Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen - Mobiel Vlaanderen

Globaal is het verkeer bij jongeren één van de belangrijkste doodsoorzaken. In de
leeftijdsgroep van 15- tot 29-jarigen is het zelfs doodsoorzaak nummer één.
Uit de wetenschappelijke literatuur blijkt dat voornamelijk twee aspecten een
rol spelen bij de verhoogde onveiligheid. Enerzijds is er de geringe rijervaring,
anderzijds zijn er leeftijdsgerelateerde factoren zoals een sterkere neiging
tot risicogedrag en een grotere verkeersdeelname tijdens risicomomenten
(Willems, 2004). Alcohol en drugs als factor blijken eveneens een bijdrage te
leveren. Zo blijken jongeren in verhouding met mensen in de hogere leeftijdscategorieën
een hoger risico te lopen na het drinken van alcohol (Bos, 2006a).
Ook sociale factoren, zoals de aanwezigheid van passagiers in een voertuig, zijn
belangrijk. Jongeren blijken een hoger risico te lopen indien passagiers in het voertuig
aanwezig zijn, terwijl dit voor oudere bestuurders net omgekeerd is.
Tot slot speelt ook het tijdstip een rol: vooral nachten en weekends zijn gevaarlijk
voor de jonge bestuurder (Bos, 2006a, b).
De onveiligheid van jongeren is parallel met de algemene onveiligheid afgenomen
tijdens de jongste jaren. Zoals fi guur 5 op pagina 91 aantoont, blijft de doelstelling
van het Mobiliteitsplan Vlaanderen ten aanzien van de ongevallen met jongeren
(maximaal nog 55 doden en dodelijk gewonden per 1.000.000 jongeren onder de
26 jaar i.p.v. 143,5 in 1999) in 2010 binnen bereik.
Maatregelen die kunnen genomen worden om de onveiligheid bij jongeren verder
terug te dringen liggen in de sfeer van rijopleiding, wetgeving, handhaving en
sensibilisering. De mogelijkheden om, bijvoorbeeld via de rijopleiding, jongeren
ervaring te laten opdoen, mogen niet overschat worden: een beginnende automobilist
moet een leertraject van enkele honderden, zoniet duizenden uren doorlopen
vooraleer een behoorlijk veiligheidsniveau kan bereikt worden (Wegman, 2005).
Het is onrealistisch om een dergelijk traject volledig tijdens de rijopleiding te laten
doorlopen. Een combinatie van de rijopleiding met andere maatregelen dringt zich
dus op. In België bestaan nu reeds een aantal wettelijke beperkingen in verband
met het rijden tijdens het weekend en het meenemen van passagiers voor jonge,
beginnende bestuurders 16 . Het verdient aanbeveling om de wetgeving met betrekking
tot de rijopleiding permanent te evalueren op haar doeltreffendheid. Het is aangewezen
projecten uit te werken in de vorm van een voortgezette rijopleiding voor
beginnende chauffeurs.
Andere maatregelen kunnen erop gericht zijn om jongeren een alternatief (openbaar
of collectief vervoer, al dan niet gecombineerd met taxi, …) te bieden voor het
rijden met de wagen op risicomomenten. Ook educatie in het secundair onderwijs
is een middel om jongeren te bereiken. Via de Vlaamse Stichting Verkeerskunde zal
de Vlaamse regering hiertoe initiatieven ontwikkelen.
16 De kandidaat van minder dan 24 jaar mag niet rijden van tweeëntwintig uur tot zes uur ‘s anderendaags op vrijdag, zaterdag, zondag,
de vooravond van de wettelijke feestdagen en de wettelijke feestdagen. De houder van een voorlopig rijbewijs mag, naast de begeleider,
vergezeld zijn van één andere persoon (K.B. 23/03/1998, Koninklijk besluit van 23 maart 1998 betreffende het rijbewijs, B.S. 30 april
1998).
- 116 - Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen
Deel 2 - Beleidsvisie en maatregelenpakket