NOx-heffing - Lne.be

ARCADIS Belgium – LDR Milieu-advocaten
Operationalisering van een emissieheffing op NOx emissies naar de lucht met terugsluizing van de inkomsten –
eindrapport
De eventuele problemen die zich zouden kunnen stellen bij de koppeling van de financiële stromen (ook vanuit een
tijdsperspectief) zullen bestudeerd worden in de volgende fase van het project, wanneer de uitvoeringsmodaliteiten van
het gekozen instrument zullen uitgewerkt worden. In de meeste gevallen vereist de juridische analyse (zie Sectie 3) een
koppeling van de modaliteiten (bijvoorbeeld, dat de subsidies worden gebruikt voor het financieren van
reductietechnieken), tenzij het gaat over een algemene terugsluizing (bijvoorbeeld onder de vorm van een algemene
verlaging van de vennootschapsbelasting). Rekening houdende met de fundamentele doelstelling van terugsluizing (het
milderen van de maatschappelijke weerstand tegen de heffing), is het duidelijk dat er een koppeling dient plaats te
vinden van de doelgroepen, tenzij dit juridische problemen zou stellen.
2.3. BEOORDELINGSCRITERIA
Op basis van de analyse in Sectie 2.1, kunnen we besluiten dat we, om de geest van het besluit van de Vlaamse
regering te respecteren, op zoek dienen te gaan naar een systeem dat:
• De totale reductiekosten minimaliseert, rekening houdende met de beperkingen opgelegd door VLAREM en
met het gegeven dat meerdere sectoren a priori zijn uitgesloten van de heffing (zie Sectie 4.1).
• Zonder dat de overheid moet beschikken over gedetailleerde informatie over de marginale reductiekosten van
individuele bedrijven
• De financiële lasten van de bedrijven beperkt
Daarnaast zijn er echter nog een aantal andere beoordelingscriteria mogelijk. In wat volgt zullen wij de verschillende
soorten heffingen en terugsluissystemen bondig beoordelen op basis van een aantal criteria die grotendeels dezelfde
zijn als degenen die gebruikt werden in de studie “Inzetbaarheid van economische instrumenten in het reductiebeleid
voor NOx en SO2 emissies in Vlaanderen”, uitgevoerd door VITO en Ecolas.
Wij vatten deze criteria hieronder nog even samen – voor een meer volledige tekst wordt verwezen naar bovenvermelde
studie.
We hebben er ook nog een aantal criteria aan toegevoegd:
• Juridische haalbaarheid: hierbij wordt vooral, maar niet uitsluitend, verwezen naar de compatibiliteit met de
Europese regelgeving met betrekking tot staatssteun.
• Directe impact op de kosten van de bedrijven: dit verwijst naar de som van de netto transfers van de bedrijven
naar de overheid en van de reductiekosten voor de bedrijven. Dit criterium heeft impact op het
concurrentievermogen van de bedrijven, op de werkgelegenheid, … enz..
• Impact op de first movers: het gaat hier over de impact op bedrijven die bij recent uitgevoerde investeringen
hebben geanticipeerd op strengere reguleringen van NOx emissies en daardoor hun emissies reeds hebben
verlaagd.
Net zoals in de voorafgaande studie wordt de parameter 'integratie in het sectoraal beleid' niet opgenomen aangezien er
meer gedetailleerde informatie nodig is om de economische instrumenten op deze parameter te evalueren. Aangezien
de fundamentele politieke keuze ten voordele van een heffing met terugsluizing reeds gemaakt is (zie Sectie 1) kijken
we ook niet meer naar het criterium “politieke aanvaardbaarheid”.
We zullen in deze sectie ook niet kijken naar de toepassing van het “de vervuiler betaalt” principe. In het decreet
houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid wordt “de vervuiler betaalt” ingeschreven als een belangrijk
principe. Dit principe situeert zich in het klassieke aansprakelijkheidsrecht: diegene die door zijn handelen schade
toebrengt, moet die schade vergoeden. Een strikte toepassing van dit principe zou inhouden dat elke kilo NOx
uitgestoten door een bedrijf zou moeten onderworpen worden aan een heffing die precies gelijk is aan de marginale
19/167 07/13045/LF