzijds het aanleren van vaardigheden – zoals het besturen van een auto of het beoordelen van risico’s – die nodig zijn om aan het verkeer deel te nemen. Het ontwikkelen van kennis en vaardigheden is een noodzakelijke, maar nog steeds onvoldoende voorwaarde, om op een veilige manier aan het verkeer te kunnen deelnemen. Behalve de componenten ‘kennen’ en ‘kunnen’ is immers ook de component ‘willen’ van belang. Deze component slaat vooral op de attitude die mensen ontwikkelen ten aanzien van bepaalde gedragingen in het verkeer. Verkeers- en mobiliteitseducatie zijn opgenomen in de ontwikkelingsdoelen en eindtermen van het onderwijs in Vlaanderen. Voor kleuters houden deze ontwikke- - 96 - Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen Deel 2 - Beleidsvisie en maatregelenpakket
lingsdoelen in dat ze leren op welke plaatsen ze veilig kunnen spelen en op welke niet, dat hen het besef wordt bijgebracht dat het verkeer risico’s inhoudt en dat ze leren onder begeleiding elementaire verkeersregels toe te passen, zoals stoppen bij verkeerslichten, veilig oversteken, aan de kant van het voetpad uit een auto stappen en op het voetpad blijven. De eindtermen voor lagereschoolkinderen geven aan dat deze kinderen gevaarlijke verkeerssituaties in de ruimere schoolomgeving moeten kunnen lokaliseren, over voldoende vaardigheden en kennis moeten beschikken om zich zelfstandig en veilig te kunnen verplaatsen langs een vertrouwde route, zich bereid moeten tonen in hun gedrag rekening te houden met andere weggebruikers, de belangrijkste gevolgen moeten kennen van het groeiende autogebruik, mogelijke alternatieven voor de auto moeten kennen en een eenvoudige route moeten kunnen uitstippelen met het openbaar vervoer. In het secundair onderwijs ten slotte zijn er vakoverschrijdende eindtermen verkeer en mobiliteit. Op het einde van het secundair onderwijs moeten jongeren onder andere veilig gebruik kunnen maken van eigen en openbaar vervoer, de voor- en nadelen van verschillende vervoerswijzen kunnen afwegen en motiveren, standpunten innemen over ruimtelijke inrichting en vervoersplannen en het beleid ter zake kennen. Aan het eind van het secundair onderwijs dienen jongeren ook over de kennis te beschikken die moet volstaan als voorbereiding op het theoretisch rijexamen categorie B. Een steekproef van de Vlaamse Automobilistenbond (VAB) wees uit dat de kennis van de wegcode bij middelbare scholieren matig is en vooral werd verworven tijdens de lagereschoolperiode (VAB, 2006). Een andere steekproef van de VAB en de Vlaamse Stichting Verkeerskunde toonde aan dat de meeste secundaire scholen onvoldoende aandacht besteden aan verkeers- en mobiliteitseducatie (Henau, 2007). De Vlaamse regering stelt via de Vlaamse Stichting Verkeerskunde lespakketten ter beschikking aan leerkrachten om hun lessen af te stemmen op de ontwikkelingsdoelen en eindtermen. Een permanente evaluatie en aanvulling van het aanbod is noodzakelijk. Specifi ek voor het secundair onderwijs zal nagegaan worden op welke wijze de eindtermen invulbaar zijn en welke knelpunten momenteel nog bestaan in het aanbod van lesmateriaal en de overname ervan door de scholen. De Vlaamse Stichting Verkeerskunde heeft de taak om met de fi nanciële steun van de Vlaamse overheid opleidingen en educatieve projecten aan te bieden aan verschillende doelgroepen: van kleuters over scholieren en studenten tot ouders, maar ook aan professionelen bij de politie, bij gemeentebesturen, bij ambtenaren van de Vlaamse overheid en de provinciebesturen. De meeste jongeren komen op een nieuwe manier in contact met verkeerseducatie als ze het theoretisch en praktisch examen moeten afl eggen voor het behalen van een rijbewijs voor bromfi ets, motorfi ets of auto. Veilig zelf een motorvoertuig besturen vereist een goede kennis, goede vaardigheden, een goed begrip van risico en de juiste denkprocessen. Kennis wordt opgedaan door het leren van de verkeersregels waaraan bestuurders van motorvoertuigen zich moeten houden en van elementaire technische eigenschappen van het voertuig. De vaardigheden en denkprocessen kunnen evenwel niet uitsluitend verworven worden door opleiding, Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen - 97 - Deel 2 - Beleidsvisie en maatregelenpakket
- Page 47 and 48: FIGUUR 7.6: TWEEZIJDIGE ONGEVALLEN,
- Page 49 and 50: FIGUUR 7.9: AANDEEL DODE VER- KEERS
- Page 51 and 52: FIGUUR 7.11: EVOLUTIE AANTAL ONGEVA
- Page 53 and 54: TABEL 7.8: EXPOSITIEMATEN VOLGENS W
- Page 55 and 56: FIGUUR 7.15: AANDEEL DODE VERKEERSS
- Page 57 and 58: FIGUUR 7.16: AANTAL DODEN EN ZWAARG
- Page 59 and 60: FIGUUR 7.19: RELATIEF RISICO OP ERN
- Page 61 and 62: FIGUUR 7.21: EVOLUTIE DODELIJK RISI
- Page 63 and 64: FIGUUR 7.25 RISICO (UITGEDRUKT IN A
- Page 65 and 66: FIGUUR 7.28 AANDEEL ERNSTIGE ONGEVA
- Page 67 and 68: of dit te wijten is aan de werkelij
- Page 69 and 70: De Fietsersbond voerde in 2003 snel
- Page 71 and 72: meer uitgesproken op autosnelwegen.
- Page 73 and 74: 9. GEBRUIKTE AFKORTINGEN ASW Autosn
- Page 75 and 76: • Lammar, P. & Hens, L. (2004). O
- Page 77 and 78: VERKEERSVEILIGHEIDSPLAN VLAANDEREN
- Page 79 and 80: INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING DEEL 2 .
- Page 81 and 82: 1. INLEIDING Deel 2 Het Vlaams Verk
- Page 83 and 84: TABEL1: DE HADDON-MATRIX: 9 AANGRIJ
- Page 85 and 86: FIGUUR 2: HET PIZZA-MODEL. Bron: (R
- Page 87 and 88: kingen van de mens. De verantwoorde
- Page 89 and 90: MAATREGELEN VISION ZERO - ZWEDEN Na
- Page 91 and 92: 3. OPERATIONELE DOELSTELLINGEN VAN
- Page 93 and 94: FIGUUR 5: EVOLUTIE AANTAL VERKEERSD
- Page 95 and 96: kan waarschijnlijk verklaard worden
- Page 97: 4. UITWERKING BELEIDSVISIE IN MAATR
- Page 101 and 102: 4.2 Bevorderen en afdwingen van int
- Page 103 and 104: (bromfi etsers en motorrijders) en
- Page 105 and 106: invloeding. Daarbij zal een gericht
- Page 107 and 108: evenals een doeltreffende bestraffi
- Page 109 and 110: Hoewel de beginsituatie in Vlaander
- Page 111 and 112: Bij de aanleg of omvorming van infr
- Page 113 and 114: ontwikkeling die een grote impact h
- Page 115 and 116: 4.4.2 EEN DOELTREFFEND ORGANISATORI
- Page 117 and 118: zodat de doorlooptijd voor de aanle
- Page 119 and 120: Niet alleen in het kader van de ber
- Page 121 and 122: ingen en aanpassingen aan de weginf
- Page 123 and 124: 5. REFERENTIES • K.B. 23/03/1998,
- Page 125 and 126: • MVG, 2002. Ontwerp Vlaams Totaa
- Page 127 and 128: 6. BIJLAGE: MAATREGELFICHES Als bij
- Page 129 and 130: VERKEERSVEILIGHEIDSPLAN VLAANDEREN
- Page 131 and 132: Volgende maatregelfi ches werden op
- Page 133 and 134: 1.1 Verkeersveiligheid in het secun
- Page 135 and 136: jongeren versterkt te worden, om zo
- Page 137 and 138: - Communicatie van koepelorganisati
- Page 139 and 140: toepassen op de GDE-matrix, blijkt
- Page 141 and 142: stappen’; - slaagpercentage van b
- Page 143 and 144: (CROW, 2003) onderwerpen die zich g
- Page 145 and 146: • de Rome, L., Stanford, G. & Woo
- Page 147 and 148: werden in totaal 4.483 leerlingen i
De zes geselecteerde maatregelengroepen zijn:<br />
1. Opleiding en ervaring als solide basis voor elke verkeersdeelnemer.<br />
2. Bevorderen en afdwingen van intrinsiek veilig verkeersgedrag.<br />
3. Een hoogwaardig verkeerssysteem ingebed in een duurzame ruimtelijke<br />
ordening.<br />
4. Een doeltreffend juridisch en organisatorisch kader.<br />
5. Aandacht voor bijzondere doelgroepen.<br />
6. Onderzoek en betrouwbare data als basis voor een doeltreffend beleid.<br />
In deze maatregelengroepen past een hele reeks afzonderlijke maatregelen die<br />
vaak een belangrijke onderlinge samenhang vertonen. We lichten deze maatregelengroepen<br />
toe en beschrijven een aantal maatregelen in detail. Voor elk van deze<br />
maatregelengroepen wordt aangegeven welke problemen primeren en wat mogelijke<br />
maatregelen zijn. Ter illustratie worden een aantal veelbelovende maatregelen<br />
of interessante voorbeeldprojecten behandeld in kaderstukken.<br />
Bij de uitwerking van de verschillende maatregelengroepen is de klemtoon gelegd<br />
op domeinen waarvoor de Vlaamse overheid beleidsverantwoordelijkheid draagt.<br />
In het belang van een geïntegreerde visie op verkeersveiligheid worden echter ook<br />
maatregelen besproken die niet of slechts gedeeltelijk door toedoen van de Vlaamse<br />
overheid kunnen genomen worden.<br />
Als bijlage bij dit <strong>Verkeersveiligheidsplan</strong> wordt een aantal te nemen maatregelen<br />
verder in detail uitgewerkt in de vorm van maatregelfi ches. Behalve een gedetailleerde<br />
beschrijving van de te nemen maatregel geven de fi ches bijkomende informatie<br />
over een aantal aspecten zoals de verwachte effecten van de maatregel, de doelgroep,<br />
de benodigde inzet van middelen, de verantwoordelijken voor de uitvoering<br />
en de verwachte uitvoeringstermijn.<br />
4.1 Opleiding en ervaring als solide basis voor elke<br />
verkeersdeelnemer<br />
Elke weggebruiker dient over een hoeveelheid kennis en een aantal vaardigheden<br />
te beschikken om volwaardig aan het verkeer deel te nemen. Die kennis en vaardigheden<br />
moeten op één of andere manier aangeleerd worden. Verkeerseducatie laat<br />
zich defi niëren als enerzijds het bevorderen van kennis, bijvoorbeeld kennis van<br />
de wegcode en anderzijds het aanleren van vaardigheden – zoals het besturen<br />
van een auto of het beoordelen van risico’s – die nodig zijn om aan het verkeer deel<br />
te nemen. Het ontwikkelen van kennis en vaardigheden is een noodzakelijke, maar<br />
nog steeds onvoldoende voorwaarde, om op een veilige manier aan het verkeer te<br />
kunnen deelnemen. Behalve de componenten ‘kennen’ en ‘kunnen’ is immers ook de<br />
component ‘willen’ van belang. Deze component slaat vooral op de attitude die<br />
mensen ontwikkelen ten aanzien van bepaalde gedragingen in het verkeer.<br />
Verkeers- en mobiliteitseducatie zijn opgenomen in de ontwikkelingsdoelen en<br />
eindtermen van het onderwijs in <strong>Vlaanderen</strong>. Voor kleuters houden deze ontwikke-<br />
- 96 - <strong>Verkeersveiligheidsplan</strong> <strong>Vlaanderen</strong><br />
Deel 2 - Beleidsvisie en maatregelenpakket