NOx-heffing - Lne.be

ARCADIS Belgium – LDR Milieu-advocaten
Operationalisering van een emissieheffing op NOx emissies naar de lucht met terugsluizing van de inkomsten –
eindrapport
Opdat investeringen in het herzien van productieprocessen zouden in aanmerking komen voor milieusteun, moeten zij
voldoen aan de voorwaarden van de richtsnoeren. Er moet dus minstens worden aangetoond dat de reorganisatie voor
een stimulerend effect zorgt en een reductie van de NOx-emissies wordt behaald met die reorganisatie. Het leveren van
dergelijk bewijs kan voor moeilijkheden zorgen omdat men moet kunnen aantonen verder te gaan dan bestaande
normen/niveau van milieubescherming. Er is dus een zware bewijslast verbonden aan het aantonen van het stimulerend
effect. De administratieve lasten die voortvloeien uit dit systeem zullen dus ook belangrijk zijn.
Besluit: Zelfs indien we abstractie maken van de juridische onzekerheden die blijven hangen rond de vraag welke
technologieën al dan niet beantwoorden aan de juridische normen, dan nog zien we het directe terugsluissysteem
suboptimale keuzen in technologieën (in plaats van processen) kan stimuleren. Daar tegenover staat dan weer dat het
verstorend effect van een investeringssubsidie naar meer kapitaalsintensieve investeringen wordt getemperd omdat
volgens de Richtsnoeren de exploitatiekosten verbonden aan de investering moeten worden toegevoegd aan het
subsidieerbaar bedrag. Het voornaamste nadeel van dit systeem is dus waarschijnlijk de administratieve kost: bedrijven
zullen immers moeten bewijzen dat een gegeven investering leidt tot een verbetering ten opzichte van Vlarem II. Het
voornaamste voordeel van dit systeem is dat de lasten voor de bedrijven dalen, enerzijds door de subsidieregeling, maar
anderzijds ook doordat dit systeem toelaat een lagere heffing in te stellen (om dezelfde NOx reductie te realiseren).
4.3.2. Optie B: Subsidie van reductiemaatregelen (directe steun) –investerings- en operationele
kosten
Rekening houdende met de opmerkingen van hierboven, moeten de operationele kosten verbonden aan een investering
sowieso worden opgeteld bij het subsidieerbaar bedrag. Het is niet direct duidelijk of er operationele kosten bestaan die:
• Niet gelieerd zijn aan een investering in NOx reducerende maatregelen
• Beantwoorden aan de criteria gesteld in de Richtsnoeren voor het toekennen van milieusteun
We denken dus niet dat er ruimte bestaat voor steun onder optie b) die niet al gedekt is door optie a).
4.3.3. Optie C: (Gedeeltelijke) vrijstelling van heffing (indirecte steun) - enkel investeringskosten
Een alternatief voor deze eerder strikt gereglementeerde steunmaatregelen is het voorzien van indirecte steun voor
reductiemaatregelen in de vorm van vrijstellingen en/of kortingen op een heffing, bijvoorbeeld een NOx-heffing.
In elk geval dient staatssteun in de vorm van fiscale maatregelen minstens de milieubescherming aanzienlijk te
verbeteren en mogen de belastingsverlagingen en belastingsvrijstellingen niet ten koste gaan van de nagestreefde
algemene doelstellingen. Een groot verschil met directe steun is dat bij indirecte steun de heffing en de subsidies als een
"package" worden gezien als het gaat over de beoordeling van het stimulerend effect; bij directe steun is dat niet het
geval omdat het daar veel moeilijker is om de link tussen heffing en steun aan te tonen.
De belastingsverlagingen en belastingsvrijstellingen mogen maximum voor tien jaar worden toegekend.
In dat geval lijken twee opties voorhanden:
• ofwel moeten de begunstigden als tegenprestatie minstens het communautair minimumbelastingniveau
betalen: aangezien dit minimumbelastingniveau niet bestaat voor milieuaangelegenheden is dit niet relevant.
• ofwel moet de regeling beantwoorden aan de criteria van noodzakelijkheid (objectieve en doorzichtige criteria,
aanzienlijke toename van productiekosten zonder verlaging van milieubelasting en toename van deze
productiekosten kan niet worden afgewenteld op de klanten zonder aanzienlijk omzetverlies) en evenredigheid
(door middel van criteria die waarborgen dat elke individuele begunstigde een deel van de belasting betaalt, via
het betalen van ten minste 20 % van de nationale belasting of door overeenkomsten te sluiten om de vervuiling
te doen afnemen).
46/167 07/13045/LF