NOx-heffing - Lne.be

ARCADIS Belgium – LDR Milieu-advocaten
Operationalisering van een emissieheffing op NOx emissies naar de lucht met terugsluizing van de inkomsten –
eindrapport
1. INLEIDING
1.1. ALGEMENE BELEIDSCONTEXT
Richtlijn 2001/81/EG (de NEC-richtlijn) legt aan de verschillende EU lidstaten absolute emissieplafonds op voor de
polluenten SO2, NOx, VOS en NH3, die gehaald moeten worden vanaf 2010. Elke lidstaat moet een programma
opstellen, waarin wordt aangegeven op welke manier deze plafonds zullen gehaald worden. Bovendien is een jaarlijkse
rapportering van emissies en prognoses aan de Europese Commissie noodzakelijk.
Door de complexe staatsstructuur in België en de verdeling van de bevoegdheden over de verschillende niveaus,
werden de nationale plafonds in onderling overleg opgesplitst in 4 subplafonds: één federaal plafond voor de emissies
als gevolg van transport en één plafond per gewest voor alle overige bronnen. Ieder gewest is verantwoordelijk voor het
halen van de eigen plafonds en moet dientengevolge een reductieprogramma opstellen.
VITO en Ecolas hebben een studie uitgevoerd over de inzetbaarheid van economische instrumenten in het
reductiebeleid voor NOx en SO2 emissies in Vlaanderen. Deze resultaten werden in maart 2004 in het Vlaams parlement
besproken terwijl een aantal sectorstudies nog lopende was. De studie over de inzetbaarheid van economische
instrumenten werd afgerond in 2005. In juli 2005 voltooiden VITO en Ecolas ook een studie rond het opstellen en
uitwerken van een methodologie voor een intersectorale afweging van de haalbaarheid en kostenefficiëntie van
mogelijke maatregelen voor de reductie van diverse polluentemissies naar de lucht.
Uit het reductieprogramma dat op 9 maart 2007 werd goedgekeurd door de Vlaamse Regering blijkt dat het
vooropgestelde maatregelenpakket voldoende is om de emissieplafonds voor stationaire bronnen in Vlaanderen voor de
polluenten SO2, VOS en NH3 te halen. Voor de polluent NOx blijken nog bijkomende maatregelen noodzakelijk te zijn.
In het kader van de herziening van de NEC-richtlijn wordt een verdere verstrenging van de emissieplafonds, die gehaald
moeten worden vanaf 2020, voor de polluenten SO2, NOx, VOS en NH3 verwacht. Dit betekent de invoering van
bijkomende maatregelen bovenop deze die reeds genomen zijn om de plafonds in 2010 te halen.
Bij de goedkeuring van het NEC programma op 09 maart 2007 besliste de Vlaamse regering om een NOx-emissieheffing
in te voeren waarbij de inkomsten gebruikt zouden worden als subsidie voor maatregelen die de NOx emissies
reduceren, tenzij er een consensus kan gevonden worden voor een alternatief dat toelaat dezelfde reducties te
realiseren. Er bestond echter twijfel over de verenigbaarheid van het voorgestelde systeem met de Europese regels met
betrekking tot de toegelaten staatsteun.
Het doel van deze studieopdracht is om de (eventuele) invoering van een emissieheffing met terugsluizing mee voor te
bereiden en de praktische aspecten ervan mee uit te tekenen.
1.2. BENADERING VAN DEZE STUDIEOPDRACHT
De volgende stappen werden voorzien in de uitvoering van de studie:
• Inventarisatie van de terugsluismogelijkheden
• Onderzoek van de juridische haalbaarheid van het instrument
• Vaststellen van de modaliteiten van het instrument
• Nagaan van de gevolgen van de invoering van de emissieheffing met terugsluizing op de emissies en de
kosten voor de industriële sectoren in Vlaanderen (zowel op korte als op lange termijn)
9/167 07/13045/LF