Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen - Mobiel Vlaanderen

4.3 Een hoogwaardig verkeerssysteem ingebed in een
duurzame ruimtelijke ordening
Met het verkeerssysteem wordt de fysieke omgeving bedoeld waarbinnen het verkeer
zich afspeelt. Tot die omgeving behoren zowel het voertuig waarin of waarmee
de weggebruiker zich verplaatst zoals de auto, fi ets, vrachtwagen of motorfi ets als
de weginfrastructuur waarvan de weggebruiker gebruikmaakt. De weginfrastructuur
staat op zijn beurt niet op zichzelf maar maakt deel uit van een ruimtelijke context
die een belangrijke invloed heeft op het functioneren van de weginfrastructuur.
Zo zal de gemiddelde bestuurder een andere snelheid aanhouden in een dichtbebouwde
woonwijk dan op een landelijke weg zonder bebouwing, zelfs al zou de
toegelaten snelheid op beide wegvakken dezelfde zijn.
4.3.1 HOOGWAARDIGE INFRASTRUCTUUR ALS HARDE RANDVOORWAARDE VOOR VEILIGHEID
Hoewel de infrastructuur slechts in minder dan één op vijf gevallen als oorzaak
kan worden beschouwd van een verkeersongeval, zijn ingrepen in de infrastructuur
één van de belangrijkste mogelijkheden die de overheid heeft om verkeersveiligheid
in positieve zin te sturen. De weg en de omgeving zijn dan ook belangrijke aangrijpingspunten
voor het verkeersveiligheidsbeleid.
Ingrepen in de weginfrastructuur kunnen niet alleen een bijdrage leveren tot een
verhoogde verkeersveiligheid, maar dragen tevens bij tot de realisatie van de
verschillende doelstellingen met betrekking tot duurzame mobiliteit. Behalve een
verhoging van de verkeersveiligheid, zijn dit een verbeterde bereikbaarheid van
voorzieningen, een gegarandeerde toegankelijkheid voor iedereen tot het vervoerssysteem,
een grotere verkeersleefbaarheid en een reductie van de schade aan natuur
en milieu die het verkeer veroorzaakt. In de praktijk kunnen deze doelstellingen
niet steeds in even grote mate verwezenlijkt worden of kunnen ze zelfs onderling
confl icteren. Niettemin geldt verkeersveiligheid als een belangrijke randvoorwaarde
voor alle mogelijke infrastructuurmaatregelen die zullen worden genomen.
In het geactualiseerde Nederlandse Duurzaam-Veilig-concept (Wegman, 2005)
staan vier principes ten aanzien van de weginrichting centraal: functionaliteit,
homogeen gebruik, voorspelbaar gebruik en vergevingsgezindheid.
Het principe van de functionaliteit houdt in dat aan elke weg idealiter slechts één
functie (verbinden, ontsluiten of toegang geven) wordt toegekend, de zogenaamde
monofunctionaliteit. Dat minimaliseert het aantal potentiële confl icten met een mogelijk
ernstige afl oop. Het homogeen gebruik houdt in dat ontmoetingen met grote
verschillen in snelheid, richting en massa moeten worden vermeden waardoor de afloop
van botsingen, indien deze niet meer voorkomen kunnen worden, veel minder
ernstig is. Het derde principe, voorspelbaar gebruik, is gericht op het voorkomen
van menselijke fouten door een wegomgeving aan de verkeersdeelnemer aan
te bieden die herkenbaar is. Hierdoor wordt het wegverloop en het gedrag van alle
verkeersdeelnemers duidelijk. Het principe van de vergevingsgezindheid houdt
in dat, indien een verkeersongeval zich voordoet, de omgeving zodanig wordt ingericht
dat de letselernst zoveel mogelijk beperkt wordt. Als voorbeeld kunnen hier de
kreukelpalen om verkeersborden aan te bevestigen vernoemd worden.
- 106 - Verkeersveiligheidsplan Vlaanderen
Deel 2 - Beleidsvisie en maatregelenpakket