Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen - Mobiel Vlaanderen

1.1 Verkeersveiligheid in het secundair onderwijs
OMSCHRIJVING VAN DE MAATREGEL
• Korte inhoud
Deze maatregelenfi che beschrijft de invulling die verkeers- en mobiliteitseducatie
momenteel in het secundair onderwijs krijgt en op welke manier dit thema in de toekomst
georganiseerd kan worden. Recent onderzoek heeft uitgewezen dat er nood
is aan meer verkeerseducatie in het secundair onderwijs (VSV & VAB, 2007). Tevens
moet er aandacht uitgaan naar de opleiding en de sensibilisering van groepen
zoals jeugdbewegingen en wielertoeristen.
• Aanleiding
Het blijkt moeilijk verkeerseducatie te integreren in het lessenpakket van het secundair
onderwijs. Recent onderzoek heeft aangetoond dat verkeerseducatie slechts in
één op vijf secundaire scholen een permanent aandachtspunt is. Binnen de school
moet dit thema strijden om tijd en aandacht. Verkeers- en mobiliteitseducatie blijkt in
het secundair onderwijs dan ook vooral via eenmalige projecten aan bod te komen.
Via fi etscontroles, zichtbaarheidsacties en dergelijke, waarvoor meestal een beroep
gedaan wordt op externe organisaties zoals de lokale politie proberen scholen invulling
te geven aan de vakoverschrijdende eindtermen die nu gelden (VSV & VAB,
2007).
Het belang van verkeerseducatie in het secundair onderwijs wordt echter niet betwist
(Wegman & Aarts, 2005). Deelnemen aan het verkeer is immers een complexe
zaak die een juiste toepassing van de regels vereist, het kunnen herkennen en oplossen
van gevaarlijke situaties, en het kunnen anticiperen op het gedrag van anderen.
De vaardigheden die hiervoor nodig zijn, dienen aangeleerd te worden, en dat
kan onder andere door veel te oefenen (VSV & VAB, 2007). Bovendien blijken
gevaarlijke gedragingen, zoals te snel rijden, vaak niet ‘voelbaar gevaarlijk’ te zijn,
hoewel de kans om door dergelijke gedragingen betrokken te raken in een ongeval
wel degelijk toeneemt (Dragutinovic & Twisk, 2006; Van Hout et al., 2007). Verder
toont onderzoek ook aan dat jongeren vaak een foutief beeld hebben van hun
eigen capaciteiten: ze kunnen hun eigen vaardigheden overschatten en de complexiteit
van het verkeer onderschatten. Jongeren uit het secundair onderwijs zijn
ook in toenemende mate mobiel; ze verplaatsen zich meer en meer zelfstandig en
de gemiddelde afstanden van verplaatsing worden groter (Zwerts & Nuyts, 2003;
Petermans & Zwerts, 2006).
Dit toont aan dat educatie een belangrijk instrument is om verkeersdeelnemers, met
name jonge verkeersdeelnemers, te informeren, te overtuigen en te trainen (Dragutinovic
& Twisk, 2006). Het belang van verkeerseducatie bij jongeren van deze
leeftijdsgroep wordt bovendien gestaafd door de meest recente Vlaamse ongevallencijfers:
in 2005 raakten 567 jongeren tussen 15 en 20 jaar zwaargewond in
het verkeer, en 52 jongeren van deze leeftijdsgroep lieten het leven in een ongeval.
Er is met andere woorden nood aan permanente verkeerseducatie in het secundair
onderwijs.
Leiders en begeleiders van groepen zwakke weggebruikers (zoals groepen amateur-
Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen - 131 -
Deel 2 - Beleidsvisie en maatregelenpakket